metafrasi banner

citronella oil = κιτρονέλλη, σιτρονέλα

nickel

Administrator
Staff member
Το κίτρο προέρχεται από το λατινικό citrus (μέσω citrium) και όχι αντίστροφα. Αλλά το κίτρο της κιτριάς είναι citron [σίτρον] στα αγγλικά, ενώ citrus [σίτρες] είναι το εσπεριδοειδές (citrus trees, citrus fruit(s)).
Στο ΛΝΕΓ βλέπω λήμμα η κίτρος, συνώνυμο προφανώς (αν και δεν το λέει) του εσπεριδοειδούς. Δεν έχω δει να χρησιμοποιείται, αλλά δεν ξέρω τι μπορεί να έχουν κάνει οι γεωπόνοι.

κίτρος (η) κάθε δέντρο που ανήκει στο ίδιο γένος, στο οποίο ανήκουν η λεμονιά, η μανταρινιά, η κιτριά, η πορτοκαλιά κ.λπ.

Πολλά για τα κίτρα γράφει ο Σαραντάκος εδώ.

Περιττό να πω ότι το κίτρινο βγήκε από το κίτρο. Το κιτρικό οξύ (citric acid) υπάρχει σε διάφορα εσπεριδοειδή, ιδίως τα λεμόνια. Το λεμόνι στα γαλλικά είναι citron (και το κίτρο cédrat), και συχνά βλέπουμε το σιτρόν να χρησιμοποιείται για το λεμονί χρώμα.

Και ερχόμαστε στην κιτρονέλλη (έτσι στον Πάπυρο, από το γαλλικό citronelle). Αυτή είναι η λόγια απόδοση του αγγλικού citronella oil.

Citronella oil is one of the essential oils obtained from the leaves and stems of different species of Cymbopogon [Κυμβοπώγων]. The oil is used extensively as a source of perfumery chemicals such as citronellal, citronellol and geraniol. These chemicals find extensive use in soap, perfumery, cosmetic and flavouring industries throughout the world.
Citronella oil is also a renowned plant-based insect repellent, and has been registered for this use in the United States since 1948. The United States Environmental Protection Agency‎ considers oil of citronella as a biopesticide with a non-toxic mode of action. Research also shows that citronella oil has strong antifungal properties, and is effective in calming barking dogs.
http://en.wikipedia.org/wiki/Citronella_oil

Να δούμε ευρήματα:
κιτρονέλλη 4
κιτρονέλη 3
κιτρονέλλα 667
κιτρονέλα 62
σιτρονέλλα 7.430
σιτρονέλα 6.500


Νομίζω ότι οι κανόνες της απλοποίησης και η λογική λένε ότι θα πρέπει να λέμε και να γράφουμε σιτρονέλα. Ή όχι;
 

Elsa

¥
Εγώ πάντα σιτρονέλ(λ)α έλεγα (και η φαρμακοποιός με καταλάβαινε), αλλά δε μίλησα τόσες μέρες που λέγατε κιτρονέλ(λ)α γιατί είπα πως θα ξέρετε καλύτερα...
 

daeman

Administrator
Staff member
Εγώ πάντα σιτρονέλ(λ)α έλεγα (και η φαρμακοποιός με καταλάβαινε), αλλά δε μίλησα τόσες μέρες που λέγατε κιτρονέλ(λ)α γιατί είπα πως θα ξέρετε καλύτερα...

Μία από τα ίδια. Σιτρονέλα τη λέω στον φαρμακοποιό (τη σιτρονέλλα την κρατάω για τη *Σαλλλονίκη :)), σιτρονέλα έγραψα χτες εκεί, αλλά μετά το άλλαξα. Γιατί; Επειδή με παρέσυραν οι *άλλλοι, επειδή δεν το έψαξα εκείνη την ώρα και, το σημαντικότερο, επειδή ο Νικέλ δεν είχε ξεκινήσει τούτο δω το νήμα, να φωτιστώ, να μπορώ να πω: "Έτσι είναι το σωστό, το διάβασα στη Λεξιλογία!"

Επί της ουσίας (όχι του αιθέριου ελαίου, του νήματος), μήπως τα ζουμερά κίτρα (μαζί με τα όχι τόσο συνηθισμένα κιτρολέμονα), το κιτρικό οξύ και τα υπόλοιπα της παρέας τους μας σπρώχνουν στην κιτρονέλα;
 

nickel

Administrator
Staff member
Να βάλω και τα παράγωγα που αναφέρει και η Wikipedia; Πάλι από Πάπυρο:

κιτρονελλάλη
η· (χημ.) άκυκλη οργανική ένωση, ισομερής προς τη ροδινάλη, που αποτελεί συστατικό τού κιτρονελλελαίου και χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία, στη σαπωνοποιία, στη φαρμακευτική, καθώς και ως εντομοαπωθητικό.
[ΕΤΥΜΟΛ. Μεταφορά στην ελλ. ξεν. όρου, πρβλ. αγγλ. citronellal].

κιτρονελλέλαιο
το· (χημ.)· αιθέριο έλαιο με ευχάριστη οσμή κίτρου το οποίο παράγεται με απόσταξη τού φυτού κιτρονέλλη και χρησιμοποιείται στην ιατρική, τη σαπωνοποιία, καθώς και ως ζιζανιοκτόνο και εντομοαπωθητικό, αλλ. έλαιο κιτρονέλλης.
[ΕΤΥΜΟΛ. Απόδοση στην ελλ. ξεν. όρου, πρβλ. αγγλ. citronella oil].

κιτρονελλόλη
η· (χημ.) άκυκλη οργανική ένωση, ακόρεστη μονοτερπινική, μονοσθενής και πρωτοταγής αλκοόλη, ισομερής προς τη ροδινόλη, που αποτελεί συστατικό τών αιθέριων ελαίων τού τριαντάφυλλου και τού γερανιού και εξάγεται από τα αιθέρια αυτά έλαια ή παρασκευάζεται συνθετικά με την αναγωγή τής κιτρονελλάλης ή τής γερανιόλης.
[ΕΤΥΜΟΛ. Μεταφορά στην ελλ. ξεν. όρου, πρβλ. αγγλ. citronellol].

Δεν χρειάζεται, ελπίζω, να αναλύσω γιατί λέμε σιτρονέλα (δηλαδή το όνομα του φυτού) αντί για κιτρονελλέλαιο.
 

SBE

¥
Μα Νίκελ, άμα στην ουσία όλα τα παράγωγα στη χημεία είναι κιτρο-κατι τότε λογικά είναι και κιτρο-κάτι και το όνομα του ελαίου.
 
Top