metafrasi banner

straw man argument / fallacy = επιχείρημα / πλάνη του αχυρανθρώπου

Μου ήρθε μια ιδέα που θα σας φανεί αστεία, ωστόσο έχει ίσως το χάρισμα της μονολεκτικής ακριβολογίας: εκτοπλασματικό επιχείρημα. Εκτόπλασμα, θυμίζω, για τους πνευματιστές του παλιού καιρού, ήταν η στιγμιαία και ατελής ενσάρκωση ενός πνεύματος.
 

nickel

Administrator
Staff member
Καλημέρα. Τανάγρας! Είχα μεταφράσει μελέτη του προς τα αγγλικά τον καιρό που έβγαινα απ' τ' αβγό. Είχα πήξει στις φωτογραφίες εκτοπλάσματος!

Φρέσκια επεξεργασία, μετά πρωινού καφέ (και επειδή έχω μια μανία, να θέλω το ελληνικό να θυμίζει το ξένο): επιχείρημα-αχυρένιο ομοίωμα. Μειονέκτημα η παράθεση, αλλά μπορεί να παίζει το επιχείρημα: να φεύγει και να μένει το αχυρένιο ομοίωμα, να γίνεται το αχυρένιο ομοίωμα του αρχικού επιχειρήματος, δημιουργώ ένα αχυρένιο ομοίωμα για να πλήξω το αυθεντικό επιχείρημα, τέτοια.
 
Εγώ πάλι δεν νομίζω ότι μπορούμε να γλυτώσουμε την περιγραφική μετάφραση. Εφόσον μιλάμε για (αντ)επιχείρημα απέναντι σε διαστρεβλωμένη άποψη/επιχείρημα και δεν έχουμε αντίστοιχη του straw man ελληνική έκφραση για να την τροποποιήσουμε, μάλλον χαμένοι από χέρι είμαστε.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Ας ανεβούμε ένα βήμα πιο ψηλά στην ιεραρχία των επιχειρημάτων. Ο strawman είναι μια υποπερίπτωση που εντάσσεται στην κατηγορία των red herrings [αυτό πώς το λέμε;] που είναι με τη σειρά της μία από τις κατηγορίες που εντάσσονται στη λογική πλάνη που ονομάζεται Άγνοια ελέγχου (ignoratio elenchi).

Όπως το καταλαβαίνω λοιπόν, ο strawman δεν είναι ακριβώς επιχείρημα, αλλά ονομασία μιας συγκεκριμένης τακτικής που περιλαμβάνει α) την επιλεκτική πλαστογράφηση/παραποίηση κλπ της θέσης ή του επιχειρήματος, κατά περίπτωση του αντιπάλου και β) την επιχειρηματολογία εναντίον της παραποιημένης θέσης. Όλο αυτό μαζί, οι Αμερικανοί το βάφτισαν, συντομογραφικά, αχυράνθρωπο.

Αν δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τον αχυράνθρωπο, σκέτο ή ως επεξήγηση (τακτική του α., επιχειρηματολογία του α. κττ) επειδή είναι καθιερωμένη στα ελληνικά η έννοια του ως απόδοση του frontman, είτε θα πάμε σε αναλυτικότερη επεξήγηση, είτε θα επιλέξουμε έναν όρο (κοντινό, αλλά όχι απαραίτητα) που θα τον προικίσουμε με το αντίστοιχο περιεχόμενο (αυτή ήταν η λογική μου με το φόβητρο και το σκιάχτρο).

Επομένως, και για να μείνουμε κοντά στο πρωτότυπο, θα μπορούσε από την πρόταση του νίκελ να μείνει το σύνολο για την επίσημη ονομασία και το «αχυρένιο» σκέτο για την πρακτική και γρήγορη χρήση.
 

daeman

Administrator
Staff member
Καλημέρα.
(Ψιθυρίζοντας, μακριά από άχυρα λόγω ψύλλων:-) παραπειστικό (αντ)επιχείρημα / παραπειστική επιχειρηματολογία;

παραπειστικός -ή -ό [parapistikós] Ε1 : που είναι ικανός, κατάλληλος, προορισμένος να παρασύρει, να παραπλανά, να εξαπατά, παραπλανητικός: Παραπειστικά λόγια / επιχειρήματα. Παραπειστικές κινήσεις / ενέργειες. Παραπειστικές ερωτήσεις, που οδηγούν στην απάντηση που συμφέρει αυτόν που τις υποβάλλει. παραπειστικά ΕΠIΡΡ.
 
Μα γιατί δεν σας άρεσε το εκτόπλασμα; Εγώ λέω να το υιοθετήσω.
 

pidyo

New member
Να δώσω μερικούς πόντους (αλλά όχι το δωδεκάρι μου) στην ψευδοαντίκρουση, το κατ' ευκολία επιχείρημα και την παραπειστική επιχειρηματολογία, να πω δειλά δειλά κι εγώ ότι ίσως θα έπρεπε να παραδεχτούμε την ήττα μας και να καθιερώσουμε τον αχυράνθρωπο (και) με αυτή τη σημασία και να επιστρέψω στις τύψεις μου που σας έβαλα σε τόσο μπελά.
 

pontios

Well-known member
Εγώ πάλι δεν νομίζω ότι μπορούμε να γλυτώσουμε την περιγραφική μετάφραση. Εφόσον μιλάμε για (αντ)επιχείρημα απέναντι σε διαστρεβλωμένη άποψη/επιχείρημα και δεν έχουμε αντίστοιχη του straw man ελληνική έκφραση για να την τροποποιήσουμε, μάλλον χαμένοι από χέρι είμαστε.

Καλήμερα .. συμφωνώ. I think you've hit the nail on the head Irini.
There is no equivalent expression.

Το καλλίτερο είναι να περιγράψουμε το Straw Man (argument) .. και επειδή έχει να κάνει με διαστρεβλωμένο και αποδυναμωμένο επιχείρημα .. ίσως πρέπει να αρκεστούμε με αυτό (η κάτι παρόμοιο) ;
Δεν ξέρω άμα ταιριάζει και ... αποδυναμωμένο επιχείρημα δια διαστρέβλωσης ¨;
 

Nameless

New member
Παρεμπιπτόντως, σήμερα κιόλας έλεγα "fallacy, πώς στο καλό το λένε αυτό στα ελληνικά;" Ο γούγλης μου είπε σόφισμα που μ' αρέσει, και επίσης σφαλερότητα που είναι απαίσιο, αλλά νομίζω ότι πρέπει να υπάρχει κάτι που να υποδεικνύει πως μιλάμε για κάτι σφαλερό. Δώστε τα φώτα σας.

(δεν άνοιξα νημάτιο, ξέρω, αν χρειάζεται πείτε)
 
Συνήθως λέμε (λογική) πλάνη, όπως φαίνεται κι από τον τίτλο του νήματος.
 
Top