Με την ευκαιρία, να κράξω όσους θέλουν να γράφουμε τα ξένα ονόματα στην ξένη γλώσσα, χωρίς μεταγραφή. Αν οι δημοσιογράφοι και οι άλλοι συντάκτες των σχετικών κειμένων έγραφαν πάντα STAGE (Σταζ) στην πρώτη αναφορά του όρου σε κάθε κείμενο, δεν θα είχαμε τη σημερινή διτυπία. Ούτε για το πρόγραμμα Stage ούτε για τον Durkheim.
Να τους ξανακράξω.
Γράφει στη σημερινή
Βιβλιοθήκη της Ελευθεροτυπίας ο Φώτης Τερζάκης, παρουσιάζοντας το βιβλίο
Tunsuriban: Ανθρωπολογική μελέτη του σαμανισμού των Chepang του νοτίου και Κεντρικού Νεπάλ:
σε δεύτερο επίπεδο, αυτή η μανία να παρεμβάλλουν όσο το δυνατόν περισσότερες ξένες λέξεις, άκλιτες είτε αμετάφραστες, και ονόματα από μη ευρωπαϊκές γλώσσες στο λατινικό αλφάβητο: γιατί δηλαδή Chepang και όχι Τσεπάνγκ, Buryat και όχι Μπουριάτες, Krishora (γυναικείο όνομα) και όχι Κρισόρα, parafernalia και όχι παραφερνάλια (ή, ακόμη καλύτερα, σύνεργα); Πώς είναι δυνατό να αφήνουμε αμετάφραστο το trance, έστω και με τις νοηματικές προειδοποιήσεις της σημ. 1 της Εισαγωγής; Δουλειά του μεταφραστή, και μάλιστα με επιστημονικές αρμοδιότητες, είναι ακριβώς να επινοήσει μια λύση, και αν χρειαστεί να την επιβάλει. Έχει κανείς την εντύπωση ότι έτσι το έργο γίνεται πιο επιστημονικό, ή είναι τα φραγκολεβαντίνικα των πανεπιστημιακών που πρωτοδιάβασαν όλ' αυτά τα πράγματα σε εγχειρίδια των σπουδών τους στο εξωτερικό και είναι ανίκανοι να τα επανεντάξουν στη μητρική τους γλώσσα (και σκέψη) χωρίς να μοιάζουν με μπαλώματα από ξένο υλικό;
Αυτά τα «parafernalia» θα τα σχολιάσω αλλού, αλλά θα θυμίσω στον Φώτη Τερζάκη το «δάσκαλε που δίδασκες...». Στην αρχή της παρουσίασης διαβάζω:
Η παγκόσμια βιβλιογραφία του διογκώνεται θεαματικά, και ήδη στα ελληνικά μπορεί να βρει κάποιος καμιά δεκαριά έργα, μεταξύ των οποίων το μνημειώδες του Mircea Eliade.(1)
(1) 1. Mircea Eliade, Σαμανισμός, μτφρ.: Ιφιγένεια Μποτηροπούλου (Χατζηνικολή, Αθήνα 1978)
Γιατί να μη γραφτεί στα ελληνικά και ο πολυταλαιπωρημένος
Μίρτσεα Ελιάντε; Το ότι έχει ταλαιπωρηθεί το όνομά του φαίνεται από τα ευρήματα του
biblionet (ενώ στο διαδίκτυο, σφαγή). Το σωστό υπάρχει και στον Πάπυρο και στη
Βικιπαίδεια και στην προφορά της αγγλικής
Wikipedia και στο
forvo. Γιατί πρέπει ο αναγνώστης να ξέρει ότι ήταν Ρουμάνος και πώς προφέρεται το όνομά του και να μην κάνει την έρευνα ο παρουσιαστής;