Παροιμιώδεις στίχοι της ελληνικής ποίησης

Αρνάκι άσπρο και παχύ, της μάνας του καμάρι
Από το παιδικό ποίημα Το αρνάκι του Αλέξανδρου Κατακουζηνού (εδώ με προσαρμοσμένη ορθογραφία)

Αρνάκι άσπρο και παχύ
της μάνας του καμάρι
εβγήκε εις την εξοχή
και στο χλωρό χορτάρι.

Απ’ τη χαρά του την πολλή
απρόσεκτα πηδούσε
της μάνας του τη συμβουλή
καθόλου δεν ψηφούσε.

«Καθώς παιδί μου προχωρείς
και σαν ελάφι τρέχεις
να κακοπάθεις ημπορείς
και πρέπει να προσέχεις».

Χαντάκι βρέθηκε βαθύ
ορμά σαν παλικάρι
να το πηδήσει προσπαθεί
και σπάει το ποδάρι!

Το αγγλικό «Αρνάκι»:

Mary had a little lamb,
Its fleece was white as snow,
And everywhere that Mary went
The lamb was sure to go.

He followed her to school one day
That was against the rule:
It made the children laugh and play,
To see a lamb at school.

And so the teacher turned it out,
but still it lingered near,
And waited patiently about,
till Mary did appear.

"Why does the lamb love Mary so?"
the eager children cry.
"Why, Mary loves the lamb, you know."
the teacher did reply.

picture.php


Προσθέτω στο πρώτο μήνυμα κατάλογο με τους παροιμιώδεις στίχους,
για να μην ψάχνουμε σε ολόκληρο το νήμα.
 
«Ξέμεινε από στίχους του Σαββόπουλου» γράφει ο Τάκης Θεοδωρόπουλος σε ένα αιχμηρό σχόλιό του στην Καθημερινή.

Αλήθεια, πόσα παροιμιώδη μάς έχει χαρίσει μόνο ο Σαββόπουλος; Τι να πρωτοδιαλέξεις από τον Πολιτευτή;

Στη φοιτητριούλα που σ' έχει ερωτευτεί
θα σε καταγγείλω, πονηρέ πολιτευτή.
Τζάμπα χαραμίζει, θα πάω να της πω,
το νεανικό της και αγνό ενθουσιασμό.

 
Αναφέρθηκε ήδη (#37, 39) από το Απολείπειν ο θεός Aντώνιον ο στίχος «αποχαιρέτα την, την Aλεξάνδρεια που χάνεις», που έχει δώσει διάφορα «αποχαιρέτα το Χ που χάνεις». Να προσθέσω, από το ίδιο ποίημα, το «σαν έτοιμος από καιρό» (as one long prepared).
 
Το είδα σήμερα σε τίτλο πολιτικού κειμένου: Χρέος, εθνοσωτηρία και άλλα ηχηρά παρόμοια.
Από την σχολήν του περιωνύμου φιλοσόφου:
[...] Ή τέλος, δυνατόν και στα πολιτικά
να επέστρεφεν —αξιεπαίνως ενθυμούμενος
τες οικογενειακές του παραδόσεις,
το χρέος προς την πατρίδα, κι άλλα ηχηρά παρόμοια.
 
Βλέπω πάντως πως υπάρχουν και λίγα ευρήματα για «κι άλλα ηχηρά προσόμοια». [...]
 
Για την ακρίβεια, είναι ένα εύρημα και 92 αντιγραφείς.
 
Ετίναξε την ανθισμένη αμυγδαλιά

του Γεώργιου Δροσίνη (στίχοι και ιστορία του ποιήματος εδώ).

(Με αφορμή κι ένα σημερινό τιτίβισμα στο Πρόταγκον: Ετίναξαν την ανθισμένη Αμυγδαλέζα και έπεσαν ψήφοι νοικοκυραίων.)
 
Πάντ' ανοιχτά, πάντ' άγρυπνα τα μάτια της ψυχής μου

Δ. Σολωμός, Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, Σχεδ. Β΄, Απ. 1, 234.36.
 
Το χάσμα π΄ άνοιξ΄ ο σεισμός κι ευθύς εγιόμισ΄ άνθη.

Σολωμός, «Εις το θάνατο Κυρίας Αγγλίδας», Απ. 1, 150.3.1.
 
Μεθύστε με τ' αθάνατο κρασί του Εικοσιένα

Παλαμάς, για τον πόλεμο του 1940:

Αυτό το λόγο θα σας πω, δεν έχω άλλο κανένα,
μεθύστε με τ’ αθάνατο κρασί του Εικοσιένα!
 
Η ποίησις είναι ανάπτυξι στίλβοντος ποδηλάτου

Εμπειρίκος, Ο πλόκαμος της Αλταμίρας
Η ποίησις είναι ανάπτυξι στίλβοντος ποδηλάτου. Μέσα της όλοι μεγαλώνουμε. Οι δρόμοι είναι λευκοί. Τ’ άνθη μιλούν. Από τα πέταλά τους αναδύονται συχνά μικρούτσικες παιδίσκες. Η εκδρομή αυτή δεν έχει τέλος.
 
Αφού πιάσαμε τα δημώδη:
Σαράντα πέντε μάστοροι κ’ εξήντα μαθητάδες
Γιοφύρι νεθεμέλιωναν ‘ς της Άρτας το ποτάμι.
Ολημερίς το χτίζανε, το βράδυ εγκρεμιζόταν.
Μοιριολογούν οι μάστοροι και κλαίν οι μαθητάδες:
«Αλίμονο ‘ς τους κόπους μας, κρίμα ‘ς τις δουλεψαίς μας,
ολημερίς να χτίζουμε, το βράδυ να γκρεμειέται».
Πουλάκι εδιάβη κ’ έκατσε αντίκρυ ‘ς το ποτάμι,
δεν εκελάιδε σαν πουλί, μηδέ σα χιλιδόνι,
παρά εκελάιδε κ’ έλεγε, ανθρωπινή λαλίτσα:​
Το γιοφύρι της Άρτας, φυσικά :)
 
Πότε Βούδας, πότε Κούδας, πότε Ιησούς κι Ιούδας.

Το είδα χτες να χρησιμοποιείται για να σχολιάσει τη στάση αρχηγού κόμματος και θα ταίριαζε σε πολλούς πολιτικούς. Από τους στίχους που έγραψε ο Μανώλης Ρασούλης για το τραγούδι «Πότε Βούδας, πότε Κούδας» (που τραγούδησε ο Νίκος Παπάζογλου). Επειδή οι γενιές αλλάζουν, δεν είναι περιττό να προσθέσουμε ότι ο Γιώργος Κούδας υπήρξε εμβληματική μορφή του ελληνικού ποδοσφαίρου, με το ειδικό πλεονέκτημα εδώ της πρόσφορης ρίμας. Στους στίχους του τραγουδιού υπάρχει και η παραλλαγή γνωστής φράσης: «Σ’ το ’πα μια και σ’ το ’πα δυο, σ’ το ’πα χίλιες δέκα δυο» — στίχος που πρέπει να υπαγορεύουν σε διαγωνισμούς σωστής στίξης. Αναφέρθηκε ήδη (στο #32) ο στίχος «Βρε δεν είν' εδώ το Σούλι, εδώ είναι του Ρασούλη».
 
You must log in or register to reply here.
Back
Top