Κοίταξα τα νεότερα λεξικά μας για να δω τη θέση τους για την ορθογραφία του αλ(λ)ούβιου και δεν έχουν καν τη λέξη. Δεν είναι κανένας καινούργιος όρος: και ο Δημητράκος και ο Σταματάκος έχουν το αλλούβιον (γεωλογική περίοδος, ίδια με την/το Ολόκαινο) και στο Penguin του 1975 έχουμε και αλλούβιο και αλλουβιακός.
Ο ορισμός, εύκολος και σαφής στο OED:
Ο ορισμός, εύκολος και σαφής στο OED:
alluvium (Pl. alluvia, alluviums)
[a. L. alluvium neut. of adj. alluvius washed against, f. al- = ad- to + luĕre to wash.]
A deposit of earth, sand, and other transported matter left by water flowing over land not permanently submerged; chiefly applied to the deposits formed in river valleys and deltas.
Το ΠαπΛεξ είναι λακωνικό:[a. L. alluvium neut. of adj. alluvius washed against, f. al- = ad- to + luĕre to wash.]
A deposit of earth, sand, and other transported matter left by water flowing over land not permanently submerged; chiefly applied to the deposits formed in river valleys and deltas.
αλλούβια τα (Γεωλ.)· υλικά τα οποία αποθέτονται από ποταμούς.
αλλουβιακός -ή, -ό (Γεωλ.)· ο αποτελούμενος από προσχώσεις ή ο προερχόμενος από πρόσχωση· «αλλουβιακά ριπίδια», «αλλουβιακό πεδίο», «αλλουβιακός σχηματισμός».
Η εγκυκλοπαίδεια πάντως αφιερώνει δύο στήλες στα αλλούβια και πάνω από πέντε σελίδες στα αλλουβιακά ριπίδια (alluvial fans). Υπάρχουν επίσης στον Πάπυρο λήμματα (όλα για παραπομπή σε άλλα λήμματα) για τα εξής:αλλουβιακός -ή, -ό (Γεωλ.)· ο αποτελούμενος από προσχώσεις ή ο προερχόμενος από πρόσχωση· «αλλουβιακά ριπίδια», «αλλουβιακό πεδίο», «αλλουβιακός σχηματισμός».
- αλλουβιακά εδάφη = alluvial soils
- αλλουβιακές αποθέσεις = alluvial deposits
- αλλουβιακοί κώνοι = alluvial cones
- αλλουβιακοί σχηματισμοί = alluvial formations
- αλλουβιακό πεδίο = alluvial plain
- Βλέπω να χρησιμοποιείται συχνά το αλλούβιος σαν επίθετο (π.χ. *αλλούβιες αποθέσεις αντί για αλλουβιακές αποθέσεις). Το alluvius είναι λατινικό επίθετο και δεν υπάρχει ούτε στα αγγλικά ούτε στα ελληνικά. Έδωσε το αλλούβιο και το αλλούβιο έδωσε τον αλλουβιακό. Το μπέρδεμα προέρχεται από το γεγονός ότι το αλλούβιο ως γεωλογική περίοδος είχε ονομαστεί και αλλούβιος περίοδος.
- Οι λέξεις καταγράφονται από το Λεξικό Γεωργακά (με την παλιά σημασία του αλλούβιου και καταγραφή του επιθέτου αλλούβιος μαζί με το αλλουβιακός).
- Κατά τ’ άλλα, η λέξη έχει μείνει έξω από τα λεξικά: δεν υπάρχει ούτε στο Αντίστροφο ούτε στο Ορθογραφικό. Οπότε μας μένει η απορία: αν το είχε πιάσει η απόχη της απλοποίησης, θα είχε ακολουθήσει το δρόμο του κολέγιου και της κολεκτίβας; Θα είχαμε αλούβιο και αλουβιακός; Ναι, μερικοί τα έχουν δοκιμάσει, αλλά δεν ξέρω πόσα είναι από θέση και πόσα από άγνοια. Εδώ πάντως παντρεύουν παλιά και νέα:
αλούβιο (αλουβιακές αποθέσεις): εύφορα στρώματα γης, που συναντώνται σε πεδιάδες και όχθες ποταμών και έχουν σχηματιστεί κατά το Oλόκαινο (12.000 πριν από σήμερα) από την αδιάκοπη μεταφορά λάσπης, άμμου και χαλικιών μέσω των ποταμών.
