metafrasi banner

upregulation, downregulation = αυξορρύθμιση, μειορρύθμιση

nickel

Administrator
Staff member
Γρήγορος ορισμός από Dorland:
upregulation increase in expression of a gene; in the narrowest sense, that in which transcription of a specific mRNA is increased, but also used more broadly to refer to increase in mRNA levels for a particular gene from any cause, such as increased stability of the specific mRNA.

downregulation controlled decrease, particularly decrease in expression of a gene in response to cellular or environmental factors, as by a decrease in transcription of the gene or by destabilization of mRNA, or the reduction in responsiveness of a cell to stimulatory factors after a first exposure, as by decrease in the number of receptors expressed on the cell surface.


Και από το λήμμα Downregulation and upregulation της Wikipedia:
Downregulation is the process by which a cell decreases the quantity of a cellular component, such as RNA or protein, in response to an external variable. An increase of a cellular component is called upregulation.

An example of downregulation is the cellular decrease in the number of receptors to a molecule, such as a hormone or neurotransmitter, which reduces the cell's sensitivity to the molecule. This phenomenon is an example of a locally acting negative feedback mechanism.

An example of upregulation is the increased number of cytochrome P450 enzymes in liver cells when xenobiotic molecules, such as dioxin, are detected, which results in degradation of the molecules.

Από τα ευρήματα στα λεξικά μου (αυξορρύθμιση, πλειορρύθμιση, μειορρύθμιση, κατιούσα και ανιούσα ρύθμιση, αυξητική και μειωτική ρύθμιση), διαλέγω αυτά που φαίνεται και από το διαδίκτυο να έχουν επικρατήσει σαν ακριβέστερα αντίστοιχα.

Βέβαια, υπάρχουν δύο απόψεις για το «ρ»: αυξορρύθμιση και αυξορύθμιση, μειορρύθμιση και μειορύθμιση. Να σεβαστούμε την άποψη του Dr Moshe (υπέρ των δύο «ρ»); (δείτε εδώ και εδώ). Αυτορρύθμιση ή αυτορύθμιση; (Στον διορθωτή μου αρέσει το δεύτερο.) Βιορρύθμιση ή βιορύθμιση; Το διαδίκτυο προτιμά την ωσμωρύθμιση (osmoregulation) από την ωσμωρρύθμιση, αλλά από τα λιγοστά ευρήματα του διαδικτύου ας μη βγάζουμε και τελεσίδικα συμπεράσματα.

Ευρήματα - παραδείγματα:
αυξο(ρ)ρύθμιση
μειο(ρ)ρύθμιση

Κάποιοι προτείνουν και τους όρους ευαισθητοποίηση και απευαισθητοποίηση, π.χ.
Όταν υφίστανται μακροχρόνια διέγερση, ορισμένοι υποδοχείς εμφανίζουν μειωμένη απόκριση. Το φαινόμενο αυτό έχει αποδοθεί σε μείωση του αριθμού των υποδοχέων ή σε μεταβολές στη δομή του μορίου τους (μειορρύθμιση), ή σε ελλειμματική διεκπεραίωση των ενδοκυτταρικών σημάτων μεταβίβασης (απευαισθητοποίηση). Για παράδειγμα, οι β2-αδρενεργικοί αγωνιστές, που χρησιμοποιούνται ως βρογχοδιασταλτικά φάρμακα, χάνουν με την πάροδο του χρόνου την αποτελεσματικότητά τους. Το αντίθετο φαινόμενο, που ονομάζεται ευαισθητοποίηση ή αυξορρύθμιση, παρατηρείται όταν διακόπτεται απότομα η μακροχρόνια χορήγηση ορισμένων ανταγωνιστών και πιθανότατα οφείλεται σε αυξημένη σύνθεση υποδοχέων.

θετική ρύθμιση = positive regulation
αρνητική ρύθμιση = negative regulation
Οι όροι θετική ρύθμιση και αρνητική ρύθμιση θεωρούνται ενίοτε συνώνυμοι, π.χ.
http://www.ebi.ac.uk/QuickGO/GTerm?id=GO:0008284
positive regulation of cell proliferation
exact > upregulation of cell proliferation
narrow > stimulation of cell proliferation
narrow > activation of cell proliferation

negative regulation of cell proliferation
exact > down-regulation of cell proliferation
narrow > inhibition of cell proliferation

Για την αγγλική ορθογραφία ισχύουν τα γνωστά: έχουμε πια μία λέξη (upregulation, downregulation), παλιότερα γράφονταν με ενωτικό (up-regulation, down-regulation) και κυκλοφορούν επίσης εκδοχές χωρίς ενωτικό (up regulation, down regulation), που είναι και η χειρότερη επιλογή.
 

nickel

Administrator
Staff member
Το διαδίκτυο προτιμά την ωσμωρύθμιση (osmoregulation) από την ωσμωρρύθμιση, αλλά από τα λιγοστά ευρήματα του διαδικτύου ας μη βγάζουμε και τελεσίδικα συμπεράσματα.
Μια και πιάσαμε τις «ρυθμίσεις», ο Dr Moshe θεωρεί μάλλον απίθανο να έχουμε ωσμωρύθμιση ως συμφυρμό των λέξεων ώσμωση και ρύθμιση (η γραφή *ωσμωρρύθμιση θα ήταν λανθασμένη αφού δεν προηγείται βραχύ φωνήεν). Έστω κι αν αρέσει η ωσμωρύθμιση στο διαδίκτυο, η προσφορότερη λύση πρέπει να είναι η ωσμορρύθμιση, από τον ωσμό. Περισσότερα στο νήμα για την ώσμωση.
 
Top