Your slip is showing: Γλωσσικές και μεταφραστικές γκάφες (και μικρολαθάκια)

daeman

Administrator
Staff member
...
Εντελώς μολοχία, δηλαδή. :-)

Στο βωμό της αποφυγής της βωμολοχίας.
 

SBE

¥
Την κακοτυχία στη μετάφραση τους την έφερε η διεύθυνσή τους, μάλλον.
 

Palavra

Mod Almighty
Staff member
Αναρωτιέμαι τι γράφει το κείμενο-πηγή:

#2 Ποιότητα Vs Ποσότητα: Όταν μιλάμε για καλοκαιρινές διακοπές στην παραλία, στην πισίνα, στο σκάφος και στα θαλάσσια σπορ, είναι προτιμότερο να εστιάσουμε λίγο περισσότερο στον τομέα της ποιότητας. Καλύτερα να αγοράσουμε ένα μαγιό που είναι λίγο πιο “τσουχτερό” σε τιμή αλλά να ξέρουμε ότι δεν θα σκιστεί ή δεν θα χαλαρώσει με τα πρώτα πέντε μπάνια, παρά να ψωνίσουμε περισσότερα low-budget μαγιό που δεν θα μας εκπροσωπήσουν ολόκληρο το καλοκαίρι.
http://www.mustonline.gr/index.php?pageaction=kat&modid=1&artid=26394
 

nickel

Administrator
Staff member
Χατ τρικ στο σημερινό άρθρο του Πρετεντέρη (σπάνιο κατόρθωμα, ομολογουμένως):

  1. Από τη μια πλευρά έχουμε μια κυβέρνηση η οποία θα πασχίζει να παραμείνει στην εξουσία και θα μετέλθει κάθε μέσου για να το επιτύχει...

    Υποθέτω ότι το έχουμε πει κι εδώ μέσα ότι το μετέρχομαι ακολουθείται από αιτιατική, από τον καιρό του Ομήρου.
    -
  2. Αυτό είναι το σκηνικό που έχει διαμορφωθεί και δύσκολα θα μεταβληθούν οι βασικοί παράμετροί του.

    Για όσον καιρό η παράμετρος είναι θηλυκή, θέλει και θηλυκό επίθετο: οι βασικές παράμετροι.
    -
  3. ελπίζω απλώς να μην επιφέρουν ανήκεστους βλάβες στη δημοκρατία μας

    Να το ξαναπώ: Εφόσον η βλάβη είναι θηλυκή, θέλει και θηλυκό επίθετο. Όταν παπαγαλίζουμε το απολιθωμένο λόγιο «ανήκεστος βλάβη», μπορεί να μας συγχωρήσουν την ονομαστική, αλλά στην αιτιατική του πληθυντικού τι θα πεις για να είσαι συνεπής; Τας ανηκέστους βλάβας;

    Πετάμε λοιπόν και το ανήκεστους και το ανηκέστους και κλίνουμε το ντουέτο στη σημερινή γλώσσα:

    η ανήκεστη βλάβη, της ανήκεστης βλάβης, τις ανήκεστες βλάβες.
 

daeman

Administrator
Staff member
Χατ τρικ στο σημερινό άρθρο του Πρετεντέρη (σπάνιο κατόρθωμα, ομολογουμένως):

  1. Από τη μια πλευρά έχουμε μια κυβέρνηση η οποία θα πασχίζει να παραμείνει στην εξουσία και θα μετέλθει κάθε μέσου για να το επιτύχει...

    Υποθέτω ότι το έχουμε πει κι εδώ μέσα ότι το μετέρχομαι ακολουθείται από αιτιατική, από τον καιρό του Ομήρου.
    ...

Από το οικείο νήμα Ο Καιάδας της ανάπηρης και κακούργας γενικής:

Αν δεν κάνω λάθος, έχει αποδειχτεί μύθος ότι στο βάραθρο που ονομαζόταν Καιάδας οι αρχαίοι Σπαρτιάτες έριχναν τα καχεκτικά και ανάπηρα βρέφη. Μόνο κακούργους που είχαν καταδικαστεί σε θάνατο και άλλα κακοποιά στοιχεία έριχναν εκεί.

Ανοίγω πάντως αυτό το νήμα για να ρίξουμε εδώ μέσα τις χρήσεις της γενικής πτώσης, τις ανάπηρες και τις κακούργες, που θα θέλαμε να καταβαραθρώσουμε σ’ έναν Καιάδα με την ελπίδα ότι θα μπορέσουμε να τις ξεχάσουμε και να μην τις ξαναδούμε ποτέ στο δρόμο μας. Το κάνω με την ευκαιρία που μου δίνουν δύο πρόσφατα κείμενα και, λόγω πίεσης, θα περιοριστώ τώρα σ’ αυτά. (Και στα δύο κείμενα, τα έντονα δικά μου.)

Του Νίκου Σαραντάκου, ένα μικρό:
Ποδαρικό στη γενικομανία
...
Όμως εδώ, στο απόσπασμα της Καθημερινής, δεν υπάρχει ούτε αυτή η δικαιολογία, και το «ακολούθησαν του θανάτου» έρχεται να προστεθεί στον δυστυχώς μακρύ κατάλογο των θυμάτων της γενικομανίας, πλάι στο μετέρχομαι, το επιδέχομαι, το αποποιούμαι κι όλα τ’ άλλα. Και μάλιστα με ποδαρικό!

Και ένα μεγαλύτερο, του Ανδρέα Παππά, από τη σημερινή Βιβλιοθήκη της Ελευθεροτυπίας:
Του προβλήματος λαμβάνοντος διαστάσεις

Και πάλι ο λόγος για τη γενική. Όλο λέω πως έχω ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς μαζί της σε παλαιότερα κείμενα, κι όλο μπροστά μου τη βρίσκω. Με άλλα λόγια, και να θες ν’ αγιάσεις, δεν σ’ αφήνουν. «Νεογενικισμός» και «νεολογιοτατισμός», λοιπόν. Καλπάζων και ασύστολος. Από παλαιότερους, αλλά (δυστυχώς) και από νεότερους. Από γνωστούς θιασώτες του γλωσσικού αρχοντοχωριατισμού, αλλά και από εκεί που δεν θα το περίμενες.

Συχνό φαινόμενο τα κείμενα που θυμίζουν λόγο γυμνασιάρχη σε σχολική γιορτή της δεκαετίας του ’50 ή του ’60. Όσο αυτά προέρχονται από «ελληναράδες», «εθνοπατριώτες» και «ανησυχούντες» [για την κατάσταση της γλώσσας, αλλά και για την πορεία του έθνους και της φυλής (sic) γενικότερα], λίγο το κακό. Ο Άνθιμος Θεσσαλονίκης θα είναι πάντα ο Άνθιμος Θεσσαλονίκης, και ο Κύριος Χρήστος Σαρτζετάκης, πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας (ελπίζω να έβαλα αρκετά κεφαλαία, ώστε να φχαριστηθεί), θα είναι πάντα ο Κύριος Χρήστος Σαρτζετάκης. Πολύ πιο ανησυχητικό, ωστόσο, είναι το φαινόμενο της αλόγιστης και αυθαίρετης χρήσης της γενικής σε κείμενα καθ’ όλα έγκυρων καθημερινών εφημερίδων. Αυτό δεν γινόταν πριν από μερικά χρόνια· είναι μάλλον καινούριο φρούτο.

...
Εδώ, λοιπόν, ο νεολογιοτατισμός οδηγείται στις ακραίες του συνέπειες, που δεν είναι άλλες από το... λάθος. Γιατί, βέβαια, το ρήμα επιδέχομαι δεν συντάσσεται με γενική ούτε καν στα αρχαία ελληνικά. Όπως δεν συντάσσονται με γενική τα ρήματα μετέρχομαι, εισηγούμαι ή δικαιούμαι, και επομένως οι εκφράσεις «μετέρχεται ανόμων μέσων», «εισηγήθηκε λύσεων» ή «δικαιούται επαίνων» δεν είναι απλώς εξεζητημένες, αλλά επιεικώς ατυχέστατες. Κάτι τέτοια φαίνεται πως διαβάζει και ο κακόμοιρος ο Μιχάλης Λιάπης, υπουργός Πολιτισμού (sic), και, θέλοντας να μιλήσει και λίγο «περιδιαγραμμάτου», δήλωνε προ μηνών ότι «τα προβλήματα χρειάζονται απαντήσεων»!

«Ηθικόν δίδαγμα», που έλεγαν και οι παλαιότεροι: άλλο η απόρριψη και η αποφυγή της ξύλινης γλώσσας, της γλώσσας των αφηρημένων ουσιαστικών και των άχαρων τύπων και λέξεων, και άλλο ο σουσουδισμός μιας ψευτολόγιας/ νεολόγιας γλώσσας, που θυμίζει εποχές ακραίας δημοσιογραφικής –και όχι μόνο– βαρβαρότητας και κοτσανολογίας. Άλλωστε, σε ό,τι αφορά τη γενική ειδικότερα, δεν θα κουραστώ να επαναλαμβάνω πως είναι κατεξοχήν «μεταξωτή» πτώση. Και, ως γνωστόν, οι μεταξωτές πτώσεις θέλουν και επιδέξιους... χειριστές της γλώσσας. Αλλιώς το πρόβλημα θα λαμβάνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις, το φαινόμενο θα εκφεύγει των ορίων, και οι θιασώτες του νεογενικισμού και του νεολογιοτατισμού θα βουλιάζουν μετά βεβαιότητος στη γλωσσική σύγχυση, παρασύροντας ενδεχομένως και αθώους/ ανυποψίαστους αναγνώστες.

Ο Καιάδας άνοιξε και σας περιμένει... να ρίξετε τις γενικές που σας ενοχλούν, είτε επειδή είναι εκνευριστικές είτε επειδή είναι ανάπηρες από γεννησιμιού τους.

Δεν θα ήταν άσκοπο, νομίζω, αν διακρίναμε μεταξύ ρημάτων που ουδέποτε στην ιστορία της ελληνικής γλώσσας συντάχθηκαν με γενική (ο sarant ασχολείται αποκλειστικά με αυτά στο παρατιθέμενο κείμενο) και αυτών που κάποτε πράγματι συντάσσονταν με γενική (το κάποτε μπορεί να είναι η ελληνιστική περίοδος ή ακόμη και ο 20ός αιώνας και η καθαρεύουσα). Η χρήση γενικής στην περίπτωση των ρημάτων της πρώτης κατηγορίας (π.χ. μετέρχομαι, επιδέχομαι, αποποιούμαι) θα ήταν καλό να καταλήξει σε πιο βαθύ Καιάδα, για να μην πω να βάλουμε και μια τάφρο με κροκόδειλους ή μάλλον ... κροκόδιλους, που θα είναι πιο ταιριαστοί). ...
Θα ήθελα να ανταποκριθώ στην πρόκληση του Ρογήρου και θα προσπαθήσω να ομαδοποιήσω λίγο αυτά τα ρήματα. Πρώτα κάποια που αναφέρθηκαν και παραπάνω, ρήματα που δεν έχουν κανένα λόγο να ακολουθούνται από άμεσο αντικείμενο σε γενική πτώση. Προφανώς, κάποιοι θεωρούν ότι η γενική είναι ωραίο κουστουμάκι, χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι μπορεί να είναι γελοία χλαμύδα ή στολή παλιάτσου. Έχω συγκεντρώσει τα παρακάτω, τα πιο συνηθισμένα (γιατί αναφέρθηκαν και μερικά που μόνο νοσηρή φαντασία μπορεί να τους κοτσάρει τη γενική και, τέλος πάντων, δεν αποτελούν συνηθισμένο πρόβλημα):

μετέρχομαι όλα τα μέσα | ΟΧΙ μετέρχομαι όλων των μέσων
...

Αναθαρρήσατε! Κατά το in.gr, ο Βαρουφάκης ισχυρίζεται ότι δεν μετέρχεται μπλοφών:
Ο ίδιος απορρίπτει τις απόψεις όσων υποστηρίζουν πως μετέρχεται επινοήσεων, μπλοφών και στρατηγημάτων...
Θα φταίω άραγε αν μετέλθω γαμοσταυριδιών;

...
Θα φταίω άραγε αν μετέλθω γαμοσταυριδιών;
Ιδού ο νυμφίος μετέρχεται εν τω μέσω της νυκτός, και μακάριος ο δούλος ον ευρήσει γρηγορούντα, άμα δε και γαμοσταυρούντα, ανάξιος δε πάλιν ον ευρήσει ραθυμούντα· αξιώτερος δε όλων ον ευρήσει ευθυμούντα. :D

Τον μαργαριταρεώνα σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον...

Όστις μπλοφών μετέρχεται, μπουφλών δέχεται. Ας πρόσεχε.

Στο επόμενο μάθημα, οι μωρές παρθένες.

Άλλοι δηλώνουν πως δεν μετέρχονται μπλοφών, άλλοι όμως «μετέρχονται λεκτικών τρικ».

Πόσες λέξεις υπάρχουν για να πεις ότι είσαι τύφλα;
Γιατί αν θες να τα πιεις, πρέπει να έχεις μαζί σου και ένα λεξικό.

«Έτσι οι άνθρωποι μετέρχονται διαχρονικά διάφορων λεκτικών τρικ, για να συνεχίσουν με καθαρή τη συνείδηση τους να τα πίνουν...»

Και τι ωραία που ταιριάζει το αρχαιοπρεπές μετέρχομαι με το ξενικό τρικ, μούρλια!
Όπως το φράκο με τα σανδάλια.
...

Μετελθών το παρελθόν.
 
Δεν είμαι σίγουρη ότι εδώ πάει, αλλά σε άρθρο της εφημερίδας Washington Post για τον μηχανισμό των Αντικυθήρων (κάτω από την πρώτη φωτογραφία): "Οther newly translated excerpts included descriptions of a calendar unique to the northern Greek city of Corinth"
 
Δικηγόρος οικογένειας Παντελίδη: οι καταθέσεις των μαρτύρων είναι έμφορτες με σκοπιμότητα και υποκειμενικότητα.
 

nickel

Administrator
Staff member
Εδώ το ενδιαφέρον είναι ότι η λέξη έχει τόση διάδοση σε λόγιες χρήσεις που μπορεί να την έχει ξεχάσει το ΛΝΕΓ (ναι, απίστευτο) αλλά δεν ξέφυγε από Χρηστικό και wiktionary.

https://el.wiktionary.org/wiki/έμφορτος

Χρηστικό:

έμφορτος
1. (επίσ.) που φέρει φορτίο: ~ο: όχημα. ~α: εμπορευματοκιβώτια. Πλοίο ~ο με δομικά υλικά.
2. (μτφ.-λόγ.) γεμάτος (από κάποιο συναίσθημα): ~ οργής/συγκίνησης. Επιστολή ~η πάθους. ΣΥΝ έμπλεος.
 
Γνωστό το πρόβλημα, αλλά με ιδιαίτερο στιλ αυτήν τη φορά: Μόλις η Ε.Ε. μάθει να ζει χωρίς ένα μέλος της που θα την έχει απορρίψει, θα μπορέσει να απορρίψει μέλη της Ευρωζώνης αν δεν μπορούν να υιοθετήσουν πολιτικές επιλογές που θα δικαιολογούν τη συνέχεια τους ως μέλους. (Από την Καθημερινή.)
 
Συμβαίνει τώρα:
 

Attachments

  • Capture.PNG
    Capture.PNG
    13.2 KB · Views: 376

Palavra

Mod Almighty
Staff member
Μου θύμισες εσωτερική επικοινωνία στην οποία έγραφε «προσοχή, το ASANSER δεν λειτουργεί, περιμένουμε τον τεχνικό». Η απάντησή μου, δηλαδή ότι γράφουμε «ασανσέρ» και άντε, αν έχουμε κέφια, «ascenseur» αντιμετωπίστηκε με μεγάλο προβληματισμό και ξύσιμο του κεφαλιού.

Υ.Γ. Λίνκους δίνουμε, όχι σκρινσότ :twit:
 

daeman

Administrator
Staff member
Συμβαίνει τώρα:
View attachment 5440

Έχουμε παροιμία γι' αυτό: Έβγαλε κι η μύγα κώλο κι έχεσε τον κόσμο όλο*.
Έμαθε ο άσχετος πως είναι γαλλικό και «διορθώνει» κιόλας χωρίς να ξέρει την τύφλα του. Και το πισί θέλει τόνο, όχι «πισι».

Για να βάζουμε τα πράγματα στη θέση τους: το κάθισμα στη σκιά —ή στον ήλιο, αν προτιμάτε— και τη λέξη στη γλώσσα που την έχει ενσωματώσει αρκετές δεκαετίες τώρα:

ΛΚΝ:
σεζ λογκ η (άκλ.) : πτυσσόμενη πολυθρόνα με ξύλινο συνήθ. σκελετό και μονοκόμματο κάθισμα από καραβόπανο που έχει τη δυνατότητα να σταθεροποιείται σε διάφορες θέσεις.
[λόγ. < γαλλ. chaise longue]

ΛΝΕΓ:
σεζλόνγκ (η) {άκλ.} καλοκαιρινή πολυθρόνα που η ράχη της έχει ρυθμιζόμενη κλίση και επιτρέπει να ξαπλώνουμε- συνήθ. τοποθετείται σε ανοιχτό χώρο (βεράντες, κήπους, καταστρώματα πλοίων, παραλίες): στο κατάστρωμα τού πλοίου υπήρχαν αρκετές σεζλόνγκ για τους τουρίστες ΣΥΝ. ξαπλώστρα.
[ΕΤΥΜ. < γαλλ. chaise longue < chaise «καρέκλα» + longue, θηλ. τού επιθ. long «μακρύς»].


Σεζ λογκ ή σεζ λονγκ αφού έτσι προφέρεται, ή σεζλόνγκ αν θέλετε, όχι μόνο επειδή το λένε τα λεξικά, αλλά επειδή έτσι το γράφει ο κόσμος, οι άνθρωποι που τις πουλάνε, τις αγοράζουν και τις χρησιμοποιούν. Usus norma loquendi.

Ενώ το chaise longue, μόνο σε ξενόγλωσσο κείμενο ή σε περιοδικά του σουσουδισμού και της δηθενιάς (λαϊφστάιλ, τρομάρα τους).


* ή, σε εντομολογικό πλαίσιο πάλι: χόρτασε η ψείρα και βγήκε στο γιακά.
 
Ναι, απλά η όλη συζήτηση ξεκίνησε επειδή κάποιος παραξενεύτηκε που το είδε γραμμένο «σεζλόνγκ». Και ήρθε ο άλλος να εξηγήσει γιατί είναι παράξενο αυτό και ποιο είναι το «κανονικό» :D :D
 

daeman

Administrator
Staff member
Ναι, απλά η όλη συζήτηση ξεκίνησε επειδή κάποιος παραξενεύτηκε που το είδε γραμμένο «σεζλόνγκ». Και ήρθε ο άλλος να εξηγήσει γιατί είναι παράξενο αυτό και ποιο είναι το «κανονικό» :D :D

Μα δεν το γράφω γι' αυτούς που το ξέρουν.
He He, Hf-U Xe-Rh-O Po-S Ta Xe-Re-S Ca-La, Br-Es-Si H-Ar-V-At-I.
:laugh:
Ni-Co-S.

αλλά για τους περαστικούς που μπορεί να μην το καταλάβουν και να προβληματιστούν. :-)
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Αυτό είναι το ψώνιο πλέον των ατόμων που δεν θέλουν να βλέπουν τίποτα μεταγραμμένο με ελληνικούς χαρακτήρες, "τους φαίνεται παράξενο". Αλλά δεν έχουν και τις γνώσεις να το γράψουν σωστά στην ξένη γλώσσα. Βρεγμένη σανίδα που χρειάζεται!

Εδώ μου κάνουν υποδείξεις επιμελητές υποτιτλισμού για λέξεις που έχουν πολιτογραφηθεί στο ελληνικό λεξιλόγιο και υπάρχουν και στα λεξικά, και μου λένε ότι τους φαίνεται παράξενο, και να το γράψω καλύτερα με λατινικούς χαρακτήρες.
 
Αξίζει να γράψω άρθρο γι' αυτό το θέμα στο ιστολόγιο. Ωστόσο φοβάμαι μήπως όλοι εμείς που σκεφτόμαστε έτσι (γιατί δεν θ' άλλαζα ούτε ένα γιώτα από τις παραπάνω τοποθετήσεις ολονών) δίνουμε χαμένη μάχη.
 
αλλά για τους περαστικούς που μπορεί να μην το καταλάβουν και να προβληματιστούν. :-)
Έχεις δίκιο, δεν το σκέφτηκα. Ευχαριστώ!
Και ευχαριστώ την άγνωστη χείρα που ανέβασε σωστά την εικόνα :-)

Αξίζει να γράψω άρθρο γι' αυτό το θέμα στο ιστολόγιο. Ωστόσο φοβάμαι μήπως όλοι εμείς που σκεφτόμαστε έτσι (γιατί δεν θ' άλλαζα ούτε ένα γιώτα από τις παραπάνω τοποθετήσεις ολονών) δίνουμε χαμένη μάχη.
Ίσα ίσα, οι αντιδράσεις των υπολοίπων στο FB post που αντέγραψα είναι ελπιδοφόρες. Ας είμαστε αισιόδοξοι.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Παρακαλώ, Χαρβ! :) (πρέπει να ξαναγράψω τις οδηγίες. Πρέπει να ξαναγράψω...)
 
Top