arsenic

[nickel]

Ήθελα να το βάλω στο ελληνοαγγλικό φόρουμ, με τίτλο αρσενικό, για να έχει πολλές επισκέψεις από γυναικείο πληθυσμό, αλλά ο πονοκέφαλος είναι το αγγλικό και οι αποδόσεις του στα ελληνικά.

Για την προέλευση του αρσενικού, του χημικού στοιχείου, διαβάζω στο ΕΛΝΕΓ το πολύ ενδιαφέρον ότι η λέξη απαντά στον Αριστοτέλη και ότι πρόκειται για «σημιτικό δάνειο που παρασυνδέθηκε προς το επίθετο αρσενικός». Εντάξει, λύθηκε μια απορία.

Η κυριότερη απορία προέρχεται από τη φράση «αρσενικός χαλκός» που περιείχε άρθρο της Δομής. Αντίστοιχα ο Πάπυρος μιλά για «αρσενικώδη χαλκό». Στο διαδίκτυο βρίσκω και «αρσενικούχο χαλκό».

Για το arsenic acid το λεξικό της χημείας γράφει αρσενικικό οξύ. Το βρίσκω και στον Πάπυρο.

Εν ολίγοις, θέλω να πω ότι δεν μπορώ να φανταστώ να χρησιμοποιείται το αρσενικό της χημείας σαν επίθετο. Πρέπει να είναι, ανάλογα με την περίπτωση, αρσενικικό, αρσενικούχο, αρσενικώδες — άσχετο αν δεν ξέρω πια ποια είναι η διαφορά.

 

[Zazula]

Το «πράσινο του Σέελε» είναι copper arsenite, επομένως αρσενικώδης χαλκός. Αντιγράφω από το λεξικό Χημείας τού ΕΚΠΑ:

arsenite = αρσενικώδες
arsenate = αρσενικικό
arseniferous = αρσενικούχος
arsenide = αρσενίδιο
arsenious acid = αρσενικώδες οξύ
arsenic acid = αρσενικικό οξύ

 

[drsiebenmal]

Και προσθέτω: arsine (gas) = αρσίνη (χημικός τύπος AsΗ₃)

(Και ευχαριστώ :))

 

[sarant]

Όχι, το αρσενικό δεν στέκει σαν επίθετο, είναι όπως τα φαντάστηκες.

Είχα γράψει:
Ένα από τα πιο γνωστό δηλητήρια στα αστυνομικά μυθιστορήματα είναι το αρσενικό. Ομολογώ μάλιστα ότι μέχρι πρόσφατα νόμιζα ότι το Αρσενικό και παλιά δαντέλα είναι αστυνομικό της Αγκάθας Κρίστι, αλλά τελικά διαπίστωσα πως είναι μαύρη κωμωδία, αρχικά θεατρική και μετά του κινηματογράφου. Το αρσενικό είναι πράγματι δραστικό δηλητήριο και χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον στις μεσαιωνικές και μεταγενέστερες παλατιανές ίντριγκες, με αποτέλεσμα να ονομαστεί «βασιλεύς των δηλητηρίων» και «δηλητήριο των βασιλέων». Πάντως, και με όλο το σεβασμό στους εστεμμένους, έχει επίσης χρησιμοποιηθεί πάρα πολύ και για ποντικοφάρμακο.

Το όνομά του φαίνεται ελληνικότατο, αλλά ταυτόχρονα είναι και δάνειο. Πώς εξηγείται αυτό; Στην αρχαιότητα, ήταν γνωστό ένα σουλφίδιο του αρσενικού, το As₂S₃, το οποίο είχε χρώμα χρυσοκίτρινο και το οποίο ονομαζόταν στα περσικά ζαρνίκ (ζαρ είναι ο χρυσός ή το χρυσό χρώμα). Η λέξη πέρασε στα αρχαία ελληνικά, αλλά οι αρχαίοι ημών πρόγονοι είχαν τη συνήθεια να συνδέουν τα γλωσσικά τους δάνεια με ντόπιες λέξεις και να τα εξελληνίζουν, κι έτσι το ζαρνίκ, που ήταν πολύ δραστική ουσία, το παρασύνδεσαν με το επίθετο αρσενικός και το είπαν αρσενικόν ή αρρενικόν, απ’ όπου πέρασε και στα λατινικά ως arsenicum και από εκεί στις περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσσες. Οι αρχαίοι ήξεραν κι άλλο ένα σουλφίδιο του αρσενικού, το As₄S₄ που ήταν κόκκινο και που το είπαν σανδαράχη, κι αυτό περσικό δάνειο. Αυτό το περσικό ζαρνίκ πέρασε και στα αραβικά και στα τουρκικά, απ’ όπου το πήραμε και στα ελληνικά ως ζερνίκι. Λέξη ξεχασμένη σήμερα, αλλά την έχει ο Βυζάντιος στο λεξικό του στα μέσα του 19ου αιώνα.

 

[drsiebenmal]

Αριθμητικοί δείκτες (για χημικούς τύπους) και εκθέτες (για ύψωση σε δύναμη κλπ) με τη βοήθεια του abcTajpu για τον Firefox.

 

[nickel]

Ε μα, το άξιζε τώρα αυτό το thumbs-up.

(Λες να ακούσω κι εγώ τίποτα για γλειψ γλειψ, slurp slurp; ;) )

Είχα κι εγώ στο μανίκι να θυμίσω να μη χάσετε οι νεότεροι το Αρσενικό και παλιά δαντέλα.

Σας ευχαριστώ όλους για την άμεση ανταπόκριση.

 

[drsiebenmal]

Και προσθέτω: arsine (gas) = αρσίνη (χημικός τύπος AsΗ₃)

Και λίγη αυτόματη μετάφραση:
Αρσίνη είναι η χημική ουσία ένωση με τύπος ΌπωςΧ3.

 

[daeman]

Λίγα λόγια για το αρσενικό και ολίγη τριμεθυλαρσίνη* από το Periodic Table of Videos, υποτιτλισμένο στα πορτογαλικά.

* Poisoning events due to a gas produced by certain microbes was assumed to be associated with the arsenic in paint. In 1893 the Italian physician Bartolomeo Gosio published his results on "Gosio gas" that was subsequently shown to contain trimethylarsine. Under wet conditions, the mold Scopulariopsis brevicaulis produces significant amounts of methyl arsines via methylation of arsenic-containing inorganic pigments, especially Paris green and Scheele's Green, which were once used in indoor wallpapers. Newer studies show that trimethylearsine has a low toxicity and could therefore not account for the death and the severe health problems observed in the 19th century.

 

[Alexandra]

Αριθμητικοί δείκτες (για χημικούς τύπους) και εκθέτες (για ύψωση σε δύναμη κλπ) με τη βοήθεια του abcTajpu για τον Firefox.

Ναι, αλλά δεν είναι συμβατό με τον Firefox 3.0.19 που έχω εγκατεστημένον. Καμιά άλλη ιδέα; Εσύ ποια έκδοση έχεις;

 

[drsiebenmal]

Ναι, αλλά δεν είναι συμβατό με τον Firefox 3.0.19 που έχω εγκατεστημένον. Καμιά άλλη ιδέα; Εσύ ποια έκδοση έχεις;

Καλημέρα. Δουλεύω με την 3.6.3.

Από ό,τι είδα όμως τώρα, οι δείκτες μπαίνουν και εδώ με συνδυασμό Κωδ.Unicode, Alt+X. Με άλλα λόγια, πληκτρολογείς τον κωδικό Unicode και πατάς Alt+X.

Οι κωδικοί των δεικτών είναι από 2080-2089, των εκθετών είναι ο 2070 και οι 2074-2079. Οι κωδικοί για τους εκθέτες 1, 2, 3 (που είναι λίγο μεγαλύτεροι και μπαίνουν λίγο πιο χαμηλά από τους υπόλοιπους εκθέτες) είναι:
Για το 1 ο 00b9, για το 2 ο 00b2, για το 3 ο ο 00b3 ο, ενώ υπάρχει και άλλο μηδέν, σε αυτή τη σειρά, στο 00ba.

Σύγκριση: Aa¹²³ºBb⁰⁴⁹Xx₀₁₂₉

Υπάρχουν και μερικοί άλλοι ενδιαφέροντες εκθέτες και δείκτες, εδώ, π.χ. ένας δείκτης με schwa στο 2094: ₔ (το μεγάλωσα δύο κλικ, να φαίνεται).