Your slip is showing: Γλωσσικές και μεταφραστικές γκάφες (και μικρολαθάκια)
Ωραίο σφάλμα πληκτρολόγησης από τον Τάχη Μίχα (ή τον δακτυλογράφο του κειμένου του) στο protagon.gr:
Ένα προσωρινό αντίο στους συνεργάτες και επισκέπτες του protagon.gr. καθ όσον σε όλη την διάρκεια της προεκλογικής αγκιτάτσιας δεν θα ορθογραφώ πολιτικά στο site.
Πολλές κακές γλώσσες θα πουν ότι έχει γεμίσει το σάιτ με πολιτικές και γλωσσικές ανορθογραφίες.
(Εμένα θα μου λείψει πάντως η πολιτική αρθρογραφία του, και τις πολιτικές ανορθογραφίες του τις αντέχω. Στις γλωσσικές πνίγομαι...)
Ένα προσωρινό αντίο στους συνεργάτες και επισκέπτες του protagon.gr. καθ όσον σε όλη την διάρκεια της προεκλογικής αγκιτάτσιας δεν θα ορθογραφώ πολιτικά στο site.
Πολλές κακές γλώσσες θα πουν ότι έχει γεμίσει το σάιτ με πολιτικές και γλωσσικές ανορθογραφίες.
(Εμένα θα μου λείψει πάντως η πολιτική αρθρογραφία του, και τις πολιτικές ανορθογραφίες του τις αντέχω. Στις γλωσσικές πνίγομαι...)
pidyo
New member
(Ακόμη πιο κακές γλώσσες θα έλεγαν πως ούτως ή άλλως ψευδορθογραφούσε ψευδορθολογικά, αλλά ας είναι).
Χθες το Σταρ είχε και το Looney Tunes: Back in Action. Σε κάποια σκηνή, η γκόμενα της ταινίας (Jenna Elfman), λέει στον πρωταγωνιστή (Brendan Fraser): "What are you doing, kidnapping me?"
Η μετάφραση: "Τι κάνεις τώρα; Με απαγάγεις;"
Το σημειώνω γιατί τυπικά είναι λάθος, αλλά περισσότερο γιατί συζητήθηκε στου Σαραντάκου. Το συγκεκριμένο ρήμα μοιάζει να έχουν όλοι ξεχάσει ότι έχει θέμα στους χρόνους διαρκείας και κληρονομεί τον συνοπτικό τύπο. Τυπικά θεωρείται λάθος.
Η μετάφραση: "Τι κάνεις τώρα; Με απαγάγεις;"
Το σημειώνω γιατί τυπικά είναι λάθος, αλλά περισσότερο γιατί συζητήθηκε στου Σαραντάκου. Το συγκεκριμένο ρήμα μοιάζει να έχουν όλοι ξεχάσει ότι έχει θέμα στους χρόνους διαρκείας και κληρονομεί τον συνοπτικό τύπο. Τυπικά θεωρείται λάθος.
Βέβαια. Ιδιαίτερα όταν μεταφράζουμε διάλογο, οφείλουμε να βάλουμε στα χείλη του ομιλητή αυτό που θα ακουστεί σαν πιο φυσικό — και το λάθος. Το ίδιο θα είχα βάλει κι εγώ.
Και δεν πά' να λένε λεξικά και κλισάρια* ότι δεν έχει γενική πληθυντικού η σημαδούρα: σημαδούρων.
*κλισάρι (πρωτολογισμός) οδηγός κλίσης των κλιτών μερών του λόγου (από την κλίση με επίδραση από το λυσάρι).
*κλισάρι (πρωτολογισμός) οδηγός κλίσης των κλιτών μερών του λόγου (από την κλίση με επίδραση από το λυσάρι).
Χωρίς να διαφωνώ, σε ταινίες ποτέ δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα, αν δεν είναι λάθος ή σεναριακό όχημα. Δηλαδή ή κάποιος θα κάνει τακτικά λάθη, για να δείξει το μορφωτικό του επίπεδο ή δεν θα κάνει ποτέ. Αν το προσθέσεις εσύ, στην μετάφραση, είναι εμπλουτισμός με ενέσεις ρεαλισμού.
Δεν είναι δυνατόν να το λες σοβαρά, ότι ειδικά σε υπότιτλο θα έβαζες επίτηδες λάθος, τη στιγμή που είναι αδύνατον να εξηγήσεις στους θεατές το σκεπτικό σου. Μόνο σε έντυπη μετάφραση θα μπορούσες ίσως να το κάνεις, αλλά και πάλι, εγώ θα περίμενα να έχεις βάλει υποσημείωση, αλλιώς δεν υπήρχε ούτε μία περίπτωση στο εκατομμύριο να μαντέψω ότι το λάθος έγινε επίτηδες. Και κάτι άλλο: ποια άλλα λάθη θα έβαζες στο στόμα των ηθοποιών, και πού θα τραβούσες τη γραμμή, έχοντας αντιληφθεί τον κίνδυνο αυτά τα λάθη να "χρεώνονται" σ' εσένα και όχι να "πιστώνονται";
Αλλά γιατί θεωρείς δεδομένο ότι θ' ακουστεί φυσικό από τα χείλη οποιουδήποτε το λάθος; Πώς προεξοφλείς ότι ο συγκεκριμένος ήρωας της ταινίας θα μιλούσε λανθασμένα, αν δεν προέκυπτε από πουθενά, δηλαδή από το σενάριο; Αν δηλαδή δεν κάνει κανένα γραμματικό λάθος την ώρα που μιλάει αγγλικά, γιατί πρέπει να κάνει γραμματικά λάθη στην ελληνική μετάφραση της ομιλίας του; Όταν προκύπτει από το σενάριο ένα αξιοσημείωτο λάθος στην ομιλία του ηθοποιού, και το προβάλλει ο σεναριογράφος με τέτοιο τρόπο που πρέπει να τονιστεί στη μετάφραση, δηλαδή είναι εργαλείο για την πλοκή της ταινίας, το βάζουμε μέσα σε εισαγωγικά, δεν παριστάνουμε ότι εμείς, οι μεταφραστές, μιλάμε έτσι. Και δεν θεωρούμε δεδομένο ότι ο θεατής ξέρει αρκετά αγγλικά ώστε να έχει καταλάβει ότι το λάθος είναι στο στόμα του ηθοποιού και όχι στο πληκτρολόγιο του μεταφραστή. Σου θυμίζω ότι στον υποτιτλισμό, για να δείξουμε ότι ένας άνθρωπος μιλάει λαϊκά, του βάζουμε στο στόμα λαϊκές εκφράσεις, αποφεύγοντας όπως ο διάολος το λιβάνι τις λόγιες, δεν προσπαθούμε να το δείξουμε με γραμματικά λάθη. Άσε που αυτό το εύρημα πάει στον βρόντο όταν ο αποδέκτης-θεατής είναι άνθρωπος που μιλάει ακριβώς έτσι.
Όσο γι' αυτό το "να ακούγονται σαν φυσιολογικοί άνθρωποι", ελπίζω να το λες για χιούμορ. Δηλαδή ακούγονται σαν αφύσικοι άνθρωποι όσοι δεν λένε "ανέλαβε"; Με την ίδια λογική λοιπόν φυσιολογικοί είναι μόνο όσοι ανήκουν στη μάζα, και είναι αφύσικοι όσοι ανήκουν σε κάποια μειονότητα; Των γραμματισμένων ή των ομοφυλόφιλων ή δεν ξέρω τι άλλο;
Τέλος, για τη διαφήμιση, για να μην ξανανοίξουμε αυτή τη συζήτηση, σ' εκείνη τη διαφήμιση το λάθος δεν ακουγόταν από τα χείλη κανενός ήρωα της διαφήμισης, ήταν υποτίθεται η παραίνεση από την ίδια την εταιρεία κινητής τηλεφωνίας προς στους πελάτες της, και προήλθε από το πληκτρολόγιο του διαφημιστή, δεν ήταν σεναριακό εύρημα. Εννοείται ότι θα θεωρούσα δεδομένο και απαραίτητο το λάθος από τα χείλη του Κίτσου ή της Τασούλας.
bernardina
Moderator
Μόνο στο δικό μου λαρύγγι κάθεται με τα νυχάκια προς τα κάτω εκείνο το "Απέκτησε" που βρίσκω http://tvxs.gr/news/kala-nea/gine-agrotis-apektise-diko-soy-mpostani-diadiktyaka ΚΑΙ ΕΔΩ σε θέση προστακτικής;
ΥΓ. Ξέχωρα απ' αυτό, η ιδέα που παρουσιάζει είναι άκρως ενδιαφέρουσα. Συμφωνείτε;
ΥΓ. Ξέχωρα απ' αυτό, η ιδέα που παρουσιάζει είναι άκρως ενδιαφέρουσα. Συμφωνείτε;
Λοιπόν, επί της ουσίας και επί της αρχής συμφωνώ μαζί σου, Αλεξάνδρα, αλλά αυτή νομίζω είναι μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση. Πραγματικά, σχεδόν όλοι θα έλεγαν "με απαγάγεις", γιατί το συγκεκριμένο λάθος είναι πάρα πολύ διαδεδομένο. Παρ' όλο λοιπόν που στο πρωτότυπο δεν υπήρχε λάθος, νόμιζω ότι δεν είναι τελείως λάθος
το σκεπτικό του nickel: να βάλουμε στο στόμα της κοπέλας αυτό που κατά πάσα πιθανότητα θα έλεγε αν μιλούσε ελληνικά - έστω κι αν αυτό είναι "λάθος". :)
Δεν διαφωνώ μαζί σου για τη συγκεκριμένη λέξη η οποία, όντως, μαζί με το "παράγω, παραγάγω" έχουν γίνει καθιερωμένα λάθη και στις εφημερίδες και στις ειδήσεις. Έχει πλάκα πάντως: Στο "απάγω-απαγάγω-απαγωγή" το λάθος έχει πάει προς τη μία κατεύθυνση, ενώ στο "παράγω-παραγάγω-παραγωγή" έχει πάει προς την αντίθετη. Θα ήθελα κάποιο σχόλιο πάνω σ' αυτό, παρακαλώ, απ' όποιον προαιρείται.
Το σχόλιό μου για εσκεμμένα λάθη στους υποτίτλους αφορά κυρίως τις προστακτικές με αύξηση, όπου θα προτιμούσα χίλιες φορές να αλλάξω διατύπωση, παρά να γράψω τον λανθασμένο τύπο.
Το σχόλιό μου για εσκεμμένα λάθη στους υποτίτλους αφορά κυρίως τις προστακτικές με αύξηση, όπου θα προτιμούσα χίλιες φορές να αλλάξω διατύπωση, παρά να γράψω τον λανθασμένο τύπο.
Τη γενική συζήτηση, για τα «εσκεμμένα» λάθη, αυτά που συνειδητά χώνει ο συγγραφέας ή ο μεταφραστής στη δουλειά του, ας τη συνεχίσουμε εδώ.
Δεν έχω ακόμα βρει το χρόνο να παρακολουθήσω τη συζήτηση για το -αγαγ- στο ιστολόγιο του Σαραντάκου, διάβασα μόνο το δικό του κομμάτι. Η προσωπική μου άποψη λέει ότι δεν υπάρχει (αισθητικό ή άλλο) πρόβλημα του κόσμου με το -αγαγ- αλλά με το να καταλάβει και να θυμάται ποιος τύπος δείχνει διάρκεια και ποιος όχι.
Δεν έχω ακόμα βρει το χρόνο να παρακολουθήσω τη συζήτηση για το -αγαγ- στο ιστολόγιο του Σαραντάκου, διάβασα μόνο το δικό του κομμάτι. Η προσωπική μου άποψη λέει ότι δεν υπάρχει (αισθητικό ή άλλο) πρόβλημα του κόσμου με το -αγαγ- αλλά με το να καταλάβει και να θυμάται ποιος τύπος δείχνει διάρκεια και ποιος όχι.