spelling

Πάλι συζητήσεις για συνωμοσίες, η συνωμοσιολογία δίνει και παίρνει, και τα [ο] της λέξης έχουν τρελαθεί στο πηγαινέλα. Τα κοιτάω στο κείμενο του Καμπουράκη σήμερα και δεν λένε να κάτσουν σ' ένα μέρος, τέτοια αναποφασιστικότητα. *συνομωσίας *συνομωσιολογία συνωμοσία - συνωμοσίας...

Καλημέρα. Μέχρι και γλωσσικές απορίες βρίσκει κανείς στα τουίτς. "Οδύνες"; πού την βρήκαν την λέξη; δεν απαντά στον πληθυντικό η οδύνη. Μήπως εννοούν ωδίνες; Ή δεν ακολουθεί τοκετός; Αναφέρεται στο κείμενο των τριών: «Δυστυχώς, όμως, για να βγούμε στο κοινωνικό ξέφωτο του μέλλοντος, πρέπει να...

Μια παρατήρηση θέλω να κάνω αρχικά σε σχέση με κάτι που διάβασα σήμερα. Άλλη ώρα θα πιάσουμε τα αυστηρώς μετεωρολογικά. Γράφει στο protagon.gr ο Α. Λασκαράτος για την κλίμακα Μποφόρ: «Η κλίμακα επινοήθηκε το 1806 από τον Ιρλανδό ναύαρχο και υδρογράφο Φράνσις Μποφόρ (Francis Beaufort)...». Ο...

Διάβαζα χτες το λήμμα του Πάπυρου για τους ποντίφικες. Σταμάτησα στην πρώτη παράγραφο: ποντίφηξ, ο (pontifex) (αρχ.)· ο επικεφαλής τής θρησκευτικής οργάνωσης και τής δημόσιας λατρείας στην Ρώμη. Για την αρχική σημασία τού αξιώματος δεν υπάρχει συμφωνία μεταξύ τών ερευνητών. Οι ποντίφηκες ήταν...

Διαβάζοντας στην Καθημερινή τον τίτλο «Η ιδιότυπη δυαρχία Παπανδρέου–Βενιζέλου» θυμήθηκα το γνωστό πρόβλημα που έχουμε με αυτό το σύνθετο, δίπλα στο πρόβλημα με το δισδιάστατος-διδιάστατος. Επισημαίνω ότι η διαρχία και η δυαρχία συμβιώνουν στα λεξικά εδώ και δεκαετίες (και τις δύο γραφές...

Ο σκόρος προέρχεται από το αρχαίο κόρις (από το οποίο βγήκε κι ο κοριός). Η λανθασμένη γραφή με –ω– επηρεάζεται ίσως από το αρχαίο σκωρ (του σκατός) ή από τη σκωρία (κι αυτή από το σκωρ) ή από την ομορφιά του –ω–, αλλά δεν παύει να είναι λανθασμένη. Όλοι αυτοί οι *σκώροι χρειάζονται *σκωροκτόνο...

Διαβάζω στο σημερινό άρθρο του Μπάμπη Παπαδημητρίου στην Καθημερινή: Έτσι, μόνον, θα μπορούσε να υπάρξει νόημα σε όσα λένε από την αριστερά μέχρι την πολλή δεξιά. Να είναι το θηλυκό αυτού που λέμε «ο πολύς κύριος Ταδόπουλος»; Στα λεξικά: (με άρθρο για πρόσ.) ο πολύς… (ακολουθεί το κύριο...

Συμφωνείτε, ελπίζω, ότι, όταν δίνουμε τον τίτλο της κωμωδίας του Αριστοφάνη, καλό είναι να διατηρούμε τον πρώιμο τύπο Αχαρνής, αλλά σε όλες τις άλλες περιπτώσεις πρέπει να γράφουμε Αχαρνείς (όπως βασιλείς). Ο διορθωτής μου δεν ξέρει τον δεύτερο τύπο (!) και τα λεξικά συχνά αγνοούν τα κύρια...

Να σας περιγράψω αυτό το μικρό τρελοκομείο: Το ΛΚΝ δεν γνωρίζει ούτε το μετακυλώ ούτε το μετακυλίω (ευτυχισμένοι άνθρωποι). Αυτή τη στιγμή παρατηρώ ότι ο ορθογραφικός μου διορθωτής γνωρίζει μόνο το πρώτο. Αντιθέτως, το ΛΝΕΓ γνωρίζει και τα δύο. Και μου λέει... Καλύτερα να το αντιγράψω, μην...

Κόμησσα ή κόμισσα; Ε, εύκολο, θα πείτε. Κόμισσα όπως βασίλισσα, γειτόνισσα, χωριάτισσα, χίπισσα και τα υπόλοιπα από τα 800 θηλυκά σε —ισσα που βλέπω ότι έχει το Αντίστροφο. Το ΛΚΝ όμως λέει ότι είναι εξαίρεση: κόμης ο [kómis] Ο10 λόγ. γεν. και κόμητος, πληθ. κόμητες, γεν. κομήτων θηλ. κόμησσα...

Η παρουσίαση του βιβλίου αρχίζει με Αράχοβα στον τίτλο και περνάει σε Αράχωβα πιο κάτω. http://www.lifo.gr/team/readersdigest/24549 Όμως το βιβλίο έχει Αράχωβα στο εξώφυλλο: Έτσι μάθαμε να τη γράφουμε τον καιρό που οι λέξεις και τα τοπωνύμια ήθελαν τα ύψιλον και τα ωμέγα τους για να...

Μήπως η κυβέρνηση απώλεσε τη δεδηλωμένη και δεν το γνωρίζουμε; Θα απολέσει τα προνόμια η συντεχνία των πολιτικών; Η κυβέρνηση έχει απολέσει την εμπιστοσύνη των ίδιων της των βουλευτών, επισημαίνει η ΝΔ. απολεσθέντα αντικείμενα Τα παραπάνω είναι σωστά. Το ρήμα απόλλυμι της αρχαίας, απολλύω στη...

Δεν το περίμενα, αλλά το *οσφρίζομαι έχει πιένες. Δείτε γκουγκλιές, γνήσιες: 253 *οσφρίζομαι 17 *οσφρίζεσαι 247 *οσφρίζεται 149 *οσφριζόμαστε 246 *οσφρίζονται (Μέχρι εκεί, βαρέθηκα.) Όχι, δεν υπάρχει ρήμα οσφρίζομαι, εκτός αν κάνουμε μια αίτηση να προστεθεί στα λεξικά. Υπάρχει οσφραίνομαι και...

Από το ΛΝΕΓ πληροφορούμαι ότι εκτός από ακριτομυθία υπάρχει και εσφαλμένο ακριτομύθεια. Βέβαια, πρέπει να ομολογήσω ότι, όταν το ΛΝΕΓ χαρακτηρίζει κάτι «(εσφαλμ.)», δεν πιάνω αμέσως το μεγάλο φτυάρι. Στην ίδια κατηγορία ανήκει π.χ. το βογκώ, το γλιτώνω, η γόπα, το καταχωρώ, και πολλά άλλα που με...

Κοίταζα στο Penguin, που έχει λαβράκι στο bass αλλά λαυράκι στο scoop. Ήταν ακόμα η εποχή που κυκλοφορούσε πολύ η δεύτερη ορθογραφία, πράγμα που επισημαίνει και το ΛΝΕΓ στο σχετικό λήμμα: λαβράκι (παλαιότ. ορθ. λαυράκι). Η κατάσταση δεν έχει αλλάξει πολύ: αν πιστέψουμε το γκουγκλ, η σχέση...

Το νήμα αυτό είναι για όσους και όσες δεν πιστεύουν ότι οι ξένες λέξεις πρέπει οπωσδήποτε να απλογραφούνται, ακόμα και οι ομόηχες, και αυτό παρά την αλματώδη αύξηση του αριθμού τους. Συγκεντρώνω εδώ τέτοιες περιπτώσεις ομοηχίας. Ενδέχεται να υπάρξουν και περιπτώσεις ομοηχίας ανάμεσα σε λέξεις...

Η ατόλη (atoll στα αγγλικά), αν δεν το ξέρετε, εύκολα μπορείτε να το φανταστείτε, προέρχεται από γλώσσα της περιοχής όπου υπάρχουν ατόλες, και συγκεκριμένα από τη γλώσσα ντιβέχι που μιλάνε στις Μαλδίβες (θυμόμαστε: καμία σχέση με τις βίδες, δεν είναι *Μαλβίδες), στον Ινδικό ωκεανό — κοτζάμ...

Με άλλα λόγια: μερακλίδικος ή μερακλήδικος; Σουβλατζίδικο ή σουβλατζήδικο; Παρηγορηθείτε: Δεν μπερδεύεστε μόνο εσείς. Μπερδεύονται και τα λεξικά, μπερδεύτηκε και η καινούργια γραμματική. Η γραμματική του Τριανταφυλλίδη, στον κεφάλαιο για την Παραγωγή αναφέρει (§280, Ουσιαστικά από Ουσιαστικά >...

Επίρρημα καταταλαιπωρούμενο και καταταλαιπωρούν (δεν είναι ασύντακτη η πρόταση — το «καταταλαιπωρούν» είναι ενεργητική μετοχή). Δίνει, ας πούμε, το Altavista 34.000 *παρεπιπτόντως, αλλά και 3.500 *παρεπιμπτόντως. Τα 150 *παρεμπιπτώντως και τα 600 *παρεπιπτώντως είναι σταγόνες σε ωκεανό. Το...

Το παραγωγικό τέρμα –έσα προέρχεται από το ελληνικό –ισσα. Το υστερολατινικό –issa έγινε ιταλικό –essa, το οποίο, όταν επιστρέφει στα ελληνικά, απλοποιείται πια σε ένα «σ». Έτσι, είτε πρόκειται για τίτλο ευγενείας (πριγκιπέσα, δουκέσα, κοντέσα, βαρονέσα) είτε για λιγότερο τιμητικό τίτλο...