Τα καυτά του Hot Seat

[Earion]

Η σημερινή γκάφα : Ποιον ποταμό της Βόρειας Ελλάδας ονόμαζαν οι Τούρκοι Καρά Σου; Επιλογή απαντήσεων: Α. Στρυμόνα, Β. Έβρο, Γ. Νέστο, Δ. Αξιό. Η σωστή —κατ’ αυτούς— απάντηση: Α. Στρυμόνα.

Έλα όμως που Καρα Σου ή Καρασού (δηλαδή Μαυρονέρι) ήταν η κοινότερη ονομασία για ποτάμι στα τουρκικά, το ίδιο κοινή όσο και το Μαυρονέρι στα ελληνικά. Ένα σωρό τέτοια μαύρα νερά υπάρχουν από την Κεντρική Ασία ώς τα Βαλκάνια. Η αγγλική Βικιπαίδεια δίνει τρεις ποταμούς στα Βαλκάνια με αυτό το όνομα: Στρυμόνα, Νέστο και Αλιάκμονα, και απ’ ό,τι καταλαβαίνω, μάλλον για τον Νέστο ισχύει περισσότερο η ονομασία.

 

[drsiebenmal]

Καρά γκιόζ ντουλάπ...

 

[daeman]

Καρά γκιόζ ντουλάπ...

Συμπλήρωση: Καραγκιόζ μπερντέ στο μπανιστήρ ντουλάπ...

Παιχνίδι απογνώσεων. A game of groans.

 

[nickel]

Η σημερινή γκάφα : Ποιον ποταμό της Βόρειας Ελλάδας ονόμαζαν οι Τούρκοι Καρά Σου; Επιλογή απαντήσεων: Α. Στρυμόνα, Β. Έβρο, Γ. Νέστο, Δ. Αξιό. Η σωστή —κατ’ αυτούς— απάντηση: Α. Στρυμόνα.

Με μοναδική πηγή τον Πάπυρο, ακόμα κι αν έκαναν αντίστροφο έλεγχο, δεν θα έβρισκαν το Καρά Σού στον Νέστο. Θα έπρεπε να το αναζητήσουν σε άλλες εγκυκλοπαίδειες, π.χ. τη Μεγάλη του Δρανδάκη.

 

[lio]

Ξέρετε μήπως που μπορώ να βρω τα επεισόδια?

 

[nickel]

Ξέρετε μήπως που μπορώ να βρω τα επεισόδια?

Όλα τα επεισόδια, όχι. Δεν τα αρχειοθετούν στον Σκάι. Αλλά κάποια θα τα βρεις ανεβασμένα στο YouTube, π.χ. https://www.youtube.com/playlist?list=PLL97Qh0Fai8LIHF0z2r3XOgMBt2sBfVjM

 

[lio]

Όλα τα επεισόδια, όχι. Δεν τα αρχειοθετούν στον Σκάι. Αλλά κάποια θα τα βρεις ανεβασμένα στο YouTube, π.χ. https://www.youtube.com/playlist?list=PLL97Qh0Fai8LIHF0z2r3XOgMBt2sBfVjM

Ευχαριστώ για την απάντηση. Κρίμα που δεν τα αρχειοθετούν στον ΣΚΑΙ. Με ενδιαφέρουν τα επεισόδια του 2016 καθώς συμμετείχα σε ένα από αυτά.

 

[Hellegennes]

Ευχαριστώ για την απάντηση. Κρίμα που δεν τα αρχειοθετούν στον ΣΚΑΙ. Με ενδιαφέρουν τα επεισόδια του 2016 καθώς συμμετείχα σε ένα από αυτά.

Μπορείς να το ζητήσεις από τον σταθμό, αν και αμφιβάλλω αν θα σ' το δώσουν. Κάποτε είχα ζητήσει κάτι από την ΕΡΤ και παρότι τούς είπα ότι ήταν για προσωπική μου, ιδιωτική χρήση, μού ζήτησαν ένα εξωφρενικό ποσό (μιλάμε για πρόγραμμα παμπάλαιο που δεν πρόκειται ποτέ ξανά να το προβάλουν).

 

[lio]

Μπορείς να το ζητήσεις από τον σταθμό, αν και αμφιβάλλω αν θα σ' το δώσουν. Κάποτε είχα ζητήσει κάτι από την ΕΡΤ και παρότι τούς είπα ότι ήταν για προσωπική μου, ιδιωτική χρήση, μού ζήτησαν ένα εξωφρενικό ποσό (μιλάμε για πρόγραμμα παμπάλαιο που δεν πρόκειται ποτέ ξανά να το προβάλουν).

Αυτοί χάνουν. Αν μετά από αίτημα των πελατών τους (που αυτό είμαστε στο κάτω κάτω) χρέωναν ένα λογικό ποσό της τάξεως των 10-20 ευρώ για μια εκπομπή που προορίζεται για αυστηρά προσωπική χρήση, θα είχαν ένα παραπάνω εισόδημα. Πφφφ....

 

[nickel]

Κλαίω! Δεν φτάνει που το προφέρουμε λάθος, τώρα το γράφουμε και σύμφωνα με τη λανθασμένη προφορά!

https://en.wikipedia.org/wiki/Joule
https://el.wikipedia.org/wiki/Τζάουλ_(μονάδα_μέτρησης)

 

[daeman]

...
joule: Τζάουλ ή Τζουλ;

Συζητούσα με έναν ηλικιωμένο Άγγλο καθηγητή φυσικής ο οποίος μου είπε ότι θυμάται το ζυθοποιείο της οικογένειας Τζάουλ στο Μάντσεστερ (αναβίωσε η φίρμα πρόσφατα), κι ότι μάλιστα υπήρχε και ένα δίστιχο που περιέγραφε την επίδραση της μπύρας του στην πέψη (για τους έχοντες διαφορά φάσης, ομοιοκαταληκτούσε το όνομα της μπύρας με το bowel).
Επομένως μου είπε ότι ο ίδιος διδάσκει το εξής: παρόλο που έχει επικρατήσει η προφορά Τζουλ, η οικογένεια του φυσικού πρόφερε το όνομά της Τζάουλ και η προφορά αυτή παραμένει στην περιοχή του Λανκασάιρ.

 

[drsiebenmal]

Νομίζω ότι είναι γερμανική μονάδα μέτρησης (jaulen = ουρλιάζω)...

 

[nickel]

Αν έχουμε ξεχάσει να αναφέρουμε ότι έχει αποτελέσει την έμπνευση διαφημίσεων η τακτική χρονοτριβής που υιοθετείται από το παιχνίδι (αυτή που μπορεί να αναγκάσει θεατές να καταστρέψουν τηλεοράσεις), ας διορθώσω την παράλειψη:

 

[nickel]

Ποια λέτε ότι είναι η απάντηση στην ερώτηση για τον συγκριτικό βαθμό τού ξύλινος;

Spoiler

Στο παιχνίδι είπαν ότι δεν έχει παραθετικά το επίθετο. Προφανώς δεν έχουν ακούσει για την «ξύλινη γλώσσα».
«Η αντιμνημονιακή αργκό τείνει να γίνει πιο ξύλινη κι από τη φρασεολογία του αντίπαλου στρατοπέδου περί success story.»
http://www.kathimerini.gr/61699/opinion/epikairothta/politikh/antimnhmoniakh-argko

 

[Hellegennes]

Όμως αυτή η χρήση είναι καθαρά μεταφορική. Θεωρώ την ερώτηση ηλίθια, βέβαια, αλλά πρακτικά δεν υπάρχει παραθετικό του ξύλινος. Το επίθετο ξύλινος δηλώνει μια οριστική έννοια· κάτι είναι ξύλινο ή όχι. Αλλιώς μπορείς να βρεις παραθετικά με τον ίδιο τρόπο για κάθε λέξη του λεξιλογίου. Π.χ. η Ίον κάποτε είχε μια διαφήμιση που έλεγε "πιο σοκολάτα γάλακτος δεν γίνεται".

Για να είμαι ακριβέστερος, το ότι το "ξύλινος" δεν έχει παραθετικά είναι ξεσηκωμένο κατευθείαν από το βιβλίο της γλώσσας της β΄ γυμνασίου:

Δε σχηματίζουν παραθετικά τα επίθετα που σημαίνουν: ύλη (ξύλινος), καταγωγή ή συγγένεια (πατρικός), τόπο (ορεινός), χρόνο (καθημερινός), κατάσταση που δεν αλλάζει (αντρικός), κάποια σύνθετα με πρώτο συνθετικό α- (άγνωστος).


​Πιο πολύ αμφισβητώ το ότι ο αντρικός δεν έχει παραθετικό το "πιο αντρικός", μιας και το "αντρικός" δεν είναι αντικειμενικός χαρακτηρισμός. Λέμε: αντρικά ρούχα, αντρικά αρώματα, αντρικά χρώματα, αντρικά χαρακτηριστικά ή αντρική φωνή, τίποτα από τα οποία δεν είναι αντικειμενικό. Το να πεις "ο Χ έχει πιο αντρικά χαρακτηριστικά από τον Υ" είναι απολύτως φυσικό και κατανοητό, όσο και υποκειμενικό. Η μόνη περίπτωση που το επίθετο αυτό λειτουργεί οριστικά είναι όταν αναφερόμαστε συγκεκριμένα στο σώμα ενός άντρα, δηλαδή σε καθαρά βιολογική χρήση.

 

[nickel]

Ο σχολικός κανόνας συνδέει τις σημασίες με το ότι είναι λογικά αδύνατο να είναι κάτι πιο ξύλινο από κάτι άλλο. Θα μπορούσε ίσως να διαλέξει καλύτερα παραδείγματα (άκου εκεί το ορεινός δεν έχει παραθετικά!). Και θα έπρεπε να δώσει και την πληροφορία ότι είναι πολύ πιθανό να δούμε τα επίθετα να έχουν παραθετικά σε άλλες σημασίες τους:

στο παραλήρημα της πιο ξύλινης από όλες τις ξύλινες γλώσσες
Και αυτό τον έκανε πιο συγκαταβατικό, πιο διαλλακτικό και πιο πατρικό
στις πιο ορεινές περιοχές της βόρειας Ελλάδας / Χιόνια θα πέσουν στα ορεινότερα τμήματα της Κεντρικής και Βόρειας Ελλάδας
Στιλάτη ακόμη και στις πιο καθημερινές στιγμές
αλλά υπάρχουν και αθλήτριες σε πιο αντρικά αθλήματα
Η πιο άγνωστη λέξη στην Ελλάδα

Η ερώτηση στο Hot Seat δεν έκανε καμιά αναφορά σε σημασία, οπότε η απάντηση αφορά τη μορφή. Το να πεις κανείς απλά «το ξύλινο δεν έχει παραθετικά» ή «το ορεινός δεν έχει παραθετικά» είναι λάθος. Γιατί θα σου φέρει ο μαθητής τα παραπάνω παραδείγματα και θα σε κολλήσει άγρια στον τοίχο.

 

[Hellegennes]

Γι' αυτό είπα ότι η ερώτηση είναι ηλίθια, αλλά κατά την γνώμη μου μπορείς να σχηματίσεις παραθετικά με τα πάντα. Δεν θεωρώ ότι υπάρχουν λέξεις που δεν έχουν από την φύση τους παραθετικά, όσο οριστικές σημασίες κι αν έχουν οι λέξεις στην κυριολεκτική τους μορφή (π.χ. ανθρώπινος, ανύπαρκτος, τελευταίος, πρώτος, κτλ). Μπορεί να μην έχουν φυσικούς υπερθετικούς βαθμούς, αν και κανείς δεν μας εμποδίζει να φτιάξουμε.

Το point μου ήταν ότι το φταίξιμο δεν μπορεί να είναι 100% δικό τους, όταν το ίδιο το σχολικό εγχειρίδιο παραδίδει τέτοια πληροφορία. Αλλά μετά θα μπούμε σε συζήτηση για την ποιότητα των σχολικών εγχειριδίων κι αυτή η συζήτηση ανήκει αλλού (και θέλει χρόνο).

 

[drsiebenmal]

(χωρίς να ανοίξω το σχολικό βιβλίο): άπειρος, αθάνατος, αιώνιος...

 

[Hellegennes]

Φαντάζομαι ότι εννοείς "άπειρος" με την έννοια του μη πεπερασμένου, γιατί με την έννοια του μη πεπειραμένου έχει παραθετικά. Το "πιο αθάνατος" υπάρχουν ακόμη και λογοτεχνικά κείμενα που το έχουν χρησιμοποιήσει (ο Καζαντζάκης είχε πει για τον Σαίξπηρ: "στα βάθη της εκκλησιάς αναπαύεται κι ο πιο αθάνατος θνητός που πλάστηκε από εγγλέζικο χώμα"). Γενικά, μπορείς πάντα να βγάλεις παραθετικά ακόμα κι απ' αυτές τις λέξεις, χρησιμοποιώντας τα σε υπερεμφατικά* ή υπερβατικά σχήματα. Εκεί είναι που πρέπει να ορίσεις ότι σε αυστηρά κυριολεκτική χρήση υπάρχουν επίθετα χωρίς παραθετικά.

* φέρ' ειπείν, "πιο νεκρός κι απ' τους νεκρούς, πιο ανύπαρκτος κι απ' το μηδέν, πιο αλάθητος κι από τον Πάπα".

 

[Alexandra]

Όπως είπε ο ευρυμαθέστατος Ζουγανέλης, υπάρχει μια θαυμάσια ελληνική παροιμία: "Αν έχεις τύχη διάβαινε και στα βουνά περπάτα". Όχι, δεν το έλεγε αστεία.