metafrasi banner

Jupiterian president

Πέτυχα πρόσφατα τον όρο jupiterian για τον τρόπο άσκησης της γαλλικής προεδρίας, τον οποίο χρησιμοποίησε ο Μακρόν και έκτοτε έχει καθιερωθεί.

Π.χ. από Politico το 2017:

The French head of state has retreated into the Élysée Palace, ordered his aides and ministers into media silence, and tightened presidential communication to the few calibrated messages he thinks opportune. Power, he thinks, is best exercised when wrapped in a cloud of mystery. This is the “Jupiterian” concept his team developed in the last few months of the presidential campaign to illustrate his vision of the presidency. Jupiter, of course, is the supreme god of Roman mythology, god of the sky, thunder and lightning.Applied to Macron’s actual presidency, this means former friends and crucial campaign aides have been shunted aside, direct access to the president is restricted to a handful of young advisers, and Macron’s mobile phone seems to have gone silent

Σκέφτηκα ίσως μια απόδοση θα ήταν το "διικός" με επεξήγηση (σ.σ. ή ΣτΜ) για το τι σημαίνει ο όρος αν δεν την προσφέρει το κείμενο και παράθεση του γαλλικού όρου.

Από την άλλη δεν νομίζω ότι θα έκανε κανείς τη σύνδεση του διικός με τον Δία οπότε θα ήταν προτιμότερο από αυτή την άποψη κάτι περιφραστικό του τύπου "ένας πρόεδρος που θα κυβερνά όπως ο Δίας".

Φυσικά θέλει ψάξιμο αν στα γαλλικά χρησιμοποιείται γενικά το jupiterian κτλ ή ήταν νεολογισμός του Μακρον ή αν ο Δίας γενικά έχει συνδεθεί στη γαλλική κουλτούρα με κάποια ιδιότητα κτλ., δεν το έχω ψάξει αυτό.
 
Σίγουρα δεν τη λες «jovial presidency»… Αντιθέτως, έτσι όπως πηγαίνουν τα πράγματα, ίσως να καταλήξει σε κάτι πιο saturnine, και σε αρκετές περιπτώσεις mercurial — αν και η συγκεκριμένη προεδρία δεν είναι τόσο martial όσο κάποιες άλλες.
 

skol

Active member
διικός; υπάρχει τέτοια λέξη; δίος δεν λεγόταν παλιά; Δεν θα μπορούσε όμως να χρησιμοποιηθεί ένα από τα πολλά προσωνύμια του Δία, π.χ. ολύμπιος; Να, εδώ έχει μια μεγάλη λίστα να διαλέξει κανείς ανάλογα με την περίσταση :-)
 

nickel

Administrator
Staff member
Την αγγλική σημασία που είδα στο Webster's δεν την ήξερα:
Jupiterian: a person that has a well-developed Mount of Jupiter and a long and large finger of Jupiter and that is usually held by palmists to be characterized by ambition, leadership, and a religious nature
: with all his vanity the Jupiterian is warm-hearted— W. G. Benham †1944

Το «διικός» θα αφαιρεθεί από τον τίτλο. Δεν υπάρχει περίπτωση να περάσει τέτοιο επίθετο τώρα που όλοι θα νομίζουν ότι είναι ανορθόγραφο «δυϊκός» και ίσως έχει να κάνει με τον... Ιανό.

Εγώ θα το απέδιδα ίσως με «δίκην Διός».
 

nickel

Administrator
Staff member
Τα παραδείγματα στα γαλλικά βάζουν αρκετές προκλήσεις: του Διός, σαν του Δία κ.ά.

 

Zazula

Administrator
Staff member
δίος δεν λεγόταν παλιά;
Όντως δῖος, αλλά δεν ξέρω πόσοι θα το αντιληφθούν ευχερώς σήμερα. Εγώ πάντως θα προτείνω ένα «δίειος» ως διαφανέστερο.
 
διικός; υπάρχει τέτοια λέξη; δίος δεν λεγόταν παλιά; Δεν θα μπορούσε όμως να χρησιμοποιηθεί ένα από τα πολλά προσωνύμια του Δία, π.χ. ολύμπιος; Να, εδώ έχει μια μεγάλη λίστα να διαλέξει κανείς ανάλογα με την περίσταση :-)
Το Ολύμπιος δεν ταιριάζει με τη σημασία που του αποδίδουν στη Γαλλία αλλιώς θα ήταν καλή λύση. Στη Γαλλία το jupiterian σχετίζεται και με την έννοια του απόμακρου όχι μόνο του ισχυρού.
 

skol

Active member
Όντως δῖος, αλλά δεν ξέρω πόσοι θα το αντιληφθούν ευχερώς σήμερα. Εγώ πάντως θα προτείνω ένα «δίειος» ως διαφανέστερο.
Υπάρχει και με δύο ι αλλά είναι και τα δύο γιώτα: Δίιος
Με την ευκαιρία έψαξα να δω πότε βάζουμε το ένα και πότε το άλλο ι. Να τι γράφει το ΛΝΕΓ:

-ιος ή -ειος; κύρια ονόµατα σε -/ios/. Για την ορθογραφία των ουσιαστικών και επιθέτων κυρίων ονοµάτων σε -/ios/, ανθρωπωνυµίων και τοπωνυµίων, είναι χρήσιµο να γνωρίζουµε τα εξής: (α) Με -ιος γράφονται όλα τα βαπτιστικά ονόµατα (ανθρωπωνύµια) και όλα τα επίθετα από τοπωνύµια που δηλώνουν καταγωγή, τόπο κ,λπ. Παραδείγµατα: (ί) Ανθρωπωνύµια (βαπτιστικά): Αντώνιος, Γεώργιος, ∆ηµήτριος, Ελευθέριος, Ευγένιος, Ευτύχιος, Ευστάθιος, Ευσέβιος κ.τ.ό. (Εξαιρούνται και γράφονται µε -ειος τα Βασίλειος και ∆αρείος) (ii) Τοπωνυµικά επίθετα: Κορίνθ-ιος (Κόρινθος), Ρόδ-ιος (Ρόδος), Ολύµπ-ιος (Ολυµπος), Ζακύνθ-ιος (Ζάκυνθος), Λέσβ-ιος (Λέσβος), Πάρ-ιος (Πάρος), Βερολίν-ιος (Βερολίνο), Λονδίν-ιος (Λονδίνο), Μετσόβ-ιος (και όχι Μετσόβ-ειος!) (Μέτσοβο) κ.ο.κ. (β) Με -ειος γράφονται ανθρωπωνυµικά επίθετα, που γίνονται από ονόµατα προσώπων. Παραδείγµατα: Οµήρ-ειος (Οµηρος), Πυθαγόρ-ειος (Πυθαγόρας), Επικούρ-ειος (Επίκουρος), Ηράκλ-ειος (Ηρακλής), Άρ-ειος (Άρης), Αχίλλ-ειος (Αχιλλεύς), Σοφόκλ-ειος (Σοφοκλής), Αισχύλ-ειος (Αισχύλος) κ.ο.κ. Με -ι- παραδίδονται τα Απολλώνιος, Ποσειδώνιος, Πλουτώνιος.
 

SBE

¥
Δεν έχουμε κάνει μέχρι στιγμής αυτό που συμβουλεύουμε άλλους να κάνουν:
Μπορεί οι Αγγλόφωνοι να μεταφέρανε στην Αγγλική γλώσσα τη λέξη ως ίσως νεολογισμό, και να τη χρησιμοποιούν μόνο για τον Μακρόν, αλλά δεν το εβγαλε κανένας σύμβουλος του Μακρόν από το μυαλό του, γιατί στη γαλλική γλώσσα η λέξη προϋπήρχε και προφανώς την βρίσκουμε σε κείμενα. Έχει κανένας κανένα μεγάλο ελληνογαλλικό λεξικό πρόχειρο γιατί το δικό μου είναι τσέπης και πηγαίνει απο το Jupiter στο juré
Και φυσικά δεν σημαίνει ότι πρέπει ντε και καλα να βρούμε λέξη με τον Δία μέσα.
(τα πιο κάτω απο το Λαρούς ονλάιν).

jupitérien, jupitérienne
adjectif
  • Qui tient de Jupiter, en a le caractère impérieux, dominateur.
    Synonyme :
    olympien

Αυτό περισσότερο πρός επιτακτικός (imperieux), απολυταρχικός και δεσποτικός μου φαίνεται.


Και μια που είμαστε εκεί:

olympien, olympienne

adjectif
 

nickel

Administrator
Staff member
Έχεις δίκιο. Εγώ ήμουν μακριά από τα λεξικά μου, αλλά σήμερα που γύρισα κοντά τους βλέπω ότι ο Ηπίτης δίνει «δεσποτικός, έχων χαρακτήρα δεσποτικόν». Πολύ σωστά. Να αφήσουμε ήσυχο τον Δία.
 

pontios

Well-known member
... αυτοκρατορική προεδρία (όσον αφορά την προεδρία);
... αυταρχικός πρόεδρος;
(Το γειτονικό σκυλί μας τρέλανε με το γαύγισμα του και ήρθα εδώ για να ξεφύγω λίγο).
 
Last edited:

skol

Active member
Να εκφράσω μια επιφύλαξη για το δεσποτικός. Η λέξη αυτή συνήθως είναι αρνητικά φορτισμένη. Να δούμε τι λένε και τα ελληνικά λεξικά:

δεσποτικός , ή, ό δε-σπο-τι-κός επίθ. 1. που ανήκει, ταιριάζει σε απόλυτο άρχοντα και κατ’ επέκτ. τυραννικός, αυταρχικός: ~ός: άνθρωπος (= σατράπης)/χαρακτήρας. ~ή: εξουσία (= απολυταρχική)/συμπεριφορά. ~ό: καθεστώς/κράτος. Πβ. δυναστικός. Βλ. φασιστικός. 2. ΕΚΚΛΗΣ. που ανήκει στον δεσπότη ή σχετίζεται με αυτόν: ~ή: μίτρα/ράβδος. ~ό: αξίωμα. ~ά: άμφια. ● Ουσ.: δεσποτικό (το) 1. ΕΚΚΛΗΣ. δεσποτικός θρόνος. Βλ. άμβωνας. 2. (σπανιότ.-λαϊκό) η κατοικία του επισκόπου. ΣΥΝ. επισκοπικό ● επίρρ.: δεσποτικά ● ΣΥΜΠΛ.: δεσποτικές εικόνες: ΕΚΚΛΗΣ. οι εικόνες του Χριστού, της Θεοτόκου, του Ιωάννη του Προδρόμου και του Αγίου στον οποίο είναι αφιερωμένος ο ναός., δεσποτική εορτή βλ. εορτή, δεσποτικός/επισκοπικός θρόνος βλ. θρόνος [< 1: αρχ. δεσποτικός 2: μεσν. ~]

Πιστεύετε ότι θα συμφωνούσαν οι σύμβουλοι του Μακρόν με αυτή την απόδοση;
 
Top