άθεος = godless, ungodly | atheist κ.λπ.

tsiros

New member
ο Παύλος προς τους Εφεσίους γράφει "ελπίδα μή έχοντες και άθεοι εν τω κόσμω".

Νόμιζα ότι η λέξη άθεος είναι σχετικά κανούργια κατασκευή.
 
Η Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια του Δρανδάκη λέει ότι η λέξη "άθεος" υπάρχει στον Οιδίποδα Τύραννο του Σοφοκλή (ή μήπως Σοφοκλέους ;) ), με την έννοια "εγκαταλειμμένος από τους θεούς". Τη συναντάμε επίσης στον Πλούταρχο με την έννοια "ασεβής". Ασχέτως με την έννοια, μορφολογικά η λέξη είναι ίδια και υπάρχει τουλάχιστον από τότε.

Θυμάμαι να διαβάζω κάπου ότι έχει αναφερθεί και από τον Πλάτωνα στην απολογία του Σωκράτη, και αργότερα φυσικά στον Παύλο όπως αναφέρθηκε (κάθε φορά με άλλη έννοια, εν προκειμένω όμως μας ενδιαφέρει η μορφολογία).

Τελικά μάλλον πάμε για άθεων - το βασικό επιχείρημα είναι ότι "ακούγεται" πιο οικείο και "σύγχρονο". Και στο site είναι με κεφαλαία. ;)
 

Palavra

Mod Almighty
Staff member
Την ερώτηση για τους άθεους στις άλλες γλώσσες δεν την κατάλαβα. Στα αγγλικά πάντως υπάρχει godless και, για τον αθεϊστή, υπάρχει atheist.

Από αυτές που μιλάω, έχουμε tanrısız, ateist (τουρκιστί), ateo (ιταλιστί), ateu (πορτογαλιστί) και athée (γαλλιστί). Επίσης, ateo (ισπανιστί), Atheist (γερμανιστί, σωστά, ντοκτόρ και δαιμάνε; :)). Φαντάζομαι πως το αυτόν ισχύει για πολλές άλλες γλώσσες, επίσης. Αποχωρώ διακριτικά και με συγχωρείτε για τον οφτοπικισμό :)
 

daeman

Administrator
Staff member
Καλημέρα.
Για να μην κάθομαι να τις γράφω, αν πάμε στο λήμμα atheism στην αγγλική Wikipedia, βρίσκουμε αριστερά τις γλώσσες για τις οποίες υπάρχει αντίστοιχο λήμμα, άρα και η λέξη σε κάθε γλώσσα. Πάνω από 100 μετράω.
 

tsiros

New member
Ευριπίδης, Ελένη

(για την Ελένη) άπιστος άδικος άθεος
 
Η διαφορά του άθεος με το αθεϊστής μας έχει ταλανίσει αρκούντως και έχουμε αναλώσει ουκ ολίγες αναψυκτώρες συζητώντας αν θέλουμε να λεγόμαστε έτσι ή αλλιώς (αναφέρομαι στην ομάδα που ίδρυσε την Ένωση Άθεων). Τα λεξικά και οι εγκυκλοπαίδειες δεν βοηθάνε - συχνά οι ορισμοί που δίνουν αισθανόμαστε ότι δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Όπως ξέρουμε, τα λεξικά υπάρχουν για να καταγράφουν την πραγματικότητα, ποιος όμως θα αποφασίσει ποια είναι η "πραγματική" πραγματικότητα, ειδικά όταν μιλάμε για αφηρημένες έννοιες; εν ολίγοις, ποιος είναι αρμόδιος να μας πει τι σημαίνει "άθεος", ο Μπαμπινιώτης, ο Ευριπίδης, ο Παύλος, ο αρχιεπίσκοπος, ή ένας που αυτοχαρακτηρίζεται άθεος; Πέρα από την ιστορική διαφοροποίηση ανά εποχές, υπάρχει και διαφοροποίηση ίσως ανά περιοχες ή ανά πολιτισμούς, καθώς και διαφοροποίηση ανάλογα με την κουλτούρα, την παιδεία, την φιλοσοφία του καθενός - άντε βγάλε άκρη.

Εμείς προτιμήσαμε το άθεοι στην ονομασία της ομάδας μας επειδή η κατάληξη -ιστής κατά κανόνα παραπέμπει σε οπαδό ιδεολογίας, αθεϊστής δηλαδή μας ακούγεται σαν οπαδός του αθεϊσμού, ενώ η λέξη άθεος παραπέμπει σε μια κατάσταση, μια στάση ζωής.

Στην ουσία όμως και στην πράξη οι δυο λέξεις είναι πλήρως ανταλλάξιμες μεταξύ τους.

Αν όμως μιλάμε για μετάφραση, ας πούμε από ή προς τα αγγλικά, θα πρέπει να προσέξουμε το συγκείμενο πριν αποφασίσουμε τι θα επιλέξουμε. Το godless δεν έχει την ίδια έννοια με το atheist, κατά κανόνα έχει αρνητική έννοια και σημαίνει κάποιον που "δεν έχει τον θεό του" (αν και μπορεί να έχει και ουδέτερη ή θετική έννοια), και σίγουρα δεν θα μπορούσε να μεταφραστεί ως "αθεϊστής", ενώ ως "άθεος" ίσως, ανάλογα με τα συμφραζόμενα.
 
Top