metafrasi banner

Βίκτορ Βικτόρια ή Βίκτωρ Βικτόρια ή Βίκτωρ Βικτώρια… Oh well: Victor, Victoria

nickel

Administrator
Staff member
Τον περασμένο Δεκέμβρη μάς άφησε χρόνους ο Μπλέικ Έντουαρντς, ο σκηνοθέτης, σύζυγος της Τζούλι Άντριους, αυτός που μας χάρισε τον Ροζ Πάνθηρα αλλά κι άλλες μεγάλες επιτυχίες, από τις οποίες ξεχωρίζω την ταινία Victor, Victoria, την οποία δεν θυμάμαι πόσες φορές έχω δει — και πάντα γελάω.

Έγραψε χτες ο daeman:
Το Βικτωριανή τοπικό από τη Βικτώρια, όχι χρονικό από τη Βικτώρια […].

Η πρώτη Βικτώρια είναι η πολιτεία της Αυστραλίας και η δεύτερη η βασίλισσα, που σε μας είναι πιο γνωστή με κατεβασμένο τον τόνο, Βικτωρία, όπως και στην πλατεία.

Έγραφε και ο earion παλιότερα:

Συστηματικά και απόλυτα εξελληνίζονται τα βαπτιστικά ονόματα των κάθε είδους ηγεμόνων […] Μέχρι και σήμερα. […] Και η «Γιαγιά όλης της Ευρώπης» βασίλισσα Βικτωρία για τον ίδιο λόγο είναι ακριβώς έτσι και όχι Βικτόρια. Έχει και πλατεία στην Αθήνα (Πλατεία Βικτωρίας βέβαια). Και δίνει το όνομά της σε ολόκληρη εποχή, τη βικτωριανή (με ωμέγα).

Είναι γνωστό ότι το όνομα Βίκτωρ προέρχεται από το λατινικό Victor, που σημαίνει νικητής, ενώ η Βικτωρία είναι από το λατινικό Victoria, που σημαίνει νίκη (η θεά των Ρωμαίων αντιστοιχούσε στη δική μας θεά Νίκη, αυτήν που έγινε παπούτσια).

Το Ορθογραφικό Λεξικό τα γράφει όλα με –ω–: Βίκτωρ, Βίκτωρας, Βικτωρία, Βικτώρια, βικτωριανός.

Σε πλαίσιο ωστόσο προσθέτει:

Βίκτωρ
Το λατινογενές όνομα Βίκτωρ (λατινικό Victor) συναντάται από την ελληνιστική εποχή και σχηματίζει γενική πτώση τόσο με -ο-: Βίκτορος (αιτιατική: Βίκτορα) όσο και με -ω-: Βίκτωρος (αιτιατική: Βίκτωρα). Και οι δύο μορφές απαντούν στην ελληνιστική γραμματεία δεκάδες φορές. Από γλωσσικής πλευράς θα ήταν σωστότερο να υιοθετηθεί το σχήμα Βίκτωρ, -ορος, -ορα (με -ο-), όπως συμβαίνει με τις λέξεις αυτής της κλιτικής κατηγορίας, είτε είναι ελληνικής αρχής είτε αποτελούν δάνεια (π.χ. πράκτωρ - πράκτορα, λέκτωρ - λέκτορα, κοσμήτωρ - κοσμήτορα, κήνσωρ - κήνσορα, δικτάτωρ - δικτάτορα κ.ά.).

Για την ακρίβεια, τα ευρήματα με –ο– είναι τετραπλάσια, αλλά δεν έχει σημασία. Μπορεί όλα τα εις –ωρ να έχουν απλοποιηθεί σε –ορας, μέχρι και ο πραίτωρ έγινε πραίτορας στη σχολική γραμματική (με επίθετο πραιτοριανός), αλλά ο Βίκτωρας επιμένει — όχι μόνο στο Ορθογραφικό.

Ένα μικρό μνημείο για τον Ιταλό (με γκουγκλιές, πέτσινες, ενδεικτικές):
Βίκτορα Εμμανουήλ 1.870
Βίκτωρα Εμμανουήλ 1.770
Βίκτωρος Εμμανουήλ 60
Βίκτορος Εμμανουήλ 26



Με τη Victoria τα πράγματα χειροτερεύουν λόγω του τόνου. Οι σχολές είναι τρεις:
  1. Όλα με -ω- (Ορθογραφικό, Δρανδάκης). Η παλιά εγκυκλοπαίδεια έχει έναν Ισπανό Βικτόρια, έχει την άμαξα που τη γράφει βικτώρια και όλα τα ονόματα από τη βασίλισσα ως τα τοπωνύμια σε Αυστραλία, Καναδά και Αφρική είναι Βικτωρία. Βικτωρία είναι και το νούφαρο.
  2. Η μικτή σχολή, αλλιώς η σχολή «χάνει η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα». Εφαρμόζεται στον Πάπυρο. Η Βικτωρία με –ω– και η Βικτόρια με –ο–. Ποια είναι ποια; Παραθέτω το σχετικό λήμμα:
    Βικτόρια (Βικτωρία)• με τον τύπο Βικτόρια αποδίδονται, όπως επιβάλλουν η ορθή φωνητική απόδοση και η μεταγραφή του στα Ελληνικά, ανθρωπωνύμια και τοπωνύμια που έχουν τον ξενικό τύπο Victoria. Με τον τύπο Βικτωρία αποδίδονται όσα από αυτά —καθώς και το ιταλικό όνομα Vittoria— έχουν από παράδοση καθιερωθεί έτσι στα Ελληνικά, π.χ. Βικτόρια (Πολιτεία της Αυστραλίας, πρωτεύουσα της Βρετανικής Κολομβίας του Καναδά, νήσος του Καναδικού Αρκτικού Αρχιπελάγους, πόλη των ΗΠΑ κ.λπ.), αλλά Βικτωρία (βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου, Βικτωρίας Γη, Βικτωρίας Λίμνη κ.λπ.).
    Να προσθέσω ότι η άμαξα εκεί είναι βικτόρια και το νούφαρο βικτωρία. Φαντάζομαι ότι και το επίθετο γίνεται βικτωριανός ή βικτοριανός, ανάλογα με την περίπτωση.
  3. Η σχολή της απλοποίησης των πάντων και την παράδοση την γράφουμε στα παλαιότερα. Όπως στο Μείζον: Βικτορία, Βικτόρια, βικτοριανός. Μου τα χαλάει στον Βίκτωρα (τον έχει με –ω–). Και δεν λέει πώς να γράφουμε την πλατεία.

 

meidei

New member
Αν κλίνεται, με -ω-. Αν όχι, με -ο-.
Αυτό τον απλό κανόνα ακολουθώ.
 

nickel

Administrator
Staff member
Αν κλίνεται, με -ω-. Αν όχι, με -ο-.
Αυτό τον απλό κανόνα ακολουθώ.
Υπάρχει και το θέμα: ποια κλίνεις και ποια όχι και τι κάνεις με τον τόνο. Έχουμε βασίλισσα, πλατεία, τοπωνύμια, άμαξα, νούφαρο. (Για να μην μπούμε σε λεπτομέρειες... :) ). Και τον Βίκτορα; Πού τον βάζεις τον Βίκτορα;
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Αν κλίνεται, με -ω-. Αν όχι, με -ο-.
Αυτό τον απλό κανόνα ακολουθώ.

Ποια δεν κλίνονται --και γιατί όχι;

Ο προβοκράτορας των κλιτικών τύπων
 

nickel

Administrator
Staff member
Ναι, γιατί εγώ ήμουν λιγότερο προκλητικός;

Αφού έχουμε:
της Βικτόριας Χίσλοπ
της Βικτόριας Μπέκαμ
της Βικτόριας Χαραλαμπίδου
στην αυστραλιανή πολιτεία της Βικτόριας

για να μην πω για τα της Βικτόριας που μιλάνε για τη βασίλισσα.

Γκουγκλιές
Σε εφημερίδες
 

meidei

New member
Ποια κλίνονται, ε; :D Αποσύρω την προηγούμενη δήλωση και δίνω περισσότερες λεπτομέρειες.

Όνομα ιστορικής φιγούρας ή τοπωνύμιο που αποδόθηκε ως Βίκτωρ ή Βικτωρία/Βικτώρια προφανώς και κλίνεται ως έχει. Γιαυτό και κρατούν το -ω- τους στην ονομαστική.

Νέους Βίκτορες εγώ τους κλίνω σαν ο Βίκτορας του Βίκτορα (κλιτικό παράδειγμα Ο5 του ΛΚΝ), αλλά σε κείμενα άλλων που τα αφήνουν άκλιτα, θεωρώ το -ω- αχρείαστο -αν είχα την εξουσία του επιμελητή τα "του Βίκτωρ" θα τα έκανα "του Βίκτορ" αλλά και τα "του Βίκτωρα" θα έχαναν το -ω- τους).
Δεν έχω πολλές συναναστροφές με Βικτωρίες κανενός είδους, αλλά μάλλον η Βικτώρια, της Βικτώριας, εκτός αν πρόκειται για καθιερωμένο ανέβασμα του τόνου.
 
Top