Νεολογισμοί (Neologisms)

Καλά κάνεις και συμπληρώνεις τον ορισμό με την απαίτηση για ειδική μεταχείριση και εξαίρεση από τους κανόνες που αφορούν τους υπόλοιπους «μη μοναδικούς». Ο ελληνικός εξαιρετισμός πιστεύει ότι όλοι μας χρωστούν από τον καιρό της μεταλαμπάδευσης του πολιτισμού και ότι όλα πρέπει να μας συγχωρούνται (αφού μας πήραν τα φώτα και τώρα μέσα στο σκοτάδι πέφτουμε συνέχεια ο ένας πάνω στον άλλο).
 
καζινοκαπιταλισμός (ο) ο καπιταλισμός του τζόγου (με χρηματοπιστωτικά εργαλεία που δεν αντιστοιχούν στην πραγματική οικονομία), ο αντιπαραγωγικός καπιταλισμός.
Υπάρχουν, τέλος, κι εκείνοι [...] που ερμηνεύουν την κρίση ως «κρίση χρέους» ή «διευρύνουν» τα όρια της «κριτικής» τους υποδεικνύοντας ως ένοχο το λεγόμενο «καζινοκαπιταλισμό», θεωρώντας ως βασική αιτία της κρίσης την απληστία του «σύγχρονου καπιταλισμού» και τα εντεινόμενα φαινόμενα παρασιτισμού και σήψης του συστήματος. (Από το Είναι ο καπιταλισμός, ηλίθιε του Ν. Μπογιόπουλου)


casino capitalism
high-risk financial dealings; a global phenomenon of increased financial risk-taking and instability, as an outcome of financial markets becoming very large and introducing many new investment products, and financial institutions being self-regulated, among other factors
http://www.qfinance.com/dictionary/casino-capitalism
 
δεικτοβαρής (ο), δεικτοβαρής (η), δεικτοβαρές (το) [δiktovarís] επίθ. Ε10 [Χρηματιστήριο] που επηρεάζει σημαντικά τον Γενικό Δείκτη (ενν. τού Χρηματιστηρίου), αυτός του οποίου οι μεταβολές έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην πορεία τού Δείκτη (ό.π.) και συχνά χρησιμοποιείται ως πεδίο στοχευμένων αγοραπωλησιών προκειμένου να οδηγηθεί ο Δείκτης σε συγκεκριμένα επίπεδα ή να συγκρατηθεί η πτώση του· ΦΡΑΣ. δεικτοβαρής άνοδος 1. άνοδος του Γενικού Δείκτη επειδή υπήρξε άνοδος σε δεικτοβαρείς μετοχές 2. λέγεται όταν η άνοδος του Δείκτη σε κάποια συνεδρίαση δεν αντικατοπτρίζει γνήσια άνοδο της Αγοράς ή μεταστροφή του κλίματος, αλλ' απλώς πουσάρισμα δεικτοβαρών τίτλων.

Για την έννοια πρώτα, τούτο είναι εφικτό επειδή ο Γενικός Δείκτης του Χ.Α.Α. (όπως επίσης και οι FTSE/ASE-20 και FTSE Mid 40) είναι Δείκτης σταθμισμένος με βάση την κεφαλαιοποίηση (βλ. capitalization-weighted index), οπότε ακόμη και μια μικρή κίνηση σ' ένα βαρύ χαρτί αποτυπώνεται έντονα στην τιμή του Δείκτη.

Για τον νεολογισμό τώρα, η λέξη μετρά τουλάχιστο μια δεκαετία ζωής κι εμφανίζει πολλές δεκάδες χιλιάδες διαδικτυακά ευρήματα — από τα οποία ενδεικτικά αναφέρουμε:
  • Τον κίνδυνο να αποτελέσει μια απλή παρένθεση το πρόσφατο ανοδικό άλμα αντιμετωπίζει τώρα η Σοφοκλέους, ύστερα από την απροθυμία των τραπεζών να «συνδράμουν» την προσπάθεια της περιφέρειας. Ο συγκεκριμένος δεικτοβαρής κλάδος που αναμενόταν να αποτελέσει τον καταλύτη της επανόδου της αγοράς σε θετική τροχιά, με αφορμή τα όντως πολύ καλά αποτελέσματα εξαμήνου που ανακοινώθηκαν τόσο για την Alpha Bank όσο και για την Εθνική Τράπεζα, τελικώς αποτέλεσε την αιτία για την οπισθοχώρηση της Σοφοκλέους ιδιαίτερα στη συνεδρίαση της Παρασκευής όπου οι πιέσεις εντάθηκαν.
  • Oι δεικτοβαρείς τίτλοι της αγοράς ήταν για άλλη μία συνεδρίαση η βασική αιτία ανόδου της Σοφοκλέους, η οποία ανέκαμψε σημαντικά, καταγράφοντας κέρδη σε ποσοστό 1,04%.
  • Aπομένουν ακριβώς 35 συνεδριάσεις για να εκπνεύσει και το 2004, και η γεύση που αφήνει η φετινή χρηματιστηριακή εικόνα είναι η καταλυτική υπεροχή των δεικτοβαρών μετοχών έναντι των άλλων τίτλων. [...] O κ. Δημήτρης Tζάνας εκφράζει την άποψη ότι εάν διαχυθεί η δεικτοβαρής άνοδος της Σοφοκλέους και στις άλλες μετοχές, θα έχουμε τη συμμετοχή και περισσοτέρων επενδυτών και περαιτέρω βελτίωση του χρηματιστηριακού κλίματος.
  • Το πλέον δεικτοβαρές χαρτί της αγοράς και ταυτόχρονα με τη μεγαλύτερη έκθεση στα ελληνικά ομόλογα αντιδρά υποτονικά, στα 6,12 ευρώ.
  • Αγορές σε δεικτοβαρείς μετοχές και επιλεκτικές τοποθετήσεις στη μεσαία κεφαλαιοποίηση συνιστά η Alpha Finance στο εβδομαδιαίο report της.
  • Είτε έτσι όμως είτε αλλιώς, το δεικτοβαρές τμήμα της αγοράς ήταν, είναι και θα παραμείνει στα χέρια και τις ορέξεις των ξένων.
  • Ενισχύεται η ζήτηση σε δεικτοβαρή χαρτιά, περιορίζονται οι απώλειες.
  • Στην πρώτη θέση ήταν και παραμένει η Εθνική Τράπεζα με κεφαλαιοποίηση πάνω από τα 15 δισ. ευρώ και με τον τίτλο της πιο δεικτοβαρούς μετοχής, αφού επηρεάζει σε ποσοστό 10% την καθημερινή πορεία του Γενικού Δείκτη.
  • Αξίζει να ληφθεί υπόψη ότι οι χθεσινοί αγοραστές στερήθηκαν και τη βοήθεια του πλέον δεικτοβαρούς τίτλου, δηλαδή της Coca-Cola, που κινήθηκε μόνιμα με αρνητικό πρόσημο, ενώ επίσης μόνιμα με αρνητικό πρόσημο κινήθηκαν (από τις μετοχές του FTSE25) και οι Εθνική και Κύπρου.
  • Στη σημερινή συνεδρίαση συνεχίστηκε η αποκλίνουσα η διακύμανση βασικών δεικτών, καθώς έχει μεταβληθεί θεαματικά ο συντελεστής στάθμισης στη διαμόρφωσή τους. Συγκεκριμένα, πέραν της εδώ και μήνες πιο δεικτοβαρούς μετοχής του δείκτη (3E με 16,94%), δεύτερος για τον Large Cap έρχεται ο ΟΤΕ με 12,51%, τρίτος ο ΟΠΑΠ με 9,21% και τέταρτη με 8,1% η Εθνική.
.
 
Με ευκαιρία τη συζήτηση σε άλλο νήμα (όπου υπάρχουν οι πολύ φρέσκοι νεολογισμοί φοιτητοποίηση και φοιτητικοποίηση), νομίζω ότι αξίζει να μπει στα λεξικά η φοιτητούπολη. Σχηματίζεται όπως και η πανεπιστημιούπολη — ανώμαλα ή λανθασμένα, σύμφωνα με τη σημείωση στο ΛΝΕΓ:

πανεπιστημιούπολη ή πανεπιστημιόπολη, μεγαλούπολη ή μεγαλόπολη κ.τ.ό.;
Οι περισσότεροι ομιλητές λένε —και γράφουν— τους τύπους με -ου- (πανεπιστημιούπολη, μεγαλούπολη) αναλογικά προς τα Αλεξανδρούπολη, Αδριανούπολη, Κωνσταντινούπολη κ.τ.ό. Ωστόσο, ενώ τα τοπωνύμια Αλεξανδρούπολη (< Αλεξάνδρου πόλη), Αδριανούπολη (< Αδριανού πόλη), Κωνσταντινούπολη (<Κωνσταντίνου πόλη) έχουν σχηματιστεί κανονικά με το α΄συνθετικό σε γενική πτώση, τα πανεπιστημιούπολη και μεγαλούπολη έγιναν από τα πανεπιστήμιο + πόλη και μεγάλη + πόλη και θα έπρεπε, όπως όλα τα σύνθετα, να συνδέονται με το συνδετικό φωνήεν -ο- (πβ. παιδί + κόσμος > παιδ-ό-κοσμος, λίμνη + θάλασσα > λιμν-ο-θάλασσα, μεγάλος + βιομήχανος > μεγαλ-ο-βιομήχανος κ.ο.κ.). Άρα προτιμότεροι για τον προσεκτικό ομιλητή είναι οι τύποι πανεπιστημιόπολη και μεγαλόπολη, όπως λέμε και κωμ-ό-πολη, αγροτ-ό-πολη, μητρ-ό-πολη, ακρ-ό-πολη, νεκρ-ό-πολη, λου-τρ-ό-πολη, κοσμ-ό-πολη (κοσμοπολίτικος) κ.ά. Το ίδιο ισχύει και για τύπους όπως εργατούπολη, παιδούπολη, κηπούπολη, που ακούγονται ενίοτε αντί των εργατόπολη, παιδόπολη, κηπόπολη κ.τ.ό.

Στις λέξεις σε –ούπολη θα προσθέσω την τενεκεδούπολη, την παραγκούπολη, την τσιμεντούπολη και την πολυτεχνειούπολη. Συγγνώμη, ΛΝΕΓ, καλές οι σημειώσεις για να παρακολουθούμε τα φαινόμενα της γλώσσας, αλλά αυτός ο «προσεκτικός ομιλητής» μπορεί να επιβιώνει όταν προλαβαίνει. Κατόπιν εορτής, διατρέχει τον κίνδυνο να γίνει γραφικός.
 
nickel said:
Στις λέξεις σε –ούπολη θα προσθέσω την τενεκεδούπολη, την παραγκούπολη, την τσιμεντούπολη και την πολυτεχνειούπολη.
Click to expand...
Ας βάλουμε και το ποια σε -ούπολη έχει το Αντίστροφο (Αναστασιάδη-Συμεωνίδη):
  • αγρούπολη
  • αλσούπολη
  • ανθούπολη
  • βιντεούπολη
  • δωρούπολη
  • εργατούπολη
  • θεούπολη
  • κηπούπολη
  • κινηματογραφούπολη
  • μεγαλούπολη
  • νιντεντούπολη
  • οικουμενούπολη
  • παιδούπολη
  • πανεπιστημιούπολη
  • παραγκούπολη
  • ποδηλατούπολη
  • πολεμούπολη
  • πολυτεχνούπολη
  • τενεκεδούπολη
  • τσιμεντούπολη
 
Να βάλουμε και τη μπουγατσούπολη ή θα παρεξηγηθεί κανείς; icon_mrgreen.gif
 
Ώρες-ώρες είναι ν' απορεί κανείς με το πώς τα καταφέρνουν οι λεξικογράφοι μας κι αφήνουν αλημματογράφητες κάποιες κοινότατες λέξεις... Ούτε λοιπόν το ΛΝΕΓ (2012) ούτε το ΛΚΝ καταγράφουν το επίθετο γκομενικός και τα παράγωγά του (δηλ. τον ουσιαστικοποιημένο πληθυντικό ουδετέρου —τα γκομενικά— και το λογιότροπο επίρρημα γκομενικώς), με δεκάδες χιλιάδες δικτυακά ευρήματα αλλά και, πολύ πριν απ' το Ίντερνετ, με εντονότατη γλωσσική παρουσία. Ακολουθούν εντελώς ενδεικτικά ορισμένα παραδείγματα χρήσης απ' την ελληνική ιντερνετόσφαιρα:
τα γκομενικά​
  • Από 'δώ την φέραμε την κουβέντα, από 'κεί την γυρίσαμε, πάλι στα γκομενικά καταλήξαμε...
  • Τον τελευταίο καιρό έχω μεγάλη ρέντα στα γκομενικά!
  • Βανδή: «Έχουμε κόψει τα γκομενικά με τον Ντέμη.»
  • Πάντα ανάμεσα στα γκομενικά και τ' άλλα ζητήματα, θα επιλέγω ν' ασχολούμαι με τα γκομενικά.
  • Άμα η φιλία χαλάει για γκομενικά, σκατά φιλία είναι.
γκομενικώς​
  • [Ο Παπακαλιάτης] στο "Να με Προσέχεις" ήταν ο πιο αηδιαστικά άχρηστος γκομενικώς χαρακτήρας.
  • Το να 'σαι η Τζέλλω [ΣτΖ: Jennifer Lopez] και να πηγαίνεις γκομενικώς απ' το σκατό στον εμετό είναι επιεικώς τραγικό.
  • Οπότε πάω διά της πλαγίας οδού, τον αποφεύγω μέχρι να το πάρει γραμμή ότι δεν με ενδιαφέρει ούτε γκομενικώς, ούτε φιλικώς, ούτε κοινωνικώς, ούτε τίποτα!
  • Τα σούρτα-φέρτα οικογενειακώς, γκομενικώς και γραμματειακώς του παρελθόντος κομμένα σε καιρούς «ξηρασίας» και ελλείψεως «σάλιου».
Συνάψεις για το επίθετο:​
  • γκομενικός οδηγός [ΣτΖ: ήγουν guide] / λόγος / σκοπός / παροξυσμός κλπ
  • γκομενική κατάσταση [ΣτΖ: κ. γκομενοκατάσταση] / ζωή / επιστήμη / συμβουλή / φάση / επιτυχία / απογοήτευση / σχέση / γκάμα / διαφήμιση / παρέλαση κλπ
  • γκομενικά ζητήματα / θέματα / προβλήματα / τραβήγματα / τραβάγκελα / ζόρια κλπ.
 
Παλιότερη, και εμφατικά λαϊκότερη, μορφή: γκόμινα.
Το συζητούν και εδώ (βλ. # 88, 127-139, 141, 144, 147, 149, 165, 169).
 
δεσποζόμενα ζώα (πρώτη εμφάνιση εδώ: 3/6/2010)

Σύμφωνα με τον νόμο 2039/2012 (συνημμένο):
Δεσποζόμενο ζώο συντροφιάς είναι κάθε μη άγριο ζώο, που συντηρείται ή προορίζεται να συντηρηθεί από τον άνθρωπο, κυρίως μέσα στην κατοικία του, για λόγους ζωοφιλίας ή συντροφιάς και τελεί υπό την άμεση επίβλεψη και φροντίδα του ιδιοκτήτη, κατόχου, συνοδού ή φύλακά του.

Σε νομικά κείμενα βρίσκω τον όρο να πρωτοεμφανίζεται σε υπουργική απόφαση του 2003 (280239/2003, ΦΕΚ Β 1712 20031119).

Υποθέτω ότι αποδίδει το owned pets.
 

Attachments

Νομίζω ότι μπορούμε να προτείνουμε ανενδοίαστα να ενταχθεί το ρήμα αντιρροπώ στους νεολογισμούς.

Είναι προφανές ότι βγαίνει από το επίθετο αντίρροπος. Από το επίθετο, σύμφωνα με το ΛΚΝ, υπάρχει ρήμα αντιρροπίζω («κάνω τα αντίρροπα ισόρροπα, τα εξισορροπώ»). Είναι ωστόσο λιγοστές οι χρήσεις με -ι- (αντιρροπίζουν, αντιρροπίσουν, αντιρροπιστούν), ενώ είναι πάμπολλοι και από έγκυρες πένες οι τύποι τού αντιρροπώ:

  • Η προσπάθεια αυτή της καρδιάς να αντιρροπεί τη βλάβη της φθάνει μέχρι ενός ορίου...
  • οι δημόσιοι (και κοινοτικοί) επενδυτικοί πόροι ούτε απορροφήθηκαν εγκαίρως, ούτε αξιοποιήθηκαν ώστε να αντιρροπήσουν τη μείωση του ΑΕΠ.
  • Η εναπόθεση ποτάμιων ιζημάτων αντιρρόπησε σταδιακά την καταβύθιση...
  • Οι διαβρώσεις αντιρροπούνται από παραγωγή νέου οστού...
  • Η ανωτέρω απώλεια προβλέπεται να αντιρροπηθεί από την προσδοκώμενη μείωση των επιτοκίων των Ομολόγων

Το αντιρρέπω των αρχαίων δεν μετράει καθόλου. Και η σχέση με το ισορροπώ είναι καταλυτική.
 
Καλημέρα. Ένας νεολογισμός του οποίου η χρήση και η χρησιμότητα θα ευχόμουν να είναι παροδικές είναι ο γκριλισμός, βασισμένος στον ιταλικό grillismo, από το επώνυμο του Beppe Grillo. Ο ισμός δεν κρατάει το -ο- αν και υπάρχει προηγούμενο, π.χ. τιτοϊσμός. Έχω την εντύπωση ότι κάποιοι χαίρονται για την παρεξηγήσιμη παρήχηση, π.χ. ο σχολιαστής σε άρθρο του Βήματος που έβαλε τίτλο στο σχόλιό του «Μπεπεκίστικοι γκριλισμοί».
 
Χμ...να πω την αμαρτία μου, από τη στιγμή που άκουσα το όνομα του Γκρίλλο σκέφτομαι συνέχεια το τραγουδάκι:

Ο μπαρμπα-Μπρίλιος-Γκρίλλο, είχ' ένα γάλο, πολύ μεγάααλο!

:p
 
Από το όνομα του Τίτο βγαίνει ο τιτοϊσμός και ο τιτοϊστής. Αλλά εκεί τα ελληνικά συμπλέουν με τα αγγλικά (titoism), ενώ στα γαλλικά ας πούμε λένε titisme (parfois "titoïsme"), και titiste. Γενική εφαρμογή έχουν ο μαοϊσμός και ο μαοϊστής. Αλλά δεν συμβαίνει πάντα έτσι. Άλλοτε τα παίρνουμε απευθείας από την ξένη γλώσσα, όπως, για παράδειγμα, ο παμπλισμός (le pablisme). Στον δέκατο ένατο και στον εικοστό αιώνα υπήρχαν στην Ισπανία οι καρλιστές, οπαδοί του Δον Κάρλος (όχι εκείνου του Βέρντι, άλλου). Και στο Διαδίκτυο βλέπει ότι υπάρχουν αρκετοί γκραουτσισμοί!

Θα θυμάστε το φαρμακερό σύνθημα του Μάη του '68 Je suis marxiste --tendance Groucho
(και στα αγγλικά) I am a Marxist of the Groucho tendency

Ιδού τα λάβαρα:

grouchokarl.jpg
.....και.....
grouchomarxist3.jpg



αλλά εγώ πιστεύω σε άλλο ευαγγέλιο:

lennon2q.jpg
 
You must log in or register to reply here.
Back
Top