The name of the South westerly wind that blow in the Aegean in the afternoon

[Theseus]

We went for a sea trip on a catamaran from Athens on our holiday in late May and there was a fair breeze. I asked the skipper if the wind was the meltemi and he said it was the wrong time of year for the meltemi but that this wind was the afternoon wind. I asked him for the Greek name of it and he gave me the word for it and I couldn’t for the life of me memorise what he said. Can a colleague tell me what Greek sailors would call this south westerly wind? I now know the direction from which the meltemi comes and that it is a catabatic wind from northern Greece.

 

[daeman]

απόγειος αύρα, perhaps?

β. Η απόγειος αύρα
Στη διάρκεια της νύκτας ψύχεται τόσο η ξηρά όσο και η θάλασσα. Όμως, η ξηρά ψύχεται γρηγορότερα απ' ό,τι η θάλασσα, με αποτέλεσμα η πίεση πάνω από την ξηρά τη νύκτα να γίνεται μεγαλύτερη απ' ό,τι πάνω από τη θάλασσα. Έτσι, δημιουργείται άνεμος με διεύθυνση από την ξηρά προς τη θάλασσα (σχήμα 8.1β). Ο άνεμος αυτός λέγεται «απόγειος αύρα» και πνέει μέχρι, περίπου, την ανατολή του ήλιου. Η ένταση και το ύψος της απόγειας αύρας είναι πολύ μικρότερη από την ένταση και το ύψος της θαλάσσιας αύρας. Το ύψος της, μάλιστα, είναι μικρότερο από 100 m. Αυτό συμβαίνει, γιατί οι θερμομετρικές διαφορές ξηράς-θάλασσας είναι μεγαλύτερες την ημέρα παρά τη νύκτα.

https://web.archive.org/web/20200218081730/http://www.geo.auth.gr/courses/gmc/1000/aura.html


I guess it's not λίβας or γαρμπής, which is a south-westerly wind in general.

 

[Alexandra]

Γαρμπής θα έλεγα.

 

[Theseus]

Thanks to both of you, ‘Man and Alexandra! The word may have been γαρπής. But απόγειος αύρα seems to answer to the idea of ‘afternoon wind’. The strange thing seems to be that several people I asked in Greece had no idea of the name of this wind. I feel that γαρπής is the best technical term. But η απόγειος αύρα may be how the average Greek describes it.

 

[SBE]

ΓαρΜΠης, not ΓαρΠης

 

[nickel]

several people I asked in Greece had no idea of the name of this wind. I feel that γαρμπής is the best technical term. But η απόγειος αύρα may be how the average Greek describes it.

This average Greek has often heard γαρμπής. But I wouldn't for the life of me be able to remember it is the word for the south-westerly wind. As for απόγειος αύρα, if I could think of it, I wouldn't use it for fear of being given strange looks by my interlocutors. I think that for 'south-westerly wind' I'd say 'νοτιοδυτικός άνεμος', and so would the average Greek.

 

[Alexandra]

Thanks to both of you, ‘Man and Alexandra! The word may have been γαρπής. But απόγειος αύρα seems to answer to the idea of ‘afternoon wind’. The strange thing seems to be that several people I asked in Greece had no idea of the name of this wind. I feel that γαρπής is the best technical term. But η απόγειος αύρα may be how the average Greek describes it.

Theseus, απόγειος has nothing to do with afternoon. It means a wind blowing with direction from land (από τη γη) to sea. In summer nights, when the air cools down over the land, the direction changes from what it was during the day.
Day: θαλάσσια αύρα, from sea to land, sea breeze.
Night: απόγειος αύρα, from land to sea, land breeze.

Τι είναι η θαλάσσια και απόγειος αύρα (Sea Breeze - Land Breeze) — CYPRUS WEATHER

1. Θαλάσσια Aύρα (Sea Breeze): Η θαλάσσια αύρα ανήκει στην κατηγορία των ημερήσιων ανέμων και παρατηρείται όταν δεν επηρεαζόμαστε από κάποια συγκεκριμένη ρο ...

www.kitasweather.com

 

[m_a_a_]

There is also λίβας. Not entirely sure if it's the exact same thing as γαρμπής (according to Wiki it is), but λίβας is a word I occasionally do hear and use, as opposed to γαρμπής, which I only come across when surfing the web... But then again, I don't really hang around with sailors...

 

[cougr]

It's been a few years but I distinctly remember having first encountered the term "Γαρμπής", along with the names of other winds, whilst reading Elytis and they've stuck with me ever since.

ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΟΡΕΣ ΑΝΕΜΟΙ που ιερουργούνε
που σηκώνουν το πέλαγος σαν Θεοτόκο
που φυσούν και ανάβουνε τα πορτοκάλια
που σφυρίζουν στα όρη κι έρχονται

Οι αγένειοι δόκιμοι της τρικυμίας
οι δρομείς που διάνυσαν τα ουράνια μίλια
οι Ερμήδες με το μυτερό σκιάδι
και του μαύρου καπνού το κηρύκειο
Ο Μαΐστρος, ο Λεβάντες, ο Γαρμπής
ο Πουνέντες, ο Γραίγος, ο Σιρόκος
η Τραμουντάνα, η Όστρια
ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το ξύλινο τραπέζι
το κρασί το ξανθό με την κηλίδα του ήλιου
του νερού τα παιχνίδια στο ταβάνι
στη γωνιά το φυλλόδεντρο που εφημερεύει

 

[nickel]

It's been a few years but I distinctly remember having first encountered the term "Γαρμπής", along with the names of other winds, whilst reading Elytis and they've stuck with me ever since.

You're so right! But isn't it a pity that poems and lyrics don't come with definitions?

 

[cougr]

Indeed! A glossary of some sort would've been very helpful at the time - or even now for that matter.

 

[SBE]

Τον γαρμπή τον ξέρω σαν επίθετο πρώτα κι έπειτα σαν άνεμο, αλλά θυμάμαι στο δημοτικό ένα σχολικό βιβλίο (όχι του ΟΕΔΒ) το οποίο είχε τους ανέμους αν και δεν ξέρω σίγουρα από πού φυσάει ο καθένας (κι αυτό αρκεί για την κατανόηση του ποιήματος, αν και δεν είναι αρκετό για τη ναυσιπλοΐα).
Ο μαΐστρος δε νομίζω να είναι άγνωστος σε κανέναν, στας Πάτρας αποφασίζουμε που θα πάμε για μπάνιο ανάλογα με το αν φυσάει μαΐστρος ή βοριάς, την τραμουντάνα τη θυμάμαι από παιδικά τραγούδια ότι είναι καλός άνεμος για να πας με τη βάρκα κάπου αλλά δεν ξέρω πού, η Όστρια είναι κλισέ- όνομα εστιατορίου σε καμιά δεκαριά παραθαλάσσια μέρη. Ο λίβας είναι γνωστός στους γεωργούς, κι η γιαγιά μου τον ανέφερε όταν οι θερμοκρασίες ανέβαιναν κι είχαμε καύσωνα. Για τους υπόλοιπους, όταν θα κάνω μαθήματα ιστιοπλοΐας.

 

[nickel]

ΟΚ. Κι εγώ θυμάμαι ότι στο σχολείο είχε γίνει η σύνδεση του λίβα με τη Λιβύη, αλλά δεν έχουν ετυμολογική σχέση, όπως έχει ο λεβάντες με το Λεβάντε (που σημαίνει Ανατολή, sunrise). Ίδιο κι ο απηλιώτης. Για κάποιον λόγο συνέδεσα την τραμουντάνα που διασχίζει τα βουνά με τα βουνά που βρίσκονται βόρεια. Για την όστρια ξέρουμε ότι είναι από τον νοτιά λόγω auster, που έχουμε και στην Αυστραλία και στον Αυστραλοπίθηκο (αλλά όχι στα East/er, την Αυστρία και τους Οστρογότθους). Πρέπει να φτιάξω μνημονικούς κανόνες και για τους άλλους ανέμους — μόλις πάρω τις θάλασσες.

 

[m_a_a_]

θυμάμαι ότι στο σχολείο είχε γίνει η σύνδεση του λίβα με τη Λιβύη, αλλά δεν έχουν ετυμολογική σχέση

Οπότε ο ισχυρισμός της Βίκης, ότι «το όνομα λίβας προέρχεται από τη λέξη Λιψ (Λίβυος) και συνδέεται με το γεγονός ότι φαινομενικά πνέει από τη Λιβύη» είναι ράδιο αρβύλα, σωστά;

Μπαϊδεουέι, ο συγγραφέας Νάσος Θεοφίλου έχει γράψει το εξής:

Με στολή της νυκτός τυλιγμένος​

Σαρκοθήρας γλυκιάς πλησμονής​

Ονειρεύομαι σαν μεθυσμένος​

Άκρον άωτον της ηδονής​

​

Με ασήμι αστέρων στους ώμους​

και σιρίτια σελήνης χρυσά​

Παραβαίνω του έρωτος νόμους​

Και ο λίβας του πόθου φυσά​

Το θυμήθηκα τώρα που λέμε για τον λίβα, γιατί μια φορά κι έναν καιρό το 'χανε μελοποιήσει κάτι φίλοι:

---

Κι επίσης:

Για την όστρια ξέρουμε ότι είναι από τον νοτιά λόγω auster, που έχουμε και στην Αυστραλία και στον Αυστραλοπίθηκο

και στο νότιο σέλας, aka aurora australis:

Για την τραμουντάνα δεν έχω να πω κάτι… ο νους μου πάει σε ταλαίπωρο βαπόρι που μεταφέρει ντ(ρ)αμιτζάνες…

 

[daeman]

Να σας συστήσω ένα καλό φόρουμ:

Από πού φυσάει ο άνεμος;

A Salty Dog - Procol Harum

Now many moons and many Junes
Have passed since we made land
A salty dog, the seaman's log
Your witness, my own hand

 

[daeman]

but that this wind was the afternoon wind.

Γι' αυτό απάντησα με την απόγειο αύρα, επειδή ο Θησέας έγραψε για απογευματινό άνεμο, δηλαδή προσδιορισμένο χρονικά.
Ο λίβας ή γαρμπής δεν έχει συγκεκριμένες ώρες, και είναι γενικά ξηρός και θερμός.

Έχω δει λίβα στην Αγία Ρουμέλη, πιο καυτό δεν έχω ξανανιώσει, να σχηματίζει ανεμοστρόβιλο που σήκωσε ένα δεκάχρονο παιδί δυο μέτρα ψηλά και το στριφογύριζε, αλλά ευτυχώς μόνο για ελάχιστα δευτερόλεπτα. Μετά απ' αυτό, όλοι κερνούσαν το κοπέλι.

 

[cougr]

Οπότε ο ισχυρισμός της Βίκης, ότι «το όνομα λίβας προέρχεται από τη λέξη Λιψ (Λίβυος) και συνδέεται με το γεγονός ότι φαινομενικά πνέει από τη Λιβύη» είναι ράδιο αρβύλα, σωστά;

Εν μέρει σωστά.

λίψ, ὁ, γεν. λῐβός, ο ΝΔ άνεμος, Λατ. Africus, σε Ηρόδ., Θεόκρ. (από το λείβω, επειδή έφερνε υγρασία).

Αποτελέσματα για: "λίψ"

www.greek-language.gr

λιψ​

The noun λιψ (lips) is one of a few that describe particular winds (ανεμος, anemos) mentioned in the New Testament, namely the southwestern (ACTS 27:12 only) — others are χωρος (choros), the northwestern, the Euroclydon, the easterly surger, and the νοτος (notos), south wind (see below).
Our noun λιψ (lips) stems from the same Proto-Indo-European root "leyb-", to pour, that also yielded the unused verb λειβω (leibo), and hence the nouns λιμην (limen), harbor, and λιμνη (limne), lake, and the Latin libo, from which English gets the verb to libate.
Lips was one of a few deified winds that are named in the Bible.

λιψ | Abarim Publications Theological Dictionary (New Testament Greek)

A close look at the Greek word: λιψ | Abarim Publications Theological Dictionary (New Testament Greek)

www.abarim-publications.com

Libya​

ancient name for the northern part of Africa west of Egypt, attested in heiroglyphics from 2000 B.C.E., of unknown origin. In Greek use, sometimes meaning all of Africa.

Libya - Etymology, Origin & Meaning of the Name

"Libya" is an ancient name for northern Africa west of Egypt, of unknown origin, attested from 2000 B.C.E.; Greek use sometimes meant all of Africa; modern nation...

www.etymonline.com

 

[Theseus]

I will answer more fully tomorrow, when I have digested all this excellent material! I only mentioned ‘the afternoon wind’ because those were the identical words used by our skipper. When I asked in ignorance if it was the meltemi, which he the informed me occurred later in the year, he replied that it wasn’t: it was the south-westerly afternoon wind. I think that he must have answered that it was γαρμπής (apologies for the misspelling!).

 

[cougr]

Addendum to #17
Η σύνδεση/σχέση της λ. λιψ με το λίβυος είναι αμφισβητήσιμη.

 

[Theseus]

Thank you, everyone, for all this! I knew that αποόγειος meant ‘from the land’ and in this context is the opposite to θσαλάσσια. I love the quotations, Elytis especially, but I followed up the songs as well. The picture of το νότιο σέλας is beautiful. There was also good material in the relevant link ‘από πού φυσάει ο άνεμος’. I am always grateful for all contributions on lexilogia, not only for the scholarship but for all the depth of discussion and interesting comments and side remarks from contributors. As a small token of appreciation, I think that this wind rose found in a discussion of the winds on EASY GREEK (which, incidentally, doesn’t mention the meltemi!) is worth uploading:- https://www.instagram.com/p/CwM-3q2IgH5/.