intersectionality = διασταυρωτικότητα

[Theseus]

See ://en.m.wikipedia.org/wiki/Intersectionality for an analysis & definition. It is a term used a great deal by present day feminist writers. Ava Vidal writes (The Telegraph, 15 Jan 2014):

Intersectionality is a term that was coined by American professor Kimberlé Crenshaw in 1989. The concept already existed but she put a name to it. The textbook definition states:
​

The view that women experience oppression in varying configurations and in varying degrees of intensity. Cultural patterns of oppression are not only interrelated, but are bound together and influenced by the intersectional systems of society. Examples of this include race, gender, class, ability, and ethnicity.
​

In other words, certain groups of women have multi-layered facets in life that they have to deal with. There is no one-size-fits-all type of feminism. For example, I am a black woman and as a result I face both racism and sexism as I navigate around everyday life.
​

Even though the concept of intersectionality in feminism has been around for decades, it only seems to have made it into mainstream debate in the past year or so. And yet still so many people are confused by what it means, or what it stands for.
​

SBE mentioned it under Check your privilege.

I see that some articles use διαθεματικότητα. Any improvements or comments?

 

[Theseus]

It might be helpful to refer to Καμένα Σουτιέν:

Τι είναι η διαθεματικότητα;
Posted on 27/02/2013 από 50ft queenie

Ο όρος στα αγγλικά (intersectionality) περιγράφει ‘σταυροδρόμια’ και προέκυψε από τη θεωρητικό Kimberlé Crenshaw. Στα ελληνικά το αποδίδω ‘διαθεματικότητα’ μιας και είναι πιο σαφές.
Μιλώντας λοιπόν για διαθεματικότητες στον φεμινισμό, εννοούμε πως η φεμινιστική μας σκοπιά περνάει μέσα από τον φακό πολλαπλών στοιχείων: φυλή, σεξουαλικότητα, αναπηρία, τάξη κ.ο.κ. Οι διαθεματικότητες αυτές περιλαμβάνουν το σύνολο των συστημικών καταπιέσεων και διακρίσεων.
Αυτές οι δομές της καταπίεσης δεν μπορούν παρά να εξετάζονται παράλληλα με έμφαση στα σημεία που τέμνονται άμεσα. Στο πλαίσιο του φεμινισμού, και δεδομένου ότι, ιστορικά, το κίνημα είχε και έχει τραγικούς αποκλεισμούς ομάδων (μαύρες γυναίκες, τρανς γυναίκες, φτωχές γυναίκες), οφείλουμε να κοιτάμε όλες τις παραμέτρους. Οφείλουμε να εξετάζουμε όλες τις σκοπιές και να περιλαμβάνουμε όσες περισσότερες ομάδες μπορούμε.
Το πλήθος των διαφορετικών φωνών και οπτικών μπορούν μόνο να εμβαθύνουν την κατανόηση και να κάνουν τις απόψεις και τις οπτικές μας πιο ανθρώπινες και πιο δυνατές.
​

Where 50ft queenie seems to have coined the word διαθεματικότητα, although I know that this term can also be used in other contexts, like history. Otherwise a periphrasis like διατομεακές διάκρισεις [Linguee] might serve the purpose better.

 

[nickel]

Να πάμε κι ένα βήμα παραπέρα. Επειδή το ουσιαστικό πρέπει να παράγεται από το intersect (τους τομείς που διατέμνονται) έχουμε και την παρακάτω ιδέα:

Η φεμινιστική θεωρία είναι μια από τις σημαντικές σύγχρονες κοινωνιολογικές θεωρίες, που αναλύει την κατάσταση των γυναικών και των ανδρών στην κοινωνία με σκοπό να χρησιμοποιηθεί αυτή η γνώση για την καλυτέρευση της ζωής των γυναικών. Οι θεωρητικοί του φεμινισμού αμφισβητούν επίσης τις διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών, συμπεριλαμβανομένου το τρόπου με τον οποίο η φυλή, η κοινωνική τάξη, η εθνότητα, η σεξουαλικότητα, η εθνικότητα και η ηλικία διατέμνονται με το φύλο. Η σύγχρονη κοινωνιολόγος Patricia Hill Collins είναι γνωστή σε όλο το πεδίο για την ανάπτυξη, την ανάδειξη και διάδοση της έννοιας της διατομής (intersectionality) στη θεωρία και έρευνα. Η φεμινιστική θεωρία ασχολείται επίσης πολύ με το να δίνει «φωνή» στις γυναίκες και να αναδεικνύει τους διάφορους τρόπους που οι γυναίκες έχουν συμβάλει στην κοινωνία.

http://socialpolicy.gr/2016/08/η-φεμινιστική-θεωρία.html

Δυστυχώς, δεν με ενθουσιάζει η διατομή για το -ality, αλλά και η διατομικότητα είναι πιασμένη από το transindividuality. Είναι πάντως ένα σκαλί στη συζήτηση.

 

[drsiebenmal]

Στα μηχανικά έχουμε επίσης διάτμηση και διατμητικότητα, αλλά μάλλον κι αυτά τα παράγωγα δεν βοηθούν εδώ. Θα μπορούσαν να μας οδηγήσουν πάντως σε έναν νεολογισμό της μορφής διατμηστικότητα.

ΚΑι τώρα που το ξανασκέφτομαι, μπορούμε ίσως να φτιάξουμε από τη διατομή (αν την δεχτούμε όπως ορίζεται) και μια *διατομηστικότητα.

 

[nickel]

Δεν θεωρώ ότι στέκουν τέτοια παράγωγα. -ηστικότητα έχουμε μόνο από τον χρήστη.

 

[Earion]

διατμηστικός > διατμηστικότητα, ναι. Όχι όμως *διατομηστικότητα, γιατί θα αναλυθεί ως: δι-ατομ-ιστηκ-ότητα.

 

[m_a_a_]

Φορ δε ρέκορντ, αναφέρω ότι στο διαδίκτυο κυκλοφορεί και ο τομεακός και ο διατομεακός, αν και μάλλον το γνωρίζετε.
Ως και η διατομεακότητα δίνει 210 ευρήματα.
Να ένα: http://www.didaktorika.gr/eadd/handle/10442/24611

 

[nickel]

Αν δεν κάνω λάθος, το διατομεακός είναι κυρίως η απόδοση για το interdisciplinary.

 

[m_a_a_]

Λογικό μου ακούγεται. Είναι μακράν ευρύτερο το κόντεξτ.

Αλλά και για τη διαθεματικότητα το ίδιο δεν ισχύει;

Με τον όρο «διαθεματικότητα» ή «διαθεματική διδασκαλία» περιγράφεται μία σειρά από εκπαιδευτικές προσεγγίσεις που επιχειρούν την «ενιαιοποίηση» της σχολικής γνώσης. (http://www.pi-schools.gr/download/publications/epitheorisi/teyxos16/212-225.pdf)

ή

Με τον όρο Διαθεματική προσέγγιση της γνώσης εννοούμε μια πρόταση στο χώρο της γνωστικής ψυχολογίας και της παιδαγωγικής, σύμφωνα με την οποία το "προς μάθηση" αντικείμενο (θέμα) προσεγγίζεται πιο εύκολα από δρόμους που δεν συμπίπτουν με τη θεώρηση της επιστήμης σε κλάδους.(Βικιπαίδεια)

Το θεωρητικό θεμέλιο του "interdisciplinary" σαν να λέμε, στο πιο πρωτο-/δευτεροβάθμιο...

Αλλά οι αγγλόφωνοι είναι και λίγο πιο ξεκάθαροι.
Ο δικός μας ο τομέας είναι πασπαρτού.

Διατομεακή θα μπορούσε να 'ναι και μια μπίζνα (economic sectors).

Διατομεακό θα μπορούσε να 'ναι και το χάκινγκ (web domains).

Στο κόντεξτ που περιέγραψε ο "OP" γιατί να πούμε διαθεματικός. Μιλάμε για "θέματα" της κοινωνικής ζωής; Ή για τομείς;
Ή μήπως για πεδία; (-> ο διαπεδιακός φαντάζομαι πως δεν αρέσει σε κανέναν - πόσο μάλλον η διαπεδιακότητα)...

Παρεμπιπτόντως, η διατομηστικότητα μόνο ως ελάττωμα ομάδας όπου όλοι είναι ατομιστές μου στέκεται (σε μια τραβηγμένη θεωρητικοποίηση της προπονητικής ίσως)...

 

[daeman]

...
Παρεμπιπτόντως, η διατομηστικότητα μόνο ως ελάττωμα ομάδας όπου όλοι είναι ατομιστές μου στέκεται (σε μια τραβηγμένη θεωρητικοποίηση της προπονητικής ίσως)...

Ούτε τότε, γιατί θα ήταν διατομιστικότητα, αφού το ήτα θα ήταν ουρανοκατέβατο. Αλλά δεν θα ήταν ούτε αυτό, γιατί, θεωρητικά πάντα, ή με τον ατομισμό θα πηγαίναμε, που θα έδινε διατομικότητα (όχι θα έδινε· τη δίνει), ή με τον ατομικισμό που θα έδινε διατομικιστικότητα (εντελώς αχρείαστη, αφού έχουμε ατομικισμό και θα φτιάχναμε διατομικισμό). Αλλά πρακτικά αυτά δεν είναι γλώσσα, είναι στραμπουλήγματα της γλώσσας (και του νου). Το λέω χωρίς καμία διατομυστικότητα. Ο ορισμός λείπει, προσθέστε ορισμό.

 

[m_a_a_]

...Αλλά πρακτικά αυτά δεν είναι γλώσσα, είναι στραμπουλήγματα της γλώσσας (και του νου)...

Συμφωνώ.

Πάντως άμα θέλουμε με το στανιό η απόδοση να παραπέμπει σε... διάτμηση, λέμε και "διατμητικότητα", αλλά και πάλι ποιος θα το δει και δεν θα πει "τι 'ν' τούτο;"... Κατά τ'άλλα... σταυροδρομικότητα, διασταυρικότητα κ.π.λ.

 

[rogne]

Μόλις είχα κι εγώ την αμφίβολη χαρά να το συναντήσω σε έναν (γαλλόφωνο) συγγραφέα, ο οποίος το εξηγεί ωστόσο αναλυτικά και με έπεισε (μάλλον εύκολα) ότι είναι μάταιη η αναζήτηση μονολεκτικής απόδοσης. Κάτι σαν "θεωρία των διασταυρούμενων συστημάτων" ή των "διατομεακών επιδράσεων/διακρίσεων" θα μου έκανε μια χαρά, ανάλογα με τα συμφραζόμενα (χωρίς τη "θεωρία" προφανώς, όταν αναφέρεται ευθέως σε πρακτικές, αν και είναι περίπτωση όπου η διάκριση θεωρίας και πρακτικής δεν είναι καθόλου σαφής, όπως στην performativity π.χ.).

 

[Themis†]

Απ' όσο ξέρω, η διαθεματικότητα είναι καθιερωμένη στα φεμινιστικά γραφτά αλλά και στις ζωντανές συζητήσεις σχετικά με το φύλο. Και δεν μου αρέσει καθόλου -- για τους λόγους που αναφέρθηκαν και ειδικότερα γιατί μετατρέπει μια πραγματική κατάσταση σε ακαδημαϊκή ενασχόληση. Εκ πρώτης όψεως θα προτιμούσα διάτμηση ή ακόμα περίφραση (π.χ. διατεμνόμενα επίπεδα). Επίσης, θα προτιμούσα το intersectional να μεταφράζεται συνήθως με το διατεμνόμενα (π.χ. στο #1: intersectional systems of society). Ευσεβείς πόθοι, βέβαια. Κατά τα άλλα, οι αποδεκτές εναλλακτικές είναι αυτές που αναφέρει ο rogne στο #12.

 

[rogne]

...και ειδικότερα γιατί μετατρέπει μια πραγματική κατάσταση σε ακαδημαϊκή ενασχόληση.

Μεγάλο και πονεμένο θέμα αυτό. Είναι πολλές οι περιπτώσεις, και όλως ιδιαιτέρως στο πεδίο του φύλου, που ο θεωρητικός εντοπισμός και χαρακτηρισμός μιας πραγματικότητας εκλαμβάνεται ως αυτονόητο δικαίωμα μετατροπής της πραγματικότητας σε ακαδημαϊσμό. Όντως, αρκεί να σκεφτεί κανείς πόσο σκληρή είναι η κατάσταση που καλείται να περιγράψει η intersectionality και πόσο τεχνοκρατικά και ανώδυνα την αποδίδει ο όρος (εξίσου στα... ξένα όσο και στα ελληνικά).

ΥΓ. Τα μονολεκτικά του Θέμη είναι πολύ ωραία, και ας λείπει η "-ότητα" (ή μάλλον ακριβώς επειδή λείπει η "-ότητα").

 

[Theseus]

I did suggest in #2 that Linguee's διατομεακές διακρίσεις might serve. Vague (or not so vague) abstractions, as Themis says, turn real flesh & blood issues into an academic pastime. It is what a well-known classics' professor in England, W K C Guthrie, called 'the fallacy of the abstract noun'. Many academic papers that I have read relevant to my subject--usually hailing from the USA-- have their meaning so often suffocated by a plethora of abstract nouns & woolly language that I doubt whether there is any meaning at all. At least the President Elect of that country makes the meaning of his outrageous & often repulsive views crystal clear & is thus able to be argued against & contradicted. But what does this mean:- 'It is a tricky problem to find the particular calibration in timing that would be appropriate to stem the acceleration in risk premiums created by falling incomes without prematurely aborting the decline in the inflation-generated risk premiums'? Try translating that into modern Greek!:curse:

 

[Palavra]

Μέρα που είναι σήμερα, ερχόμουν να γράψω ποστ γι' αυτόν τον όρο, αλλά βλέπω έχουμε έτοιμο νήμα, οπότε ας τα γράψω εδώ.


Όπως έχει γράψει παραπάνω ο Θησέας, ο όρος προέρχεται από τη δημοσίευση Demarginalizing the Intersection of Race and Sex: A Black Feminist Critique of Antidiscrimination Doctrine, Feminist Theory and Antiracist Politics της πανεπιστημιακού Kimberlé Crenshaw, που εκδόθηκε το 1989.

Από εκεί, η παρακάτω περιγραφή:

This apparent contradiction is but another manifestation of the conceptual limitations of the single-issue analyses that intersectionality challenges. The point is that Black women can experience discrimination in any number of ways and that the contradiction arises from our assumptions that their claims of exclusion must be unidirectional. Consider an analogy to traffic in an intersection, coming and going in all four directions. Discrimination, like traffic through an intersection, may flow in one direction, and it may flow in another. If an accident happens in an intersection, it can be caused by cars traveling from any number of directions and, sometimes, from all of them. Similarly, if a Black woman is harmed because she is in the intersection, her injury could result from sex discrimination or race discrimination.

Για τον λόγο αυτό, στην πρόταση οδηγίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της εξ οικείων βίας που εκδόθηκε τέτοια μέρα πέρυσι, επελέγη ο όρος «διασταυρωτικότητα» καθώς δίνει και παράγωγα όπως τα παρακάτω (αιτιολογική σκέψη 11 της πρότασης οδηγίας):

Η βία κατά των γυναικών και η εξ οικείων βία μπορούν να επιδεινωθούν όταν διασταυρώνονται με διακρίσεις λόγω φύλου και άλλους λόγους διακρίσεων που απαγορεύονται από το δίκαιο της Ένωσης, δηλαδή την ιθαγένεια, τη φυλή, το χρώμα, την εθνοτική ή κοινωνική προέλευση, τα γενετικά χαρακτηριστικά, τη γλώσσα, τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις, τα πολιτικά ή άλλα φρονήματα, την ιδιότητα μέλους εθνικής μειονότητας, την περιουσιακή κατάσταση, τη γέννηση, την αναπηρία, την ηλικία ή τον σεξουαλικό προσανατολισμό. Ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν δεόντως υπόψη τα θύματα που πλήττονται από τέτοιες διασταυρωτικές διακρίσεις, προβλέποντας ειδικά μέτρα για τις περιπτώσεις όπου υπάρχουν διασταυρούμενες μορφές διακρίσεων. Ειδικότερα, οι λεσβίες, οι αμφιφυλόφιλες γυναίκες, οι τρανς γυναίκες, τα μη δυαδικά άτομα, τα ίντερσεξ άτομα και οι κουίρ γυναίκες (ΛΟΑΤΚΙ), οι γυναίκες με αναπηρία και οι γυναίκες με μειονοτικό φυλετικό ή εθνοτικό υπόβαθρο διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να υποστούν έμφυλη βία.

Ο όρος έχει καταχωριστεί και στο σχετικό δελτίο της IATE: intersectionality

Το «διατομεακός», «διαθεματικός» κ.λπ. είναι κατά τη γνώμη μου αδιαφανή και έχουν προκύψει από εσφαλμένη αντίληψη της προέλευσης του όρου.