Έξω τα Αρχαία από το Γυμνάσιο

nickel

Administrator
Staff member
για να μην την ενοχλούμε οι υπόλοιποι μας έβαζε να τρέχουμε επί μισή ώρα γύρω γύρω κι όποιος σταματούσε θα έπρεπε να τρέξει κι άλλους δέκα γύρους.

Καλημέρα. Σε ποιο στρατόπεδο σε είχαν κλεισμένη ακριβώς; :)

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να καταργηθεί το μάθημα ή ότι πρέπει να αλλάξει η μέθοδος διδασκαλίας; Επιπλέον, είναι το μόνο μάθημα που διδάσκεται με άσχημο τρόπο;
Διδάσκεται (κατά τη γνώμη κάποιων) με τρόπο εντελώς άσχετο με το σκοπό του. Μπερδεύουν τα νοήματα της Αντιγόνης με τη γενική αφαιρετική. Και, στο τέλος, τους μένουν κάτι σκόρπια κλαδάκια, ούτε μισό δέντρο, και καμιά αντίληψη του δάσους.

(Για τη Χημεία δεν μπορώ να μιλήσω. Καλά διδασκόταν, όπως τη θυμάμαι. Εμένα δεν άγγιξε.)
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
(Για τη Χημεία δεν μπορώ να μιλήσω. Καλά διδασκόταν, όπως τη θυμάμαι. Εμένα δεν άγγιξε.)

Μην το λες. Σκέψου και πόσους άλλους ακόμη δεν έχει αγγίξει. Πόσοι άνθρωποι δεν μπορούν να ξεχωρίσουν βασικές έννοιες της χημείας επειδή έπρεπε να αποστηθίζουν χημικές αντιδράσεις και να παπαγαλίζουν τύπους της οργανικής χημείας.

(Εμένα με άγγιξε μια χαρά. εκεί μάζευα βαθμουλάκια επί χρόνια, αλλά για να πω και το μυστικό, τα έμαθα με το γερμανικό σχολικό πρόγραμμα...)
 

SBE

¥
Καλημέρα. Σε ποιο στρατόπεδο σε είχαν κλεισμένη ακριβώς; :)

Δε θίγω συνταξιούχους γυμναστές :cool:

Άλλωστε μι φορά μας επέτρεψε να βάλουμε την κασέτα της Τζέην Φόντα και να κάνουμε αερόμπικ. Θα πρέπει να ήταν η μόνη φορά που γυμναστήκαμε.
Τον υπόλοιπο καιρό, κάντε είκοσι γύρους κι όποιος σταματήσει θα κάνει κι άλλους πέντε, μετά εξάσκηση για 110 μ μετ'εμποδίων (εγγύηση δηλαδή ότι θα γυρίζαμε σπίτι με μελανιασμένα πόδια γιατί παραήταν ψηλά αυτά τα @!#$%$#%$ τα εμπόδια).
 
Τώρα για τα αρχαία...
Είναι διαφορετικό μάθημα η διδασκαλία των αρχαίων κειμένων από μετάφραση και η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Γι'αυτό τα αντιμετωπίζω σαν ξεχωριστά μαθήματα. Νόμιζα ότι το είχαμε ξεκαθαρίσει αυτό, ελπίζω η διευκρίνιση να βοηθάει, Ανεφ!

Βλέπω ότι λίγο πολύ συμφωνούμε ότι ο τρόπος που διδάσκονται τα αρχαία στα σχολεία δεν είναι καλός. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να καταργηθεί το μάθημα ή ότι πρέπει να αλλάξει η μέθοδος διδασκαλίας;
Επιπλέον, είναι το μόνο μάθημα που διδάσκεται με άσχημο τρόπο;

Για το πρώτο, θα βοηθούσε η διευκρίνιση αν δεν είχες θέσει το πλαίσιο αλλιώς ('είναι περίεργο που θεωρούνται οι κλασσικές σπουδές ντεμοντέ, γιατί ανήκουν στις σπουδές που δεν οδηγούν σε άμεση επαγγελματική αποκατάσταση'). Σ' αυτό το πλαίσιο απάντησα ότι η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γραμματείας εξακολουθεί να ανήκει στις κλασικές σπουδές, αυτό που πρέπει να καταργηθεί είναι η διδασκαλία της γλώσσας μόνο.

Για το δεύτερο, το αίτημα για κατάργηση της διδασκαλίας των αρχαίων δεν συνδέθηκε τόσο πολύ με την ποιότητα της διδασκαλίας απ΄όσο ξέρω. Η εισαγωγή τους στο γυμνάσιο πάντα βασιζόταν στο επιχείρημα της λεγόμενης λεξιπενίας, ή γενικά της φθοράς και της έκπτωσης της νέας ελληνικής. Σ' αυτό έρχονται οι γλωσσολόγοι και λένε ότι τα παιδιά όχι μόνο δεν μαθαίνουν καλύτερα τα νέα ελληνικά μέσω αρχαίων αλλά μπερδεύονται κιόλας (λόγω κακής διδασκαλίας λες εσύ, λόγω κυρίως της γενικής σύγχυσης και της ιδεολογίας της μίας και ενιαίας γλώσσας λέω εγώ).

Αν πάλι το επιχείρημα είναι ότι πρέπει οπωσδήποτε η υποχρεωτική εκπαίδευση να περιλαμβάνει και τη διδασκαλία της αρχαίας γλώσσας πρέπει κάποιος να μας πει γιατί. Μας κάνει πιο έξυπνους, πιο Έλληνες, πιο ανθρώπους, πιο ψηλούς (Αφού πρακτικά χρήσιμη δεν είναι ούτε καν γι' αυτούς που πρόκειται να σπουδάσουν κλασική φιλολογία. Η δική μου γενιά φιλόλογων, για παράδειγμα, δεν έχει διδαχτεί αρχαία στο γυμνάσιο). Τι το εγγενώς ευεργετικό έχει το λύω/λύεις/λύει/λύομεν/λύετε/λύουσιν;
 
Το πρόβλημα είναι η ιδεολογία (της διδασκαλίας των αρχαίων), π.χ. έτσι όπως εκφράζεται στο παραπάνω παράθεμα. Κι άμα έχεις πειστεί ότι τα αρχαία είναι πλουσιότερα, μουσικότερα κοκ. από τη μητρική σου γλώσσα, κι ότι πρέπει να εμπλουτίσεις τη δεύτερη πασπαλίζοντας από τα πρώτα, λογικό είναι να έχεις γλωσσικό πρόβλημα.
 
Ουπς, κάπως μπέρδεψα τις σελίδες.
Το "παραπάνω παράθεμα" ήταν αυτό που αποδίδεται στον Cantarella, στο ποστ του nickel (2.37).
 

nickel

Administrator
Staff member
Βαθιά βουτιά με μπόλικη διαδικτυογραφία. Υπάρχει ένα ενδιαφέρον κείμενο στην Πύλη, που υπογράφει ο Λάμπρος Πόλκας (το ιστολόγιό του: Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση). Τίτλος του άρθρου:
H διδασκαλία του μαθήματος της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και γραμματείας στο γυμνάσιο και το λύκειο

Σήμερα η Καθημερινή καταπιάνεται με το θέμα και θυμάται την έρευνα που είχε γίνει κατά το ακαδημαϊκό έτος 2008-09:

Αρχαία: βαρετά βιβλία και διδασκαλία
Πανελλαδική έρευνα του ΑΠΘ σε εκπαιδευτικούς
Του Αποστολου Λακασα

Απαιτούνται ριζικές αλλαγές στον τρόπο διδασκαλίας (και τις ώρες) των Αρχαίων Ελληνικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, καθώς οι περισσότεροι μαθητές πλήττουν, τα βιβλία είναι κακογραμμένα, ο τρόπος διδασκαλίας είναι στείρος και ενισχύει την παπαγαλία.

Αυτά προκύπτουν από τις απαντήσεις εκπαιδευτικών που συμμετείχαν σε πανελλαδική έρευνα του ΑΠΘ, τα αποτελέσματα της οποίας επαναθέτουν το ζήτημα της διδασκαλίας των Αρχαίων. Ενα θέμα που έφερε στο προσκήνιο και η πρόσφατη τοποθέτηση του Εμμανουήλ Κριαρά. Ο λόγιος δάσκαλος, στη συνάντηση που είχε με τον πρωθυπουργό Γ. Παπανδρέου, είπε ότι η διδασκαλία των Αρχαίων πρέπει να περιοριστεί στο λύκειο, αφού η ταυτόχρονη διδασκαλία Νέων και Αρχαίων στο Γυμνάσιο προκαλεί σύγχυση στους μαθητές. Ειδικότερα, σύμφωνα με την έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε 500 εκπαιδευτικούς από όλη τη χώρα, το ακαδημαϊκό έτος 2008-2009 από τον τομέα Παιδαγωγικής της Φιλοσοφικής ΑΠΘ με υπεύθυνο τον καθηγητή κ. Μιχάλη Κελπανίδη, προκύπτουν τα εξής:

- Οι δύο στους τρεις (67,9%) δεν είναι ικανοποιημένοι από τον τρόπο που γίνεται το μάθημα.

- Το 77,3% εντοπίζει προβλήματα στα βιβλία, ενώ το 57,6% πιστεύει ότι δίνεται βάρος στο συντακτικό και στη γραμματική, αλλά όχι στην κατανόηση των κειμένων.

- Οι περισσότεροι θεωρούν ότι τα Αρχαία είναι απαραίτητα ως μορφωτικό εφόδιο για τους μαθητές και διότι τους βοηθούν να κατανοούν τα Νεοελληνικά. Ομως, οι πιο πολλοί (43,5%) προκρίνουν την αύξηση των ωρών διδασκαλίας των Αρχαίων από μετάφραση και τη μείωση των ωρών από το πρωτότυπο.

«Το μάθημα που προκαλεί το μεγαλύτερο άγχος και τη μεγαλύτερη αποτυχία στο Γυμνάσιο είναι σήμερα τα Αρχαία», λέει στην «Κ» ο καθηγητής Παιδαγωγικών στο Παν. Ιωαννίνων κ. Αθανάσιος Γκότοβος. «Ηδη στο πρώτο τρίμηνο οι δύσμοιροι φιλόλογοι της Α΄ Γυμνασίου καλούνται να πετύχουν στόχους που είναι φύσει αδύνατον να επιτευχθούν. Η αποτυχία μετακυλίεται στους μαθητές και οι γονείς τρέχουν στα φροντιστήρια».

Είχε πάρει δημοσιότητα τότε (τον περασμένο Μάιο, για την ακρίβεια) ο καβγάς του καθηγητή Μ. Κελπεσίδη με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Στο συνημμένο PDF θα βρείτε τα σχετικά κείμενα, όπως δημοσιεύτηκαν στις παρακάτω σελίδες:
http://www.alfavita.gr/anakoinoseis/ank26_5_9_0302.php
http://www.alfavita.gr/anakoinoseis/ank28_5_9_0554.php
http://www.alfavita.gr/anakoinoseis/ank29_5_9_1253.php

Στην Καθημερινή δημοσιεύονται και δύο απόψεις, που ίσως δεν είναι αντικρουόμενες.

Aποψη: Ιδεολογική επιλογή

Tου Κωστα Aγγελακου*

Σχέση βασισμένη σε μια παρωχημένη μορφή διδασκαλίας, η οποία βομβαρδίζει τους μαθητές με γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα, ασύνδετα και απόμακρα από το αρχαίο κείμενο. Μια φορμαλιστική διδασκαλία, που δεν συνομιλεί με τη νεοελληνική γλώσσα αλλά, αντίθετα, προκαλεί περισσότερη γλωσσική σύγχυση στους μαθητές. Μια μονόδρομη διδασκαλία που αντιμετωπίζει την αρχαία σκέψη και τις ιδέες της ως μαυσωλείο κανόνων. Με σχολικά βιβλία δήθεν διαθεματικά (!), τα οποία περιέχουν κείμενα που δεν μπορεί να προσεγγίσει ένας απόφοιτος των φιλοσοφικών σχολών. Με διδάσκοντες είτε ανεπαρκώς προετοιμασμένους στα πανεπιστήμια για μια σύγχρονη διδασκαλία του μαθήματος είτε καθηλωμένους στη λογική μιας γραμματικοσυντακτικής αποστήθισης. Δεν είναι τυχαίο που δεν έχει γίνει ούτε επιτράπηκε από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο καμία έρευνα για την 20ετή σχεδόν δουλοπρεπή εφαρμογή αυτής της μηχανιστικής και αντιπαιδαγωγικής διδασκαλίας. Πρόκειται ξεκάθαρα για μια ιδεολογική επιλογή, συνυφασμένη με τη λογική του σημερινού σχολείου της πλήξης και της έλλειψης δημιουργικότητας, με στόχο την παιδαγωγική και πνευματική χειραγώγηση των μαθητών, αλλά και την ολοκληρωτική αποξένωσή τους από τις «επικίνδυνες» ιδέες των αρχαίων κειμένων, μέσω της καλλιέργειας μιας απέχθειας για την αρχαιογνωσία.

*Ο κ. Κ. Αγγελάκος είναι επίκουρος καθηγητής στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, διευθυντής του περιοδικού «Νέα Παιδεία».


Aποψη: Επιτέλους τι θέλουμε;

Tου Xρηστου Γιανναρα

Σίγουρα υπάρχουν διδακτικές μέθοδοι που κάνουν ένα γλωσσικό μάθημα συναρπαστικό και άλλες που το κάνουν αποκρουστικό. Στην Ελλάδα, όπου τα τελευταία 35 χρόνια οι «στρατηγικές» των υπουργών Παιδείας είναι συνήθως ιδεολογικές και όχι παιδαγωγικές, επιλέγονται οι πιο αποκρουστικές μέθοδοι διδασκαλίας. Δεν νομίζω να υπήρξε υπουργός υποψιασμένος για τις δύο θεμελιώδεις στην εκπαίδευση διαπιστώσεις: Πρώτον, ότι άνθρωπος χωρίς γλώσσα είναι άνθρωπος χωρίς σκέψη - ανάπηρη γλώσσα σημαίνει ανάπηρη σκέψη. Και δεύτερον, ότι σήμερα που η πληροφορία είναι αφειδώς προσιτή σε όλους, η σχολική εκπαίδευση θα έχει γονιμότητα μόνο αν θεμελιωθεί κατά προτεραιότητα στη διδασκαλία της γλώσσας ως λογικής και των μαθηματικών ως γλώσσας.

Η διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών στα σχολεία είναι κεντρικό πολιτικό πρόβλημα: Εχουμε κουραστεί από την προγονοπληξία, την κενή ρητορεία για τον κάποτε πολιτισμό μας, θέλουμε να τα παραμερίσουμε όλα αυτά; ΄Η πιστεύουμε ότι η αρχαία γλώσσα είναι στέρεο, εκπληκτικό σε αρτιότητα εφαλτήριο για το άλμα στη λογική συγκρότηση, την κριτική οξυδέρκεια, τη δημιουργική φαντασία σήμερα; Αν θέλουμε το πρώτο, να καταργήσουμε τα Αρχαία. Αν θέλουμε το δεύτερο, να τα διδάξουμε, σαν συναρπαστικό παιχνίδι, από το δημοτικό. Το Ετυμολογικό και το Συντακτικό της Αρχαίας έχει πειραματικά αποδειχθεί ότι γίνεται παιχνίδι για τα παιδιά. Παράλληλα, την τρέχουσα γλώσσα να την προσλαμβάνουν τα παιδιά από κορυφαία σημερινά λογοτεχνήματα, χωρίς Γραμματική και Συντακτικό «της Δημοτικής», δηλαδή της τεχνητής μας σχιζοφρένειας. Ο Παπανούτσος έλεγε σοφά: «Μόνο πατώντας στέρεα στην αρχαία γλώσσα μπορούμε να πλάσουμε σωστά (δημιουργικά) τη δημοτική».
 

Attachments

  • Έρευνα Κελπανίδη.pdf
    230.4 KB · Views: 272

nickel

Administrator
Staff member
Σε επιστολή του που δημοσιεύεται στο χτεσινό Βήμα, ο Θ. Βαμβάκος δεν διαφοροποιείται από τις απόψεις του Φ. Κακριδή (όπως τις διαβάζουμε στο πρώτο μήνυμα) και, πιστεύω, ούτε από τις απόψεις του Κριαρά.

Ο κ. Θεόφιλος Βαμβάκος, διπλ. μ/η μηχανικός ΕΜΠ, μεταφραστής δυτικοευρωπαϊκών και σλαβικών γλωσσών, από το Χαλάνδρι της Αθήνας, γράφει:

Με την ευκαιρία του δημοσιεύματος στο «Βήμα» της 27ης Οκτωβρίου 2009 για την επίσκεψη του Πρωθυπουργού στον αξιότιμο καθηγητή Κριαρά θα ήθελα να απασχολήσω τους αναγνώστες σας με κάποιες σκέψεις μου επί του θέματος της διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ο σεβαστός καθηγητής Κριαράς (να τα χιλιάσει!) θεωρεί, σύμφωνα με το δημοσίευμά σας, εγκληματικό να διδάσκονται τα Αρχαία Ελληνικά από το Γυμνάσιο, διότι μόνο αφού τελειώσει το Γυμνάσιο ο μαθητής θα έχει κατακτήσει τη γλώσσα του. Παρακαλώ, να μου επιτρέψει ο καθηγητής Κριαράς να πιστεύω ότι είναι λίγο αργά για τον μαθητή να έρθει σε πρώτη επαφή με τα Αρχαία Ελληνικά στο Λύκειο. Ωσπου να φθάσει εκεί θα έχει κάνει μοιραία ένα γλωσσικό εκπαιδευτικό ταξίδι που κατατρύχεται από αρκετά κακώς κείμενα (κατάργηση τρίτης κλίσης ενώ αυτή χρησιμοποιείται στον σημερινό ελληνικό λόγο, γενικότερα γραμματική που δεν τον καλύπτει πλήρως, λεξικά που δεν καλύπτουν λόγιες εκφράσεις-απολιθώματα, για να μη μιλήσουμε για τον βομβαρδισμό από γλωσσικά λάθη αρκετών ΜΜΕ κτλ.). Και τότε, υπό τις προαναφερθείσες συνθήκες, θα βρεθεί αντιμέτωπος, στο Λύκειο, με μια γλώσσα που θα του φανεί terra incognita, θα του φανεί δύσκολη και θα την αντιμετωπίσει σαν «ξένη» ή και άχρηστη δοθέντος ότι δεν μιλιέται πια. Επειδή δεν είμαι της φιλοσοφίας του μαύρου- άσπρου, δεν θα προτείνω να διδάσκονται τα Αρχαία Ελληνικά από το Γυμνάσιο. Θα προτείνω κάτι ενδιάμεσο, δηλαδή την αυστηρή και υποχρεωτική διδασκαλία, στο Γυμνάσιο, ενός μαθήματος που θα λέγεται Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας (δεν σημαίνει βέβαια τούτο διδασκαλία γλώσσας) στο πλαίσιο του οποίου ο μαθητής θα έχει την πρώτη συστηματική επαφή με τις εκδοχές της γλώσσας μας που προϋπήρξαν της σημερινής μορφής (αρχαία, καθαρεύουσα). Ετσι, φθάνοντας στο Λύκειο και αρχίζοντας να διδάσκεται τα Αρχαία Ελληνικά θα είναι και μυημένος αλλά και θα έχει προστατευθεί έναντι των προαναφερθέντων κακώς κειμένων.
 

SBE

¥
Αυτό που καταλαβαίνω από αυτά που παραθέτει ο Νίκελ είναι ότι όλοι λίγο πολύ παραδέχονται ότι η μέθοδος διδασκαλίας είναι πολύ σοβαρό πρόβλημα.
Το ότι τα τελευταία χρόνια έχει γίνει της μόδας να διανθίζεται ο λόγος μας από γιαλαντζί αρχαίες εκφράσεις με πολλά λάθη δεν είναι αποτέλεσμα της διδασκαλίας των αρχαίων, αυτά θα γίνονται όπως γίνονταν πάντα. Για φιγούρα, από μανταμσουσουδισμό κλπ. Πιο πολύ ευθύνονται οι απόφοιτοι των φιλοσοφικών παρά οι απόφοιτοι λυκείου, νομίζω.
Για το θέμα της διδασκαλίας συντακτικού και γραμματικής της νεοελληνικής, να πω μόνο πως εγώ ποτέ δεν τα διάβασα. Ο φυσικός ομιλητής δεν τα έχει ανάγκη. ελληνικά έμαθα από τους παπούδες μου, αποφοίτους δημοτικού, και από τους γονείς μου. Ποτέ δεν άκουσα κανέναν τους και κανέναν στον κύκλο μας να λέει εξαπανέκαθεν, έτσι ή άλλως, ούτως ή αλλιώς (και διάφορα άλλα δεσποινοστυλιανοπουλικά). Βεβαίως δεν έλεγαν ούτε το εξ απαλών ονύχων, ούτε ποιεί την νήσσαν, ούτε ασκός/ασκοί του Αιόλου, ούτε όλους όσοι (όλους όσους έλεγαν όπως το 99.999% των ελλήνων), ούτε χρησιμοποιούσαν ποτέ τη λέξη πλειονότητα για την πλειοψηφία (ομοίως όπως το 99.999% των ελληνων). Έλειψα μερικά χρόνια και ξαφνικά όλοι άρχισαν αν πετάνε το αρχαίο τους εδώ εκεί και να σκάνε για τον παρακείμενο της προστακτικής των σπανιότερων ρημάτων. Λες και πρώτα δεν μπορούσαμε να μιλήσουμε και τώρα μπορούμε. Και φταίνε τα αρχαία γι' αυτό, λέει!
 
Σε επιστολή του που δημοσιεύεται στο χτεσινό Βήμα, ο Θ. Βαμβάκος δεν διαφοροποιείται από τις απόψεις του Φ. Κακριδή (όπως τις διαβάζουμε στο πρώτο μήνυμα) και, πιστεύω, ούτε από τις απόψεις του Κριαρά.

Θα μου επιτρέψεις, nickel, να διαφωνήσω (παρόλο που καταλαβαίνω την τάση σου να συνθέτεις απόψεις:))
Ο κ. Βαμβάκος με τον κ. Κακριδή μπορεί να φτάνουν στο ίδιο συμπέρασμα (τη διδασκαλία της ιστορίας της ελλ. γλώσσας, και πολύ καλά κάνουν), φτάνουν όμως εκεί από διαφορετικούς δρόμους.

Αν καταλαβαίνω καλά, ο Φ. Κακριδής λέει πως δεν επιτρέπεται να ολοκληρώνει κανείς την υποχρεωτική εκπαίδευση χωρίς να 'χει δει στη ζωή του αρχαίο κείμενο (χωρίς βέβαια να μας λέει τους λόγους), άρα ας διδαχτεί την ιστορία της ελλ. γλώσσας.

Ο κ. Βαμβάκος λέει ότι μέχρι να φτάσουν στο λύκειο τα παιδιά, έχουν περάσει από διάφορα κακώς κείμενα όπως είναι η κατάργηση της 3ης κλίσης (αν και εγώ την ήξερα για βασικό χαρακτηριστικό της νεοελληνικής γλώσσας, παρά τη χρήση κάποιων τριτόκλιτων), η μη διδασκαλία στερεότυπων εκφράσεων της καθαρεύουσας (λες και θα τις βρει μαζεμένες ο μαθητής στα κείμενα των αρχαίων που τώρα διδάσκεται ή στην ιστορία της ελληνικής γλώσσας αν τη διδαχτεί στο μέλλον) ή λεξικά και γραμματικές που δεν τον καλύπτουν (και θα τον καλύψει η ιστορία σ' αυτό; ). Δικαιολογεί, δηλαδή, την ανάγκη διδασκαλίας της ιστορίας με βάση τις ανεπάρκειες που εντοπίζει στη διδασκαλία της νέας ελληνικής (ή μήπως στην ίδια τη νέα ελληνική; -δεν μου είναι τελείως ξεκάθαρο). Αντίθετα, ο κ. Κακριδής τη δικαιολογεί με βάση την ανάγκη γενικής μόρφωσης του μαθητή. Η διαφορά είναι κτγμ τεράστια.

Τέλος για τις επισημάνσεις σχετικά με τη διδασκαλία, δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι αυτό το μάθημα θα μπορούσε να διδαχτεί καλύτερα. Μοιάζει όμως λίγο αυτή η συζήτηση με τη συζήτηση για τη διδασκαλία των θρησκευτικών. Όσο καλά κι αν διδάσκονται, το πρόβλημα είναι (ή δεν είναι, ανάλογα με τη θέση του καθένα) η ίδια η διδασκαλία τους και το περιεχόμενό της.
 

nickel

Administrator
Staff member
Η πρόκληση για σένα ήταν πιο πάνω, εκεί που έγραψα: «Στην Καθημερινή δημοσιεύονται και δύο απόψεις, που ίσως δεν είναι αντικρουόμενες». :)

Η επόμενη ήταν για τον ίδιο τον Βαμβάκο. Τώρα πήρε και συγκεκριμένο περιεχόμενο.

Τόσο στην περίπτωση των Θρησκευτικών όσο και στην περίπτωση των Αρχαίων, θα πρέπει να σταθούμε απέξω για να σχεδιάσουμε ένα καλό μάθημα. Υπάρχει μια διαφορά πάντως: στα Θρησκευτικά ή είσαι θρήσκος ή είσαι άθεος (χοντρικά), οι αντιθέσεις είναι πιο ξεκάθαρες. Στο θέμα των Αρχαίων Ελληνικών υπάρχει μια τεράστια γκάμα απόψεων. Πρέπει να φτάσει κανείς στις λεπτομέρειες για να αρχίσουν να φαίνονται οι διαφορές. Όταν πάντως λες «κείμενα από μετάφραση + Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας», υποστηρίζεις μια καταρχήν σαφή θέση.
 
Αυτό που μού κάνει εντύπωση είναι ότι αυτό το δίλημμα για τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών στο γυμνάσιο, λύκειο κλπ το ακούω από τότε που ήμουν παιδί και ακόμα δεν φαίνεται να υπάρχουν επιστημονικές έρευνες (τουλάχιστον απ' όσο γνωρίζω) που να τεκμηριώνουν ότι οι σύγχρονοι ομιλητές της Νέας Ελληνικής πρέπει να ξέρουν και Αρχαία Ελληνικά για να μιλάνε καλά τη γλώσσα.

Άραγε, οι Άγγλοι για να μιλάνε σωστά τη γλώσσα τους πρέπει να ξέρουν Γερμανικά και οι Γάλλοι Λατινικά;

Υπάρχει κάποια αντικειμενική και ανεξάρτητη τεκμηρίωση για την ανάγκη διδασκαλίας της Αρχαίας Ελληνικής στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση;

Στη δική μου γενιά διδαχτήκαμε τη γλώσσα στο Λύκειο μόνο. Ε, και; Όσοι από εμάς μάθαμε να μιλάμε και να γράφουμε, το μάθαμε επειδή αγαπούσαμε τη γλώσσα και τη λογοτεχνία και διαβάζαμε, διαβάζαμε, διαβάζαμε... Τα αρχαία μας βοήθησαν σε κάτι (πέρα απ' το να δώσουμε πανελλήνιες); Κατηγορηματικά όχι.

Έως πότε θα αναλώνονται ώρες και πόροι για τη διδασκαλία άχρηστων μαθημάτων; Έως πότε ο δεινοσαυρισμός θα καταπνίγει την ελεύθερη σκέψη και τη δημιουργικότητα;
 

Zazula

Administrator
Staff member
Στη δική μου γενιά διδαχτήκαμε τη γλώσσα στο Λύκειο μόνο. Ε, και; Όσοι από εμάς μάθαμε να μιλάμε και να γράφουμε, το μάθαμε επειδή αγαπούσαμε τη γλώσσα και τη λογοτεχνία και διαβάζαμε, διαβάζαμε, διαβάζαμε... Τα αρχαία μας βοήθησαν σε κάτι (πέρα απ' το να δώσουμε πανελλήνιες); Κατηγορηματικά όχι.
Ακριβώς...
 

Blueb

New member
Καλημέρα,
μόλις έγιαν μέλος και θα χωθώ κι εγώ να πω την άποψή μου για το θέμα!
Οι ώρες που αναλώσαμε στο σχολείο στα αρχαία και τα λατινικά ήταν κακέκτυπο μιας εποχής που η εκπαίδευση σήμαινε αποστήθιση μηχανικών οδηγιών. Ovidius poeta in terra Pontica exulat και Regina Rosas Amat! Εφιάλτης! Ας μειώσουμε κι άλλο τη γραμματική και το συντακτικό και ας αφοσιωθούμε στο περιεχόμενο και τις ιδέες πίσω από τα κείμενα και στην προσωπική έκφραση κάθε μαθητή. Όπως είπε ο Herbert Kohl: "In a school of this kind the child is no longer a consumer of culture and values, but a creator and producer of values and culture"
Μακάρι να είχαμε μάθει κάτι χρήσιμο όλες αυτές τις ώρες, όπως μια ακόμα ξένη γλώσσα, με σωστό τρόπο...
Δυστυχώς όσο το σύστημα εισαγωγής στο πανεπιστήμιο θα αφορά μόνο τη βαθμολογία, δεν πρόκειται να αλλάξουν και τα μαθήματα... Και σε αυτή τη χώρα πώς γίνεται να εκφράσεις την άποψή σου για το περιεχόμενο των Αρχαίων, της Ιστορίας, των Θρησκευτικών, χωρίς να προκαλέσεις μια ολόκληρη ομάδα ανθρώπων που θα σε κατηγορήσουν ως ανθέλληνα;
 
Στη δική μου γενιά διδαχτήκαμε τη γλώσσα στο Λύκειο μόνο. Ε, και; Όσοι από εμάς μάθαμε να μιλάμε και να γράφουμε, το μάθαμε επειδή αγαπούσαμε τη γλώσσα και τη λογοτεχνία και διαβάζαμε, διαβάζαμε, διαβάζαμε... Τα αρχαία μας βοήθησαν σε κάτι (πέρα απ' το να δώσουμε πανελλήνιες); Κατηγορηματικά όχι.
+1 κι από μένα.
 

nickel

Administrator
Staff member
Ο κ. Κουνάδης (Ομ. Καθηγητής ΕΜΠ - Ακαδημαϊκός) είχε στείλει πρόσφατα επιστολή στην Καθημερινή, στην οποία κατέληγε με τη γνωστή γκρίνια:

Κι ενώ το ενδιαφέρον για την Αρχαιοελληνική αυξάνεται στο εξωτερικό, στη χώρα μας, αντί της αυξήσεως των ωρών της διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών από το πρωτότυπο, προαναγγέλλεται η βαθμιαία συρρίκνωση της διδασκαλίας τους!

Σήμερα δημοσιεύεται στην εφημερίδα μια απαντητική επιστολή που μου άρεσε με τα απλά επιχειρήματά της:

Κύριε διευθυντά

Σ ε επιστολή του στην «Κ» ο ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ και ακαδημαϊκός κ. Α. Ν. Κουνάδης, όπως και κατά καιρούς και άλλοι επιφανείς Νεοέλληνες, τονίζει την αξία της διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών και ζητάει να αυξηθούν οι ώρες διδασκαλίας τους από το πρωτότυπο. Εκτός από το αίτημα αυτό, άλλοι θρηνούν επειδή καταργήθηκε το πολυτονικό. Το γλωσσικό ζήτημα έχει απασχολήσει έντονα τον λαό μας, αλλά, ιδιαίτερα στα χρόνια μετά το 1821, εκδηλώθηκε με μεγάλη οξύτητα, και τώρα που είμαστε στον 21ο αιώνα, η σχετική πείρα και η σχετική γνώση μάς λένε τα εξής:

Η γλώσσα δεν ανήκει στους γλωσσολόγους και στους φιλολόγους, αλλά στον λαό που τη μιλάει, από τους σεβαστούς κυρίους καθηγητές ώς τους σκαφτιάδες, και γι’ αυτό ο λαός τη διαμορφώνει και κατά καιρούς την αλλάζει, χωρίς να ζητάει την άδεια κανενός. Έτσι, μέσα στους αιώνες, ο λαός πραγματοποίησε θεαματικές αλλαγές στη γλώσσα: Κατήργησε τα εις -μι ρήματα, τον δυϊκό αριθμό, τη δοτική και την τρίτη κλίση, καθιέρωσε δύο μέλλοντες, άλλαξε τύπους λέξεων (Αθήνα και όχι Αθήναι, άντρας και όχι ανήρ και άλλα πολλά) και όλα αυτά χωρίς κάποια κρατική απόφαση. Κατά τον 19ο αιώνα, οι διαβόητοι γλωσσαμύντορες αξιοποίησαν τις πολιτικές συνθήκες της εποχής και επιχείρησαν να αναγκάσουν τους Νεοέλληνες να γράφουν και να μιλάνε όπως οι Αθηναίοι της εποχής του Περικλή. Και τούτο, γιατί πίστεψαν ότι τα αρχαία ελληνικά είναι η γλώσσα των μορφωμένων ανθρώπων και χάρις σ’ αυτά οι μεγάλοι συγγραφείς της αρχαιότητας έγραψαν τα αριστουργήματά τους. Αν ήταν όμως έτσι τα πράγματα, κάθε αρχαίος Αθηναίος θα είχε γράψει και από ένα αριστούργημα. Αυτό βέβαια δεν συνέβη. Λίγοι έγραψαν αριστουργήματα και αυτό το πέτυχαν όχι επειδή εκφράστηκαν στα αρχαία ελληνικά, αλλά επειδή οι ίδιοι ήταν μεγαλοφυΐες.

Η αλήθεια αυτή επιβεβαιώνεται και από τη νεοελληνική πείρα: Ο Παπαρρηγόπουλος και ο Παπαδιαμάντης έγραψαν αριστουργήματα χρησιμοποιώντας την αρχαΐζουσα ή την καθαρεύουσα, θαυμάσια έργα έγραψαν όμως και ο Παλαμάς και ο Ελύτης, ο Μυριβήλης και ο Καζαντζάκης, ο Κανελλόπουλος και ο Παπανούτσος, χρησιμοποιώντας τη δημοτική. Το πρακτικής αξίας ερώτημα τώρα είναι τι κάνουμε σήμερα στα σχολεία. Την απάντηση τη δίνει η σχολική πείρα όλων μας, η οποία λέει ότι απολύτως κανείς δεν έμαθε ποτέ αρχαία ελληνικά στο σχολείο. Και λέγοντας «δεν έμαθε», δεν εννοώ «δεν μάθαινε το μάθημα». Οι καλοί μαθητές –κι ένας από αυτούς και εγώ– το μάθημα το μαθαίνανε. Αλλά «ξέρω αρχαία ελληνικά» σημαίνει «μπορώ να διαβάσω ένα αρχαίο κείμενο τόσο εύκολα όσο διαβάζω και την “Καθημερινή”». Και αυτό απολύτως κανείς δεν το έμαθε στο σχολείο.

Η πείρα λοιπόν διδάσκει ότι η προσπάθεια να μάθουν όλοι οι μαθητές αρχαία ελληνικά είναι οικτρή σπατάλη χρόνου και κόπου, χωρίς καμιά ελπίδα επιτυχίας. Ναι αλλά –θα πουν ίσως οι επίγονοι των γλωσσαμυντόρων– τι κάνουμε για να μάθουν οι Νεοέλληνες τα έργα των προγόνων τους; Την απάντηση τη δίνει επιγραμματικά και σαφέστατα, σ’ ένα σχετικό άρθρο του, ο Παλαμάς: «Μεταφράζετε τους αρχαίους».

ΗΛΙΑΣ Ν. ΜΙΧΑΛΟΣ
Δημοσιογράφος-συγγραφέας

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_18/08/2011_452991
 
Top