metafrasi banner

Mancunian: από το Μάντσεστερ vs. "μανκιουνιανός"

Mancunian is the adjective and demonym associtated with the city of Manchester, in north-west England. It may refer to:

The city of Manchester, in Greater Manchester, England
The people of Manchester, or the list of people from Manchester
The Manchester dialect, also known as the Manc accent
The metropolitan county of Greater Manchester, in North West England


Σε ποδοσφαιρική αφήγηση θα το αποδίδατε περιφραστικά (λχ: ο ταλαντούχος νέος παίχτης από το Μάντσεστερ) ή .... θα νεολογούσατε;
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Καλημέρα

Μπορεί (μπορεί) να έγραφα μαντσεστεριανός --σίγουρα όχι μανκιουνιανός.
 
Και πού θα καταλάβει ο αναγνώστης τι θα πει Μανκιουνιανός;
 

nickel

Administrator
Staff member
Καλημέρα. Αν κάποτε αποφασίσουμε να το βάλουμε στη γλώσσα μας, με την απαραίτητη εξήγηση στο ξεκίνημα, θα το κάνουμε Μανκουνιανός, από το Μανκούνιον (Mancunium), όπως λεγόταν το κάστρο του Μάντσεστερ. Μανκούνιον βρίσκω στον Δρανδάκη, αλλά δεν αποκλείονται οι λογιότεροι εξελληνισμοί Μαγκούνιον και Μαγκουνιανός.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Οι γαλλόφωνοι μπορεί να παραπονιούνται ότι ρίχνονται από την κυριαρχία τής αγγλικής γλώσσας, αλλά έχουν π.χ. επιβάλει το Μονεγάσκος για τον προερχόμενο από το Μονακό, ενώ ο Μανκουνιανός των αγγλόφωνων είναι άγνωστος... :)
 

nickel

Administrator
Staff member
Οι γαλλόφωνοι μπορεί να παραπονιούνται ότι ρίχνονται από την κυριαρχία τής αγγλικής γλώσσας, αλλά έχουν π.χ. επιβάλει το Μονεγάσκος για τον προερχόμενο από το Μονακό, ενώ ο Μανκουνιανός των αγγλόφωνων είναι άγνωστος... :)
Όχι πως δεν θα μπορούσε να ισχύσει κι εδώ το σαραντάκειο «Και πού θα καταλάβει ο αναγνώστης τι θα πει Μονεγάσκος;», μόνο που εδώ θα μπορείς να απαντήσεις: «Να ανοίξει το λεξικό το στραβάδι».
 

Zazula

Administrator
Staff member
Όχι πως δεν θα μπορούσε να ισχύσει κι εδώ το σαραντάκειο «Και πού θα καταλάβει ο αναγνώστης τι θα πει Μονεγάσκος;», μόνο που εδώ θα μπορείς να απαντήσεις: «Να ανοίξει το λεξικό το στραβάδι».
Μα, γι' αυτό ακριβώς έγραψα ότι οι γαλλόφωνοι επέβαλαν το Μονεγάσκος (και τεχνηέντως απέφυγαν να εξελληνίσουν το Bordelais ;)) και το έχουν πλέον και τα λεξικά, ενώ οι κακόμοιροι οι αγγλόφωνοι έμειναν πίσω στα τοπωνυμικά... Αλλά μετά έρχεται ένα στεϊτζοποιημένο σταζ και τους φέρνει τα πάνω κάτω! :D
 
Πρώτον, εγώ θα ήθελα συγκείμενο αν γίνεται και δεύτερον δεν νομίζω να έλεγα ούτε μαντσεστεριανός ούτε μανκουνιανός. Μάλλον το περιφραστικό θα προτιμούσα.

Και η άχρηστη γνώση της ημέρας: Άλλα ποδοσφαιρικά (και όχι μόνο) χρησιμοποιούμενα τοπωνύμια είναι το Τζόρντι για τους κατοίκους του Νιουκάσλ και το Σκάουζερ ή Σκάουζ για αυτούς του Λίβερπουλ
 

nickel

Administrator
Staff member
Σε ποδοσφαιρική αφήγηση θα το αποδίδατε περιφραστικά (λχ: ο ταλαντούχος νέος παίχτης από το Μάντσεστερ) ...
Μα προφανώς, και όχι μόνο σε ποδοσφαιρική περιγραφή. Απλώς η συζήτηση πέρασε σε άλλες σφαίρες, μια και δεν είχαμε κάτι καλύτερο να κάνουμε. :)
 

SBE

¥
Τα τοπωνύμια των Γάλλων κρύβουν πολλές παγίδες. Όχι πως οι άλλοι πάνε πίσω.
Μου έχουν πει εκατό φορές διάφοροι ότι στην γαλλική trivial pursuit υπάρχει ερώτηση πώς λέγονται οι κάτοικοι του Chateau Thierry. Σωστή απάντηση: Castrotheodoriciens.
 

nickel

Administrator
Staff member
στην γαλλική trivial pursuit υπάρχει ερώτηση πώς λέγονται οι κάτοικοι του Chateau Thierry. Σωστή απάντηση: Castrotheodoriciens.
Τι να σου πω, πανεύκολο. Όλοι άλλωστε έχουμε ακουστά τον Θεοδώριχο Δανιήλ Ερρίκο.

 

daeman

Administrator
Staff member
Ο Τυρί Αρνί δεν είν' αυτός; :p
Οπότε οι κάτοικοι του Chateau Thierry θα ήταν Καστροτυρινοί ή Τυροκαστρινοί;
 

Earion

Moderator
Staff member
Πώς λέγεται ο κάτοικος της Ακτής Ελεφαντοστού;

Ποιο είναι το εθνικό του κατοίκου της Ακτής Ελεφαντοστού;

Η γαλλόφωνη Côte d'Ivoire (Ivory Coast) μεταφράζεται ωραιότατα στα ελληνικά Ακτή του Ελεφαντοστού. Έχουν φροντίσει τα λεξικά μας να αποθησαυρίσουν, να κατασκευάσουν ή να υποδείξουν το επίθετο που συνοδεύει τους κατοίκους της; Στο άρθρο της γαλλόφωνης Βικιπαίδειας υπάρχει η καταχώριση: Gentilé, (έτσι λέγεται το εθνικό ή εθνώνυμο στα γαλλικά, δίπλα στο ελληνογενές ethnonyme): Ivoirien. Δηλαδή στα ελληνικά; Ιβουαριανός;

Έτσι τους αποκαλούσε ο παρουσιαστής του χθεσινού αθλητικού αγώνα στην ΕΡΤ.

Και επί τη ευκαιρία:

Πώς λέγεται στα ελληνικά ο κάτοικος της Γενεύης;
Όχι βέβαια Γενοβέζος, αυτός είναι ο κάτοικος της ιταλικής Γένοβας ή Γένουας (ή Γενουάτης).

Υ.Γ. Όσο για τον κάτοικο του Μάντσεστερ, στα αρχαιοπρεπή ελληνικά των μέσων του 19ου αιώνα θα ήταν ασφαλώς Μαγχεστριανός, αφού το Μάντσεστερ λεγόταν Μαγχεστρία. Μάλιστα ο ραγδαία αναπτυσσόμενος βιομηχανικά Πειραιάς της τότε εποχής είχε πάρει την κολακευτική προσωνυμία Μαγχεστρία της Ανατολής.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Ιβοριανός ξέρω εγώ· μάλλον το μπέρδευε με το ιβουάρ χρώμα.

+1 για τον Μαγχεστριανό (αλλά ας τον ξεχάσουμε εκεί που βρισκόταν).

Για τον κάτοικο της Γενεύης, αν πάρουμε το λατινικό της όνομα Γεναύα, ίσως *Γεναύιος ή *Γεναυιανός --και τελικά, *Γενεύιος ή *Γενευός, *Γενευιανός, *Γενευιώτης κττ.

Εδιτ: Αν ήξερα από ποιον άγιο βαφτίστηκε ο Γενάβιος Τσιτλακίδης...

Εδιτ 2: Ο γκούγκλης, όταν του ζήτησα Γεναυός, μου έδωσε πρώτη επιλογή το λήμμα Γενεύη της ελληνικής βίκη. Τι ξέρει και δεν μας το λέει;
 

nickel

Administrator
Staff member
Βλέποντας τη Μαγχεστρία, αναρωτιέμαι πώς και έχει ξεχάσει ένα από τα πιο σημαντικά κέντρα της Βιομηχανικής Επανάστασης ο Θεοτόκης των Στοιχείων, αλλά θυμήθηκε το Hull (που το έκανε Hall και Ούλλον — με δασεία στο πρωτότυπο, φαντάζομαι).

Αλλά ο κάτοικος της Κοτ ντ' Ιβουάρ έχει περισσότερο ενδιαφέρον. Ειλικρινώς, δεν με ξενίζει το ελληνικότατο ιβουαριανός. Αντίθετα, το εκλατινισμένο ιβοριανός από το αγγλικό αϊβόριαν (Ivorian), θα το δεχτεί καλύτερα το αφτί μας, έχει κυκλοφορήσει, έχει επικρατήσει θα πω, αλλά γλωσσικά είναι γελοίο. Δεν πατά καν στη λατινική (eboreus, «ελεφάντινος»), οπότε θα λέγαμε εβοριανός. Το λέει ένας, αλλά μπορεί να επηρεάστηκε από τον Σεζάρια Έβορα. :p

ΥΓ. Να προσθέσω τις γαργάρες: Η Britannica έχει το Ivorian μόνο σε λήμμα για την πρωτεύουσα Abidjan (και τρία άλλα δευτερεύοντα λήμματα): «Abidjan has a museum of traditional Ivorian art». Ο Πάπυρος, στο λήμμα Αμπιτζάν, γράφει για «παραδοσιακή τέχνη της Ακτής του Ελεφαντοστού». Στις σελίδες για την Ακτή δεν πήρε κάτι πιο σύντομο το μάτι μου.

(Ο κάτοικος της Γενεύης, σε επόμενη γυροβολιά.)
 

Zazula

Administrator
Staff member
Συμφωνώ με τον Νίκελ για το ιβουαριανός (παρεμπ: τη λέξη για τον κάτοικο της Ακτής Ελεφαντόδοντος / Ελεφαντοστού την κάνει γαργάρα και το ΛΝΕΓ, το οποίο συνήθως δίνει αυτές στις πληροφορίες).

ΥΓ Για εκείνο το Gentilé που αναφέρθηκε πιο πάνω, ωωω θεέ μου!!!... http://www.lexilogia.gr/forum/showthread.php?p=29738#post29738 :D
 

Earion

Moderator
Staff member
Δόκτορά μου, καλημέρα, καλό μήνα και καλή αρχή του έτους (δεν εννοώ του σχολικού, εννοώ του πολιτικού έτους· όσοι έχουμε παλιομοδίτικα μυαλά θυμόμαστε ότι κατά τους Βυζαντινούς, και σήμερα πια κατά τις παραδόσεις της Εκκλησίας, η 1η Σεπτεμβρίου είναι η αρχή του έτους –«αρχή της Ινδίκτου» γράφουν τα ημερολόγια).

Πολύ σωστή η επισήμανσή σου ότι έχει καθιερωθεί πια στα ελληνικά το Ιβοριανός, και καλώς, γιατί η απλοποίηση αυτή είναι πιο κοντά στα συνήθεια της γλώσσας μας και μου αρέσει. Η απόλυτη συνέπεια στα γαλλικά θα μας ανάγκαζε να τραμπαλίζουμε πάνω στον κυματισμό ενός --ουαρια-- που θα μας έφερνε ναυτία.

Ας πούμε τώρα και για τον κάτοικο της Γενεύης. Σωστή η σκέψη σου να ανατρέξουμε στα λατινικά. Geneva, ή ορθότερον Genava το όνομα της πόλης, λέει το λατινικό λεξικό του Κουμανούδη, ής οι κάτοικοι Genavenses ή Genevenses. Στα ελληνικά αυτό θα έδινε *Γενευαίος, παλιομοδίτικα, ή *Γενευιανός, πιο σύγχρονα. Να σταθώ σε μια λεπτομέρεια: θα το ήθελα με βήτα, *Γενεβιανός. (Όπως πολύ σωστά διορθώθηκαν η Σκανδιναβία, η Γιουγκοσλαβία και ο Γουστάβος από τα παλαιότερα σε --αυ-- και μας έμεινε μόνο η Βαυαρία με ύψιλον, και άμποτε να συμμορφωθεί κι αυτή).

Τώρα το ωραίο είναι κάποιες παραφυάδες που έβγαλε η αναζήτηση στο Γκούγκλη, ακολουθώντας τους δικούς σου συνδέσμους.

Παραφυάδα πρώτη: ο Γενάβιος Τσιτλακίδης, όπου η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά. Να είναι αποκύημα καμιάς παρανάγνωσης; Μήπως κάποιος δεν ήξερε πώς να γράψει ορθογραφημένα το Γεννάδιος; Ή πάλι *Γενάριος από κάποια μυστήρια παραφθορά του Ιανουάριος; Μόνο ο Θεός ξέρει.

Παραφυάδα δεύτερη: στο πρώτο πρώτο εύρημα της αναζήτησης με το λήμμα Ιβοριανός κάποιος που συζητάει με χιούμορ βάζει δίπλα στους Ιβοριανούς και τους Μοντενέγκρους! Όχι βέβαια *Μοντενέγκροι οι Μαυροβούνιοι. Ούτε θα παρασυρθούμε σε υποτίτλους ταινιών με ήρωα τον Λώρενς της Αραβίας να μεταφράσουμε τη γνωστή του βιτριολική ερώτηση στον έρημο τον ελεγκτή του τρένου:
Would you recognize a Montenegrin hussar? ως: Θα αναγνώριζες ένα *Μοντενεγρίνο ουσάρο;
Πολύ φοβάμαι ότι με την πρόσφατη αγορά του μικρονησιού του Αγίου Στεφάνου από Έλληνα Κροίσο με έξι γράμματα τα ελληνικά μέσα μαζικής αποβλάκωσης θα έρθουν σε επαφή με τη μικρή και ορεινή αυτή χώρα και μας μέλλεται να ακούσουμε πολλά τέτοια.

Παραφυάδα τρίτη: αφού πιάσαμε το Μαυροβούνιο, πάμε και πιο δίπλα. Στο κέντρο της Βαλκανικής έχουμε μια χώρα που εμείς οι Έλληνες την αποκαλούμε με δύο ονόματα: Κοσσυφοπέδιο και Κόσοβο. Η δική μου προσωπική προτίμηση είναι προς το πρώτο. Πώς λέμε τον κάτοικό της όταν δεν θέλουμε να καταφύγουμε στο Κοσοβάρος; Μα βέβαια Κοσσυφοπεδινός, κατά το Βατοπέδιο --> Βατοπεδινός.

Παραφυάδα τέταρτη: βάζω στο Γκούγκλη Genavenses και μου φέρνει ένα αποτέλεσμα που μου ανοίγει νέους κόσμους! Βιβλίο με διαλόγους για να μαθαίνεις λατινικά! Latin for the new millennium!
Ο σύνδεσμος σε στέλνει στα Γκουγκοβιβλία και σε βγάζει σε μια σελίδα (Getting dressed for a party), όπου τρεις κοπέλες συζητούν τι θα φορέσουν στο πάρτι. Απίθανος διάλογος.

Quid tu gestabis, Maria? Τι θα φορέσεις Μαρία;
Ego bracas Genavenses velim gestare. Εγώ θέλω να φορέσω βράκες Genavenses.
Στο Genavenses είναι το λάθος: οι βράκες δεν είναι από τη Γενεύη, είναι από τη Γένοβα· Genoenses είναι το σωστό. Βράκες, δηλαδή παντελόνια από τη Γένοβα, γενουάτικα, ή, όπως το λέγανε στη Γαλλία de Genes, ή όπως κατέληξε η λέξη στα αγγλικά jeans, δηλαδή τζιν. Κι έτσι η κοπελιά θα φορέσει bracas Genoenses και calceamenta athletica δηλαδή παπούτσια σπορτέξ!
 
Top