Δεν θα με βρεις σύμφωνο σε αυτή την ισοπεδωτική κριτική για όλες τις κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης (που λειτουργεί και απαλλακτικά για όσα απίστευτα διαδραματίζονται στη χώρα τον τελευταίο καιρό) και πολύ περισσότερο για το περίφημο 3% που ποιος ξέρει αν το τήρησε κανείς και πότε. Το Σύνταγμα δεν μπορεί να περιέχει «κόφτες» πέρα από όσους ορίζουν τα βασικά ενός ελεύθερου, πολιτισμένου κράτους (και περιγράφονται λίγο πολύ πια σε διεθνείς συμβάσεις). Γενικές αρχές πρέπει να διατυπώνει το Σύνταγμα και διαδικασίες για τις θεμελιώδεις λειτουργίες του κράτους. Οι κόφτες πρέπει να είναι ενσωματωμένοι στη λογική όλων μας - αλίμονο αν χρειάζεται να ασκείται η καθημερινή, η μεσοπρόθεσμη και η μακροπρόθεσμη πολιτική με συνταγματικές προβλέψεις.
Ο σκοπός του σύντομου σχολίου ήταν για να καταγραφεί η σημασία που πιστεύω ότι θα έπρεπε να δίνουμε στη δημοσιονομική πειθαρχία. Η αναφορά του Συντάγματος ήταν σχεδόν σχήμα λόγου για έμφαση: η σημασία της διόρθωσης των υπέρμετρων ελλειμμάτων αναγνωρίζεται από τις ευρωπαϊκές συνθήκες. Η διόρθωση θα επιβάλλεται από τους συλλογικούς ευρωπαϊκούς θεσμούς όλο και πιο αυστηρά και πιο αποτελεσματικά απ’ όσο μπορούν να την επιβάλλουν οι εσωτερικοί καταστατικοί χάρτες. Δεν είναι πια απλώς η λογική που πρέπει να πρυτανεύει στις εσωτερικές ισορροπίες. Είναι η λογική που επιβάλλεται από τις ομοσπονδιακές ισορροπίες. Δεν θα συμφωνήσω, τέλος, με τη διατύπωση «Οι κόφτες πρέπει να είναι ενσωματωμένοι στη λογική όλων μας» επειδή δεν διαφέρει από το να λέγαμε «Δεν χρειάζεται να έχουμε νόμους για το φόνο. Το ότι ο φόνος είναι κάτι αποτρόπαιο και κολάσιμο πρέπει να είναι ενσωματωμένο στη λογική όλων μας».
Το κύριο ερώτημα είναι: ο κόφτης είναι καλό πράγμα ή κακό πράγμα; Αν διαφωνούμε, έχουμε ένα καλό θέμα για συζήτηση. Μπορείς να μου πεις π.χ. ότι μια χώρα θέλει επί πέντε χρόνια να δημιουργήσει ελλείμματα 5% επειδή θέλει να αναβαθμίσει πλήρως την υποδομή της. Μπορεί να αποδειχτεί επικίνδυνο ρίσκο αυτή η επένδυση, αλλά έχει μια λογική. Αν μου πεις όμως ότι πρέπει να πολεμήσουμε τη λιτότητα με αυξήσεις μισθών και συντάξεων που θα προέλθουν από αύξηση των ελλειμμάτων (και όχι από ανάπτυξη ή αναδιανομή εισοδημάτων), πιθανότατα θα διαφωνήσουμε. Μπορεί να γίνει εργαλείο ανάπτυξης, αλλά με πολύ προσεγμένη στόχευση και υπό ειδικές συνθήκες. Τέλος πάντων, ας τα βρουν οι Ευρωπαίοι αναμεταξύ τους. Προς το παρόν, ο κόφτης επιβάλλεται σε όλες τις κυβερνήσεις, άρα
θεωρείται καλό πράγμα, άρα δεν μπορεί να κατηγορείται ο Τσίπρας επειδή η αναξιοπιστία του έφερε τον κόφτη. Θολώνουμε τα νερά έτσι. Ας κατηγορηθεί ο Τσίπρας και η αναξιοπιστία του για πρόσθετα οικονομικά βάρη, αλλά όχι για κάτι που ο Μητσοτάκης θα έπρεπε να το θεωρεί θετικό.
Επιμέρους σχόλια:
«ισοπεδωτική κριτική»: Δεν είναι ισοπεδωτική όταν έχει συγκεκριμένες αναφορές «που ξεπερνούσαν τα λογικά όρια ελλειμμάτων» και «τις εγκληματικές σπατάλες του Κώστα Καραμανλή». Αν θέλεις να υπερασπιστείς κάποιες συγκεκριμένες πολιτικές δημιουργίας ελλειμμάτων που αποδείχτηκε στη συνέχεια ότι καλώς έγιναν και δεν ήρθε η πραγματικότητα να επιβάλει τη διόρθωσή τους, να μου τις πεις για να βάλω τα απαραίτητα αστεράκια.
«απαλλακτικά για όσα απίστευτα διαδραματίζονται στη χώρα τον τελευταίο καιρό»: Έχω επανειλημμένα σχολιάσει αρκετά από τα όσα γίνονται και δεν μου αρέσουν. Ας μην κρίνονται οι απόψεις μου από ένα σχόλιο. Κι ας μη φοβηθούμε τον περαστικό αναγνώστη: δεν θα διαμορφώσουμε εμείς την κοσμοθεωρία του με ένα σχόλιο (ή με πολλά). Ο λόγος ωστόσο του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που δεν επιζητεί απλώς να γίνει κυβέρνηση αλλά και να φέρει μια νέα φιλελεύθερη προσέγγιση στην πολιτική και στην οικονομία, δεν θα μπορεί να πείσει το πιο απαιτητικό ακροατήριο με επιχειρήματα παλαιάς κοπής. Εκεί σκάλωσα εγώ. Εσένα δεν σε ενόχλησε;