ακέραια ή ακεραία

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Την απάντηση, αγαπητέ/αγαπητή (θα μας διευκόλυνες αν ενεργοποιούσες τη σχετική ρύθμιση) θα σου τη δώσει το σχετικό λήμμα στο ΛΚΝ:

ακέραιος -η / -α -ο [akéreos] Ε5, Ε6 λόγ. θηλ. και ακεραία : I.ολόκληρος, πλήρης. 1α. για κτ. από το οποίο δεν έχει αφαιρεθεί τίποτε: Kατέβαλα ακέραιο το ποσό της οφειλής μου. Διατήρησε ακέραιη την περιουσία του, άθικτη. || σώος, αβλαβής: Έχει ακέραιες τις σωματικές και πνευματικές του δυνάμεις. β. (για αφηρ. ουσ.) για κτ. που δεν καταμερίζεται: Aναλαμβάνω ακεραία την ευθύνη των πράξεών μου. γ. (ως ουσ.) στην έκφραση στο / εις το ακέραιο, εξ ολοκλήρου: Επέστρεψα τα χρήματα / έκανα το καθήκον μου στο ακέραιο. 2. (μαθημ.): ~ αριθμός, που δηλώνει ποσότητα από πλήρη αντικείμενα, σε αντιδιαστολή προς τον κλασματικό αριθμό. Aκεραία μονάδα, καθεμιά από τις μονάδες από τις οποίες αποτελείται ένας ακέραιος αριθμός. II. (μτφ., για πρόσ.) που είναι απόλυτα έντιμος, ηθικά άψογος: Είναι ~ άνθρωπος / χαρακτήρας.
[λόγ. < αρχ. ἀκέραιος (Iγ: σημδ. γαλλ. entier ή αγγλ. integer)
]

Με άλλα λόγια: Το λεξικό αναγνωρίζει τους τύπους ακέραιη και ακεραία και ακέραια. Επομένως, η επιλογή του τύπου δεν μπορεί να γίνει μόνο με τη γραμματική ή το λεξικό, αλλά θα παίρνει υπόψη και το περιβάλλον χρήσης και τις όποιες τοπικές ανάγκες ομοιομορφίας.
 

nickel

Administrator
Staff member
Καλημέρα. Αντιλαμβάνομαι ότι η απάντηση εξαρτάται και από το βοήθημα όπου θα ανατρέξει κανείς. Π.χ. από τα λεξικά μόνο το ΛΚΝ δέχεται δύο κλιτικά πρότυπα, το Ε5 (άγνωστος-άγνωστη-άγνωστο, άρα και ακέραιη) και το Ε6 (άγιος-άγια-άγιο, άρα και ακέραια, με παρέα το λόγιο με τον κατεβασμένο τόνο: αγία και ακεραία, που δεν συμβαίνει ωστόσο με όλα τα επίθετα της ομάδας).

Από τα άλλα λεξικά το ΛΝΕΓ ξεχνά το ακεραία (έχει μόνο το ακέραιη), αλλά το θυμάται το Σχολικό (μα δεν συνεννοούνται μεταξύ τους;). Το Μείζον επίσης δέχεται ακέραιη και ακεραία, το ΝΕΛ μόνο ακέραιη. Το Λεξισκόπιο ξέρει μόνο το ακέραια και ακεραία, όχι το ακέραιη. Ο Θησαυρός του Μαλακού τα ξέρει και τα τρία. Και το διαδίκτυο, ακόμα και στην ακέραιη συνάρτηση, δίνει και τις τρεις επιλογές. Και μου λέτε μετά ότι δεν έχουμε πλούσια γλώσσα!
 

SBE

¥
Από βιβλίο με σκετς για τις σχολικές γιορτές, έκδοση δεκαετίας '60, σκετς με δυο χωριάτισσες να συζητούν για το ραδιόφωνο που χάλασε:
Έσπασε η ακεραία του, κάηκε η μπατανία του...

ΥΓ Είχαμε βιβλιοθήκη στο σχολείο μου και το είχαμε ξεφυλλίσει το βιβλίο για να διαλέξουμε σκετς
 

daeman

Administrator
Staff member
Ευχαριστώ, SBE, που μου θύμισες την μπατανία την οποία είχα 30+ χρόνια ν' ακούσω, από τη γιαγιά μου.
Παρέμπ, όταν η γιαγιά απόκτησε τηλεόραση: «Φτάξε, παιδί μου, εκειά πάνω να σάσεις την ακεραία να δούμε τη λεόραση».
«Ναι, γιαγιά, το 5 ή το 11 θέλεις να δεις;»
 
Top