Κατευόδιο στους εργάτες του λόγου

nickel

Administrator
Staff member
Έχω, βέβαια, συγκλονιστεί από τις (γνωστές και άγνωστες) λεπτομέρειες του θανάτου του Ιωάννη Καζάζη...

Με βαθιά λύπη ανακοινώνουμε σήμερα το θάνατο του Προέδρου και Γενικού Διευθυντή του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, Ι.Ν. Καζάζη. Ο Ι.Ν. Καζάζης, μετά από λαμπρές σπουδές στις ΗΠΑ, υπήρξε καθηγητής κλασικής φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Το μεγαλύτερο μέρος της επιστημονικής του δραστηριότητας το αφιέρωσε στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, στο οποίο υπήρξε μέλος του Δ.Σ. από την ίδρυσή του (1994) και στη συνέχεια Πρόεδρός του μέχρι και σήμερα. Παράλληλα, υπήρξε διευθυντής του Τμήματος Λεξικογραφίας από το 1994 μέχρι τώρα.
Η συνεισφορά του Ι.Ν. Καζάζη υπήρξε καθοριστική στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας. Προώθησε με θέρμη την αξιοποίηση των ψηφιακών μέσων στη χρήση και διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας, με αποτέλεσμα σήμερα τα ψηφιακά περιβάλλοντα του ΚΕΓ να αποτελούν αξιόπιστους πόρους αναφοράς για κάθε χρήστη της ελληνικής εντός και εκτός Ελλάδος. Υποστήριξε τη διάδοση της ελληνικής εκτός Ελλάδος και εργάστηκε ακατάπαυστα για την καθιέρωση της πιστοποίησης της ελληνομάθειας, στις διαδικασίες της οποίας συμμετέχουν χιλιάδες νέοι και ενήλικες από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Υποστήριξε τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στην Ελλάδα και το εξωτερικό και συμμετείχε προσωπικά σε όλα τα σχετικά έργα που καθιέρωσαν το ΚΕΓ ως θεσμό με σημαντικό έργο στη γλωσσική εκπαίδευση. Συνέχισε και επέβλεψε το λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας 1100-1669 του αείμνηστου καθηγητή Ε. Κριαρά, η ολοκλήρωση του οποίου βρίσκεται στην τελική του φάση. Αγαπούσε πάρα πολύ την Κύπρο και είχε πάντα αγαστή συνεργασία με την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας της Κύπρου.
Πέρα από την επιστημονική του σφραγίδα, ο Ι.Ν. Καζάζης κατάφερε να δημιουργήσει ένα υγιές οικονομικά Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, σε μια περίοδο που οι θεσμοί που ασχολούνται με τις ανθρωπιστικές επιστήμες σπάνια επιβιώνουν.
Η διοίκηση του ΚΕΓ και οι εργαζόμενοι είναι συντετριμμένοι από τον πρόωρο χαμό του και εκφράζουν τα βαθιά τους συλλυπητήρια στην οικογένειά του.

 

Earion

Moderator
Staff member
Έφυγε από τη ζωή στις 26 Ιουλίου ένας από τους σημαντικότερους Νεοέλληνες ποιητές, που δυστυχώς δεν είχε την ευρύτερη αναγνώριση που του άξιζε: ο Νίκος Φωκάς (1927-2021).
Ειπώθηκε γι' αυτόν, πολύ σωστά, ότι ήταν μια ύπαρξη εντατική αλλά όχι θορυβώδης.
Είχε μεταφράσει Μπωντλαίρ και Ρόμπερτ Φροστ.
 

nickel

Administrator
Staff member
Χτες το πληροφορήθηκα κι εγώ από κοινό φίλο.

 
Η Ροζίτα Σώκου, που έφυγε χτες από τη ζωή λίγο πριν φτάσει τα εκατό χρόνια, ήταν και εξαιρετική μεταφράστρια -σε άλλο νήμα μπορείτε να δείτε δείγματα από τη δουλειά της στην Κυβεριάδα του Στανισλάφ Λεμ. Αξίζει να διαβαστεί το δίτομο αυτοβιογραφικό της, ο Αιώνας της Ροζίτας.

lifo.gr/prosopa/apolies/rozita-sokoy-1923-2021-i-shedon-mythistorimatiki-kai-polykymanti-zoi-tis
 

Earion

Moderator
Staff member
Πολύ πρόχειρα ανακαλώ στη μνήμη ότι έχει μεταφράσει Άλντους Χάξλεϋ, Ισαάκ Ασίμοφ, Ρόμπερτ Χενλάιν, Στάνισλαφ Λεμ, σενάρια του Μπέργκμαν...

Συλλυπητήρια στην κόρη της, Ιρένε Μαραντέι, επίσης μεταφράστρια (που είναι και μέλος της Λεξιλογίας).
 

Earion

Moderator
Staff member
Μαριανίνα Κριεζή (1947-2022)

Σ’ αυτή τη χώρα που ευτύχησε να ιδεί υψηλή ποίηση να τραγουδιέται σαν λαϊκό τραγούδι, αλλά και το ανάποδο: μορφές της ποίησης μεγάλες (ένας Ελύτης, και περισσότερο ένας Γκάτσος) να μη θεωρούν ανάξιό τους να πλέκουν στίχους για τραγούδια, σ’ αυτήν εδώ τη χώρα ολοκλήρωσε την ύπαρξή της στιχοπλέκοντας η Μαριανίνα Κριεζή που μας άφησε χτες. Η Μαριανίνα Κριεζή —πρέπει να το πω όσο πιο καταφατικά γίνεται— ήταν η ίδια η έκφραση της πρωτοπορίας. Ανανέωσε τη νεοελληνική στιχουργική γυρίζοντας το μέσα έξω: δίνοντας πρωτοκαθεδρία στην τρυφερότητα, στον κραδασμό των συναισθημάτων, στην πτήση των ονείρων, κι αφήνοντας εκτός τη σοβαρότητα (λέγε σοβαροφάνεια) της υψωμένης γροθιάς των χρόνων της Μεταπολίτευσης. Η γενιά μου αναζήτησε στη Μαριανίνα τη φρεσκάδα του νυχτερινού παραθαλάσσιου αέρα, τη σιωπηρή συνεννόηση των βλεμμάτων, την ομολογία πίστης στη δύναμη των νιάτων, την ανομολόγητα λυτρωτική μελαγχολία και την ευγνωμοσύνη για την επιφοίτηση του έρωτα. Στην αμμουδιά, στο μπαρ, σε θέατρα και αμφιθέατρα, όσοι γνωρίσανε και βίωσαν, σαν κι εμένα, την έκρηξη του πάθους και την αισθητική της χατζιδακικής γενιάς, της γενιάς του Τρίτου Προγράμματος, ξέρουν πως έχουν ζήσει —έστω και λίγο— σε κάποιαν άλλη ευλογημένη διάσταση.

Αποχαιρετώ τη Μαριανίνα Κριεζή με δυο επισημάνσεις-αναμνήσεις, από αυτές που θυμούνται οι παλαιοί και δεν έχουν (ίσως) μάθει οι νέοι.

Επισήμανση πρώτη: Η Λιλιπούπολη. Τα μέσα ενημέρωσης όλες αυτές τις μέρες βρίσκουν πιο εύκολο να παρουσιάσουν τη Μαριανίνα Κριεζή με μια κουβέντα: «Ήταν η στιχουργός της Λιλιπούπολης. Εκπομπής για παιδιά». Και ξεγυμνώνουν έτσι την αμάθειά τους. Παιδική εκπομπή η Λιλιπούπολη; Τόσα ξέρουν τόσα λένε. «Η Λιλιπούπολη ήταν ένα άλλοθι. Τίποτε περισσότερο. Τα περισσότερα τραγούδια –και απολύτως κανένα κείμενο από αυτά που περιείχε– δεν ήταν για παιδιά», διευκρίνισε η Μαριανίνα Κριεζή σε μια συνέντευξη από το 2011. Και οι γνώστες υπομειδιούν. Ποιος θυμάται τις δύο τελευταίες εκπομπές της Λιλιπούπολης, προτού απαγορευτεί ως «επικίνδυνη» —με παρέμβαση του Προέδρου της Βουλής, παρακαλώ, Αθανασίου Τσαλδάρη; Τις θυμάμαι εγώ: Στην προτελευταία οι κάτοικοι της Λιλιπούπολης εξεγείρονται γιατί ο Πρίγκιπας προσπαθεί να τους επιβάλει κανόνες στην κυκλοφορία. «Δεν θέλουμε νόμους στην κυκλοφορία!» φωνάζουν. Και στην τελευταία και φαρμακερή, οι Λιλιπουπολίτες διαδηλώνουν: «Δεν θέλουμε νόμους καθόλου! Κάτω οι νόμοι!»

Επισήμανση δεύτερη: Οι επιτυχίες της. Πολλές και με πολλούς και σημαντικούς συνεργάτες. Τα μέσα ενημέρωσης θα σταθούν σε αυτές. Τι Αρλέτα, τι Λάκης με τα Ψηλά Ρεβέρ, τι «Σερενάτα», τι «Μπατίντα ντε κόκο» … Εγώ ξεχωρίζω «Τα ήσυχα βράδια»…

Αλλά η μέγιστη κατ’ εμέ καλλιτεχνική συμβολή της, και δυστυχώς αμφίβολη εμπορικά, ήταν το Σαμποτάζ, με μουσική της Λένας Πλάτωνος. Δίσκος σταθμός, δίσκος από τους πιο επιδραστικούς και από τους πιο παραγνωρισμένους. Θα τολμούσα να τον συγκρίνω ως προς την επιδραστικότητα με ένα Σάρτζεντ Πέπερς. Το συνθετικό δαιμόνιο της Λένας Πλάτωνος στην καλύτερή του στιγμή και η Μαριανίνα Κριεζή να υψιπετεί.

Νομίζω πως δεν υπάρχει πιο ταιριαστό κατευόδιο για τη Μαριανίνα Κριεζή παρά να τη συνοδέψουμε στο αεροδρόμιο, να την αφήσουμε να πάρει την πτήση 201 για Βουδαπέστη. Στο καλό, Μαριανίνα. Αντί μαντίλι αποχαιρετισμού σου τραγουδάμε: «Δεν είναι ο κόσμος πουθενά πιο τρυφερός απ’ το δικό σου ροζ».

 

daeman

Administrator
Staff member
Edmund Leroy "Mike" Keeley (February 5, 1928 - February 23, 2022)



For Ammonis, Who Died at 29, in 610

Raphael, they’re asking you to write a few lines
as an epitaph for the poet Ammonis:
something very tasteful and polished. You can do it,
you’re the one to write something suitable
for the poet Ammonis, our Ammonis.

Of course you’ll speak about his poems—
but say something too about his beauty,
about his subtle beauty that we loved.

Your Greek is always elegant and musical.
But we want all your craftsmanship now.
Our sorrow and our love move into a foreign language.
Pour your Egyptian feeling into the Greek you use.

Raphael, your verses, you know, should be written
so they contain something of our life within them,
so the rhythm, so every phrase clearly shows
that an Alexandrian is writing about an Alexandrian.

Reprinted from C.P. CAVAFY: Collected Poems Revised Edition, translated by Edmund Keeley and Philip Sherrard, edited by George Savidis. Translation copyright © 1975, 1992 by Edmund Keeley and Philip Sherrard. Princeton University Press.
https://www.onassis.org/initiatives/cavafy-archive/the-canon/for-ammonis-who-died-at-29-in-610
 

cougr

¥
Πέθανε χθες, Μεγάλη Πέμπτη, σε ηλικία 92 ετών ο σπουδαίος σκηνοθέτης, συγγραφέας, ποιητής, μεταφραστής και αρθογράφος Ροβήρος Μανθούλης.

An interview with Greek filmmaker, writer and poet Robert (Roviros) Manthoulis "Do not insult your fate"
 

nickel

Administrator
Staff member
Peter Mackridge (1946-2022)
Έμαθα πριν από λίγο ότι πέθανε ο σπουδαίος ελληνιστής Πίτερ Μάκριτζ. Τον είχα γνωρίσει πριν πολλά χρόνια, όταν ήμασταν νέοι κι οι δύο. Εκείνος δίδασκε Νεοελληνική Φιλολογία στο King’s College κι εγώ πηγαινοερχόμουν στο απέναντι κτίριο. Απολάμβανα τα τέλεια ελληνικά του με το υπόστρωμα της αγγλικής προφοράς. Αργότερα το βιβλίο του The Modern Greek Language έγινε ευαγγέλιό μου, τόσο στην αγγλική έκδοση όσο και στη ελληνική μετάφραση. Σπουδαία είναι και τα άλλα του βιβλία, όπως οι γραμματικές που έγραψε με τον Holton και την Φιλιππάκη, ή το Language and National Identity in Greece 1766-1976. Τον περασμένο Μάρτη έγινε και επίσημα Έλληνας πολίτης. Θα τον θυμάμαι με αγάπη και θαυμασμό.

 

Earion

Moderator
Staff member
Επιτρέψτε μου να αποχαιρετήσω δύο μορφές που αποχώρησαν από τη ζωή:

τον Κωνσταντίνο Τζούμα (1944-2022), άνθρωπο του θεάτρου, ή να πω καλύτερα του θεάματος, διότι ο αποθανών εκτός από δαιμονική ευφυΐα διέθετε και αμέτρητο ταλέντο στη σκηνοθεσία και παρουσίαση του εαυτού του ως δημόσιας φιγούρας. Ο πνευματικός αυτός απόγονος του Όσκαρ Ουάιλντ, ο αισθητιστής δανδής, ο καλύτερος ατακαδόρος της εποχής του, ο arbiter elegantiae μιας γενιάς, δοκίμασε να διατυπώσει και γραπτά τον αποφθεγματικό του λόγο, και μάλιστα δημιούργησε μια νέα λέξη ως λεξιπλάστης, για να περιγράψει τον εαυτό του και την παρουσία του στον κόσμο αυτό, που είναι (όπως ξέρουμε) ολόκληρος μια σκηνή: πανωλεθρίαμβος.



και τη Βάσω Αλαγιάννη, στιχουργό, εργάτρια του λόγου όχι προβεβλημένη, που μας έδωσε τραγούδια αληθινά διαμάντια όπως το Απόψε σιωπηλοί:




Κι ακόμα κάτι στη μνήμη της.
 

cougr

¥
Πέθανε σε ηλικία 80 ετών ο σημαντικός θεατρικός συγγραφέας και πεζογράφος Μάριος Ποντίκας.

 

cougr

¥
Αντιγόνη Κεφαλά (28/5/35 - 3/12/22)
 
Top