Νεολογισμοί (Neologisms)

[nickel]

Αφού τα λεξικά έχουν τον εμπνευστή και τον ενεργοποιητή, ευκαιρία είναι να προσθέσουμε και τα επίθετα εμπνευστικός (για να μπορούμε να μεταφράζουμε και το inspiring) και ενεργοποιητικός (να έχουμε απόδοση για το energizing). Με τις αυστηρές προδιαγραφές δεν θα τα πει κανείς εύκολα νεολογισμούς, αλλά εδώ έχουμε πιο χαλαρά κριτήρια.

 

[Alexandra]

Ναι, αλλά θα έβαζες αυτά τα δύο σε μαρκετίστικο κείμενο;

 

[drsiebenmal]

Με κλειστά μάτια.

 

[Earion]

Κι εγώ απαντώ ναι στον εμπνευστικό, μαζί με το αδερφάκι του τον επιδραστικό.

 

[Zazula]

Και κάτι εκατοντάδες εμπνευστικοί, εμπνευστικές και εμπνευστικά που κυκλοφορούν σε βιβλία, έντυπα κ.ά. κείμενα προέρχονται από τον γιορστρούλη. :)

 

[nickel]

Και κάτι εκατοντάδες εμπνευστικοί, εμπνευστικές και εμπνευστικά που κυκλοφορούν σε βιβλία, έντυπα κ.ά. κείμενα προέρχονται από τον γιορστρούλη. :)

Αυτό θα πει να είσαι «επιδραστική πένα».

 

[Earion]

δεινοτράπεζα = bad bank

Πρόταση του Ανδρέα Κούτρα, στην Ημερησία (12 Αυγ. 2011)

Τον Οκτώβριο του 2010 η Γερμανία δημιούργησε την FMS Wertmanagment ως «κακιά τράπεζα» ή δεινοτράπεζα για να απορροφήσει τα «χτυπημένα» και προβληματικά στοιχεία του ενεργητικού της.
​

και στην Καθημερινή (15 Φεβ. 2015)

Όταν μία τράπεζα έχει 40% των δανείων της «κόκκινα», τότε εξ ορισμού δεν είναι καλή τράπεζα αλλά δεινοτράπεζα (ας μου επιτραπεί η γλωσσοπλαστία).
​

 

[drsiebenmal]

Νομίζω ότι είναι οφσάιτ ο ορισμός. Δεινοτράπεζα θα παραπέμπει σε φοβερή και τρομερή τράπεζα, κατά τους δεινόσαυρους. Τι κακό έχει μια απλή «κακοτράπεζα»;

 

[nickel]

Να μου επιτρέψεις να το στείλω στις Λεξιπλασίες ή τους Πρωτολογισμούς, μια και εδώ καταθέτουμε νεολογισμούς που έχουν αρχίσει να αποκτούν κοινό και διάδοση. Αυτές οι τράπεζες είναι περισσότερο κακοτράπεζες, αν κρίνουμε από το δεινοπαθώ και τους δεινόσαυρους.


Καλά...

 

[drsiebenmal]

Καλά...

Εξαιρετικά. Τι, όχι; :)

 

[daeman]

...
Bad bank, not a good formation, that "δεινοτράπεζα". Γιατί δεν ξέρουμε αν αναφέρεται σε δεινότητα ή σε δεινά. Δει δη χρημάτων.
Κι αν προκαλεί δέος, σε ποιους και γιατί;

Σαν να λέμε «φοβερή τράπεζα». Φοβερή fearsome ή φοβερή awesome;

A "bad bank"? Aren't they all?

A toxic bank. Μια τοξική τράπεζα.

 

[Zazula]

ομορφόσογο: συχνή λέξη, λέγεται πολύ κι έχει και διαδικτυακά ευρήματα, αλλά δεν υπάρχει σε ΛΚΝ, ΛΝΕΓ, ΧΛΝΓ ή Αντίστροφο (το οποίο λημματογραφεί άλλες 11 λέξεις σε -σογο).

χειροδιανομή, δειγματοδιανομή: όροι που χρησιμοποιούνται στην πιάτσα αλλά και στην επίσημη γλώσσα (πχ σε έγγραφα κττ), αλλά λείπουν από ΛΚΝ, ΛΝΕΓ, ΧΛΝΓ ή Αντίστροφο· μία δειγματοδιανομή εμφανίζεται στον ΕΘΕΓ.

 

[Zazula]

ρευματοκλοπή "κλοπή ηλεκτρικού ρεύματος": πολύ συχνή, πλέον, λέξη, με πάμπολλα ευρήματα και σε όλα τα επίπεδα ύφους

Ίσως μια ένδειξη του προς τα πού πηγαίνει μια χώρα θα έπρεπε να είναι το πλήθος των νεολογισμών με β' συνθετικό το «κλοπή»...

 

[Zazula]

Έχω ακούσει και το επίθετο ρόμικος/η/ο, που προσδιορίζει τη γλώσσα, την καταγωγή κ.ά.

Νομίζω πως είναι αναγκαίο να προσθέσουμε το επίθετο αυτό στους νεολογισμούς, καθότι είναι πλέον η κυρίαρχη επιλογή στα περισσότερα επίπεδα ύφους, για να δηλώσει τον σχετικό με τους Ρομά:

• Ρόμικη Βιβλιοθήκη
• Ρόμικο Πολιτιστικό Κέντρο
• ρόμικος πληθυσμός
• ρόμικη κοινωνία
• ρόμικη καταγωγή
• ρόμικη προέλευση
• ρόμικη ταυτότητα
• ρόμικη κουλτούρα
• ρόμικη φωνή
• ρόμικη ψυχή
• ρόμικα (ΓΛΩΣΣ)
• ρόμικη έκφραση (ΓΛΩΣΣ)
• ρόμικη ομάδα
• ρόμικη κιθάρα (ΜΟΥΣ)
• ρόμικος τρόπος
• ρόμικο καραβάνι
• ρόμικα μάτια
• ρόμικο τσιφτετέλι
• ρόμικο τραγούδι
• ρόμικος χώρος
• ρόμικος ήχος
• ρόμικο ηχόχρωμα (ΜΟΥΣ)

 

[Zazula]

γλεντάω κάποιον (μετβ.)

Το ρήμα γλεντάω με αντικείμενο συνήθως προσωπική αντωνυμία (τους γλεντήσαμε, θα σας γλεντήσουν, μας γλεντάνε κλπ) —και λιγότερο συχνά με αντικείμενο πρόσωπο ή άλλη οντότητα— θεωρείται από πολλούς νέα σημασία που γεννήθηκε στα γήπεδα και εκκολάφθηκε-ενισχύθηκε στο λεξιλόγιο του οπαδικού τύπου, και μέσω αυτού εδραιώθηκε και στο γενικό λεξιλόγιο: http://www.slang.gr/lemma/show/glentao_kapoion_14937/

Αξίζει ωστόσο να επισημανθεί ότι η συγκεκριμένη σημασία είναι λογική μετεξέλιξη μιας προϋπάρχουσας και κανονικά λεξικογραφημένης σημασίας (την οποία τα περισσότερα λεξικά χαρακτηρίζουν “παρωχημένη”), που απλώς επανεμφανίστηκε σε νέο περικείμενο λόγω των ερωτικών (και δη σεξιστικών) συμπαραδηλώσεών της:

• ΛΝΕΓ (2012) — γλεντώ [...] (μετβ.) [...] 6. αναπτύσσω ερωτικές σχέσεις με (κάποιον) χωρίς σοβαρό αίσθημα, αποκλειστικά για την πρόσκαιρη ευχαρίστηση: θα τη γλεντήσει για λίγους μήνες κι ύστερα θα την παρατήσει.
• ΧΛΝΓ — γλεντώ [...] 2. (μτφ.) [...] ǁ (παρωχ., συνήθ. για άντρα): Tη γλέντησε καλά καλά και στο τέλος την παράτησε (: την είχε μόνο για ερωμένη).
• ΛΚΝ — γλεντώ [...] 2. [...] ǁ (προφ., παρωχ. για γυναίκα): Tη γλέντησε και μετά την παράτησε.

Επομένως τα λεξικά χρειάζεται να ενημερώσουν το λημματολόγιό τους.

 

[Marinos]

Έχω την αίσθηση ότι την "παρωχημένη" έκφραση την έχω συναντήσει σε κάποιο βυζαντινό ή μεταβυζαντινό έμμετρο μυθιστόρημα.

 

[Costas]

δεθελοντής
slang.gr:
Λέξη που εμφανίστηκε μαζί με τους αγώνες του 2004, ενάντια στη διαφημιστική εκστρατεία και το κίνημα του εθελοντισμού. Κάποια ρεμάλια/αναρχικά στοιχεία αποφάσισαν πως δεν ήθελαν να προσφέρουν αφιλοκερδώς, ώστε οι καημένοι οι επιχειρηματίες να ελαχιστοποιήσουν τις δαπάνες και να αυξήσουν το κεφάλαιό τους. Αντιθέτως έκραζαν όχι μόνο το κίνημα του εθελοντισμού, αλλά και τον ίδιο τον ιερό (αν και ντοπαρισμένο) θεσμό των Ολυμπιακών Αγώνων... Τι να πει κανείς...

Το κίνημα αυτό των δεθελοντών ονομάστηκε βέβαια δεθελοντισμός, και εκδόθηκε και το σχετικό του μανιφέστο.

=============
Και φέτος στο κυνήγι θησαυρού του Δήμου Ηρακλείου υπήρχε ομάδα Δεθελοντές.

 

[daeman]

δεθελοντής...

Το κίνημα αυτό των δεθελοντών ονομάστηκε βέβαια δεθελοντισμός, και εκδόθηκε και το σχετικό του μανιφέστο.

ΤΟ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ ΤΟΥ ΔΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ (11-1-2004)

Spoiler

1. Το παγκόσμιο κίνημα του δεθελοντισμού εμπνέεται από τις πανανθρώπινες αξίες των θερινών διακοπών και της αμειβόμενης εργασίας. Τζάμπα αυγουστιάτικα δεν δουλεύει.

2. Ο δεθελοντής δεν ρωτήθηκε αν θέλει να έρθουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες στην Αθήνα. Ήδη οι Ολυμπιακοί που είναι στον Περαία τού φαίνονται πάρα πολλοί.

3. Ο δεθελοντής έχει παρατηρήσει ότι καμιά χώρα των 10 εκατομμυρίων δεν έχει διεκδικήσει ποτέ μια τόσο μεγάλη διοργάνωση. Αβίαστα έρχεται στο μυαλό του ότι οι Ολλανδοί, οι Βέλγοι και οι Σκανδιναβοί είναι μαλάκες κι εμείς οι έξυπνοι. Η Ολυμπιάδα για τον εθελοντή δεν είναι η νέα μεγάλη ιδέα, είναι η μεγάλη ιδέα που έχουμε για τον εαυτό μας.

4. Ο δεθελοντής γνωρίζει ότι σε κάθε αθλητή αντιστοιχούν 2,5 εθελοντές και προειδοποιεί πως μερικοί εθελοντές μπορεί να βρεθούν κομμένοι στη μέση.

5. Ο δεθελοντής γνωρίζει πως για κάθε εθελοντή που κρατάει τα καλάθια με τις φόρμες των αθλητών στίβου, αντιστοιχούν 10 εθελοντές παρκαδόροι στις εγκαταστάσεις του μοντέρνου τριάθλου. Επίσης δεν συγχέει τους εθελοντές με τους κριτές οι οποίοι επίσης τριγυρνάνε στους αθλητικούς χώρους αλλά κάνουν πιο κυριλέ δουλείες.

6. Ο δεθελοντής συμμετέχει στην ολυμπιακή προετοιμασία κάθε μέρα, οδηγώντας ανάποδα σε μονόδρομους, υπερπηδώντας χαντάκια, αποφεύγοντας φορτηγά και μπουλντόζες χωρίς αναβολικά και χωρίς να ανταμείβεται με το βαθμό του υπολοχαγού.

7. Ο δεθελοντής δεν βλέπει το λόγο γιατί πρέπει να δαπανήσουμε 4 προϋπολογισμούς της μέσης εκπαίδευσης για την ασφάλεια 20 ημερών αγώνων, πόσο μάλλον που για να αποσβεστεί το ποσό πρέπει να παρακολουθούνται και να δέρνονται συστηματικά οι πολίτες αυτής της χώρας για τα επόμενα 94 χρόνια.

8. Ο δεθελοντής έχει παρατηρήσει πως έχουν εξαφανιστεί τα αδέσποτα από την Αθήνα. Στην πιο αισιόδοξη περίπτωση, έχουν πάει εθελοντές. Το ίδιο ισχύει και για τα δέντρα για τα οποία έχουν παραγγελθεί εθελοντές από τα φυτώρια της Ισπανίας.

9. Ο δεθελοντής γνωρίζει πως η αφιλοκερδής ενίσχυση μιας κερδοσκοπικής επιχείρησης δικαιολογείται μόνο αν είναι δουλειά του μπατζανάκη του και πρόκειται να ανταμειφτεί με πλουσιοπάροχο γεύμα, μπουζουκοκατάνυξη και αιώνια υποχρέωση.

10. Ο δεθελοντής γνωρίζει πως αυτό που του ζητάνε να κάνει τζάμπα, κάποιος άλλος το πληρώνεται ως οφσόρ εταιρεία συμβούλων επειδή είχε την ιδέα και το πρότεινε.

11. Ο δεθελοντής δεν δελεάζεται με συλλεκτικές καρφίτσες, τιμητικά διπλώματα, ούτε με παντοφλομπλουζάκια με τον Φοίβο και την Αθηνά. Άμα είναι να του νομιμοποιήσουν το αυθαίρετο ή να του βάλουν το παιδί στο δημόσιο το συζητάει, αλλά και πάλι γνωρίζει ότι για αυτά τα θέματα υπάρχουν οι εκλογές.

12. Ο δεθελοντής δεν ανησυχεί για την επιτυχή έκβαση των αγώνων. Την εγγυάται η παρουσία στις τάξεις των εθελοντών του συνόλου των γνωστών προσωπικοτήτων του γκλαμ, τραγουδιστών, ηθοποιών, μοντέλων, μόδιστρων και λοιπών αστεριών της κοινωνικής, πολιτικής και καλλιτεχνικής ζωής.

13. Ο δεθελοντής ήδη έχει βγάλει εισιτήρια για τους ολυμπιακούς αγώνες. Στο ΚΤΕΛ για Καρπενήσι, κάθισμα παράθυρο, στο 'να χέρι το discman και στο άλλο το Jack Daniels...

Δεθέλοντας και μη.

 

[Zazula]

Δεν μπορεί, Costas, να μου λες ότι δεν έχεις ακούσει αυτό: www.tzimakospanousis.gr/diskogr/babylwna/de8elontis.php :)

 

[Zazula]

Στη μεσημεριανή αθλητική τηλεοπτική εκπομπή τού Σκάι ο παρουσιαστής εξηγεί ότι το ΝΒΑ γίνεται, μετά από χρόνια, πάλι παιχνίδι των κοντών — μαζί με τους «ημίψηλους» όπως λέει. Εδώ οι «ημίψηλοι» αποδίδουν το αγγλ. semi-tall κι είναι λέξη που έχει ευρήματα για τη συγκεκριμένη σημασία.