Πάρ' το ή παρ' το (ο τόνος διατηρείται ή όχι;)

danae

¥
Ο προβληματισμός μου οφείλεται στο διορθωτή του word που δεν δέχεται το "πάρ' το", προφανώς επειδή τονίζω μονοσύλλαβη λέξη. Ωστόσο, κατά τη γνώμη μου ο τόνος θα πρέπει να διατηρηθεί. Γνωρίζετε αν υπάρχει σχετικός κανόνας;
Ευχαριστώ!
 
Σχολική Γραμματική:
Παίρνουν τονικό σημάδι λέξεις που παρουσιάζονται ως μονοσύλλαβες ύστερα από
έκθλιψη, π.χ.: λίγ' απ' όλα, πάντ' ανοιχτά, είν' ανάγκη, ήρθ' εκείνος, μήτ' εσύ, μήτ' εγώ κτλ., ή αποκοπή, π.χ. φέρ' το, κόψ' τους, άσ' τον κτλ.
 
Το Word (αν και βελτιωμένο) περιέχει πολλά σφάλματα και πρέπει, κάθε φορά που αισθανόμαστε αμφιβολία για τις επιλογές του, να αναζητούμε πληροφορίες από άλλες πηγές.
 
Αλήθεια, τα προβλήματα του διορθωτή του Word οφείλονται μόνο σε λάθη/αδυναμία του προγραμματισμού; Για τα Ελληνικά δεν διάβασε κανείς τη γραμματική να έχουν μια εφαρμογή που πραγματικά βοηθάει; Τις περισσότερες φορές έχω παρατηρήσει σε μπερδεύει και χάνεις την ώρα σου να επικυρώσεις ότι θυμάσαι σωστά και ότι έχεις δίκιο εσύ και όχι ο διορθωτής! :)
 

Kassianos

New member
Θα ήθελα να προσθέσω έναν παρόμοιο προβληματισμό. Τί συμβαίνει σε περιπτώσεις όπως η παρακάτω;
"Τό 'χει πάρει από μένα". Μέχρι τώρα μεταφέρω τον τόνο, ακόμη κι αν η προηγούμενη λέξη είναι μονοσύλλαβη και δεν τονίζεται στη δημοτική. Φυσικά ο διορθωτής το εμφανίζει σαν σφάλμα. Είναι όμως;
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Θα ήθελα να προσθέσω έναν παρόμοιο προβληματισμό. Τί συμβαίνει σε περιπτώσεις όπως η παρακάτω;
"Τό 'χει πάρει από μένα". Μέχρι τώρα μεταφέρω τον τόνο, ακόμη κι αν η προηγούμενη λέξη είναι μονοσύλλαβη και δεν τονίζεται στη δημοτική. Φυσικά ο διορθωτής το εμφανίζει σαν σφάλμα. Είναι όμως;
Σύμφωνα με τη σχολική γραμματική είναι:



Αλλά σε μια άλλη περίπτωση, όντως ανεβαίνει ο τόνος:



Εδώ νομίζω ότι είναι τυπογραφικό λάθος, η τελευταία λέξη μαντεύω ότι πρέπει να είναι θα 'ρθείς. Ή κάνω εγώ λάθος;
 

Kassianos

New member
Ευχαριστώ Αλεξάνδρα για τη διευκρίνηση. Άρα το γράφω λάθος! Επέκτεινα την εξαίρεση σε όλες τις αφαιρέσεις. Είναι λογικό σφάλμα όμως, γιατί συνήθως εμφατικά προφέρουμε και το "έχω". Π.χ. "...τό 'χω".

Υ.Γ. "Θα 'ρθείς" - Αν είναι προστακτική (λογικά) θα έπρεπε να διατηρεί τον τόνο. Σωστά;
 

nickel

Administrator
Staff member
Να αναφέρω και μερικά ακόμα σημεία βασισμένα στις ίδιες σελίδες της νέας σχολικής γραμματικής:

Στη νέα ελληνική ισχύει ο νόμος της τρισυλλαβίας, δηλαδή όλες οι λέξεις τονίζονται σε μια από τις τρεις τελευταίες συλλαβές, π.χ. πουκάμισο. Η έγκλιση τόνου (δηλ. η ανάπτυξη δεύτερου τόνου) παρουσιάζεται και περιπτώσεις όπως:
Ο δάσκαλός μου. Κάλεσέ την. Γράψε μού το (όταν ένα ρήμα σε προστακτική τονίζεται στην παραλήγουσα και ακολουθείται από δύο αδύνατους τύπους αντωνυμιών).

Υπήρχε παλιότερα (τότε που εφαρμοζόταν ανεπίσημα το μονοτονικό) το ανέβασμα του τόνου σε περιπτώσεις αφαίρεσης όπως: τό ’χω, μού ’φερε, θά ’πρεπε. Από τον καιρό της επίσημης εφαρμογής του μονοτονικού, σταματήσαμε να γράφουμε τον τόνο, και την τρισυλλαβία την ακούμε αλλά δεν τη βλέπουμε — με εξαίρεση τους «παραβάτες» που γράφουν θάπρεπε κ.τ.ό.

Η περίπτωση με το «’ρθεις» είναι λίγο γελοία. Η γραμματική λέει στην παλιά έκδοση: θα τού ’ρθει – θα του ’ρθει (πόσο πιθανό είναι να δείτε «θα του ’ρθει» και να διαβάσετε [θaturθí];), τώρα βελτίωσε το παράδειγμα σε: «θά ’ρθω (προφέρουμε δυνατότερα το θά), θά ’ρθεις, αλλά θα ’ρθεις (προφέρουμε δυνατότερα το 'ρθεις)».

Όχι, Αλεξάνδρα, χωρίς τόνο, με το σκεπτικό ότι δεν υπάρχει «ερθείς».

Το ποίημα του Κώστα Ουράνη Η αγάπη τέλειωνε με τον στίχο:

ἂν εἶναι νά ’ρθει, θὲ νὰ ’ρθεῖ — ἀλλιῶς θὰ προσπεράσει.

Φαντάζομαι ότι το διαβάζουμε: [aníne nárθi θènarθí]

Σύμφωνα με τη σχολική γραμματική, πρέπει να γράψουμε:
αν είναι νά ’ρθει, θε να ’ρθει — αλλιώς θα προσπεράσει

Στο λήμμα έρχομαι, στο ΛΝΕΓ γράφει:
αν είναι να ’ρθει, θε να ’ρθεί — αλλιώς θα προσπεράσει
Στο ΛΚΝ:
αν είναι νά ’ρθει, θενά ’ρθει (αλλιώς θα προσπεράσει)

Ή ο Ουράνης ή το ΛΝΕΓ ή το ΛΚΝ ή εγώ — κάποιος δεν το διαβάζει σωστά!

Η λογική θα έλεγε:
Αν είναι νά ’ρθει, θε να ’ρθεί

Και ο Σαραντάκος θα έγραφε:
Αν είναι νάρθει, θε ναρθεί.
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Όχι, Αλεξάνδρα, χωρίς τόνο, με το σκεπτικό ότι δεν υπάρχει «ερθείς».

Σύμφωνα με τη σχολική γραμματική, πρέπει να γράψουμε:
αν είναι νά ’ρθει, θε να ’ρθει — αλλιώς θα προσπεράσει

Στο λήμμα έρχομαι, στο ΛΝΕΓ γράφει:
αν είναι να ’ρθει, θε να ’ρθεί — αλλιώς θα προσπεράσει
Στο ΛΚΝ:
αν είναι νά ’ρθει, θενά ’ρθει (αλλιώς θα προσπεράσει)

Ή ο Ουράνης ή το ΛΝΕΓ ή το ΛΚΝ ή εγώ — κάποιος δεν το διαβάζει σωστά!

Η λογική θα έλεγε:
Αν είναι νά ’ρθει, θε να ’ρθεί

Και ο Σαραντάκος θα έγραφε:
Αν είναι νάρθει, θε ναρθεί.

Sorry, αλλά το "θε να 'ρθει", εγώ το διαβάζω "θενάρθει". Αν θέλω να το διαβάσω "θεναρθεί", πρέπει να βάλω τόνο στο "'ρθεί".
 
Όλο αυτό το μπάχαλο ξεκίνησε από τη λύσσα του Κριαρά να μην μπαίνει τόνος στα μονοσύλλαβα. Συντάσσομαι με τον Μπαμπινιώτη, που βάζει στα μου, σου, του, τον, με, σε, κλπ., αλλά και στ' άλλα. Τι τους πείραζε πια αν "είναι παράλογο να τονίζεται μια μονοσύλλαβη λέξη"; Σιγά τα ωά. Ορίστε τ' αποτελέσματα. Αλλά και του Σαραντάκου (νάρθει, ναρθεί) μια χαρά είναι.
 

SBE

¥
Εγώ ανησυχώ για κάτι άλλο.
Το «θα του ’ρθει» θα το διάβαζα [θadurθí] κι αρχίζω να ανησυχώ ότι μιλάω (και ακούω) λάθος.
 
Sorry, αλλά το "θε να 'ρθει", εγώ το διαβάζω "θενάρθει". Αν θέλω να το διαβάσω "θεναρθεί", πρέπει να βάλω τόνο στο "'ρθεί".
Ναι, μα δεν βλέπω κι εγώ άλλη ανάγνωση.
Τώρα, αυτό με τα μπω, βρω κλπ, είναι εξαίρεση της πλάκας. Να ήταν παντού σε εμφατική απόδοση (π.χ. μού ΄πε), να το καταλάβω.

Ελπίζω να ..μην έρθει και καμιά ιδέα στο μέλλον να βάζουμε και διπλό τόνο, παρά την τρισυλλαβία, για να μη χαθεί εκείνη η "εμφατική" μόδα του παρατονισμού των εκφωνητών στα δελτία, *"ο πρώθυπουργός", *"οι διάδηλωτές" :)
 

m_a_a_

Active member
Το νήμμα είναι του '09.

Υπάρχει κάποια νεότερη ενημέρωση ως προς τι είναι σωστό και τι λάθος βάσει "νόμου";

Πάρτο / Πάρ'το / Πάρ' το

ή και

Κόφτο / Κόφ'το / Κόφ' το

Ο τόνος, στις συγκεκριμένες περιπτώσεις, φαντάζομαι πως εξυπακούεται μιας και είναι μανίσιος.

Μονοκοπανιά;
Με απόστροφο;
Με απόστροφο και κενό;
 

nickel

Administrator
Staff member
Το Λεξικό της Ακαδημίας, που καταγράφει και τύπους που δεν αρέσουν στους σχολαστικούς, αναφέρει στα εισαγωγικά του λήμματος κόβω «προστ. κόψε (κόφτο & κόφ’ το)». Στα παραδείγματα έχει: Κόφ’ το δούλεμα, που είναι άλλο πράγμα.

Στο παίρνω δεν δίνει τέτοια θάρρητα. Βλέπω ένα πάρ’ τον κάτω και είμαι σίγουρος ότι πάρτο δεν έχει. Ούτε άλλα τέτοια κολλημένα.
 

daeman

Administrator
Staff member
... Βλέπω ένα πάρ’ τον κάτω και είμαι σίγουρος ότι πάρτο δεν έχει. Ούτε άλλα τέτοια κολλημένα.

Με την ευκαιρία, κάν' το κάντο χενεράλ, χενεράλ αδμινιστραδόρ. :-)

Τίτλος άρθρου στην Καθημερινή:

Κάντο όπως ο Μαδούρο!
http://www.kathimerini.gr/862845/gal...opws-o-madoyro

Θα δεχόμουν το «Κάντο σαν του Δάντη» ή ένα «Κάντο σαν του Νερούδα» [Wikipedia], αλλά το άλλο θα το προτιμούσα «Κάν' το όπως ο Μαδούρο»...
Ναι, γιατί:

Άμα του βάλεις την απόστροφο που θέλει...
Γιατί άλλο το κάν' το κι άλλο το κάντο, Χενεράλ.

Κάντο; Τι κάντο; Xενεράλ; Κάν' το μπελκάντο, χενεράλ!

Κάντα λα καντάδα, κάν' την καντάδα. Κάν' το σωστά, όχι κανκάν και κάντο ρημαδιό. Παρόμοιο ζευγάρι είναι το «παρόλα (αυτά)» και η παρόλα, μόνο που δεν είναι τόσο συχνό κι εκεί βοηθάνε τα συμφραζόμενα. Ενώ το «Κάντο!» κυκλοφορεί πολύ σκέτο, σαν προτροπή, κι εγώ το κοιτάζω κι ανοίγω το στόμα, για ν' αρχίσω να τραγουδώ όποιο κάντο θυμηθώ. "Just do it!" they say, and I'm doing it as best I can. Chanting enchanting.
...

Canta María Melata. Κι ενώ η Μαρία τα κάνει μελάτα, προσέχουμε μη στάξει η ουρά του γαϊδάρου όταν αφιερώνουμε "από 'μένα για 'σένα".

~ Ο Κανταόλας, αδερφός του Παρταόλα και πρωτοξάδερφος του Φερταόλα


Με την ίδια ευκαιρία, ένα λάθος από την αντίπερα όχθη, που έχω δει μερικές φορές: «Κάν' τε το». :rolleyes: Μας τα 'κανε ρόιδο.
 
Top