computational irreducibility

[Leximaniac]

Υποτιτλίζω μια ομιλία του Stephen Wolfram (στο TED) και αναφέρει ότι ο δειγματισμός κανόνων φέρνει στο φως και άλλα προβλήματα όπως αυτό της computational irreducibility. Συγκεκριμένα λέει:

You know, it's always seemed like a big mystery how nature, seemingly so effortlessly manages to produce so much that seems to us so complex. Well, I think we've found its secret. It's just sampling what's out there in the computational universe and quite often getting things like Rule 30 or like this. And knowing that, starts to explain a lot of long-standing mysteries in science. It also brings up new issues though, like computational irreducibility. I mean, we're used to having science let us predict things, but something like this is fundamentally irreducible.

Ξέρω ότι το reducibility είναι η αγωγιμότητα αλλά το irreducibility; αναγωγιμότητα;

Η ομιλία του αναφέρεται στο Mathematica, Wolfram Alpha κτλ. Εαν θέλετε να τη δείτε, μπορείτε να τη δείτε εδώ.

 

[drsiebenmal]

Ξέρω ότι το reducibility είναι η αγωγιμότητα αλλά το irreducibility; αναγωγιμότητα;

reducibility δεν είναι η αναγωγιμότητα; Να μπορεί να ανάγεται κάτι σε κάτι άλλο;

Αν ναι, για το παράδειγμά σου θα έλεγα τότε μη αναγωγιμότητα, οπότε computational irreducibility > υπολογιστική μη αναγωγιμότητα. Προσωπικά όμως, θα μου άρεσε καλύτερα το ζευγαράκι δυνατότητα/αδυναμία υπόλογιστικής αναγωγής.

 

[nickel]

irreducible = ανάγωγος, π.χ. irreducible fraction, ανάγωγο κλάσμα, που δεν επιδέχεται αναγωγή. (Δεν είναι το ίδιο με τον ανάγωγο βλάκα, που δεν διαθέτει αγωγή.)

Μπορούμε, όπως για το untranslatability, να πούμε, εκτός από μη αναγωγιμότητα και το ανάγωγο; Το υπολογιστικό ανάγωγο; Όχι, δεν θα μου άρεσε. Ήδη με το ουσιαστικοποιημένο το αμετάφραστο έχουμε να παλέψουμε με διπλή σημασία (αυτό που δεν μπορεί να μεταφραστεί και αυτό που δεν έχει μεταφραστεί). Με το ανάγωγο έχουμε κι άλλα προβλήματα: στερητικό α(ν)- στο ανάγωγο, μη στερητικό, επιτατικό (;) αν(α)- στο αναγώγιμος.

Ερώτηση: αν πούμε η μη αναγωγιμότητα των υπολογισμών καλύπτει αυτό; Η μη αναγωγιμότητα στους υπολογισμούς, ίσως; (Δεν μου αρέσουν ούτε η υπολογιστική μη αναγωγιμότητα ούτε το αδύνατο κ.λπ.)

 

[Cadmian]

Υπάρχει κι άλλη επιλογή, αλλά είναι μακρυνάρι: Ιδιότητα της μη αναγωγιμότητας των υπολογισμών.

Η απόδοση ως υπολογιστική μη αναγωγιμότητα δεν είναι κακή πάντως. Νομίζω ότι είναι πιο άμεσα κατανοητή.

 

[nickel]

Αν κρίνω από τη διατύπωση στο λήμμα A New Kind of Science στη W για το βιβλίο του Στίβεν Γούλφραμ («Wolfram's concept of computational irreducibility — that some complex computations cannot be short-cutted or reduced»), πιστεύω ότι αντιστοιχεί στη «μη αναγωγιμότητα υπολογισμών», που σημαίνει ότι κάποιοι υπολογισμοί είναι μη απλοποιήσιμοι (για όποιους δεν καταλαβαίνουν τη σημασία τού ανάγωγου / μη αναγώγιμου).

 

[Leximaniac]

Nickel συμφωνώ αλλά όπως είδες, ακόμα και στο μήνυμά σου, έβαλες την επεξήγηση του τι είναι η μη αναγωγιμότητα για όσους δεν την καταλαβαίνουν. Εγώ όμως στον υπότιτλο δεν έχω αυτή την πολυτέλεια. Μήπως θα έπρεπε, για την περίπτωση του υπότιτλου και μόνο, να το αφήσω «μη απλοποιήσιμο»;

(ΥΓ: Πολλές συγγνώμες για το αρχικό μου μήνυμα... αναγωγιμότητα ήθελα να πω όταν έγραφα αγωγιμότητα.... αδικαιολόγητο λάθος.... σόρι)

 

[nickel]

Στην έννοια της αναγωγής, η διάσταση της απλοποίησης είναι το δεύτερο βήμα. Δες μερικούς ορισμούς:

ΛΚΝ
[...] 2α. (μαθημ.) μετατροπή σε κτ. ισοδύναμο αλλά απλούστερο: ~ ομοίων όρων. ~ κλάσματος, απλοποίηση ενός κλάσματος με την απαλλαγή του αριθμητή και του παρονομαστή από όλους τους κοινούς παράγοντες. | ~ στη μονάδα.

ΛΝΕΓ
1. η αναφορά, η τοποθέτηση (πράξης, σχέσης ή κατάστασης) σε άλλη βάση ή διάσταση (συνήθ. απλούστερη ή πιο αποσαφηνισμένη): η ~ τού προβλήματος σας σε μια γενικότερη σχέση αντιπαλότητας θα οδηγήσει σε απρόβλεπτες καταστάσεις ΣΥΝ. μετάθεση 2. ΦΙΛΟΣ. η μετατροπή ενός δεδομένου σε μια πιο ενδιαφέρουσα, πιο απλή ή πιο εύχρηστη μορφή [...] 4. ΜΑΘ. (α) η διαδικασία μετατροπής μιας μαθηματικής παράστασης ή σχέσης σε ίση ή ισοδύναμη: ~ ομοίων όρων (σε πολυώνυμο) || ~ κλάσματος (β) μέθοδος επίλυσης προβλημάτων στην αριθμητική: ~ στη μονάδα [...]

Μείζον
[...] μετατροπή ποσότητας ή έννοιας σε άλλη ισοδύναμη ή ταυτόσημη [...]

ΠαπΛεξ
1. μετατροπή, μετασχηματισμός κάποιου πράγματος σε άλλο ισοδύναμο, απλούστερο, βασικότερο [...]

Πρώτα έχουμε μετατροπή σε ισοδύναμο και, κατά δεύτερο λόγο, σε απλούστερο. Έχω επίσης την εντύπωση ότι ο Άγγλος ακούει irreducible και σκέφτεται κυρίως «μη απλοποιήσιμο», ενώ ο Έλληνας ακούει «μη αναγώγιμο» (άσε καλύτερα το ανάγωγο) και σκέφτεται πρώτα «μη μετατρέψιμο» και δευτερευόντως «μη απλοποιήσιμο» — ή τίποτα απολύτως. Γι' αυτό το λόγο έχεις τις δικές μου τουλάχιστον ευλογίες (όπως υπαινίχθηκα) να το δώσεις κάπως μασημένο — εκτός κι αν η μετάφρασή σου είναι... μη απλοποιήσιμη.