Your slip is showing: Γλωσσικές και μεταφραστικές γκάφες (και μικρολαθάκια)

[nickel]

Πάμ' παρακάτω:

"Συνέβαλε και εσύ να συγκεντρωθούν 10.000 ευρώ για το Παιδικό Χωριό της Βάρης...". Εμ, τι να έλεγε: "Σύμβαλε και εσύ;" Ακόμα χειρότερα: "Συνείσφερε και εσύ;" Έξω πάμε καλά...

Εγώ θα το έλεγα πιο «εκπαιδευτικά»:

Βάλε κι εσύ το λιθαράκι σου. Σύμβαλε να συγκεντρωθούν 10.000 ευρώ για το Παιδικό Χωριό της Βάρης.

Πρώτα απ' όλα, αν ενοχλεί κάποιους το σύμβαλε, κάποιους άλλους τους ενοχλεί η προστακτική συνέβαλε, όπως θα ενοχλούσε και η προστακτική έβαλε.

Δίπλα λοιπόν στα παρακάτω, δεν πειράζει κι ένα σύμβαλε. Ή κάποια εναλλακτική, για να δείχνουμε ότι τα καλά τα παλικάρια κτλ.

Κατάβαλε τους φόρους σου
Ανάβαλε τις διακοπές σου
Διάβαλε τους εχθρούς σου
Περίβαλε τους φίλους σου με αγάπη
Επίβαλε τη θέλησή σου
Πρόβαλε τις διαφορές σου
Υπόβαλε την παραίτησή σου
Πρόσβαλε τους αναιδείς
Είσβαλε στα κάστρα τους

(Ναι, το διασκεδάζω με τις υπερβολές...)

 

[Earion]

Επειδή σε παίρνω τοις μετρητοίς :inno:, απαντώ ευθέως: ναι στα κατάβαλε, ανάβαλε, πρόβαλε, υπόβαλε, όχι στα υπόλοιπα. Εξάπαντος όχι στο *είσβαλε (μα πώς σου ήρθε; )

 

[drsiebenmal]

Λείπει μόνο η προτροπή: Μετάβαλε τα γούστα σου!

 

[nickel]

Μα πώς με παίρνετε τοις μετρητοίς όταν γράφω ότι το διασκεδάζω με τις υπερβολές. Κατά τ' άλλα, οι προστακτικές είναι σύμφωνα με τον νόμο: δείτε πώς τις έχει το Λεξισκόπιο: σύμβαλε, είσβαλε!

Αλλά η σωστή απάντηση έχει ήδη δοθεί: ανάμεσα σε δυο στραβούς δρόμους διαλέγουμε έναν τρίτο.

 

[SBE]

Το βέλος ήταν δηλητηριώδης

(η Μπέρνι θα σας πει σε ποιού τούρκικου σήριαλ υποτιτλισμό το είδα)

Βλέπω ότι το δηλητηριώδες πάει κι αυτό στο δρόμο που χάραξε το διαφανές.

 

[Hellegennes]

Πού να δεις πού έχει πάει το διαμπερές.

 

[Alexandra]

Όπως είχα πει και στο #5253, μου κάνει κάκιστη εντύπωση η χρήση της κλητικής "διευθυντή", και μάλιστα σε συνδυασμό με ενικό. Επανέρχομαι στο θέμα, επισημαίνοντας ότι η κλητική "κύριε διευθυντά" είναι απολίθωμα που εξακολουθεί να χρησιμοποιείται αναλλοίωτο ακόμα και σήμερα. Θα ήθελα να μου δώσει κάποιος έστω και μία μαρτυρία ότι άκουσε σε κάποιο χώρο εργασίας, του δημοσίου ή σε ιδιωτική επιχείρηση, τον υφιστάμενο να λέει στον διευθυντή του «Καλημέρα, διευθυντή», ή ακόμα χειρότερα, «Δεν συμφωνείς, διευθυντή;» Δεν μπορεί στους υποτίτλους (του NCIS, που είναι και στρατιωτική υπηρεσία) να βλέπουμε τέτοια εικονική πραγματικότητα. Ούτε νομίζω ότι ο εκσυγχρονισμός γλωσσικών απολιθωμάτων της καθαρεύουσας (και η κατάργηση του πληθυντικού ευγενείας) ξεκινάει με το έτσι θέλω από τους υποτίτλους.

Και ίσως ήρθε η ώρα να ανοίξουμε ένα νήμα όπου θα αναλύουμε τη σωστή χρήση του ενικού ή πληθυντικού όταν μεταφράζουμε το «you».

 

[Costas]

Το 'χω ξαναγράψει: ο διοικητής μας στο στρατό απειλούσε με 5 μέρες φυλακή όποιον τον αποκαλούσε στην αναφορά τάγματος "Κύριε διοικητή". Δεν έχω πρόβλημα με το "διοικητά" στη φιλολογική χρήση, αφού καταλαβαίνω πως αυτή πρέπει να αντανακλά την κοινωνική πραγματικότητα· όχι όμως ότι αυτές οι χρήσεις διαμορφώνονται σε κλίμα ελεύθερης επιλογής. Είναι προϊόν μιας άνισης σχέσης μεταξύ ομιλητών, όπως και το "Κύριε εισαγγελεύ" και άλλα τέτοια. Όταν ο άλλος μπορεί να σε τιμωρήσει γιατί δεν μιλάς όπως θέλει εκείνος, τι να λέμε;

Όσον αφορά το you, κάτι ψιλοάσχετο αλλά ενδιαφέρον: προ ημερών διάβαζα στο βιβλίο της Μ. Σηφιανού Politeness phenomena in England and Greece ότι στην αρχή η χρήση του you στη θέση του thou είχε τη σκοπιμότητα να δημιουργήσει μιαν απόσταση ανάμεσα στους δύο ομιλητές ανάλογη με το γαλλικό vous.

 

[Costas]

Τον περασμένο Αύγουστο, έξι παίκτες των Big Red κατηγορήθηκαν για ομαδικό βιασμό από μια 16χρονη μαθήτρια. (Protagon) [αντί για: κατηγορήθηκαν από μια 16χρονη μαθήτρια για ομαδικό βιασμό]

 

[nickel]

διακονεύω ή διακονώ; διακονεύω = ζητιανεύω (Διακονεύει για να ζήσει). διακονώ = υπηρετώ, εργάζομαι για κάτι (διακονεί την υποκριτική τέχνη).

Άρα όχι: «πολλούς άλλους που υποτίθεται πως διακονεύουν τις αρχές της σοσιαλδημοκρατίας».
http://www.tanea.gr/gnomes/?aid=4780144
Αν και έτσι που πάμε, θα βγούμε κάποια στιγμή στη ζητιανιά για κάποιες αρχές.

 

[Hellegennes]

Όσον αφορά το you, κάτι ψιλοάσχετο αλλά ενδιαφέρον: προ ημερών διάβαζα στο βιβλίο της Μ. Σηφιανού Politeness phenomena in England and Greece ότι στην αρχή η χρήση του you στη θέση του thou είχε τη σκοπιμότητα να δημιουργήσει μιαν απόσταση ανάμεσα στους δύο ομιλητές ανάλογη με το γαλλικό vous.

Ναι, προφανώς οφείλεται στην κατάρρευση της αγγλικής γραμματικής από την νορμανδική επιρροή. Αυτή η αλλαγή εντοπίζεται στην Middle English, μετά την νορμανδική κατάκτηση και ολοκληρώνεται με την εισαγωγή της σύγχρονης αγγλικής.

 

[nickel]

Από το χτεσινό σημείωμα του αρχισυντάκτη στην Καθημερινή:
Κάθε πισωγύρισμα θα ακυρώσει την προσπάθεια και θα δημιουργήσει την, παγιωμένη πλέον, εντύπωση πως «τίποτα δεν αλλάζει στην Ελλάδα».
http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_08/01/2013_477278

Πιστεύω ότι μια «παγιωμένη εντύπωση» αποκλείεται να τη δημιουργήσεις. Υπάρχει και είναι και παγιωμένη. Μπορείς ίσως να την ενισχύσεις. (Το καλύτερο πάντως θα είναι να τη διαλύσεις, ιδίως τη συγκεκριμένη.)

Πρετεντέρης στα Νέα:
Το πιθανότερο είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ διέγνωσε πως ο Βενιζέλος αποτελεί τον «αδύναμο κρίκο» του ΠΑΣΟΚ και το ΠΑΣΟΚ τον «αδύναμο κρίκο» της συγκυβέρνησης. Τους έβαλε στο σημάδι με την κομψότητα ελέφαντα σε υαλοπωλείο.
http://www.tanea.gr/empisteytika/?aid=4780239

Τι να πρωτοθαυμάσω εδώ… Προσπαθώ να φανταστώ έναν ελέφαντα να μπαίνει σε υαλοπωλείο (εντάξει, δεν έχουν κανένα ειδικό προνόμιο οι ταύροι) και να αρχίζει τη σκοποβολή με στόχο τους κρίκους. Αλλά δεν διαθέτω τόση φαντασία.

 

[nickel]

Η βίλα της ανωμαλίας

Διότι δεν έχουμε καταλήξει ούτε πώς να την κλίνουμε και θέλουμε κάθε τόσο να την κλείνουμε.
Η βίλα Αμαλία;
Η βίλα Αμαλίας;
Της βίλας Αμαλία;
Της βίλας Αμαλίας;

Άσε πια αυτούς που γράφουν ακόμα τη βίλα με δύο λ, βίλλα. Και τι θα πει «η βίλα Αμαλίας»; Ήταν βίλα της γνωστής Αμαλίας; Δεν θα έπρεπε να τη λέμε «η βίλα της Αμαλίας»; Ή μήπως έτσι την ονόμασαν: «η βίλα Αμαλία»; Στη γενική;

Και πώς ξεφύτρωσαν τόσα ανώμαλα δ στην περιγραφή της;
*άνδρο ανομίας
*άνδρο των αναρχικών
*άνδρο ταραχοποιών

Η λέξη είναι το άντρο, από τον καιρό της Οδύσσειας. Στον Ψηλορείτη υπάρχει το Ιδαίον Άντρο και στους Λατίνους (και πέρα) το antrum. Τα άντρα, ρε!

 

[drsiebenmal]

Ας εμπλουτίσουμε λίγο τις γνώσεις μας:

Βίλα Αμαλία: Το θρυλικό 2ο Γυμνάσιο Αρρένων (nooz.gr από: ΑΠΕ - ΜΠΕ, Μ. Κουζινοπούλου)

 

[agezerlis]

Από εδώ:

Ακόμη και η εξέταση των "μετα δεδομένων" (metadata) δεν θα μπορούσε να οδηγήσει σε ασφαλή συμπεράσματα.

Αυτά τα "μετα δεδομένα" (έτσι, χωρίς τόνο) έχουν καμία σχέση με τα "πριν δεδομένα"; Αλλά γιατί να σταματήσουμε εκεί; Ας τα πούμε "με τα δε δο με να".

 

[nickel]

Ας εμπλουτίσουμε λίγο τις γνώσεις μας:

Βίλα Αμαλία: Το θρυλικό 2ο Γυμνάσιο Αρρένων (nooz.gr από: ΑΠΕ - ΜΠΕ, Μ. Κουζινοπούλου)

Όπως εξηγεί στο ΑΜΠΕ ο πρόεδρος των αποφοίτων του 2ου Γυμνασίου Αρρένων, επιχειρηματίας, Νίκος Βερροιόπουλος, «κακώς το κτίριο αποκαλείται Βίλα Αμαλία, καθώς πρόκειται για ονομασία που του έδωσαν οι καταληψίες τη δεκαετία του ’90. Είχε προηγηθεί η κατάληψη εγκαταλειμμένου κτιρίου στη λεωφόρο Αμαλίας, που κράτησε λίγο. Φεύγοντας από εκεί, οι καταληψίες βρήκαν ελεύθερο το συγκεκριμένο κτίριο, το κατέλαβαν και του έδωσαν τη συγκεκριμένη ονομασία».

Άρα «η βίλα/το κτίριο της (λεωφόρου) Αμαλίας» που έγινε «βίλα της Αχαρνών».

 

[nickel]

Από εδώ:
Αυτά τα "μετα δεδομένα" (έτσι, χωρίς τόνο) έχουν καμία σχέση με τα "πριν δεδομένα"; Αλλά γιατί να σταματήσουμε εκεί; Ας τα πούμε "με τα δε δο με να".

Αυτό είναι σχεδόν χαριτωμένο. Εκείνο που κάνει τα μάτια μου να γουρλώνουν (θέαμα φοβιστικό) είναι το φαινόμενο «μετά-δεδομένα», δηλαδή η απόσπαση της πρόθεσης με ενωτικό χωριστικό και ο δεύτερος τόνος. Το αστείο είναι ότι αυτές οι προθέσεις λέγονται αχώριστα μόρια. Τέτοιες περιπτώσεις διαζυγίου θα βρεις χιλιάδες.

 

[daeman]

Η βίλα της ανωμαλίας

Διότι δεν έχουμε καταλήξει ούτε πώς να την κλίνουμε και θέλουμε κάθε τόσο να την κλείνουμε.
Η βίλα Αμαλία;
Η βίλα Αμαλίας;
Της βίλας Αμαλία;
Της βίλας Αμαλίας;
[...]

Να θυμίσω ένα νήμα εδώ στο Πανξατόνι: Η επιλεκτική ακλισιά της γκέισας (και της Βίλας Αμαλία· καλώς ή κακώς, αυτό έχει επικρατήσει).

 

[Zazula]

Προσπαθώ να φανταστώ έναν ελέφαντα να μπαίνει σε υαλοπωλείο (εντάξει, δεν έχουν κανένα ειδικό προνόμιο οι ταύροι)...

Αυτό πάντως που γνωρίζουμε για τους ταύρους είναι ότι δεν κάνουν δα και τίποτα σοβαρές ζημιές όταν βρεθούν σε υαλοπωλείο:

 

[pidyo]

Όσοι δεν το είδατε ακόμη στου Σαραντάκου, μη χάσετε το Μαντάτο Ριλό, ένα από τα πιο ξεκαρδιστικά μαργαριτάρια που έχω δει τον τελευταίο καιρό.