"ως" και ομοιόπτωτοι προσδιορισμοί

nickel

Administrator
Staff member
Θα ήθελα να σε ρωτήσω όμως γιατί προτεραιοποιείται η σύνδεση με τον αδύνατο τύπο της προ. Αντωνυμίας (μου) και όχι με το υποκείμενο του ρήματος στην ονομαστική ώστε να έχουμε την - πολυπόθητη χαχα!- ταυτοπροσωπία.

Δεν είναι σίγουρο ότι θα υπάρχει ρήμα στην πρόταση που θα σε κάνει να σκεφτείς ονομαστική, π.χ.:
Ως φοιτητής, σπάνια έστρωνα κώλο να διαβάσω.

Μπορεί το ρήμα να είναι εντελώς άσχετο, π.χ.
Οι επιτυχίες μου ως φοιτητή ήταν μετρημένες στα δάχτυλα.

Αλλά ειδικότερα στο παράδειγμά σου, που έχει ρήμα που αφορά κι αυτό εσένα τον φοιτητή, τι θέλεις να πεις;
Μετά την επιτυχία μου ως φοιτητή
Αφού πέτυχα ως φοιτητής
Ως φοιτητής θα ασχοληθώ

Σε κάθε περίπτωση αλλάζει η πτώση του «φοιτητή» ανάλογα με το όνομα στο οποίο αναφέρεται: το «εγώ» του ρήματος ή το «μου» του κτητικού. Αν σε ενοχλεί η σύνταξη «Μετά την επιτυχία μου ως φοιτητή και ντι τζέι, θα ασχοληθώ...» επειδή σε κάνει να νιώθεις την καυτή ανάσα των γραμματικών, άλλαξέ το σε «Αφού πέτυχα ως φοιτητής και ντιτζέι, θα ασχοληθώ...». :-)
 

PANT.ADAM

New member
Φίλτατοί μου, σας ευχαριστώ πάρα πολύ για τις διευκρινίσεις σας. Το 'πιασα νομίζω! Βέβαια, ξεφεύγοντας ολίγον απο τους γραμματικούς - που 'χουν κι αυτοί το δίκιο τους- μπορούμε να το κρατήσουμε ως έχει, με ονομαστική δηλαδή, αν εννοήσουμε την αναφορικούλα "που είχα ως φοιτητής". Ας κάνουμε μιαν ατιμία χάριν του νοήματος! Χαχα! Δεν ξέρω αν συμφωνείτε.
 
Last edited:

PANT.ADAM

New member
A, όχι, το κατάλαβα -εξαντλείται η δυνατότητα με την ύπαρξη του "μου". Αλλά ακριβώς, Νίκελ, το νόημα είναι " Αφού πέτυχα ως φοιτητής", όπως είπες. Εξαιρετικά διαφωτιστικό, αγαπητές φίλοι και φίλες, είναι το σχετικό άρθρο του Γ. Χάρη -δεν ξέρω αν κάποιος το προανέφερε (για καλό και για κακό το επισυνάπτω). http://yannisharis.blogspot.com/2007/05/68.html Μεταξύ άλλων βρίσκουμε εκεί:

Δηλαδή η «ρίζα του κακού» είναι, εδώ τουλάχιστον, η αφηρημένη σύνταξη. Με εξαιρετική σαφήνεια το διατυπώνει ο Εμμ. Κριαράς στο βιβλίο του Τα πεντάλεπτά μου (Θεσσαλονίκη, β΄ έκδ. 1988). Στη σ. 53 κ.ε. διορθώνει τις φράσεις «Η συμμετοχή στη συζήτηση του Δημητριάδη σαν βουλευτής» σε «…ως βουλευτή», και «Ο διορισμός του Νικολόπουλου ως καθηγητής» σε «ως καθηγητή». Και εξηγεί το μηχανισμό του λάθους:

«Συχνά μέσα μας μιλεί το ρήμα, δηλαδή η ζωντανή μας γλώσσα. Και στα χείλη μας μιλεί κατά λάθος το ουσιαστικό, καμιά φορά βέβαια. Και το ρήμα που υπονοείται απαιτεί την ονομαστική ως υποκείμενό του. [...] Είπαμε σα βουλευτής ή καλύτερα ως βουλευτής, σα να είχαμε πει: συμμετέχει ο Δημητριάδης ή διορίζεται ο Νικολόπουλος. Οπότε φυσικά θα χρειαζόταν προσδιορισμός, όπως είπα, σε ονομαστική: ως βουλευτής, ως καθηγητής».

Και: «το Λύκειο θα αποκτούσε την παλιά, πραγματική του αξία, ως καθοριστικής βαθμίδας μιας απαιτητικότερης παιδείας»: εδώ διίστανται οι γνώμες, αν το ως αναφέρεται στο Λύκειο, οπότε μπαίνει σε ονομαστική, ή στην αξία, οπότε καλώς είναι στη γενική.

Ευκολότερα φαίνεται η ταυτοπροσωπία στην τυπικά λανθασμένη φράση:
«Ο Χ άρχισε τη σταδιοδρομία του ως καλλιτεχνικού υπεύθυνου…»: ως καλλιτεχνικός υπεύθυνος· ή:

«οι διανοούμενοι δεν μπορούν να είναι πιστοί στον εαυτό τους ως διανοουμένων...»: ως διανοούμενοι, βεβαίως.
 
Last edited:

oublexis

Member
Ωραία τα παραδείγματα από τα πεντάλεπτα του Κριαρά. Να τώρα κι ένα φρέσκο λάθος από τις βραδινές ειδήσεις του Σκάι (6/4/2022, στο 8ο λεπτό). Στον υποτιτλισμό των δηλώσεων του Ρώσου πρεσβευτή στον ΟΗΕ, διαβάζουμε:
...αναμένουμε ότι θα υπάρξουν κι άλλες προβοκάτσιες όπως αυτή στη Μπούκα [εννοούν την Μπούτσα]. Νέες προσπάθειες δυσφήμισης των Ρώσων στρατιωτών και παρουσίασής τους ως δολοφόνους και βιαστές...

Υποψιαζόταν ο υποτιτλιστής ότι δεν θα πήγαινε η ονομαστική άλλά διάλεξε λάθος πλάγια πτώση. Το σωστό: «παρουσίασής τους ως δολοφόνων και βιαστών».

ως δολοφόνων και βιαστών.jpg
 

escapaki

New member
Καταρχήν (επειδή μετά 'ίσως σας κακοκαρδίσω) σας ευχαριστω για όσα έχετε γράψει. Είναι πραγματικό μάθημα. Διαβάζω και ξαναδιαβάζω γιατί χρειάζομαι να ξεκαθαρίσω το φαινόμενο μέσα μου (όλο πάνω του πέφτω). Ωστόσο, αυτομάτως, αυτεπαγγέλτως και ...ασκαρδαμυκτί, μου έρχεται μια φράση των σημερινών νέων: "με κάψατε"o_O.
Μήπως υπάρχει κάποιος αυτοματισμός για να θυμάται κανείς την ορθή χρήση; Δηλαδή, πώς θα το εξηγούσατε σε έναν (κακό) μαθητή έκτης δημοτικού (που όμως επιμένει αυτό ειδικά να το μάθει);;; (Α, είναι και λίγο δυσλεξικός:sneaky:)
 
Top