Ο τίτλος, προσωρινός. Διότι ανακάλυψα ένα μπέρδεμα στην ορολογία που μας έκανε να καβγαδίζουμε σε ξένα χωράφια.
Σε όποιο λεξικό κι αν κοιτάξετε —ελληνικό, γαλλικό, αγγλικό— θα δείτε τα εξής:
κασκαντέρ: (κινημ.) καλλιτέχνης που αντικαθιστά (ντουμπλάρει) τον ηθοποιό στις επικίνδυνες σκηνές μιας ταινίας. [λόγ. < γαλλ. cascadeur] [ΛΚΝ] (Καλλιτέχνης ο κασκαντέρ; Στο ΛΝΕΓ: επαγγελματίας ειδικά γυμνασμένος κ.λπ.)
cascadeur = Acrobate qui double un acteur de cinéma pour les séquences dangereuses d'un film. [TILF]
stuntman = a man whose job is to take the place of a movie actor in a scene involving danger or requiring acrobatic skill [Encarta]
Ας έρθουμε τώρα στη Wikipedia, που ξεκαθαρίζει λίγο τα πράγματα. Η αναζήτηση για stuntman οδηγεί στο πολιτικά ορθόν stunt performer.
Γενικά, αν πηγαίνετε στον κινηματογράφο, ξέρετε ότι υπάρχουν κασκαντέρ για τις κάθε είδους επικίνδυνες σκηνές. Όταν ο Τιτανικός έγειρε και άρχισε να βυθίζεται, χρησιμοποιήθηκαν μερικοί κασκαντέρ για τις σκηνές που πέφτουν οι επιβάτες από τα ψηλά στα παγωμένα νερά και οι σκηνές αναπαράχθηκαν ψηφιακά. Σε κάθε ταινία δράσης χρησιμοποιούνται κασκαντέρ που δεν αντικαθιστούν κανέναν ηθοποιό. Είναι, οι ίδιοι, ηθοποιοί.
Και υπάρχουν και οι κασκαντέρ που ντουμπλάρουν τους ηθοποιούς στις επικίνδυνες σκηνές. Είναι μια ειδικότητα της κατηγορίας των σωσιών, των ντουμπλέρ, των αντικαταστατών, των doubles. Υπάρχει ο body double, ο hand double (στο πιάνο, στα κόλπα με τα χαρτιά), ο butt double (για να νομίζουμε ότι του πρωταγωνιστή ή της πρωταγωνίστριας τα οπίσθια παραμένουν τορνευτά) και ο stunt double (ο ντουμπλέρ στα δύσκολα). Όταν μιλάμε για γυναίκες, το κάνουμε ντουμπλέζ.
Υπάρχουν και οι stand-ins, οι ντουμπλέρ στα δοκιμαστικά γυρίσματα.
Από διάλογο:
— And John here is my stunt double.
Μετάφραση:
— Και ο Τζον αποδώ είναι ο ντουμπλέρ μου στα δύσκολα.
(ΟΧΙ: ο κασκαντέρ μου)
Σε όποιο λεξικό κι αν κοιτάξετε —ελληνικό, γαλλικό, αγγλικό— θα δείτε τα εξής:
κασκαντέρ: (κινημ.) καλλιτέχνης που αντικαθιστά (ντουμπλάρει) τον ηθοποιό στις επικίνδυνες σκηνές μιας ταινίας. [λόγ. < γαλλ. cascadeur] [ΛΚΝ] (Καλλιτέχνης ο κασκαντέρ; Στο ΛΝΕΓ: επαγγελματίας ειδικά γυμνασμένος κ.λπ.)
cascadeur = Acrobate qui double un acteur de cinéma pour les séquences dangereuses d'un film. [TILF]
stuntman = a man whose job is to take the place of a movie actor in a scene involving danger or requiring acrobatic skill [Encarta]
Ας έρθουμε τώρα στη Wikipedia, που ξεκαθαρίζει λίγο τα πράγματα. Η αναζήτηση για stuntman οδηγεί στο πολιτικά ορθόν stunt performer.
A stunt performer is someone who performs dangerous stunts, often as a career.
These stunts are sometimes rigged so that they look dangerous while still having safety mechanisms, but often they are as dangerous as they appear to be. There is an inherent risk in the performance of all stunt work in film, television and stage work. Daredevil performers are distinct from stunt performers and stunt doubles, as they perform their stunts purely for the sake of the stunt itself, often before an audience for their entertainment and personal monetary gain for the event, while a stunt performer, or stunt double typically performs stunts intended for use in a motion pictures or dramatized television (although one person could certainly be both, as was the case with Harry Houdini, Jackie Chan, Tony Jaa and others). Stunt performers and stunt doubles are generally skilled at performing physical action in character for film and television.
These stunts are sometimes rigged so that they look dangerous while still having safety mechanisms, but often they are as dangerous as they appear to be. There is an inherent risk in the performance of all stunt work in film, television and stage work. Daredevil performers are distinct from stunt performers and stunt doubles, as they perform their stunts purely for the sake of the stunt itself, often before an audience for their entertainment and personal monetary gain for the event, while a stunt performer, or stunt double typically performs stunts intended for use in a motion pictures or dramatized television (although one person could certainly be both, as was the case with Harry Houdini, Jackie Chan, Tony Jaa and others). Stunt performers and stunt doubles are generally skilled at performing physical action in character for film and television.
Γενικά, αν πηγαίνετε στον κινηματογράφο, ξέρετε ότι υπάρχουν κασκαντέρ για τις κάθε είδους επικίνδυνες σκηνές. Όταν ο Τιτανικός έγειρε και άρχισε να βυθίζεται, χρησιμοποιήθηκαν μερικοί κασκαντέρ για τις σκηνές που πέφτουν οι επιβάτες από τα ψηλά στα παγωμένα νερά και οι σκηνές αναπαράχθηκαν ψηφιακά. Σε κάθε ταινία δράσης χρησιμοποιούνται κασκαντέρ που δεν αντικαθιστούν κανέναν ηθοποιό. Είναι, οι ίδιοι, ηθοποιοί.
Και υπάρχουν και οι κασκαντέρ που ντουμπλάρουν τους ηθοποιούς στις επικίνδυνες σκηνές. Είναι μια ειδικότητα της κατηγορίας των σωσιών, των ντουμπλέρ, των αντικαταστατών, των doubles. Υπάρχει ο body double, ο hand double (στο πιάνο, στα κόλπα με τα χαρτιά), ο butt double (για να νομίζουμε ότι του πρωταγωνιστή ή της πρωταγωνίστριας τα οπίσθια παραμένουν τορνευτά) και ο stunt double (ο ντουμπλέρ στα δύσκολα). Όταν μιλάμε για γυναίκες, το κάνουμε ντουμπλέζ.
Υπάρχουν και οι stand-ins, οι ντουμπλέρ στα δοκιμαστικά γυρίσματα.
A stand-in in film and television is a person who substitutes for the actor before filming, for technical purposes such as lighting. [...] Stand-ins are distinguished from body doubles, who replace actors on camera from behind, in makeup, or during dangerous stunts. Stand-ins do not appear on camera. However, on some productions the jobs of stand-in and double may be done by the same person. Stand-ins do not necessarily look like the actor, but they must have the same skin tone, hair color, height and build as the actor so that the lighting in a scene will be set up correctly. For example, if the lighting is set up with a stand-in shorter than an actor, the actor might end up having his or her head in relative darkness.
Από διάλογο:
— And John here is my stunt double.
Μετάφραση:
— Και ο Τζον αποδώ είναι ο ντουμπλέρ μου στα δύσκολα.
(ΟΧΙ: ο κασκαντέρ μου)
