metafrasi banner

pièce de résistance

nickel

Administrator
Staff member
Παρακαλώ τους francophones (που δεν σημαίνει φραγκοφονιάδες) να δώσουν ένα χεράκι στο γαλλικό κομμάτι. Εν αρχή ην η γαλλική έκφραση. Έχω την εντύπωση ότι ξεκίνησε στα γαλλικά σαν le plat de résistance, που είναι το κύριο πιάτο ενός γεύματος και, σύμφωνα με το Robert, λέγεται έτσι επειδή δύσκολα φτάνεις στο τέλος του («dont on ne vient pas à bout facilement»).
:confused:

Μια αγγλική πηγή λέει για το pièce de résistance: «The original context for piece de resistance is what one is able to resist by eating the big dish—pangs of hunger».
:confused: (bis)

Οι Άγγλοι χρησιμοποιούν το the pièce de résistance σαν το κύριο πιάτο ή, για την ακρίβεια, σαν το πιο ξεχωριστό πιάτο (παράδειγμα πιο κάτω), αλλά συχνότατα και μεταφορικά με σημασίες όπως:

το αποκορύφωμα
η έκπληξη
η μεγάλη στιγμή
το καλύτερο (κομμάτι, σημείο)
το καμάρι
το αριστούργημα
το μεγαλούργημα


Π.χ.
The soup and the main course were delightful but the piece de resistance was the exquisite dessert.
The pièce de résistance of the whole concert was when the two bands came onstage to perform together.


Όλοι έχουμε ακούσει την έκφραση «And now for the piece de resistance» να προαναγγέλλει την έκπληξη μιας εκδήλωσης.

Βλέπω να χρησιμοποιείται στα γαλλικά το la pièce de résistance με τη μεταφορική σημασία που του έχουν δώσει οι Άγγλοι. Υπήρχε ή την πήραν από τους βόρειους γείτονες;

Στην Wikipedia δίνεται μια εξήγηση για τη μεταφορική σημασία του όρου που δεν ξέρω αν ισχύει.

Pièce de résistance is a French term (circa 1839), translated into English literally as “piece of (or for) resistance,” referring to the best part or feature of something (as in a meal), a showpiece, or highlight. It can be thought of as the portion of a creation which defies (i.e. “resists”) orthodox or common conventions and practices, thereby making the whole of the creation unique and special. The phrase gives the sense that the referred-to element is the most outstanding, notable, or defining of the collection. For example:
Even with a diverse movie and television portfolio, Burnett's pièce de résistance will likely forever be The Carol Burnett Show.​
Originally, the pièce de résistance was the most substantial dish in a meal, but now the term generally refers to quality, not quantity.

http://en.wikipedia.org/wiki/Pièce_de_résistance

Συχνά γράφεται με πλάγια (παραμένει ξενόγλωσση έκφραση) αλλά άλλες φορές όρθιο και χωρίς τόνους.

Και κάτι που επίσης δεν γνωρίζω αν ισχύει: Στο urban dictionary λέει ότι η φράση σημαίνει «το κομμάτι της ντροπής».
the last bit of food left on a plate because everyone wants to be polite.
http://www.urbandictionary.com/define.php?term=piece de resistance

Μπέρδεμα, αλλά ευκαιρία να μαζέψω πολλές ωραίες αποδόσεις.
 
Στο Dictionnaire des expressions et locutions των Rey-Chantreau λημματογραφείται μόνο ως plat de résistance και αρκετά λακωνικά:

plat de résistance "élément principal". Une métaphore donnant à l'élément essentiel du repas la valeur générale de "chose la plus importante" était assez normal dans la culture française.

Στο ATILF βρίσκω στο λ. résistance: De résistance. Dont on ne vient pas à bout facilement. Plat de résistance. V. plat2 A 2 a. Pièce de résistance. V. pièce I A 1 a. [Dans un cont. métaph.] Barrès a du talent, mais il lui a manqué la tranche de résistance, le bon morceau dont il se serait nourri pour son œuvre (RENARD, Journal, 1892, p. 128).
και στο plat:
Plat de résistance. Mets principal, le plus nourrissant du repas. Il fut entendu qu'on dînerait tous ensemble (...). Gaspard se chargeait du plat de résistance. Et de la poche ménagée dans le dos de sa veste, il tira un maître lièvre (POURRAT, Gaspard, 1925, p.236).

και στο pièce:
Pièce de résistance. Plat principal d'un repas (généralement de la viande) proposé de manière copieuse. Un beau dîner contient des pièces de résistance et les hors-d'oeuvre (BAUDEL., Salon, 1846, p.145).
P. métaph. Le préfet (...) était humilié, car la pièce de résistance de sa vanité comme de son espoir d'avancement, c'étaient les lettres de la propre main du ministre (STENDHAL, L. Leuwen, t.3, 1835, p.87).
Arg. du journ. Pièce de boeuf, pièce de résistance:

1. ... la pièce de boeuf c'est un grand article sur les choses du moment, qu'on appelle aussi pièce de résistance. Un excellent journal, qui ne servirait pas tous les jours à ses abonnés la pièce de boeuf, ne serait pas sûr de réussir. On donne pour synonyme à pièce de boeuf: tartine, ce qui n'est pas tout à fait exact; la tartine peut fort bien ne pas être la pièce de résistance d'un journal quoi que celle-ci soit presque toujours effectivement une tartine.
COSTON, A.B.C. journ., 1952, p.197.

Δεν ξέρω αν μας φώτισαν πολύ οι ορισμοί ή μήπως μας μπέρδεψαν.
Για αποδόσεις, δες επίσης και "το ατού, το μεγάλο ατού"
 

SBE

¥
Με τη σημασία του τελευταίου κομματιού δεν το έχω ακούσει, αλλά η φράση είναι δημοσιογραφικό κλισέ στην αγγλική, και εγώ το ερμήνευα πάντα ως "το καλύτερο" ή "η σπεσιαλιτέ".
Και τώρα, το καλύτερο της βραδιάς...
Πήγαμε για φαγητό στα Τρία Αδέρφια κι αφού είχαμε φάει τον άμπακο, μας βγάζει και τη σπεσιαλιτέ του καταστήματος, πώς να αντισταθείς;
 

nickel

Administrator
Staff member
Πήγαμε για φαγητό στα Τρία Αδέρφια κι αφού είχαμε φάει τον άμπακο, μας βγάζει και τη σπεσιαλιτέ του καταστήματος, πώς να αντισταθείς;
Καλημέρα. Απ' όλα τα ετυμολογικά, αυτό μίλησε κατευθείαν στην καρδιά μου (μέσω του στομαχιού, όπως λένε).
 

daeman

Administrator
Staff member
Είναι περιττό να πω ότι το γαλλικό με την αρχική του σημασία το έχω βρει σε επιμέλεια υποτιτλισμού - σαν ορντέβρ στην αρχή της ταινίας - και μου κόπηκε η όρεξη;
Στην εικόνα, ο Μπρούνο Γκαντς (όχι Γκανζ! γιατί πολλοί τον γράφουν έτσι) να σερβίρει μια πελώρια, αχνιστή πιατέλα με την ατάκα "Mesdames, le plat de résistance!" και ο υπότιτλος να γράφει: «Κυρίες μου, το πιάτο της αντίστασης!». Και δεν είχαν κατοχή στην Αυστραλία. Το έφαγα βέβαια - και μου 'κατσε βαρίδι στο στομάχι, με τόση αντίσταση που πρόβαλε - αλλά δυστυχώς αυτό δεν ήταν το μόνο κλου εκείνης της βραδιάς. :rolleyes:
 
Επανέρχομαι χωρίς νέα στοιχεία, μόνο για να συνοψίσω. Το pièce de résistance φαίνεται να χρησιμοποιείται στα γαλλικά όπως ακριβώς και στα αγγλικά. Με εξαίρεση πάντως τη σημασία που δίνει το Urban Dictionary, η οποία δεν υπάρχει (μόνο σαν λογοπαίγνιο θα μπορούσε να νοηθεί, αλλά δεν φαίνεται να το έχει ακούσει κανείς, κι επιπλέον είναι αμφίβολο αν υπάρχει γαλλικό αντίστοιχο για τη "μπουκιά της ντροπής"). Ως προς την αρχική έννοια του résistance στην έκφραση αυτή, δεν βρήκα τίποτα που να τεκμηριώνει όσα αναφέρουν η δεύτερη αγγλική πηγή και η Wikipedia. Απλώς μια ελληνογαλλίδα συνάδελφος μου είπε ότι η ίδια αντιλαμβάνεται το plat de résistance σαν εκείνο που σου δίνει τη δύναμη να αντέξεις, να "αντισταθείς" στην εξάντληση, στο κρύο κτλ., αλλά αδυνατεί να πει κάτι περισσότερο. Μάλλον πρόκειται τελικά για ό,τι αναφέρει το TILF (όπως παρέθεσε προηγουμένως ο 40κος), που είναι και η αρχική σημασία της λέξης: "Le mot désigne, pour une chose matérielle, le fait de s'opposer à l'action d'un agent extérieur et la capacité de conserver son intégrité sous l'effet des causes de destruction (v. 1270)" (Le Robert: Dictionnaire Historique de la Langue Française). Επομένως: που δεν το "καταφέρνεις" εύκολα ("dont on ne vient pas à bout facilement"), που αντιστέκεται, που φτουράει. Η μεταφορική χρήση φαίνεται να αποτελεί μια εντελώς φυσική σημασιολογική επέκταση.
 

nickel

Administrator
Staff member
Muito agradecido.

Συγγνώμη, προηγήθηκε το πορτογαλικό νήμα...
 
Top