Γεια σας. Είμαι νέο μέλος στο lexilogia. Έχω την εξής απορία. Ο τύπος "Καρυατίδων", είναι σωστός; Υποθέτω ότι αφού το ω είναι μακρόχρονο, ο τόνος "πέφτει" στην παραλήγουσα, τουλάχιστον στα αρχαία. Από την άλλη δεχόμαστε ως σωστό τον τύπο Καρυάτιδων, στη δημοτική. Υποθέτω ότι και οι 2 τύποι είναι σωστοί. Αν κάποιος γνωρίζει κάτι ας με διαφωτίσει.
Καρυάτιδων ή Καρυατίδων
- Thread starter Vasos
- Start date
Καλώς όρισες, Vasos.
Σύμφωνα με το κλιτικό της πρότυπο (το Ο28), η Καρυάτιδα θα πρέπει να κάνει "Καρυατίδων" στη γενική πληθυντικού, επειδή κλίνεται όπως η αγριότητα, η αβεβαιότητα και η αγνότητα. Το βλέπεις εδώ. Δεν ξέρω αν είναι και οι δύο τύποι "σωστοί", ή απλώς ο τύπος Καρυάτιδων είναι διαδεδομένος, χωρίς να τον υιοθετεί η επίσημη γραμματική.
Σύμφωνα με το κλιτικό της πρότυπο (το Ο28), η Καρυάτιδα θα πρέπει να κάνει "Καρυατίδων" στη γενική πληθυντικού, επειδή κλίνεται όπως η αγριότητα, η αβεβαιότητα και η αγνότητα. Το βλέπεις εδώ. Δεν ξέρω αν είναι και οι δύο τύποι "σωστοί", ή απλώς ο τύπος Καρυάτιδων είναι διαδεδομένος, χωρίς να τον υιοθετεί η επίσημη γραμματική.
Καλωσόρισες και από εμένα.
Στον ιστότοπο Λεξισκόπιο, εδώ, θα δεις ότι αναφέρονται ισότιμα και οι δύο τύποι --σε αντίθεση με τη γενική ενικού, όπου το Καρυάτιδος χαρακτηρίζεται λόγιο (learned). Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι στην επιλογή σου θα πρέπει να πάρεις υπόψη και το γενικότερο ύφος του κειμένου κλπ. Σε πιο χαλαρό, καθημερινό ύφος μπορεί να είναι πιο κατάλληλος ο τύπος Καρυάτιδων, σε πιο λόγιο και επίσημο ο τύπος Καρυατίδων.
Με την ευκαιρία, σημειώνω ότι στον ιστότοπο Λεξισκόπιο μπορείς να φτάνεις και από την ενσωματωμένη λειτουργία Search στην πάνω πάνω βυσσινιά φάσα του φόρουμ.
Στον ιστότοπο Λεξισκόπιο, εδώ, θα δεις ότι αναφέρονται ισότιμα και οι δύο τύποι --σε αντίθεση με τη γενική ενικού, όπου το Καρυάτιδος χαρακτηρίζεται λόγιο (learned). Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι στην επιλογή σου θα πρέπει να πάρεις υπόψη και το γενικότερο ύφος του κειμένου κλπ. Σε πιο χαλαρό, καθημερινό ύφος μπορεί να είναι πιο κατάλληλος ο τύπος Καρυάτιδων, σε πιο λόγιο και επίσημο ο τύπος Καρυατίδων.
Με την ευκαιρία, σημειώνω ότι στον ιστότοπο Λεξισκόπιο μπορείς να φτάνεις και από την ενσωματωμένη λειτουργία Search στην πάνω πάνω βυσσινιά φάσα του φόρουμ.
Έχει ενδιαφέρον να δούμε τι προτείνει το Λεξισκόπιο για παρόμοια θηλυκά:
η επιβάτιδα: των επιβατίδων και των επιβάτιδων
η προστάτιδα: των προστάτιδων
η συνεργάτιδα: Δεν έχει, να αλλάξεις σύνταξη...
Για την Καρυάτιδα, ναι, Καρυατίδων και Καρυάτιδων. Ο Δρανδάκης γράφει Καρυατίδων και εγώ Καρυάτιδων.
(Τα υπόλοιπα, με πρόλαβε, τα είπε ο δόκτορ.)
η επιβάτιδα: των επιβατίδων και των επιβάτιδων
η προστάτιδα: των προστάτιδων
η συνεργάτιδα: Δεν έχει, να αλλάξεις σύνταξη...
Για την Καρυάτιδα, ναι, Καρυατίδων και Καρυάτιδων. Ο Δρανδάκης γράφει Καρυατίδων και εγώ Καρυάτιδων.
(Τα υπόλοιπα, με πρόλαβε, τα είπε ο δόκτορ.)
psifio
¥
Και εμάς τις συνεργάτιδες που τόσον καιρό λέμε ανερυθρίαστα "των συνεργάτιδων" γιατί δεν μας έχει συλλάβει ακόμα η φιλολογική αστυνομία;
Κάπου θα έχουμε ασχοληθεί και με το ευρύτερο πρόβλημα:
ο εργάτης, η εργάτρια/των εργατριών
ο ναυτεργάτης, η ναυτεργάτρια/των ναυτεργατριών
ο συνεργάτης, η συνεργάτιδα/των ;
ο εργάτης, η εργάτρια/των εργατριών
ο ναυτεργάτης, η ναυτεργάτρια/των ναυτεργατριών
ο συνεργάτης, η συνεργάτιδα/των ;
Στο youdrive.gr, ζητάς ΚΑΡΥΑΤΙΔΩΝ και σου βγάζει να διαλέξεις από καμιά 15αριά Καρυάτιδων. Οι περίοικοι, τρέχα γύρευε. Τι τους εμποδίζει να πουν και *Καρυατιδών.
hellex
New member
Ειναι εντελώς λάθος να θεωρήσουμε ότι ο συνεργάτης/η συνεργάτιδα έχουν κοινό πληθυντικό
πχ οι συνεργάτες;
Καλημέρα. Όταν έχεις να κάνεις με άντρες και γυναίκες, διαλέγεις παραδοσιακά το αρσενικό και κάνεις τη δουλειά σου (αν και μερικοί θα σε στραβοκοιτάξουν άμα το κάνεις συνέχεια). Αλλά όταν έχεις μόνο γυναίκες απέναντί σου; Όταν δουλεύω με τρεις κυρίες, θα πω «οι συνεργάτριές μου». Όταν είναι να μιλήσω στις μηχανικούδες ενός εργοστασίου, θα πω «Εργάτριες της Ελλάδας, ενωθείτε». Όπως άλλωστε λέμε, απευθυνόμενοι σ' ένα ακροατήριο: «Κυρίες και κύριοι».
hellex
New member
Καλή σου ημέρα.
Στην Ελλάδα βέβαια αυτός που κάνει τη δουλειά του είναι μόνον ο λύκος γιατί την κάνει μόνος του. Όμως έχω δεί στους τίτλους των εταιρειών να γράφεται "Ε & Συνεργάτες". Ενδεχομένως σε προσφωνήσεις να οφείλουμε εξειδίκευση στο γένος πχ Εργάτριες Της Ελλάδος, όμως συχνά μιλάμε για το "ο/η συνεταίρος" με πληθ. οι συνεταίροι. Το συν εκφράζει το μαζί, ως εκ τούτου δε μπορεί ο συνεργάτης /συνεργάτιδα να έχουν τον ίδιο πληθυντικό "οι συνεργάτες"; (Τα λάθη ή τα σωστά που γίνονται σε μια συνεργασία περισσοτέρων των δύο ατόμων, γιατί οφείλουν να διαχωρίζονται ως προς το γένος των συμμετεχόντων;)
Η λέξη εταίρος έχει γίνει επίκοινη για λόγους προφύλαξης από τον κανονικά σχηματιζόμενο τύπο τού θηλυκού (η εταίρα), επειδή εκεί έχει επικρατήσει (ήδη από την αρχαιότητα) άλλη σημασία — οπότε παρασύρονται και τα σύνθετα (βλ. η συνέταιρος).
hellex
New member
Έχεις απόλυτο δίκιο για το «εταίρα». Οι ανάγκες των αρχαίων διαμόρφωναν και το λεξιλόγιο. Υπήρχε θηλυκό για το «συνεργάτης»;
Καθίσταται για άλλη μια φορά αναγκαία η λειτουργία μιας αναγνωρισμένης αρχής που να βοηθά στην επίλυση των σύγχρονων γλωσσικών ζητημάτων. Το σημαντικό με αυτό το forum είναι ότι βοηθά στη διαμόρφωση μια κοινής αντιμετώπισης παρόμοιων ζητημάτων. Σκέψου λοιπόν να έχω ένα γραφείο που έχω συνεργάτες άντρες και γυναίκες. Θα πρέπει να διαμορφώσω, για να είμαι γλωσσολογικά σωστή, την επιγραφή μου σε Ε. Συνεργάτες & Συνεργάτριες. Πόσο πρακτική είναι αυτή η λύση; Και ποιό είναι το πλεονέκτημα με τη διάκριση του πληθυντικού του σε Συνεργάτες και Συνεργάτιδες;
Το «κυρίες και κύριοι» δείχνει ευγένεια. Επίσης σε άλλα νήματα (σύνδεσμο, παιδιά!) δείχνουμε πώς, στην αγγλική τουλάχιστον, μπορεί να υπάρχει εναλλαγή ακόμα και αρσενικών / θηλυκών αντωνυμιών για να μοιράζεται σωστά η τράπουλα. Ωστόσο, δεν είπα ότι επιβάλλεται να πούμε «συνεργάτες και συνεργάτριες». Επιβάλλεται ωστόσο να προβληματιζόμαστε για τα θηλυκά επαγγελματικά ουσιαστικά επειδή όλο και περισσότερες γυναίκες γίνονται βουλευτίνες, δικαστίνες, σοφερίνες κ.λπ. και θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε θηλυκό ουσιαστικό όταν η ομάδα στην οποία αναφερόμαστε αποτελείται αποκλειστικά από γυναίκες.
Δες εδώ το αμήχανο σχήμα (δικαστίνες αλλά η πρόεδρος), το οποίο δεν θα αποδιδόταν με ακρίβεια αν δεν υπήρχε θηλυκό δικαστίνες:
«...οι δυο δικαστίνες της έδρας (η πρόεδρος προς τιμήν της μειοψήφισε, κάνοντας δεκτό το αίτημα) αποφάσισαν...»
Δες εδώ το αμήχανο σχήμα (δικαστίνες αλλά η πρόεδρος), το οποίο δεν θα αποδιδόταν με ακρίβεια αν δεν υπήρχε θηλυκό δικαστίνες:
«...οι δυο δικαστίνες της έδρας (η πρόεδρος προς τιμήν της μειοψήφισε, κάνοντας δεκτό το αίτημα) αποφάσισαν...»
hellex
New member
Είδα τη παραπομπή όπου πράγματι έχουν ήδη λεχθεί σημαντικά επιχειρήματα.
Είναι πράγματι γλωσσική ευαισθησία, να έχουμε και να απευθυνόμαστε με λέξεις που δηλώνουν και το γένος. Και σε ευχαριστώ που μας υποστηρίζεις τόσο δυναμικά.
Ωστόσο, το προεδρίνα υπάρχει. Και το Μηχανολογίνα, επίσης.
Όμως η λέξη «συνεργάτης» δηλώνει «την εργασία από κοινού και για κοινό σκοπό».
Έτσι, μήπως είναι πλεονασμός εγώ(«το κοριτσάκι») όταν απευθύνομαι σε «κοριτσάκια» συνεργάτες μου να λέω «Αγαπητές Συνεργάτιδές μου»;
Όταν μια λέξη αποκτά μια επιπλέον συλλαβή δε μας προκαλεί ηχητικά (πολλές φορές και απαξιωτικά) και φέρνει το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα ιδιαίτερα όταν αυτό έχει να κάνει με τη διάκριση του γένους;
Δεν είναι λογικότερο να υιοθετούμε για τις λέξεις, που ήδη έχουν τη διάκριση του γένους στον ενικό αριθμό και που στο νόημά τους η διάκριση του γένους στον πληθυντικό δεν προσφέρει κάτι ουσιαστικότερο, κοινή λέξη για τον πληθυντικό;
Είναι πράγματι γλωσσική ευαισθησία, να έχουμε και να απευθυνόμαστε με λέξεις που δηλώνουν και το γένος. Και σε ευχαριστώ που μας υποστηρίζεις τόσο δυναμικά.
Ωστόσο, το προεδρίνα υπάρχει. Και το Μηχανολογίνα, επίσης.
Όμως η λέξη «συνεργάτης» δηλώνει «την εργασία από κοινού και για κοινό σκοπό».
Έτσι, μήπως είναι πλεονασμός εγώ(«το κοριτσάκι») όταν απευθύνομαι σε «κοριτσάκια» συνεργάτες μου να λέω «Αγαπητές Συνεργάτιδές μου»;
Όταν μια λέξη αποκτά μια επιπλέον συλλαβή δε μας προκαλεί ηχητικά (πολλές φορές και απαξιωτικά) και φέρνει το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα ιδιαίτερα όταν αυτό έχει να κάνει με τη διάκριση του γένους;
Δεν είναι λογικότερο να υιοθετούμε για τις λέξεις, που ήδη έχουν τη διάκριση του γένους στον ενικό αριθμό και που στο νόημά τους η διάκριση του γένους στον πληθυντικό δεν προσφέρει κάτι ουσιαστικότερο, κοινή λέξη για τον πληθυντικό;
Να απαντήσω με ερώτηση: Αν δεν χρησιμοποιήσεις το συνεργάτης σε οποιαδήποτε μορφή του, πώς θα τις αποκαλέσεις; «Αγαπητές μου» ή «Αγαπητοί μου»;
Εμένα δεν με προκαλεί, όχι.
Ας πούμε, να λέμε «οι αδελφοί μου» --κι ας πρόκειται γα τρία κορίτσια; Όπως κάνει π.χ. η εκκλησία, που λέει «Αδελφοί...» και εννοεί και άντρες και γυναίκες;
hellex
New member
Το "Αγαπητές" εκφράζει το γένος για το ουσιαστικό "συνεργάτες". Επειδή ο πληθυντικός του "ο συνεργάτης/η συνεργάτιδα" μπορεί να είναι "οι συνεργάτες μου" όταν δε τίθεται ζήτημα γένους (δηλαδή όταν είναι και άντρες και γυναίκες οι συνεργάτες μου), είναι λάθος να λέμε "Αγαπητές Συνεργάτες" ΄ώστε να δωθεί και η διάκριση του θηλυκού γένους;
Άλλους τους προκαλεί. Δες λίγο παραπάνω το σημείωμα που έθεσε ο Nickel σχετικά με τη διάκριση
«...οι δυο δικαστίνες της έδρας (η πρόεδρος προς τιμήν της μειοψήφισε, κάνοντας δεκτό το αίτημα) αποφάσισαν...» Γιατί δε λέμε πάντα η προεδρίνα;
Η λέξη αδελφός και αδελφή είναι λέξεις που συναντώνται και στην αρχαιοελληνική. Συνεπώς, υπήρχαν και τα γένη και ο πληθυντικός τους. Δε δημιουργήθηκε λέξη για το θηλυκό μεταγενέστερα, όπως η λέξη "συνεργάτιδα" που είναι μεταγενέστερη. Επιπλέον, υπάρχει κοινή λέξη όταν πχ έχω τρία κορίτσια αδελφές και τρία αγόρια αδελφούς. Λέμε, "τα αδέλφια μου".
Όταν "στους συνεργάτες μου" συμπεριλαμβάνονται και άντρες και γυναίκες ή όταν είναι μόνο γυναίκες, για ποιό λόγο είναι λάθος να απευθυνόμαστε λέγοντας "Οι συνεργάτες μου"; Υπάρχει αντίστοιχη λέξη; Που είναι το λάθος να θεωρήσουμε ότι αυτή η κοινή λέξη μπορεί να είναι η λέξη "Οι συνεργάτες";
Σε ευχαριστώ επίσης, που μου κέντρισες το ενδιαφέρον γι' αυτό το κολπάκι με τη προσθήκη κειμένου από προηγούμενη απάντηση!!!!New kid on the block:laugh: