Οδηγός Χρήσης Μη σεξιστικής Γλώσσας στα Διοικητικά Έγγραφα

nickel

Administrator
Staff member
Θα βρείτε τον Οδηγό σε μορφή PDF στη διεύθυνση:

http://news.in.gr/files/1/2015/sexistiki.pdf

Στη σχετική ιστοσελίδα του in.gr διαβάζουμε:


Οδηγός χρήσης μη σεξιστικής γλώσσας
Το θηλυκό γένος μπαίνει σε όλα τα δημόσια έγγραφα

Αθήνα
Δεν αποτελεί λόγο να πέσει κανείς από τα σύννεφα η διαπίστωση ότι η γλώσσα του Δημοσίου είναι γένους αρσενικού. Αποτελεί όμως καινοτόμο εγχείρημα η συστηματική επιστημονική προσπάθεια αντιμετώπισης του γλωσσικού σεξισμού των διοικητικών εγγράφων για πρώτη φορά στη χώρα μας.

Σε όλα τα δημόσια έγγραφα ανεξαρτήτως φορέα κυριαρχεί το αρσενικό γραμματικό γένος. Αυτό ισχύει ακόμα και για τα έγγραφα στα οποία γίνεται διπλή σήμανση του γένους εφόσον στο σύνολό τους τηρείται ο κανόνας της πρόταξης του αρσενικού. Ποιος ή ποια παραξενεύεται;

Άλλωστε στο πλαίσιο της γλώσσας αναπαράγεται και διαιωνίζεται, ανάλογα με τις ιστορικές και πολιτιστικές συνθήκες, το πλέγμα των κυρίαρχων κάθε φορά έμφυλων προκαταλήψεων και στερεοτύπων.

Μια από τις εκφάνσεις της πρακτικής μέσω της οποίας υποβαθμίζονται άτομα με βάση το φύλο τους («σεξισμός») είναι ο γλωσσικός σεξισμός και σε κοινωνίες με μακρά πατριαρχική παράδοση, όπως η ελληνική, αυτά τα άτομα είναι οι γυναίκες.

Το φύλο της γλώσσας

Ένα έγγραφο υπουργείου είναι αρκετό για να δώσει την εικόνα του φύλου της γλώσσας που χρησιμοποιεί η δημόσια διοίκηση. Για παράδειγμα, σε ένα έγγραφο φορέα δημόσιας υγείας όλες οι άλλες κατηγορίες εργαζόμενων εντοπίζονται στο αρσενικό γένος (οι νοσηλευτές, οι κοινωνικοί λειτουργοί, οι χειριστές, οι οδοντοτεχνίτες κ.τ.λ. αλλά και οι γιατροί, οι ψυχολόγοι οι οποίοι κατά αναλογία ταυτίζονται με το αρσενικό γένος) - μόνο οι μαίες φαίνεται να είναι αποκλειστικά γυναίκες…

Θα μπορούσε να πει κάποιος ή κάποια ότι «εάν είστε αλλεργικός» οι φαρμακευτικές οδηγίες είναι σαφείς. Η «αλλεργική» δεν υπάρχει, είναι η αόρατη γυναίκα που ακολουθεί τις οδηγίες για «τον αλλεργικό»…

Παρόλα αυτά, τα έγγραφα του Δημοσίου μπορεί να αποτελέσουν και όχημα υπέρβασης του σεξισμού και προς την κατεύθυνση αυτή κινείται ο «Οδηγός Χρήσης μη σεξιστικής γλώσσας στο Δημόσιο Τομέα». Εκπονήθηκε για λογαριασμό της Γενικής Γραμματείας Ισότητας (ΓΓΙΦ) και τον συνέταξε ερευνητική / συντακτική ομάδα με επικεφαλής τις κ. Μαρία Γκασούκα και Μαριάνθη Γεωργαλλίδου και με τη συμμετοχή των κυριών Σοφίας Λαμπροπούλου και Ξανθίππης Φουλίδη και του Κώστα Τόλη.

Ο Οδηγός περιλαμβάνει παρατηρήσεις, οδηγίες, συστάσεις, πρακτικές συμβουλές και συγκεκριμένες προτάσεις για τη χρήση μη σεξιστικής γλώσσας, με σκοπό την προώθηση και την εφαρμογή της ισότητας των φύλων στα διοικητικά έγγραφα.

Δίνει και τη δυνατότητα στις εργαζόμενες και στους εργαζόμενους που είναι είτε στελέχη των υπουργείων είτε των περιφερειών και των δήμων κατά την άσκηση των καθηκόντων τους και τη σύνταξη των δημοσίων εγγράφων να εξαλείψουν τα έμφυλα στερεότυπα που αναπαράγουν συνειδητά και ασυνείδητα διακρίσεις που συνδέονται με τα κοινωνικά φύλα, τους άνδρες και τις γυναίκες.

Χαρακτηριστικά, όπως ειπώθηκε κατά την εκδήλωση-παρουσίαση που έγινε την Τετάρτη από το υπουργείο Εσωτερικών, οι νέες προσθήκες στα δημόσια έγγραφα για να ανταποκρίνονται στο θηλυκό γένος δεν απαιτούν περισσότερη έκταση από μία σειρά ανά σελίδα.

Η έρευνα


Η έρευνα σε περίπου 1.000 δημόσια έγγραφα υπουργείων, περιφερειών και δήμων κατέδειξε μεταξύ άλλων:

  • Το φαινόμενο της σύνταξης των εγγράφων με αποκλειστική χρήση του αρσενικού γραμματικού γένους (ο εργαζόμενος, ο υπάλληλος, ο χρήστης…) παρατηρείται εντονότερο στις περιφέρειες με ποσοστό 66,13% και λιγότερο στα υπουργεία με ποσοστό 47,3%.
  • Τα υπουργεία σε ποσοστό 38,39% τηρούν τη διπλή σήμανση στο γραμματικό γένος (π.χ. ο/η ιατρός, του/της συζύγου, οι εργαζόμενοι και οι εργαζόμενες) αλλά σε όλες τις περιπτώσεις προτάσσεται το αρσενικό γένος. Οι περιφέρειες εμφανίζονται να υστερούν στο θέμα αυτό σε σχέση με τους άλλους φορείς, με ένα ποσοστό 27,42%.
  • Στα έγγραφα των υπουργείων εντοπίσθηκαν τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα σημασιολογικών στερεότυπων (γυναικείες ταυτότητες ταυτίζονται με χαρακτηριστικά χαμηλού κοινωνικού κύρους και ευπαθών ομάδων). Επίσης, εντοπίσθηκε εντονότερο το φαινόμενο της αστάθειας σήμανσης του γένους (περιστασιακά γίνεται αναφορά και στα δύο φύλα μέσω της διπλής σήμανσης του γραμματικού γένους και, κατά τα άλλα, συντάσσονται στο αρσενικό) σε ποσοστό 8,93%.
  • Τα έγγραφα χωρίς σήμανση στο γένος (η αναφορά στα πρόσωπα γίνεται μέσω ουδέτερων ως προς το φύλο λέξεων π.χ. άτομο, άνθρωπος κ.λπ.) φαίνεται να αποτελούν ένα όχι αμελητέο ποσοστό των εγγράφων που αναλύθηκαν, από 13,84% στα υπουργεία σε 18,52% στους δήμους.

Αξίζει να σημειωθεί ακόμα ότι στο σύνολο των εγγράφων οι αρσενικοί τύποι των ονομάτων προηγούνται των θηλυκών, οι οποίοι κατά κανόνα δηλώνονται με την προσθήκη κατάληξης και όχι ολογράφως. Χρησιμοποιούνται οι αρσενικοί τύποι των ονομάτων ακόμα και στην περίπτωση είτε διτυπία (ο/η εργοδότης, η εργοδότρια, ο/η πρέσβης, η πρέσβειρα) είτε το αντίστοιχο ουσιαστικό θηλυκού γένους (ο εκπαιδευτής / η εκπαιδεύτρια, ο μαθητής / η μαθήτρια, ο νέος / η νέα).

Παράλληλα, παρατηρείται ότι σε κείμενα τα οποία κατ' εξοχήν αναφέρονται και απευθύνονται σε μεικτές ως προς το φύλο ομάδες του πληθυσμού, αλλά και σε γυναίκες αποκλειστικά, οι συντάκτες-κτριες αγνοούν τις γυναίκες καθιστώντας τες αόρατες στον δημόσιο λόγο. Έτσι, όπως επισημαίνεται στον οδηγό, «συντηρούν τη νόρμα (προτίμηση στο ανδρικό γένος/φύλο), νομιμοποιούν τις ασύμμετρες σχέσεις και, κατά συνέπεια, συντελούν στη φυσικοποίηση της κυριαρχίας του αρσενικού».

Υπάρχουν παραδείγματα και από το υπουργείο Εσωτερικών και τη Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων (ΓΓΙΦ). Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, στα έγγραφα του υπουργείου, τα οποία δεν συντάσσονται από τη ΓΓΙΦ, παραμένει... συνεπής η χρήση του αρσενικού γένους για γυναίκες και άντρες στελέχη, υπαλλήλους και αποδέκτριες-τες. Έτσι, σε αυτά αποκλειστικά άντρες φαίνεται να είναι οι Προϊστάμενοι - Απασχολούμενοι - Ηλικιωμένοι - Ενδιαφερόμενοι - Αξιολογούμενοι - Εκπαιδευτές - Άνεργοι - Καταθέτες - Ερευνητές - Υπεύθυνοι - Μετανάστες - Εκκαθαριστές - Αντικαταστάτες - Αναπληρωτές - Επιθεωρητές - Μαθητές - Χρήστες - Φοιτητές - Καθηγητές - Συνδρομητές.

Ο «Οδηγός Χρήσης μη σεξιστικής γλώσσας στο Δημόσιο Τομέα» παρουσιάστηκε επίσημα την Τετάρτη από την Μαρία Γκασούκα, αναπληρώτρια καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αιγαίου, αντιπρόεδρος Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΚΔΔΑ) και διευθύντρια του Ινστιτούτου Επιμόρφωσης.

Χαιρετισμούς απηύθυναν ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης Χριστόφορος Βερναρδάκης, η γενική γραμματέας Ισότητας των Φύλων Φωτεινή Κούβελα και πρόεδρος του Κέντρου Ερευνών για Θέματα Ισότητας, Ειρήνη Αγαθοπούλου.

Παναγιώτα Μπίτσικα

Τα σχόλιά σας.
 
Παρακαλώ όλες/όλους τις/τους λεξιλόγισσες/-γους να μην παρεξηγήσουν την αρνητική μου γνώμη για το πόνημα των ως άνω συγγραφέων, γυναικών και ανδρών, καθότι αδυνατώ να αποτινάξω τα δεσμά της ουτοπικής μου αντίληψης ότι η γραφή οφείλει πρωτίστως και διά ροπάλου να καθιστά δυνατή την ανάγνωση. Για όλες/όλους τις/τους αναγνώστριες/-στες, βεβαίως βεβαίως.
 

SBE

¥
Nα ξεκινήσω λέγοντας ότι με προβληματίζει το ότι στην επιτροπή σύνταξης δεν φαίνεται να υπάρχει γλωσσολόγος.
Κατά δεύτερο, με προβληματίζει το ότι μένει απ'έξω το ουδέτερο, που φανερώνει την επιρροή από γλώσσες που έχουν δύο γένη. Η ελληνική έχει τρία και εγώ μπορεί να αποφασίσω ότι θέλω να γίνονται όλες οι αναφορές σε μένα στο ουδέτερο (διότι έιμαι ον, άτομο και πρόσωπο).

Τώρα, μπορεί κάποιος να μου δώσει κανένα παράδειγμα μπας και καταλάβω αυτό: γυναικείες ταυτότητες ταυτίζονται με χαρακτηριστικά χαμηλού κοινωνικού κύρους και ευπαθών ομάδων
Γιατί εγώ σκέφτομαι χαμηλό κοινωνικό κύρος: ισοβίτισσες- κακούργες- δολοφόνισσες (δεν θα έλεγα ότι είναι φίσκα οι ανδρικές φυλακές από δαύτες), τσαντάκισσες, πορτοφολούδες, παπατζούδες, εμπόρισσες ναρκωτικών, λησταρχίνες και απλές διαρρήκτριες, πλανόδιες μικροπωλήτριες.

Ομοίως δεν καταλαβαίνω αυτό:
Αξίζει να σημειωθεί ακόμα ότι στο σύνολο των εγγράφων οι αρσενικοί τύποι των ονομάτων προηγούνται των θηλυκών, οι οποίοι κατά κανόνα δηλώνονται με την προσθήκη κατάληξης και όχι ολογράφως.

Δηλαδή, φτιάξαμε μια τριμελή επιτροπή με πέντε μέλη να μας πει ότι στο σύνολο των εγγράφων ακολουθούνται οι κανόνες του συντακτικού και της γραμματικής;
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Πες τα, βρε SBE. Εγώ δεν μίλησα πρώτη, επειδή το μόνο που είχα να πω ήταν... πφφφ, γελοιότητες.

Φανταστείτε να γράφω μετάφραση οδηγιών ιατρικής συσκευής και να την γεμίζω με ο/η ιατρός (ή μήπως προτείνουν ο γιατρός/η γιατρίνα;), ο/η ασθενής, τους/τις ασθενείς, χώρια τις διαφορετικές καταλήξεις. Όταν γράφουμε μόνο αρσενικά άρθρα και καταλήξεις, είναι για ευκολία και συντομία, όχι επειδή δεν είμαστε αρκετά φεμινίστριες.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Το πρόβλημα δεν είναι νέο, το είχα αντιμετωπίσει πριν από μια γενιά κατά τη σύνταξη των νέων σκακιστικών κανονισμών. Στο σκάκι υπάρχει ντε γιούρε ισότητα των φύλων (με την έννοια ότι γυναίκες και άντρες μπορούν να είναι αντιμέτωποι πάνω σε μια σκακιέρα), αλλά όχι ντε φάκτο επειδή ποσοτικά οι σκακιστές (δηλαδή τα αγοράκια που παίζουν μέχρι τα γεράματά τους) είναι (παντού και διαχρονικά και οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα κλπ κλπ) περίπου δεκαπλάσιοι από τις γυναίκες (που είναι σοβαροί άνθρωποι κι έχουν παιδιά να μεγαλώσουν και σπίτια να στηρίξουν για να παίζουν οι αχαΐρευτοι σκάκι), με συνέπεια και ανάλογη ποιοτική υστέρηση.

Το αποτέλεσμα είναι ότι αν δεν δημιουργήσεις ειδικό γυναικείο κλάδο αποκλείεις στην πράξη τις σκακίστριες εκτός από τις μετρημένες στα δάχτυλα των χεριών. Μετά λοιπόν από ομηρικές διαμάχες (που εξελίσσονταν ταυτόχρονα και διεθνώς) καθιερώθηκε να υπάρχουν «ανοιχτά» τουρνουά (στην πράξη, 95%+ αντρικά) και αντίστοιχα «γυναικεία» (κανονικά, νεανικά, βετεράνων κλπ).

Πώς όμως αποτυπώνονταν γλωσσικά όλα αυτά; Με ένα πάγιο εισαγωγικό άρθρο που ξεκαθαρίζει ότι οι αναφορές σε σκακιστές ισχύουν και για σκακίστριες εκτός αν ρητά αναφέρεται κάτι διαφορετικό. Δεν θα μπορούσε να ισχύει το ανάποδο; Γλωσσικά, ναι, αλλά στην πράξη θα ήταν αστείο καθώς θα θύμιζε έντονα το φαινόμενο too many chiefs, too little indians. Η πλειοψηφία θα αναζητούσε τους «ανδρικούς κανονισμούς».

Η γλώσσα μας χρησιμοποιεί το αρσενικό ως γενικό φύλο. Με διατάγματα ούτε οι επ' ανδραγαθία παρασημοφορήσεις θα καταργηθούν, ούτε οι άνανδρες στάσεις. Τα άτυχα πλοία θα εξακολουθούν να βυθίζονται αύτανδρα· είναι ευτύχημα, τουλάχιστον, που καταφέραμε οι κυβερνήσεις να στελεχώνονται και να μην επανδρώνονται αποκλειστικά. Στη θεωρία, γιατί στην πράξη...
 
Εγώ έχω γράψει για τα εκτροχιασμένα βαγόνια (βλ. παράδειγμα του Θέμη) οπότε δεν μπορώ να συμφωνήσω με τον Οδηγό, όσο κι αν του αναγνωρίζω καλές προθέσεις. Για μένα προέχει να εδραιωθούν έμφυλοι τύποι (η δικάστρια, ας πούμε), και βλέπουμε. Σημαντικό να υπάρχει έμφυλος τύπος λοιπόν και να χρησιμοποιείται όταν υπογράφει γυναίκα που κατέχει τη θέση, δηλαδή "η γενική διοικήτρια Μαρία Ταδοπούλου".

Από την άλλη, αναγνωρίζω σε τέτοιες προσπάθειες έναν ρόλο παγοθραυστικό, έστω και με ακρότητες -διότι ακρότητα είναι το "αστυνομικών, ανδρών και γυναικών".

Πάντως, απαντώντας στη SBE, η μία από τις δύο συγγραφείς, είναι γλωσσολόγος. Και το χαμηλό κοινωνικό κύρος υπάρχει σε κάποιο βαθμό στους γυναικείους τύπους, αφού έχεις εργάτριες π.χ. αλλά όχι δικάστριες, ταξιθέτριες αλλά όχι σκηνοθέτριες, κτλ. Τα παραδειγματα που λες εσύ, είναι απο τον χώρο "των κακών", ο οποίος στη γλώσσα πράγματι αντροκρατείται. (Έλεγε κάποιος κινηματικός λέμε "εμπρός συντρόφισσες και σύντροφοι να τσακίσουμε τους φασίστες" -και όχι "τους φασίστες και τις φασίστριες", οι κακοί είναι αρσενικοί).
 

SBE

¥
Φανταστείτε να γράφω μετάφραση οδηγιών ιατρικής συσκευής και να την γεμίζω με ο/η ιατρός (ή μήπως προτείνουν ο γιατρός/η γιατρίνα;), ο/η ασθενής, τους/τις ασθενείς, χώρια τις διαφορετικές καταλήξεις. Όταν γράφουμε μόνο αρσενικά άρθρα και καταλήξεις, είναι για ευκολία και συντομία, όχι επειδή δεν είμαστε αρκετά φεμινίστριες.

Μα δεν είσαι αρκετά φεμινίστρια, γιατί στο πιο πάνω προτάσσεις τους αρσενικούς τύπους και δηλώνεις τους άλλους με προσθήκη κατάληξης, αντί ολογράφως.
 

SBE

¥
Περί χαμηλού κοινωνικού κύρους: ε, ας κάνουμε μια άλλη τριμελή επιτροπή να αποφασίσει πώς θα γράφονται στα επίσημα έγγραφα οι βουλεύτριες, οι δικάστριες κλπ.
Πιο αποτελεσματικό θα είναι.
Επίσης, να υπάρχει υποσημείωση σε όλα τα έγγραφα ότι χρησιμοποιείται ο ένας τύπος για συντομία, αλλά εννοούνται και οι δύο.
 
Κυρίως να χρησιμοποιούνται από τη δημόσια διοίκηση οι έμφυλοι τύποι και θα πιάσουν, όπως έπιασε ο υπουργός αντί για τον μινίστρο.
 

nickel

Administrator
Staff member
Αναλυτική παρουσίαση προβλημάτων της προσέγγισης που προτείνει ο Οδηγός στο σημερινό κείμενο του Νίκου Σαραντάκου:

Ποια/ποιος χτυπάει την πόρτα; Ο οδηγός χρήσης μη σεξιστικής γλώσσας
https://sarantakos.wordpress.com/2015/12/16/sexistlang/

Εγώ θέλω ακόμα και τα διοικητικά κείμενα να έχουν κάποιο βαθμό προφορικότητας, να μπορώ να τα διαβάσω από το τηλέφωνο σε κάποιον που ενδιαφέρεται. Κείμενα σαν το παρακάτω δεν μπορώ να τα διαβάσω:

με την ελπίδα της αφύπνισης και της εμπέδωσης δικαιότερων τρόπων αναφοράς τόσο στις/ους συντελεστές/τριες της δημόσιας διοίκησης όσο και στους/στις αποδέκτες/τριές της.
 
Συμφωνώ απόλυτα με όσα έγραψε ο Νίκος σήμερα, και ιδίως με τις προτάσεις που κάνει στο τέλος του σημειώματος (η τελευταία μάλιστα μου λύνει και το πρόβλημα με το «νοσοκόμα», που είχα περιγράψει εδώ παλιότερα).

Επίσης, αντί για τα «εκτροχιασμένα βαγόνια» όπως τα λέει ο Νίκος, εγώ προσωπικά θα προτιμούσα να χρησιμοποιείται μόνο το θηλυκό γένος σε όλα τα δημόσια έγγραφα (π.χ. από το 2021 και για τα επόμενα 200 χρόνια, μετά αλλάζουμε πάλι) :-)
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Επίσης, αντί για τα «εκτροχιασμένα βαγόνια» όπως τα λέει ο Νίκος, εγώ προσωπικά θα προτιμούσα να χρησιμοποιείται μόνο το θηλυκό γένος σε όλα τα δημόσια έγγραφα (π.χ. από το 2021 και για τα επόμενα 200 χρόνια, μετά αλλάζουμε πάλι) :-)

-- Μα γιατί ενίστασθε πάλι κυρία/κύριε συνήγορε;
-- Επειδή συνομολογήσαμε ότι η/ο πελάτης/πελάτισσά μου δεν προσπάθησε να εισέλθει στην οικία της/του ενάγουσας/ενάγοντος και τώρα βλέπουμε ανατροπή στα πρακτικά.
-- Μα τι λέτε;
-- Ορίστε, κυρία/κύριε πρόεδρε. Εκεί που έλεγε «Η/Ο ενάγουσα/ενάγων ρώτησε από το θυροτηλέφωνο: "Ποιος είναι;" και αφού άκουσε το όνομα είπε "Ανέβα"» έχει γίνει στα πρακτικά "Ποια είναι;"
-- Και λοιπόν;
-- Αφού έχει αποδειχτεί ότι η/ο μοναδική/μοναδικός ενδεχομένως εμπλεκομένη/εμπλεκόμενος γυναίκα/άντρας είναι η/ο πελάτισσα/πελάτης μας στην υπόθεση, η μετατροπή του "Ποιος είναι;" σε "Ποια είναι;" αποδίδει στην/στον ενάγουσα/ενάγοντα ότι αναγνώρισε την/τον πελάτισσα/πελάτη μας, κυρία/κύριε πρόεδρε.
-- Έχετε δίκιο κυρία/κύριε συνήγορε. Χμμ, ας συμβουλευτούμε το υπουργείο για την περίπτωση. Διακόπτεται η δίκη. Επόμενη δικάσιμος, βλέπω εδώ, το 2057. Στις 3 Μαρτίου, ώρα 11.30.
-- Σε 32 χρόνια κυρία/κύριε πρόεδρε;
-- Τι να κάνουμε, κυρία/κύριε συνήγορε. Τότε υπάρχει.
-- Ε, μα τον γεροδιάβολο!
-- Τς, τς, άρθρο, άρθρο! Μη γίνεστε σεξίστρια/σεξιστής, κυρία/κύριε συνήγορε!
 
Εγώ θέλω ακόμα και τα διοικητικά κείμενα να έχουν κάποιο βαθμό προφορικότητας, να μπορώ να τα διαβάσω από το τηλέφωνο σε κάποιον που ενδιαφέρεται. Κείμενα σαν το παρακάτω δεν μπορώ να τα διαβάσω:

με την ελπίδα της αφύπνισης και της εμπέδωσης δικαιότερων τρόπων αναφοράς τόσο στις/ους συντελεστές/τριες της δημόσιας διοίκησης όσο και στους/στις αποδέκτες/τριές της.

Και δεν φταίνε μόνο τα εκτροχιασμένα βαγόνια που δεν μπορείς να το διαβάσεις ή που δεν θα σε καταλάβει από το τηλέφωνο ο συνομιλητής σουυπ΄'. Η φράση έχει επίσης πέντε συναπτές γενικές και δυο ρήματα που συνδέονται με "και" αλλά που μόνο το ένα συνδέεται με τα επόμενα.

Πολύ καλύτερο θα ήταν "Με την ελπίδα να υπάρξει αφύπνιση και να εμπεδωθούν δικαιότεροι τρόποι αναφοράς..."
 
Από τα σχόλια στο μπλογκ του Σαραντάκου, αξίζει να τονιστεί (και πάλι...) αυτό που αναφέρει ο χρήστης Κουνελόγατος στο #5:
Να προσθέσω ότι και στη δουλειά μου γράφουν, π.χ. Μαρία Παπαδοπούλου, Γενικός Διευθυντής, Προϊστάμενος.
Αυτό ξεκίνησε πριν από καμμιά δεκαριά χρόνια περίπου, παλιότερα ήταν Διευθύντρια, Προϊσταμένη κλπκλπ…

Ως γνωστόν, ο ελληναραδισμός συμπλέει με αγραμματοσύνη, αγγλοστρέφεια και σεξισμό.
 
Έχω κι άλλη μια πρόταση για την προώθηση της ισότητας των φύλων στα επίσημα έγγραφα: τα πρόσωπα που μπορεί να είναι είτε φυσικά είτε νομικά να γράφονται πάντοτε σε θηλυκό γένος (η κατασκευάστρια, η εργοδότρια, η αντισυμβαλλόμενη κ.ο.κ.). Την αφήνω εδώ να υπάρχει :-)
 
Επειδή ούτως ή άλλως τα νομικά πρόσωπα γράφονται συνήθως στο θηλυκό (εννοείται η "εταιρεία"), κι επειδή τα θηλυκά φυσικά πρόσωπα γράφονται συνήθως στο θηλυκό (κι αν μερικές φορές δεν γράφονται, αυτό μπορεί εύκολα να επεκταθεί), η πρόταση συνοψίζεται στο εξής: τα αρσενικά φυσικά πρόσωπα να γράφονται πάντοτε στο θηλυκό γένος. Όταν π.χ. ο Μπάμπης νοικιάζει τη γκαρσονιέρα του στον Μήτσο, θα λέμε "η εκμισθώτρια" και "η μισθώτρια". Ή όταν παίρνω γνήσιο υπογραφής θα γράφω στο τέλος "η δηλούσα" κι από κάτω την ονοματάρα μου και την υπογραφάρα μου. Και η αίτηση του Πολύκαρπου σε δημόσια υπηρεσία θα τελειώνει με το "Η αιτούσα - Πολύκαρπος Μαλλιαρομπέτης". Ρηξικέλευθο, δεν λέω, αλλά αν δεν καθιερωθεί να νοείται κάτι θηλυκού γένους (δεν βλέπω άλλο υποψήφιο από την πασπαρτού "οντότητα") δεν περιμένω να πάει μακριά. Άσε που μου φαίνεται περίεργο να αντιμετωπίζω τους φίλους μου σαν οντότητες. Θα είχε όμως και τα θετικά του: "-- Σε ζητάνε στο τηλέφωνο" "-- Άντρας ή γυναίκα;" "-- Δεν ξέρω. Μια οντότητα."

Κατά τα άλλα, έχουμε αναφερθεί αρκετά στην ανάγκη ενός γενικού ("επίκοινου") γένους, στο γεγονός ότι αυτό στα ελληνικά είναι το αρσενικό και στη βεβαιότητα ότι, αν λανσαριστεί (εκ των άνω και με μισερά αποτελέσματα βεβαίως) το θηλυκό σαν γενικό γένος, απλώς θα μπερδευτούν τα δύο γενικά γένη και θα κυνηγάμε με το ντουφέκι τη σαφήνεια στον λόγο μας. Έχουμε επίσης αναφερθεί στο πόσο η έμφυλη ορθότητα, συνήθως διαποτισμένη από το πνεύμα της υποκριτικής αμερικανιάς, μας αφήνει με διάφορα "η βουλευτής" και "η δικαστής" και τόσα μουστακαλίδικα επαγγελματικά, και είτε μας πλασάρει απευθείας αγγλικά είτε μας βγάζει το μάτι με πανσπερμία "ο/η", "του/της", "-τής/-τρια" και Όμηρε σφράγισε το έρκος των οδόντων μου μην πω καμιά κακή λέξη.

Αλλά εμένα άλλο μου κάνει εντύπωση. Υπάρχουν μερικοί (όπως εγώ) που πιστεύουν ότι η γλώσσα δεν μπορεί να διαμορφωθεί με διατάγματα. Μπορεί να επηρεαστεί, να αποσταθεροποιηθεί, αλλά όχι να διαμορφωθεί τυποποιούμενη βάσει κανόνων. Μέχρι στιγμής αυτό έχει επιτευχθεί μόνο στο "1984" του Όργουελ. Υπάρχουν μερικοί που πιστεύουν το αντίθετο και φιλοδοξούν να βελτιώσουν τη θέση του γυναικείου φύλου στη γλώσσα (κάτι που άλλωστε δεν έχει κόστος για τους φοροδιαφεύγοντες και μαυροχρηματοβριθείς οφσορούχους). Έχει καλώς. Αν όμως δεχόταν κάποιος την παλαβή υπόθεσή τους για τη δυνατότητα διαμόρφωσης της γλώσσας εκ των άνω, δεν θα ήταν λογικό να θεωρήσει ότι το παρθενογεννημένο τεχνητό γενικό γένος θα έπρεπε αναγκαστικά να είναι το ουδέτερο; Αν δηλαδή το γενικό γένος δεν θέλαμε να είναι το αρσενικό και ήμασταν θεοί της γλώσσας, δεν θα ήταν λογικό να δημιουργήσουμε ένα γενικό γένος χωρίς σήμανση φύλου; Ή να είσαι θεός ή να μην είσαι. Με ημίθεους θα ασχολούμαστε τώρα;
 
Θέμη, τι ωραία που τα λες! <3

Εγώ το έχω σκεφτεί εδώ και χρόνια. Αν δεν το προτείνω, είναι επειδή δεν πιστεύω ότι μπορεί η γλώσσα να ρυθμιστεί κανονιστικά με άνωθεν επιβολή. Μη νομίζετε ότι είναι επειδή έχω μηδενική επιρροή και δυνατότητα εφαρμογής της ιδέας μου.
 
Top