metafrasi banner

avatar = το άβαταρ, η αβατάρα

nickel

Administrator
Staff member
Με την ευκαιρία, επειδή υπάρχει μια υπηρεσία που τη λένε Gravatar, η οποία προσφέρει ένα Globally Recognized Avatar, να επισημάνω ότι στα ελληνικά η γραβατάρα, εκτός από το προφανές, είναι επίσης, σύμφωνα με λεξιπλασία της kapa18 στο τ., «αβατάρα για επίσημες και ειδικές περιστάσεις».
 
Το avatar έχει αυτήν την στιγμή στα Ελληνικά τις εξής τρεις αποδόσεις:
α) αβαταρ (το) άκλιτο
β) αβατάρα (η)
γ) αβατάριο (το)


Στα Ελληνικά υπάρχουν άκλιτες λέξεις και λειτουργούν μια χαρά όμως έχω διαπιστώσει πως υπάρχει μια υγιής τάση στους απλούς ομιλητές τής γλώσσας μας να κλίνουν τις λέξεις και γι’ αυτό άλλωστε βλέπεις συχνά πως φτιάχνουν υποκοριστικά για καθιερωμένες άκλιτες λέξεις. Πιστεύω πως είναι πιο εύλογο λοιπόν να στραφούμε στις περιπτώσεις τής αβατάρας και τού αβατάριου.

Το αβατάρι(ο) υπερτερεί έναντι της αβατάρας για έναν πολύ απλό λόγο. Παρότι η κατάληξη στην αβατάρα είναι –α, καθώς η λέξη δεν έχει σημασιολογική διαφάνεια το μυαλό ξεγελιέται πως η κατάληξη είναι –άρα, κάτι που παραπέμπει όπως ήδη σημειώθηκε σε μεγενθυμένες έννοιες: αμαξάρα, γυναικάρα κτλ.

Όμως το avatar είναι ακριβώς το αντίθετο: είναι μια πολύ μικρή εικόνα. Έτσι ο υποκορισμός είναι μια πολύ φυσική επιλογή. Για να το πω πολύ απλά: αβατάρι(ο) ακριβώς επειδή είναι μικρό!

Από εκεί και πέρα η συζήτηση μπορεί να είναι αν θα προτιμήσουμε αβατάρι ή αβατάριο. Όπως έχω γράψει ήδη στην λέσχη, προσωπικά βρίσκω πως η λόγια χροιά ταιριάζει σε μια λέξη με τόσο μυστικιστική καταγωγή. Όμως εδώ πια το θέμα γίνεται... περί ορέξεως κολοκυθόπιττα.

Δεν βρίσκω "αφύσική" όπως ειπώθηκε πιο πάνω την κλίση τού αβατάριου, δεν θυμάμαι π.χ. να μ’ έχει δυσκολέψει ποτέ το σωληνάριο στον λόγο. Και πιστέψτε με, επιλέγω να μιλάω πολύ απλά, δίχως καθαρευουσιανισμούς και φανφάρες.

Το αβατάριο δεν έχει ακόμη διαδεδομένη χρήση. Τα πολλά αποτελέσματα τού google οφείλονται στο ότι αυτό εμφανίζει και τα avatario (δηλ. ελληνικό και λατινικό αλφάβητο μαζί), λέξη που απαντά στα ισπανικά αν όχι και σε άλλες γλώσσες.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Όπως είπα κι εγώ παραπάνω, αντιλαμβάνομαι πλήρως τηγ λογική τού υποκοριστικού αβατάριο (πρβλ εικονίδιο), οπότε δεν μπορώ να πω ότι μια τέτοια προσπάθεια είναι «άστοχη».
 

nickel

Administrator
Staff member
Στις καινούργιες ταινίες των γιορτών δεν ξέρεις ποια να πρωτοδιαλέξεις. Αλλά εμένα με ενδιέφερε πώς θα μεταφράσουν την Αβατάρα του Τζέιμς Κάμερον. Μπας και σταματήσουμε αυτή τη σάχλα με το «Άβαταρ» ή το «Αβατάρ». Μπα, καιρός να σταματήσω να κοιμάμαι απ’ αυτό το πλευρό. Ήδη τα ευρήματα (στο Αλταβίστα) για «Άβαταρ + Κάμερον» είναι διπλάσια από τα ευρήματα για τη θεόσκετη αβατάρα. Τα «Αβατάρ + Κάμερον» δεν είναι ούτε 10 αυτή τη στιγμή, άρα δεν τους επηρέασε το λήμμα Αβατάρ της Βικιπαίδειας. (Ωραίοι κι αυτοί, αντιγράφουν από την αγγλική σελίδα όλα τα ονόματα των αβαταρών που λήγουν σε –a, αλλά δεν μπορούν να δουν ότι και η λέξη του λήμματος είναι avatāra. Αν δεν είχε εξαγγλιστεί η λέξη και είχε κρατήσει το τελικό της φωνήεν όπως έγινε με τη νιρβάνα, δεν θα είχαμε πρόβλημα με την αβατάρα, και θα την κλίναμε κανονικότατα όπως τις σούτρες και τις βέδες.)

Στην ταινία του Κάμερον οι αβατάρες είναι δίμετρα υβρίδια, δεν είναι απλές διαδικτυακές φιγούρες.

Πανέμορφο τρέιλερ

Διαβάζω στη NYT για τη γλώσσα που έφτιαξαν, για να μιλάνε οι Να’βι (με την ευκαιρία: xenolinguistics, exolinguistics = ξενογλωσσολογία, εξωγλωσσολογία) και γράφει ένα ωραίο που μας ενδιαφέρει:
It is in these linguistically credible interactions that “Avatar” may make its biggest contribution to science fiction. In her foreword to “The Encyclopedia of Fictional and Fantastic Languages,” Ursula K. Le Guin mocked the conventions of pulp sci-fi perpetuated by films like the “Star Wars” franchise: “the permanent hegemony of manly, English-speaking men, the risible grotesqueness of non-English languages and the inviolable rule that pretty women have musical names ending in ‘a.’
Να υπάρχει άραγε κάτι το γλωσσοφροϊδικό στην επιμονή κάποιων (δηλαδή εμένα) και την απέχθεια κάποιων άλλων σε σχέση με την «–άρα» αυτού του νήματος; :)
 

Zazula

Administrator
Staff member
Το είχα προσέξει κι εγώ με αφορμή την ταινία, αλλά περίμενα να είναι κάποιος άλλος κι όχι εγώ αυτός που θα έριχνε αυλαία στην «αβατάρα». :)
 

Traveler

New member
Είχα σκοπό να ρωτήσω πως μεταφράζεται μονελεκτικά το(η,ο,) avatar με την τρίτη του ερμηνευτική εκδοχή (η ηλεκτρονική ή η ψηφιακή ψευδοεικόνα), αλλά πρόσεξα ότι έχετε αναλύσει πλήρως το θέμα.

Πως, όμως, θα γράφαμε ένα σχόλιο αισθητικής στον πληθυντικό για τα avatar που χρησιμοποιούν τα μέλη του φόρουμ?

Για παράδειγμα, ήθελα να γράψω ότι ορισμένα avatar είναι πολύ όμορφα, πραγματικά καλλιτεχνήματα. Ποιά είναι η σωστή γραφή? Οι αβατάρες των μελών ?

Άσχετο, αλλά τα μέλη διακρίνονται και στον τομέα αυτό για την καλόγουστη επιλογή τους. Ο Dr, βέβαια, είναι μακράν εκτός συναγωνισμού.
 

nickel

Administrator
Staff member
Για τη δική μου αβατάρα φταίει η φύση, που με έκανε γέρο, άσχημο και ασπρομάλλη — και ο Ζάζουλας, που βρήκε ότι μοιάζω του προφέσορα σ' αυτή την ταινία.
http://www.imdb.com/video/screenplay/vi1665138713/

Κατά τ' άλλα, προτείνω να κλίνεις τη λέξη σαν την κατάρα: η αβατάρα, της αβατάρας, οι αβατάρες, των βρτσβδλν (ακατάληπτο).
 

meidei

New member
Το αβατάρι, του αβαταριού, τα αβατάρια, των αβαταριών
^ Αυτό θα το έλεγα. Αβατάρα δεν θα έλεγα.
 

unique

Member
Μια μικρή διευκρίνηση για να μην παρεξηγούνται οι καημένοι οι βουδιστές. Ο Βούδας δεν ήταν αβατάρας του Βισνού, κανένας βουδιστής δεν θα δεχότανε κάτι τέτοιο. Τα κείμενα που το γράφουν, κυρίως οι ινδουιστικές Πουράνας, είναι όλα πολύ μεταγενέστερα του Βούδα. Πρόκειται για μια προσπάθεια "καπελώματος", σμίκρυνσης ή απορρόφησης του βουδισμού από την πλευρά των οπαδών του Βισνού, φαινόμενο πολύ συχνό σε διάφορες παραδόσεις, όπως π.χ. στην αρχαία Αίγυπτο.
Ωστόσο κάποια στιγμή θα πρέπει να αναρωτηθούμε για την αναγκαιότητα του «θεσμού» και τη μανία των αβατάρα. Μήπως μας βοηθάει να προβάλλουμε μια εικόνα που θα θέλαμε να μας αντιπροσωπεύει και δεν σημαίνει τίποτα στην πραγματικότητα; Μήπως δηλώνει ανωριμότητα; μήπως από τη στιγμή που μας την επιβάλλανε τα αμερικανάκια δεν σκεφτήκαμε ποτέ να την καταργήσουμε; Έτσι κι αλλιώς πρόκειται για μια καρτουνοποίηση του εαυτού. Γινόμαστε καραγκιόζηδες χωρίς τουρκοκρατία.
 

nickel

Administrator
Staff member
Η αβατάρα είναι η διαδικτυακή περσόνα (ένας λόγος που με θέλγει το θηλυκό, η αβατάρα, σε σχέση με τα διαδεδομένα, το άβαταρ και το αβατάρι, είναι η ταύτιση με την περσόνα). Όταν πηγαίνουμε στη δουλειά μας με το κουστουμάκι και τον καθωσπρεπισμό της συμπεριφοράς μας στις απαιτήσεις εκείνου του περιβάλλοντος, ντυνόμαστε την επαγγελματική μας περσόνα. Γνώση του νέου μέσου (όπως τα λέει ο dr7mal εδώ) απαιτείται και από τον απλό ιδιώτη, όχι μόνο από τον πολιτικό. Οι αλλαγές και η ωρίμαση στο μέσο γίνονται πολύ γρήγορα (και το μέσο και οι χρήστες του εξελίσσονται σε ταχύτητες πρωτόγνωρες για άλλες κοινωνικές πτυχές). Θεωρώ ωστόσο ότι η αβατάρα θα μείνει σαν η μία ή οι πολλές εικονικές προσωπικότητες που θα θέλουμε να γινόμαστε όταν θα αφήνουμε την όποια πραγματικότητά μας. Άλλωστε, στο μέλλον θα συναντιόμαστε σε εικονικά καφενεία, μασκαρεμένοι με χίλιους-δυο τρόπους. Εγώ τότε μπορεί να κατεβαίνω στην πιάτσα σαν Μπραντ Πιτ (στα 25 του).
 

unique

Member
Δεν με πολυενδιαφέρουν οι εικονικές πραγματικότητες ως το σημείο που θα μου πουν ότι ως εικονική προσωπικότητα θα πρέπει πλέον να τρέφομαι λόγω της κρίσης με εικονική τροφή.:cry:
 
Ας μου επιτραουν μια-δύο επισημάνσεις.

1. Ως προς το the avatar = "το άβαταρ" (το γνωστό εικονίδιο των φόρουμς) που τονίζεται στην προπαραλήγουσα λόγω αγγλικής προελεύσεως:

Όπως, αρχικά παρατηρήθηκε, συμβαίνει να υπάρχει σανσκριτική λέξη "αβατάρα".

Πληροφορώ ότι στις βόρειες περιοχές της Ινδίας (όπου συνήθως κόβουν το "α" της λήγουσας των λέξεων) προφέρουν "αβατάρ". Π.χ. τον Ράμα τον λένε "Ραμ", τις Πουράνας τις λένε "Πουράν" κ.λπ. κ.λπ. Εξ ου η κουρεμένη ονομασία του εικονιδίου "the avatar".

2. Το σχετικό εικονίδιο που κάποτε εμφανίστηκε στα διάφορα φόρουμ αποτελεί ένα κάποιο είδος "badge", (οικόσημο) αυτό που ο Νικελ αποκαλεί "περσόνα", του εκάστοτε μέλους. Λίγο πολύ σαν κάποια μπλουζάκια ή μπουφάν με συνθήματα, φιγούρες κ.λπ. (π.χ. του Τράγκα) που κάποιοι αρέσκονται να φοράνε. Κάτι που μπορεί και να παρέχει αίσθηση ασφάλειας σε ανασφαλή άτομα. Όπως και να το κάνουμε το μέλος ταυτίζεται με το εικονίδιο που επέλεξε με δική του προτίμηση.

Συνεπώς, επειδή μιλάμε για ονομασία συγκεκριμένου εικονιδίου "το άβαταρ" (the avatar) νομίζω πως μάλλον θα 'πρεπε να παραμείνει "το άβαταρ" χωρίς την ελληνοποίηση που προτάθηκε. Είναι όπως η περίπτωση του "hobbit" που δεν φαντάζομαι κάποιοι να το αποδίδουν ως "καλικάντζαρο" ή δεν ξέρω τι άλλο. Εντάξει κάποιοι θα το πούνε αβατάρ η αβατάρι, τι πειράζει;

3. Τώρα ως προς τη σανσκριτική λέξη. Όντως σημαίνει θεϊκή "κάθοδος", δηλ. "ενσάρκωση". Ένα λινκ που έδωσε ο Αμβρόσιος δίδει εκτενέστατες πληροφορίες για τις πλούσιες ινδικές μυθολογικές διαστάσεις του θέματος που ξεκινάει από κάτι πολύ απλό. Υπάρχει μια εκπληκτική δημιουργική δύναμη που κινεί τον σύμπαντα κόσμο όπου τα πάντα έχουν κυκλική ημερομηνία λήξεως. Οι Ινδοί υποστασιοποίησαν μυθολογικά τις διεργασίες της κυκλικής δημιουργίας, συντήρησης και καταστροφής του σύμπαντος, αποδίδοντάς τες στους Μπραχμά (Δημιουργό), Βίσνου (Συντηρητή) και Σίβα (Καταστροφέα), όπως περιγράφονται λεπτομερώς στις Πουράνας (τις εκλαϊκευτικές γραφές). Αυτά βέβαια έχουν θρησκευτικές, κοινωνικές και φιλοσοφικές προεκτάσεις. Παρενθετικά, ας θυμηθούμε και τη θεολογοφιλοσοφική έννοια της Τριάδας στο Χριστιανισμό όπου έχουμε μόνο μια "κάθοδο".

Μέσα στην ιστορία λοιπόν, λένε οι Ινδικές πηγές, εμφανίζονται κατά καιρούς κάποια ξεχωριστά εμπνευσμένα πρόσωπα που δίδαξαν την ανθρωπότητα φιλοσοφικά και θρησκευτικά -- πέραν από τις πρωτόγονες φυσιολατρίες, φυλετικούς μάγους κ.λπ. Είναι η μία και μόνη δημιουργική δύναμη που ‘ενσαρκώνεται’, δεν είναι διαφορετικά "πρόσωπα" όπως μπορούν να ισχυριστούν κάποιες προσωπολατρευτικές δοξασίες στα πιστεύω τους.

Αυτή η ιδέα της μίας ουσίας ήδη υπάρχει σε ένα Βεδικό εδάφιο "ekam sat viprah bahudha vadanti", δηλαδή «Η αλήθεια είναι μια αλλά οι σοφοί μιλάνε γι' αυτήν διαφοροτρόπως». Αυτό το εδάφιο είναι το μυστικό που εξηγεί τη δεδομένη βασική ανεξιθρησκεία των Ινδών, που αποδέχονται τη συνύπαρξη διαφορετικών απόψεων για χρήση ατόμων με διαφορετικές θρησκευτικές και φιλοσοφικές προτιμήσεις. Οι Ινδοί δεν είναι ειδωλολάτρες, επικαλούνται τη μία δημιουργική δύναμη του σύμπαντος μέσω ενός πάνθεου -- κάτι όπως π.χ. γίνεται εδώ π.χ. με τις φανουρόπιτες και άλλες επικλήσεις.

Έτσι και ο Βούδας θεωρείται από τους mainstream Ινδουιστές ως θεία ενσάρκωση -- κι όχι μόνο από τους Βισνουιστές. Ακόμα κι ο άνθρωπος είναι "ενσάρκωση" της παγκόσμιας δύναμης.
 

unique

Member
Σπεύδω (αν και βραδέως) να συμφωνήσω με τον jmanveda για το "άβαταρ". Το αβατάρα ακούγεται στ' αυτιά μου σαν μια εκχυδαϊσμένη εκδοχή του άβαταρ. Ωστόσο περί ορέξεως κολοκυθόπιτα.
 

Traveler

New member
Για τη δική μου αβατάρα φταίει η φύση, που με έκανε γέρο, άσχημο και ασπρομάλλη — και ο Ζάζουλας, που βρήκε ότι μοιάζω του προφέσορα σ' αυτή την ταινία.
.

Αν και δεν πιστεύω ότι τελικά θα επικρατήσει η αβατάρα, αφού μάλλον άβαταρ θα πολιτογραφηθεί (βλ. ίντερνετ, κομπιούτερ κ.ο.κ.) , η επιχειρηματολογία που εκθέτει ο Nickel στο σχόλιο υπ'αριθμ. 30 είναι πειστική. Λοιπόν, θα χρησιμοποιήσω και τους δύο όρους, για να δούμε ποιός ταιριάζει περισσότερο στη γλώσσα μας.

"Ας σημειωθεί ότι η αβατάρα του επιχειρηματολογούντος Nickel είναι από τις κορυφαίες. Επομένως, αφού η αρχική πρόταση δεν είναι αληθής, ούτε η επόμενη πρότασή του που διατυπώνεται με επιχείρημα από το συγκεκριμένο άβαταρ ανταποκρίνεται στην αλήθεια".
 
Gravatar... γραβατάρα
Αν η αβατάρα είχε μία ελπίδα στο εκατομμύριο, καταλαβαίνεις ότι η γραβατάρα δεν έχει καμία... έπεσα πάνω (sic) στο νήμα αυτό ακριβώς επειδή προσπαθώ να δω τι θα κάνω με τη γραβατάρα στο theme που μεταφράζω. Μάλλον θα την αφήσω "ους έχ' " που λέει και το ανέκδοτο.

Ειρήσθω εν παρόδω, προτιμώ το αβατάρ παρά το άβαταρ (επειδή αβατάρα είναι σανσκριτική λέξη και σε ορισμένες περιοχές της ινδίας τρώνε το τελικό α και τονίζεται στη λήγουσα και μπλα μπλα και έχω βαρεθεί να εισάγουμε διάφορες λέξεις μέσω της αγγλικής και να αγνοούμε την αρχική τους προέλευση), αλλά και ποιον ενδιαφέρει τι προτιμώ εγώ;

Στο τέλος-τέλος, ο Μήτσος θα το καθορίσει.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Είμαι περίεργος αν θα γράφατε «αβατάρες» αν μεταφράζατε το Soonest Mended τού John Ashbery:

And you see, both of us were right, though nothing
Has somehow come to nothing; the avatars
Of our conforming to the rules and living
Around the home have made—well, in a sense, “good citizens” of us,
Brushing the teeth and all that, and learning to accept
The charity of the hard moments as they are doled out,
For this is action, this not being sure, this careless
Preparing, sowing the seeds crooked in the furrow,
Making ready to forget, and always coming back
To the mooring of starting out, that day so long ago.


(Μπορεί να μ' άρεζε ένα «αβατάρια» και ν' άφηνα το θέμα της συνίζησης —ενικός αβατάρι ή αβατάριο;— στον αναγνώστη.)
 
Να επαναφέρω το θέμα; :) ... Θα ήθελα τη γνώμη σας για το εάν θα αφήνατε τη λέξη στα αγγλικά ή θα τη μεταγράφατε στα ελληνικά; Ρωτάω γιατί εγώ πάντα τη μεταγράφω «άβαταρ» (με κάθε σεβασμό σχετικά με τη τοπική προφορά, εγώ ακολουθώ την προφορά από τη γλώσσα που έκανε αυτή τη λέξη διάσημη κατά κάποιο τρόπο). Πρόσφατα όμως σε μετάφραση μού το άφησαν στα αγγλικά και μου έκανε εντύπωση. Θα με ενδιέφερε να ακούσω τις απόψεις σας.
 

nickel

Administrator
Staff member
Χαίρε! Το άβαταρ υπάρχει και στο Χρηστικό λεξικό. Είναι εκατοντάδες οι ξένες λέξεις που μεταγράφουμε και χιλιάδες τα ελληνογραμμένα άβαταρ στο διαδίκτυο και σε έντυπα.
 
Ναι, αυτό το ξέρω. Αλλά έλεγα μήπως και τελευταία ξεκίνησε καμιά τάση να μην τα μεταγράφουμε και δεν το πήρα χαμπάρι :)
 
Top