Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας

[nickel]

Καλημέρα, Leximaniac!

Θα ανέβει η βάση για δωρεάν χρήση στο διαδίκτυο, αλλά θα πρέπει να τους δώσουμε λίγο χρόνο να ανακτήσουν μέρος του αρχικού κόστους.

Με την ευκαιρία, να πω (αν δεν το έχω ήδη πει πιο πάνω) ότι όλα τα λεξικά είναι ρυθμιστικά. Διαφέρουν ως προς το βαθμό ρύθμισης που επιδιώκουν. Επίσης, ότι όλα είναι υποχρεωμένα να τραβήξουν κάπου μια γραμμή, κάτι που σε μεγάλο βαθμό έχει να κάνει και με τα όρια των τυπωμένων έργων.

 

[Leximaniac]

Καλημέρα, Nickel

Γιατί, πιστεύεις ότι το ΛΚΝ έχει χάσει κέρδη από τις όποιες νεότερες εκδόσεις επειδή υπάρχει στο διαδίκτυο; Να μου πεις για τα βιβλία που παρανόμως βρίσκονται σκαναρισμένα και μετά δεν χρειάζεται κανείς να τα αγοράσει γιατί όλο και κάπου θα το βρει, να το καταλάβω. Αλλά για το συγκεκριμένο λεξικό νομίζω ότι του έχουν φερθεί με μεγάλη αβρότητα οι χρήστες :) ... Δεν έχω ακούσει τίποτε για παράνομη κυκλοφορία του :) (Λες να γέρασα και να μένω πίσω στις εξελίξεις; λολ)

Δεν διαφωνώ με την άποψή σου φτάνει ο λεξικογράφος να μη βγαίνει να διατείνεται ότι το λεξικό δεν είναι ρυθμιστικό τη στιγμή που είναι :)

 

[Katsoyannou]

Νάμαι κι εγώ...

...στο παρθενικό μου ποστ εδώ μέσα —καλώς σας βρήκα.

Να ενημερώσω για ένα-δυο πραγματάκια που γνωρίζω εκ των έσω:

- Η κριτική Κονομή δεν ήταν απλώς κακοπροαίρετη, ήταν και κατευθυνόμενη.
- Δεν είναι μόνο το κόστος των έντυπων λεξικών που επιβάλλει την αφαίρεση μέρους του υλικού, είναι και ο όγκος των επίτομων εκδόσεων. Παλιότερα δεν δίσταζαν να κατασκευάζουν επίτομα που μόνο πάνω σε τραπέζι (ή αναλόγιο) μπορούσε κανείς να χρησιμοποιήσει —σήμερα το κριτήριο είναι να μπορεί κανείς να τα κρατήσει στο ένα χέρι. Στο σεμινάριο λεξικογραφίας της Larousse μας είχαν πει ότι το μέγιστο πάχος είναι τα 7,5 εκατοστά. Η δε Robert έχει ολόκληρη ομάδα που αποφασίζει ποιες λέξεις πάλιωσαν αρκετά ώστε να αφαιρεθούν από τη μία έκδοση στην επόμενη —έτσι κρατάει σταθερό τον όγκο (η ίδια ομάδα προσθέτει και τις νέες λέξεις).
- Θα έλεγα μερικές κακίες για την αρτηριοσκλήρωση που εμποδίζει την ηλεκτρονική έκδοση, αλλά ας τις αφήσω για άλλη φορά —έτσι για να σας κρατάω και λίγο σε αγωνία :)

 

[drsiebenmal]

Καλωσορίσατε, κυρία Κατσογιάννου -- και περιμένουμε με αγωνία! :)

 

[nickel]

- Θα έλεγα μερικές κακίες για την αρτηριοσκλήρωση που εμποδίζει την ηλεκτρονική έκδοση, αλλά ας τις αφήσω για άλλη φορά —έτσι για να σας κρατάω και λίγο σε αγωνία :)

Καλωσήρθες, Μαριάννα. Ας διευκρινίσουμε σε σχέση με το παραπάνω ότι η οικονομική αυτή επιλογή δεν είναι του Χριστόφορου. Ο λεξικογράφος γίνεται ο μέγας ισορροπιστής ανάμεσα στον χρήστη και τον χρηματοδότη, ακόμα και στα βάλε-βγάλε των λέξεων. Προσωπικά βρίσκω πιο χρήσιμο το λεξικό που έχει τα σπάνια και τα ξεπερασμένα που δεν ξέρω, από το υπερσύγχρονο που έχει εκείνα που ήδη ξέρω. Φαντάσου λοιπόν (αρχίζει το σουρεαλιστικό εδώ) ένα λεξικό όπου οι κόκκινες γραμμές θα μπαίνουν για να απομονώνουν τα εύκολα: «“Γάτα”, πέτα την. “Κόκκινο”, να φύγει, την ξέρουν όλοι...» κ.ο.κ. Στο κάτω κάτω, ποιο λεξικό δίνει ορισμό για τη γάτα με λέξεις πιο εύκολες από τη γάτα; Και πώς να περιγράψεις το «κόκκινο» χωρίς τουλάχιστον μια έγχρωμη φωτογραφία; (Ξέρω. Ο αποπάνω κύριος θα πει «το χρώμα του Ολυμπιακού».)

 

[Zazula]

Ας δούμε τώρα κι ένα καλό τού ΧΛΝΓ, όπως φαίνεται απ' τη σύγκρισή του με το ΛΝΕΓ (2012): το πρώτο έχει στο λημματολόγιό του τη λ. υφεσιακός (την οποία δεν έχει το δεύτερο, κι όμως χρησιμοποιείται συχνά), ενώ το δεύτερο έχει τη λ. υφέσιμος (που 'ναι σπανιότατη πλέον στο γενικό λεξιλόγιο, αλλά περνάει από λεξικό σε λεξικό).

 

[Zazula]

Και μόλις ανακάλυψα κι άλλη παρόμοια περίπτωση με την παραπάνω: η λ. ιχνηθέτης (πολλά ευρήματα, κι όχι μόνο σε επιστημονικά κείμενα, καθότι βρίσκει εφαρμογή σε πολλές κοινές τεχνολογίες) λημματογραφείται κανονικά στο ΧΛΝΓ, ενώ την αγνοεί το ΛΝΕΓ (2012).

 

[Palavra]

Εγώ θα ήθελα να προσθέσω κάτι πάρα πολύ πεζό για το συγκεκριμένο λεξικό, εκτός του ότι μου αρέσει που λημματογραφεί και αγγλικές λέξεις που έχουν πια περάσει στο καθημερινό μας λεξιλόγιο (π.χ. ιντερσίτι): κατά τη γνώμη μου, έχει πολύ ωραίο lay out, κάτι που το καθιστά πολύ εύχρηστο. Μου είναι πολύ εύκολο να διαβάσω γρήγορα ένα λήμμα και να απομονώσω αυτό που με ενδιαφέρει. Κατά τα άλλα, συνεχίστε, τα λέτε πολύ ωραία :)

 

[AoratiMelani]

Θα είχε την καλοσύνη κάποιος να μου πει αν το λεξικό περιλαμβάνει τη λέξη υπέρλογο; Ευχαριστώ εκ των προτέρων για τον κόπο σας.

 

[nickel]

Ναι, το έχει («που υπερβαίνει τη λογική»). Το έχει και το ΛΝΕΓ και το Λεξικό των Πιο Απαιτητικών Λέξεων.


Παράδειγμα στο τελευταίο:
Ο συλλογισμός του πάσχει, καθώς ό,τι δεν είναι λογικό μπορεί να είναι παράλογο ή υπέρλογο, και ό,τι δεν είναι φυσικό μπορεί να είναι αφύσικο ή υπερφυσικό!

 

[AoratiMelani]

Χίλια ευχαριστώ! Το βρήκα στο ΛΝΕΓ και στον Πάπυρο αλλά στο ΛΚΝ δεν το βρήκα και απόρησα, γι' αυτό και ρώτησα.

 

[Costas]

Εκπομπή δίωρη με τον Χαραλαμπάκη στο Κρήτη TV. Έχει ενδιαφέρον, θίγει πολλά θέματα και περιέχει πολλά ανέκδοτα περιστατικά. Ο οικοδεσπότης (Σαχίνης), παρά τους κάποιους σολοικισμούς του (μετέρχομαι της ελληνικής παιδείας, φενάκη αντί για τροχοπέδη) είναι πολύ καλύτερος από διάφορους μαϊντανούς και ματζουράνες των καναλιών εθνικής εμβέλειας... (ακολουθούν 7 γενικές).

 

[daeman]

Το βολικό αναλόγιο είναι αυτό που έχουν οι ψάλτες, για να γυρνάει και γύρω-γύρω.
View attachment 4719

Αυτό εδώ δεν ξέρω αν είναι βολικό, ωστόσο και γυρνάει γύρω-γύρω και μου άρεσε η λεζάντα που είχε εκεί που το βρήκα: Medieval browser with multiple tabs open.

 

[nickel]

Κάποιοι που εξακολουθούμε να έχουμε (και) έντυπα βοηθήματα, πολύ θα θέλαμε ένα τέτοιο — αν είχαμε και το χώρο να το βάλουμε.

 

[nickel]

Συγχαρητήρια στον καθηγητή, αλλά συγχαρητήρια και στην Ακαδημία για την εξαιρετική επιλογή που έκανε, έστω και με καθυστέρηση.

Μια ιστορική στιγμή για τα ελληνικά γράμματα, καταγράφηκε χθες, 20 Οκτωβρίου 2022, καθώς η Ολομέλεια της Ακαδημίας Αθηνών εξέλεξε τακτικό μέλος της τον Χριστόφορο Χαραλαμπάκη.​

​

Ο Χριστόφορος Χαραλαμπάκης είναι Ομότιμος Καθηγητής Γλωσσολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Επίτιμος Διδάκτορας του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Επίτιμος Καθηγητής του Τμήματος Κλασικής Φιλολογίας και Νεοελληνικών Σπουδών της Σχολής Ξένων Γλωσσών και Φιλολογιών του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου και Ισόβιο μέλος και Πρόεδρος (2019) του Ριζαρείου Ιδρύματος.​

​

Ιστορική στιγμή​

​

Πρόκειται για μια ιστορικής σημασίας εξέλιξη, καθώς η έδρα της ελληνικής γλωσσολογίας, που καταλαμβάνει ο Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, παρέμενε κενή από το 1941, όταν και πέθανε ο προκάτοχός του, και πατέρας της ελληνικής γλωσσολογίας, Γεώργιος Χατζιδάκις.​

​

Η εκλογή του Χριστόφορου Χαραλαμπάκη αποτελεί αναγνώριση και ύψιστη επιβράβευση του εντυπωσιακού σε ποσότητα και ποιότητα έργου του σε ποικίλους κλάδους της γλωσσολογίας, με επίκεντρο τη διαλεκτολογία, τη λεξικογραφία, την εκπαιδευτική γλωσσολογία, τη γλώσσα και το ύφος νεοελλήνων λογοτεχνών.​

​

Αποκορύφωμα του επιστημονικού του έργου είναι η σύνταξη και επιμέλεια του Χρηστικού Λεξικού της Νεοελληνικής Γλώσσας που του είχε αναθέσει, το 2003, η Ακαδημία Αθηνών [...].​

​

«Ύψιστη τιμή η εκλογή μου»​

​

Σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχαμε σήμερα μαζί του, ο κύριος Χαραλαμπάκης σχολίασε την εκλογή του με τα ακόλουθα λόγια:​

​

«Η εκλογή μου ως ακαδημαϊκού στην κενή από το 1941 θέση της γλωσσολογίας, όταν μάλιστα η Τάξη Γραμμάτων και Τεχνών με πρότεινε ομόφωνα στην Ολομέλεια, δεν αποτελεί μόνο ύψιστη τιμή, αλλά πολλαπλασιάζει παράλληλα τις ευθύνες μου για την απρόσκοπτη έκδοση του Ιστορικού Λεξικού και τις τακτικές αναθεωρήσεις του Χρηστικού Λεξικού το οποίο πρέπει να κρατηθεί ζωντανό και επίκαιρο και να αντικατοπτρίζει την εκφραστική ζωντάνια και τον δυναμισμό της νεοελληνικής γλώσσας». [...]​

​

Ο Χριστόφορος Χαραλαμπάκης νέο μέλος της Ακαδημίας Αθηνών | in.gr

O διακεκριμένος επιστήμονας καταλαμβάνει την έδρα της ελληνικής γλωσσολογίας, που παρέμενε κενή από το 1941

www.in.gr

​