Όσο είναι ακέφαλα, όλα καλά. Αν συναντήσεις ερμάριο με κεφάλι, να αρχίσεις να ανησυχείς...μόλις συνάντησα ένα "ακέφαλο ερμάριο" για "one headless herm"...
Your slip is showing: Γλωσσικές και μεταφραστικές γκάφες (και μικρολαθάκια)
Και καλά μέχρι εκεί, λες "παλεύεται".
Αν είναι και talking, πώς τα βγάζεις πέρα με ομιλούν ερμάριο με κεφάλι;
Αν είναι και talking, πώς τα βγάζεις πέρα με ομιλούν ερμάριο με κεφάλι;
«Κανείς δεν ξέρει από πού ξεκίνησε η ψηλοκρεμαστή δοτική....» Δηλαδή, από πού ξεκίνησε το «επί τω έργω», αναρωτιέται ο ΤΔ. Δεν ξεκίνησε από το γεγονός ότι κάποιοι λένε «επί το έργο». Θα βοηθούσε ωστόσο να το λέμε σωστά, στην αιτιατική και όχι στη δοτική, αν λέγαμε σωστά το απολίθωμα, δηλαδή με το ν. Τολμήστε να πείτε τα παρακάτω παρόμοια απολιθώματα χωρίς το ν και θα δείτε γιατί πρέπει να λέμε και επί το έργον.Φταίει που δεν διατηρήσαμε ακέραιο το απολίθωμα, με το ν του: επί το έργον (έτσι θα προτιμούσα να το γράψω εγώ). Οπότε, ακούει ο άλλος [érγo], είναι λογικό να σκεφτεί δοτική.
επ' άπειρον
επ' αόριστον
επί μακρόν
επί σκοπόν
επιτροχάδην
επί τον τύπον των ήλων
επί το λαϊκότερον κ.τ.ό.
ως επί το πλείστον
Να πώς τα χρησιμοποιώ εγώ:
επ' άπειρον > επ' άπειρο, επάπειρο
επ' αόριστον > επ' αόριστο, επαόριστο
επί μακρόν > επί μακρό
επί σκοπόν > πυρ! (μόνο εκεί)
επιτροχάδην
επί τον τύπον των ήλων
επί το λαϊκότερον κ.τ.ό. > επί το λαϊκότερο κ.τ.ο.
ως επί το πλείστον
Ειλικρινά δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να διατηρηθεί το τελικό ν σε ουσιαστικά/επίθετα της τρέχουσας καθομιλούμενης γλώσσας (ξέρω ότι στα λεξικά είναι έτσι για να «ξεχωρίζουν»...). Το τροχάδην ανήκει σε άλλη γραμματική κατηγορία, τα «επί σκοπόν - πυρ», «ως επί το πλείστον» και «επί τον τύπον των ήλων» είναι γνήσια απολιθώματα.
Και το πρόβλημα με τη δοτική οφείλεται φυσικά στο ότι το επί συντάσσεται και με τις τρεις πτώσεις: γενική: επί βασιλείας Τάδε, επί τούτου / δοτική: επ' ευκαιρία / και αιτιατική: επί το έργο, επί τα αυτά / και πρέπει να ξέρεις πού και τι.
επ' άπειρον > επ' άπειρο, επάπειρο
επ' αόριστον > επ' αόριστο, επαόριστο
επί μακρόν > επί μακρό
επί σκοπόν > πυρ! (μόνο εκεί)
επιτροχάδην
επί τον τύπον των ήλων
επί το λαϊκότερον κ.τ.ό. > επί το λαϊκότερο κ.τ.ο.
ως επί το πλείστον
Ειλικρινά δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να διατηρηθεί το τελικό ν σε ουσιαστικά/επίθετα της τρέχουσας καθομιλούμενης γλώσσας (ξέρω ότι στα λεξικά είναι έτσι για να «ξεχωρίζουν»...). Το τροχάδην ανήκει σε άλλη γραμματική κατηγορία, τα «επί σκοπόν - πυρ», «ως επί το πλείστον» και «επί τον τύπον των ήλων» είναι γνήσια απολιθώματα.
Και το πρόβλημα με τη δοτική οφείλεται φυσικά στο ότι το επί συντάσσεται και με τις τρεις πτώσεις: γενική: επί βασιλείας Τάδε, επί τούτου / δοτική: επ' ευκαιρία / και αιτιατική: επί το έργο, επί τα αυτά / και πρέπει να ξέρεις πού και τι.
Νομίζω ότι κάθε τόσο πρέπει να εξηγώ τι εννοώ όταν λέω «πρέπει», π.χ. «πρέπει να λέμε επί το έργον». Οι προτάσεις που καταθέτω σε γλωσσικά σχόλια δεν υπηρετούν κάποιο γλωσσολογικό θέσφατο. Είναι, όπως λέω συχνά, προτάσεις σκοπιμότητας, συνήθως συντηρητικές προτάσεις που δεν θα σε φέρνουν σε σύγκρουση με κάποιον επιμελητή, πράγματα που λένε οι περισσότεροι (εφόσον καλώς τα λένε) και που προτιμούν και τα λεξικά.
Δεν θα μπει κανείς εμπόδιο σε μια τάση που ενδέχεται κάποια μέρα να επιβάλει π.χ. το «επάπειρο». Ωστόσο, όσο τα ευρήματα δείχνουν ότι το «επ’ άπειρον» είναι πιο συνηθισμένο από το «επ’ άπειρο» ή «επάπειρο» (και ταυτόχρονα είναι αυτό που προτείνουν τα λεξικά), θεωρώ ότι η χρήση σέβεται την απολιθωματική του χροιά και αποκλείεται να προτείνω να γράφει κανείς κάτι διαφορετικό. Που σημαίνει επίσης ότι, αν βρω κάτι διαφορετικό σε επιμέλεια, θα το φάει η μαρμάγκα.
Η ίδια λογική διέπει την άποψή μου και για τα υπόλοιπα από τα παραπάνω απολιθώματα. Και όλα είναι απολιθώματα εφόσον χρησιμοποιούνται με το ν (τουλάχιστον, αλλά όχι μόνο γι’ αυτό). Αν υπάρξει κάποια περίπτωση που ένα απ’ αυτά αρχίζει να επικρατεί χωρίς το ν, θα (προσπαθήσω να) είμαι ο πρώτος που θα το επισημάνει και θα πει στους λεξικογράφους να αποδεχτούν την αλλαγή και να την καταγράψουν. Αυτή τη στιγμή δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο με κανένα απ’ αυτά. Ούτε καν για το «επί το έργον».
Σε μια πιο προσεκτική έρευνα, δηλαδή όχι στο σύνολο των ευρημάτων, αλλά στα ευρήματα σε δυο εφημερίδες (Καθημερινή και Βήμα) βρήκα 5 «επί το έργο» και 720 (273 καθαρά) «επί το έργον». Με πείθουν.
Δεν θα μπει κανείς εμπόδιο σε μια τάση που ενδέχεται κάποια μέρα να επιβάλει π.χ. το «επάπειρο». Ωστόσο, όσο τα ευρήματα δείχνουν ότι το «επ’ άπειρον» είναι πιο συνηθισμένο από το «επ’ άπειρο» ή «επάπειρο» (και ταυτόχρονα είναι αυτό που προτείνουν τα λεξικά), θεωρώ ότι η χρήση σέβεται την απολιθωματική του χροιά και αποκλείεται να προτείνω να γράφει κανείς κάτι διαφορετικό. Που σημαίνει επίσης ότι, αν βρω κάτι διαφορετικό σε επιμέλεια, θα το φάει η μαρμάγκα.
Η ίδια λογική διέπει την άποψή μου και για τα υπόλοιπα από τα παραπάνω απολιθώματα. Και όλα είναι απολιθώματα εφόσον χρησιμοποιούνται με το ν (τουλάχιστον, αλλά όχι μόνο γι’ αυτό). Αν υπάρξει κάποια περίπτωση που ένα απ’ αυτά αρχίζει να επικρατεί χωρίς το ν, θα (προσπαθήσω να) είμαι ο πρώτος που θα το επισημάνει και θα πει στους λεξικογράφους να αποδεχτούν την αλλαγή και να την καταγράψουν. Αυτή τη στιγμή δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο με κανένα απ’ αυτά. Ούτε καν για το «επί το έργον».
Σε μια πιο προσεκτική έρευνα, δηλαδή όχι στο σύνολο των ευρημάτων, αλλά στα ευρήματα σε δυο εφημερίδες (Καθημερινή και Βήμα) βρήκα 5 «επί το έργο» και 720 (273 καθαρά) «επί το έργον». Με πείθουν.
Επιδειξίας ή επιδειξιομανής είναι ο πρωθυπουργός, σύμφωνα με τη βουλευτή του Σύριζα Σουλτάνα Ελευθεριάδου;
Η δημοσιογραφική κάλυψη. Το βίντεο από τη συζήτηση στη Βουλή.
Ευτυχώς ακολούθησαν το γλωσσικό τους αισθητήριο και δεν πήγαν με το λεξικό...
Η δημοσιογραφική κάλυψη. Το βίντεο από τη συζήτηση στη Βουλή.
Ευτυχώς ακολούθησαν το γλωσσικό τους αισθητήριο και δεν πήγαν με το λεξικό...
sarant
¥
Οι σημασίες αλλάζουν. Ο Δημητράκος στο λήμμα επιδειξίας έχει "ο επιζητών ευκαιρίας προς επίδειξιν πλούτου, γνώσεων κτλ." ως πρώτη σημασία και ως δεύτερη σημασία "ο επιδειξιμανής" -χωρίς το "ο". Μην χρησιμοποιείτε τον Δημητράκο για σημερινές σημασίες λέξεων.
Αν κοιτάξει κανείς τα λεξικά (δες και το ΛΚΝ), θα μπορούσε να πει (α) ότι ο επιδειξίας μπορεί να είναι και επιδειξιομανής με τη σημασία αυτός που επιδεικνύει τον πλούτο ή τις γνώσεις του και, σίγουρα, (β) ότι ο επιδειξιομανής έχει και τις δύο σημασίες. Στη Βουλή φτάσανε σε κάποια συναινετική λύση: «επιδειξίας» ΚΑΚΟ, «επιδειξιομανής» ΟΧΙ ΤΟΣΟ ΚΑΚΟ. Ίσως θα έπρεπε να μπει κι αυτή στις λέξεις για τρικλοποδιές. Στο τέλος θα χρησιμοποιήσουμε τη λέξη για τους ευάριθμους Λεξιλόγους που σεμνύνονται για τις γνώσεις τους και θα γίνουμε μπίλιες. 
Σε άρθρο για το τεράστιο παγόβουνο που κινδυνεύει να προσαράξει στη Νότια Γεωργία, πέτυχα αναφορά στο «θαλάσσιο ρεύμα γνωστό ως Κυκλικό Πολικό Μέτωπο Νότιας Ανταρκτικής (SACCF)». Δεδομένου ότι δεν έχω ακούσει ποτέ για «Νότια Ανταρκτική», μιας και ο νότιος πόλος βρίσκεται κάπου στο κέντρο της ηπείρου, υπέθεσα ότι το South αναφέρεται σε κάτι άλλο. Και όντως: η ονομασία Southern Antarctic Circumpolar Current Front αναφέρεται στο νοτιότερο από τα τρία μέτωπα του Ανταρκτικού Περιπολικού Ρεύματος. (Ας αφήσουμε τις σειρήνες στην άκρη καλύτερα.)
Τέτοιου είδους σχοινοτενή ονόματα στα αγγλικά, με τη χαρακτηριστική έλλειψη γενικής πτώσης, είναι εύκολο να μπερδέψουν καθότι δεν είναι πάντα ξεκάθαρο ποιο επίθετο προσδιορίζει ποιο ουσιαστικό. Ακούς South China Sea και δεν ξέρεις αν σημαίνει «Θάλασσα της Νότιας Κίνας» ή «Νότια Θάλασσα της Κίνας» άμα δεν το έχεις ήδη ακούσει στα ελληνικά. (Πρακτικά χρησιμοποιείται το πρώτο, αν και συναντώ επίσης παραλλαγή του δευτέρου ως «Νότια Σινική Θάλασσα».)
Τέτοιου είδους σχοινοτενή ονόματα στα αγγλικά, με τη χαρακτηριστική έλλειψη γενικής πτώσης, είναι εύκολο να μπερδέψουν καθότι δεν είναι πάντα ξεκάθαρο ποιο επίθετο προσδιορίζει ποιο ουσιαστικό. Ακούς South China Sea και δεν ξέρεις αν σημαίνει «Θάλασσα της Νότιας Κίνας» ή «Νότια Θάλασσα της Κίνας» άμα δεν το έχεις ήδη ακούσει στα ελληνικά. (Πρακτικά χρησιμοποιείται το πρώτο, αν και συναντώ επίσης παραλλαγή του δευτέρου ως «Νότια Σινική Θάλασσα».)
Last edited:
Όλο και πετυχαίνω λαθάκια στο «1 εκατομμύριο YEN», το διασκεδαστικό παιχνίδι του Mega με την εξαιρετική Σμαράγδα Καρύδη. Προχτές είδα π.χ. ένα «Τα παιδεία παίζει». Εκείνο που δεν θα τους συγχωρήσω ήταν η αντιμετώπιση του μαρουβά στο επεισόδιο 45 (20ό λεπτό).
Ο μαρουβάς (που κάποτε έπινα συχνά με ειδική εισαγωγή από τα Χανιά) είναι κρασί πολλών ετών. Από τον μαρουβά έχουμε στην Κρήτη και το ρήμα μαρουβίζω (=παλιώνω, ωριμάζω). Σε κρητικό λεξικό θα βρούμε περιγραφή σαν αυτή: «παραδοσιακό κρασί των Χανιών και του Ρεθύμνου, κυρίως από τις ποικιλίες ρωμέικο και λιάτικο που προορίζεται για μακρόχρονη παλαίωση». Μόνο λανθασμένη πληκτρολόγηση θα μπορούσε να βάλει τον μαρουβά στη Σάμο!
Ο μαρουβάς (που κάποτε έπινα συχνά με ειδική εισαγωγή από τα Χανιά) είναι κρασί πολλών ετών. Από τον μαρουβά έχουμε στην Κρήτη και το ρήμα μαρουβίζω (=παλιώνω, ωριμάζω). Σε κρητικό λεξικό θα βρούμε περιγραφή σαν αυτή: «παραδοσιακό κρασί των Χανιών και του Ρεθύμνου, κυρίως από τις ποικιλίες ρωμέικο και λιάτικο που προορίζεται για μακρόχρονη παλαίωση». Μόνο λανθασμένη πληκτρολόγηση θα μπορούσε να βάλει τον μαρουβά στη Σάμο!
Τράτζικ. Θα κομίσω ωστόσο εδώ την εξής γνώση: από τις εταιρίες υποτιτλισμού, μας συστήνουν διαρκώς να μην διαπράττουμε "λογοκλοπή", δηλαδή να μην χρησιμοποιούμε ήδη υπάρχουσες μεταφράσεις, για λόγους πνευματικών δικαιωμάτων. Το αντίθετο απ' αυτό που θα περίμενε κανείς και που είναι και το λογικό, δηλαδή να βρει κανείς μια καθιερωμένη μετάφραση και να χρησιμοποιήσει αυτήν. Ωστόσο σε ό,τι αφορά ονόματα, νομίζω ότι μπορεί κανείς να τα χρησιμοποιήσει χωρίς πρόβλημα (και μάλιστα πρέπει να το κάνει, για να είναι αναγνωρίσιμοι οι ήρωες). Σίγουρα πάντως ευθύνεται κυρίως η εταιρεία, που δεν έδωσε σωστές οδηγίες στον μεταφραστή και τον επιμελητή.
Του ξέφυγε και του συνήθους προσεκτικού Πετρουλάκη. Viral είπαμε. Βάιραλ. Ή, ακόμα καλύτερα, ιότροπο.
Νομίζω σκόπιμα το 'κανε.
Και τα διαλυτικά στο «ΪΙΚΟ», που είναι εντελώς λάθος, όπως και να το δούμε.
Το καταλαβαίνω να μπουν διαλυτικά του στυλ «ΙΪΚΟ» για διευκόλυνση της ανάγνωσης (παρότι δεν δικαιολογούνται από τη γραμματική) και μάλιστα στην κεφαλαιογράμματη, αλλά στο δεύτερο γράμμα, όχι στο πρώτο.
Το καταλαβαίνω να μπουν διαλυτικά του στυλ «ΙΪΚΟ» για διευκόλυνση της ανάγνωσης (παρότι δεν δικαιολογούνται από τη γραμματική) και μάλιστα στην κεφαλαιογράμματη, αλλά στο δεύτερο γράμμα, όχι στο πρώτο.
Αν έκοβαν παίκτη για τέτοια ερώτηση και τους τράβαγε στα δικαστήρια, δεν γλίτωναν ούτε «μ' έναν καλό δικηγόρο» που λέει ο λόγος.