grammar

Δεν θέλω να στοχοποιήσω τον κύριο Καρατζαφέρη, που συνήθως είναι προσεκτικός και δεν κάνει γλωσσικά λάθη :rolleyes:, αλλά βοήθησε να θυμηθώ ένα πολύ συνηθισμένο λάθος γλωσσικής λογικής. Είπε ο κ. Καρατζαφέρης, όπως άκουσα και στο δελτίο ειδήσεων: «Δεν μπορεί να μας λένε διαρκώς ανίκανους...

Με φρίκη διαπιστώνω ότι ο ορθογραφικός διορθωτής μου δέχεται το ρήμα αναγείρω! Δεν είναι δυνατόν, λέω καθώς βλέπω την τρίχα μου να γίνεται κάγκελο. Πάω στις ιστοσελίδες της Neurolingo, να βεβαιωθώ ότι το έχουν διορθώσει. Και εκεί λύνεται αμέσως το μυστήριο, αφού ανακαλύπτω ότι πρόκειται για τον...

Έχω διαπιστώσει ότι στο χώρο της οικονομίας χρησιμοποιείται συχνά το πλέον σε θέση πρόθεσης που ακολουθείται από γενική πτώση για να μεταφράσει το αγγλικό plus (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχουμε μετάφραση παντού όπου το βλέπουμε). Π.χ. ...να της επιδικάσει αποζημίωση, πλέον τόκων υπερημερίας...

Εσείς πότε βάζετε "από" μετά το "μετά"; Σκέφτηκα να μαζέψω απόψεις, χωρίς να προκαταλάβω κανέναν. Και σταματώ εδώ.

Πόσο μεγάλο είναι το τηλεσκόπιο που θα «αναζητήσει ίχνη των πρώτων άστρων»; *Yπερμεγέθες λέει στο in.gr (και σε 350 σελίδες-παπαγάλους — ούτε μία δεν το έχει διορθώσει). Σε μια γλώσσα όπου ξεχνιέται ο ρόλος των μακρών και των βραχέων, το φαινόμενο είναι εξηγήσιμο και αναπόφευκτο. Δεν βοηθάει...

Φυγόκεντρος και κεντρόφυγος. Είναι από τις λέξεις που με έκαναν να θαυμάζω την ευελιξία της ελληνικής. Ενώ στα αγγλικά λέμε headache, αφού είναι πόνος, και αποκλείεται να πούμε achehead, στα ελληνικά δεν είχαμε πρόβλημα να πούμε και κεφαλόπονος και πονοκέφαλος και να χρησιμοποιούμε και τα δύο...

Διαβάζοντας για την περίπτωση του αρχιφύλακα που σκέφτηκε να χρησιμοποιήσει το όπλο του για να ληστέψει (in.gr), έπεσα πάνω σε μια σύνταξη που δεν φαίνεται να είναι ασυνήθιστη: Ωστόσο, ο φερόμενος δράστης έγινε αντιληπτός από ειδικό φρουρό εκτός υπηρεσίας που υπηρετεί στην Άμεση Δράση. Ο...

Σκέφτηκα να βάλω τίτλο «Περί κορονών και αγραμμάτων», αλλά, ακόμα κι αν θεωρούσε κανείς πετυχημένο το λογοπαίγνιο, δεν θα αντανακλούσε το ήπιο ύφος του σχολίου που θέλω να κάνω. Είσαι μαθητής ή μεταφραστής, έχεις πάρει το πανέμορφο Λεξικό για το σχολείο και το γραφείο, και θέλεις να γράψεις...

Δεν το πίστευα ότι είναι τόοοσα πια τα γραφτά. Μπορώ να φανταστώ το μπέρδεμα στο προφορικό, να αρχίσεις για να πεις «καμιά συζήτηση» και να χώνεις στη μέση ένα «είδους», που έτσι είναι εντελώς ξεκάρφωτο. Αλλά τόσα σε γραπτό λόγο; Αντί για: κανενός είδους μέτρο διαβάζεις: κανένα είδους μέτρο...

Καθώς διάβαζα χτες τον απολαυστικότατο Σκάτα του Καμπουράκη, ένα πράγμα με πείραξε στη γλαφυρή του περιγραφή: που το κείμενό του είχε υπερβολικά πολλούς προφορικούς παρατατικούς. Έτσι, όταν το βράδυ έπεσα, σε κάτι που διόρθωνα, πάνω σ' ένα γινόντουσαν, ο σφαγιασμός ήταν άμεσος: γίνονταν. Ωραίοι...

«Έχει πολλά δέλεαρ» διάβασα. Κοιτάζω στο διαδίκτυο, βρήκα μερικές ντουζίνες «πολλά δέλεαρ» και κανένα σωστό. Πόσοι λένε «τα δελέατα»; Μία ντουζίνα όλοι κι όλοι. Και ο διορθωτής της Αλεπούς την κοκκινίζει, δεν την ξέρει τη λέξη. Πόσοι λένε «τα δέλεαρ»; 325! Τα λεξικά αντιμετωπίζουν το θέμα με...

Σε μεταφράσεις από τα ελληνικά στα αγγλικά κάτι που συχνά ξεχνάμε είναι ότι δεν βάζουμε το οριστικό άρθρο the μπροστά από ουσιαστικό που ακολουθείται από αριθμό. Κλέβω τη σημείωση από μια σελίδα που βρήκα με πολλά παραδείγματα για τα άρθρα: Guide to Article Usage in English. Για τη συγκεκριμένη...

Το ρήμα προοιωνίζομαι είναι αυτό που λέμε αποθετικό. Δηλαδή, σύμφωνα με τη λόγια παράδοση της γλώσσας, δεν έχει ενεργητικό τύπο σε –ω. Κανονικά, υπάρχει μόνο ο τύπος προοιωνίζομαι και ο τύπος αυτός έχει ενεργητική διάθεση, σημαίνει «προμηνύω» και ακολουθείται από αντικείμενο, π.χ. Αυτή η εξέλιξη...

Έπεσα πάνω σ' ένα υπογραμμισμένο (σαν να ήταν λάθος) νεάνιδα και με ταρακούνησε (η υπογράμμιση). Περίεργο, αφού ο διορθωτής του Word είναι της εταιρείας που πολύ σωστά κλίνει: η νεάνιδα - της νεάνιδας - τη νεάνιδα - οι νεάνιδες - των νεανίδων - τις νεάνιδες (Από την άλλη, ο διορθωτής του Firefox...

Σε όποιο λεξικό κι αν κοιτάξετε, θα δείτε ότι ο αρσενικός λάτρης έχει για λόγιο θηλυκό τη λάτριδα (για την ακρίβεια: η λάτρις, που κλίνεται της λάτριδος, τη λάτριδα) και σαν μη λόγιο, της δημοτικής, τη λάτρισσα. Περιττό να πω ότι πολλοί, αν όχι οι περισσότεροι, λένε «η λάτρης». Τώρα, το τι...

Να σας περιγράψω αυτό το μικρό τρελοκομείο: Το ΛΚΝ δεν γνωρίζει ούτε το μετακυλώ ούτε το μετακυλίω (ευτυχισμένοι άνθρωποι). Αυτή τη στιγμή παρατηρώ ότι ο ορθογραφικός μου διορθωτής γνωρίζει μόνο το πρώτο. Αντιθέτως, το ΛΝΕΓ γνωρίζει και τα δύο. Και μου λέει... Καλύτερα να το αντιγράψω, μην...

Λόγιο, αλλά τι να πει ο γιατρός; Ας του γράφουμε σωστά τη γενική λοιπόν, γιατί στο διαδίκτυο βλέπω τη σχέση να βρίσκεται στα 7 λανθασμένα (*όρχεος) και 12 σωστά. Κλίνεται όπως το ο μάντις, του μάντεως. Αλλά ενώ ο μάντις έγινε ο μάντης, του μάντη, ο όρχις παραμένει αρχαιόκλιτο: γεν. όρχεως, αιτ...

Δεν το περίμενα, αλλά το *οσφρίζομαι έχει πιένες. Δείτε γκουγκλιές, γνήσιες: 253 *οσφρίζομαι 17 *οσφρίζεσαι 247 *οσφρίζεται 149 *οσφριζόμαστε 246 *οσφρίζονται (Μέχρι εκεί, βαρέθηκα.) Όχι, δεν υπάρχει ρήμα οσφρίζομαι, εκτός αν κάνουμε μια αίτηση να προστεθεί στα λεξικά. Υπάρχει οσφραίνομαι και...

Η πλήρης λόγια έκφραση είναι επ’ ουδενί λόγω. Πιο γνωστό σήμερα είναι το συντομευμένο επ’ ουδενί. Στο ΛΝΕΓ, στο λήμμα ουδείς έχουμε μόνο «επ’ ουδενί με κανέναν τρόπο, σε καμιά περίπτωση». Δίνεται σαν συνώνυμο στις εκφράσεις με καμία κυβέρνηση! και ούτε με σφαίρες! Αλλά δεν υπάρχει στην πλήρη...

Μετά από εκείνο το ακριτικό «διεθνές αντίκτυπο», αναρωτήθηκα μήπως έχουμε να κάνουμε με έναν ελέφαντα στο σαλόνι, έναν τύπο που κυκλοφορεί ανάμεσά μας αλλά κάναμε ως τώρα ότι δεν τον βλέπουμε. Το ουδέτερο, «το αντίχτυπο», υπάρχει στο Αντίστροφο λεξικό. Παλιότερα τον είχαμε εντοπίσει και στο...