metafrasi banner

the cobbler should stick to his last / let the cobbler stick to his last

nickel

Administrator
Staff member
Ο Απόστολος Δοξιάδης θυμήθηκε σε μια ανάρτησή του στο Facebook την ιστορία για τον Απελλή και τον τσαγκάρη:

Γράφοντας τα παραπάνω, μου ήρθε στον νου μια παλιά ιστορία. Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, κάπου στη "Φυσική ιστορία" του, αφηγείται το εξής:

Ο μεγαλύτερος ζωγράφος της αρχαιότητας, ο Απελλής, συχνά όταν τέλειωνε έναν πίνακα τον εξέθετε σε δημόσια θέα, σε έναν δρόμο ή σε μια πλατεία. Ο ίδιος, κρυβόταν από πίσω, και άκουγε τα σχόλια των περαστικών, από τα οποία μάθαινε κάποια πράγματα που τον βοηθούσαν να βελτιώσει τον πίνακα. Μια φορά λοιπόν, ένας παπουτσής στάθηκε και, βλέποντας το νέο έργο του Απελλή, παρατήρησε ότι το παπούτσι που φορούσε ένας εικονιζόμενος είχε τρία κορδόνια, ενώ το σωστό ήταν τέσσερα. Και το είπε στον διπλανό του. Την άλλη μέρα που ξαναπέρασε από τον ίδιο τόπο, είδε ότι έχει γίνει η αλλαγή στον πίνακα. Το παπούτσι είχε αποκτήσει τέσσερα κορδόνια. Ο παπουτσής το πήρε πάνω του--ποιος ξέρει, νόμισε ότι έχουν μαγική δύναμη τα λόγια του--οπότε άρχισε να σχολιάζει τα λάθη, κατά τη γνώμη του, που είχε κάνει ο ζωγράφος σχεδιάζοντας τη γάμπα και τον μηρό αυτού που φορούσε τα παπούτσια. Οπότε ο Απελλής, έξαλλος, πετάχτηκε από την κρυψώνα του και του φώναξε: "Παπουτσή, όχι πέρα από τα παπούτσια!" Για όσους τους αρέσει ο Αστερίξ, το λατινικό πρωτότυπο είναι "Sutor, ne ultra crepidam!"

https://www.facebook.com/apostolos.doxiadis/posts/10157257713243848

Ο αγγλικός ιδιωματισμός που συνδέεται με αυτή την ιστορία είναι «the cobbler should stick to his last» / «let the cobbler stick to his last» (όπου last είναι το καλαπόδι). Λεπτομερέστατη ανάλυση θα βρείτε εδώ:
https://wordhistories.net/2017/07/09/cobbler-stick-to-last/

Αν σας αρέσουν οι μεγάλες λέξεις, η Wikipedia έχει και λεπτομερή παρουσίαση του όρου ultracrepidarianism, με βάση το ultracrepidarian που έφτιαξε ο Άγγλος δοκιμιογράφος Χάζλιτ (από την crepida, από την ελληνική κρηπίδα) για να περιγράψει όποιον υπερβαίνει τις γνώσεις του και τις αρμοδιότητές του στην κριτική που ασκεί σε άλλους.

Στο ζουμί τώρα: Πώς θα μεταφράζατε την έκφραση «the cobbler should stick to his last» / «let the cobbler stick to his last»;
 
με όλους αυτούς τους ιδιωματισμούς/τις φράσεις που σημαίνουν "καθένας στο είδος του" και δίνονται μαζεμένοι στο Lexigram:

έκαστος εις το είδος του
καθείς / καθένας στο είδος του
καθένας εις το είδος του έχει την αξιάδα
άλλη η δουλειά του ναύτη, κι άλλη του καντηλανάφτη
το αμπέλι θέλει αμπελουργό, το σπίτι νοικοκύρη και το καράβι, στο γιαλό, θέλει καραβοκύρη
άλλοι μαστόροι για μαντριά κι άλλοι για καμπαναριά

Αλλά γιατί όχι κι έτσι όπως έχει αποδοθεί σε άλλες γλώσσες, "Παπουτσή, στα παπούτσια σου", με παραλλαγές της φράσης ανάλογα με το συγκείμενο.

Επίσης: "καλό είναι να μην μπαίνεις/-ουμε σε ξένα χωράφια".
 

nickel

Administrator
Staff member
Πόσο χαίρομαι που δεν έβαλα ούτε μια πρόκα!
 

Zazula

Administrator
Staff member
Αλλά γιατί όχι κι έτσι όπως έχει αποδοθεί σε άλλες γλώσσες, "Παπουτσή, στα παπούτσια σου", με παραλλαγές της φράσης ανάλογα με το συγκείμενο.
Και γιατί όχι «τσαγκάρη, στα παπούτσια σου».
 

daeman

Administrator
Staff member
με όλους αυτούς τους ιδιωματισμούς/τις φράσεις που σημαίνουν "καθένας στο είδος του" και δίνονται μαζεμένοι στο Lexigram:

κι άλλη μια, σπάνια, για όσους μπαίνουν σε ξένα χωράφια μόνο και μόνο επειδή κάποτε έκαναν κάτι παρόμοιο:

Απού χαρκομουζώνεται θαρρεί χαρκιάς πως είναι
κι απού πατεί το πέταλο, ανυφαντού πως είναι
 
Και γιατί όχι «τσαγκάρη, στα παπούτσια σου».

Ακόμα καλύτερο έτσι. :) Και θα μπορούσε να γίνει και "τσαγκάρη, εσύ στα καλαπόδια".
 
Παρόλο που το πρωτότυπο είναι λατινικό, τη φράση θα τη δείτε κάποιες φορές και στα αρχαία:

- Άχρι πεδίλων (και μέχρι σφυρών) ω βέλτιστε
- Άχρι αστραγάλων ω βέλτιστε
- Άχρι κρηπίδος

Αυτά πρέπει να είναι λόγιες κατασκευές, η φράση δεν υπάρχει στο TLG

Ο Νατσούλης έχει στις παροιμιώδεις φράσεις του το: Όχι παραπέρα απ' το παπούτσι, τσαγκάρη παραπέμποντας στην ιστορία του Απελλή.
Ομολογώ πως δεν το έχω ακούσει ποτέ.
 

pontios

Well-known member
Αφού το καλαποδι χρησιμοποιείται συνεκδοχικά εδώ (για την υποδηματοποιία), δεν θα ταιριαζε κάτι σαν το ..

τσαγκάρη, κοίτα τη δουλειά σου (=mind your own business) .. ;ή, ίσως ... να κοιτάς τα παπούτσια σου (με το παπουτσή στη συνεκδοχική του σημασία).
ο τσαγκάρης(ή ο καθένας) να κοιτάει τη δουλειά του;



Υπάρχει και αυτή η παρόμοια φράση ...

stick to your knitting
to continue to do something that you are experienced at and not try to do something which you know very little about
It failed because we did not understand the plumbing business, and it taught us a lesson about sticking to our knitting!
Collins.


stick to (one's) knitting
1. To mind one's own business.
Oh, stick to your knitting—I don't need to hear your opinion of every little thing I do.
2. To do only what one knows or is familiar with.
You can't just stick to your knitting—you have to try new things too. The Free Dictionary.
 

pontios

Well-known member
ίσως και .. ο τσαγκάρης (ή ο καθένας, γενικότερα) να περιορίζεται στη δουλειά (στα παπούτσια) του/στην ειδικότητα του/σε αυτά που ξέρει/γνωρίζει;
 
Top