Σας τα 'παν άλλοι;
- Thread starter daeman
- Start date
Ξανακατεβαίνοντας στο νότο, μια στάση στη Θεσσαλία, με το Ιδιόμελον της Πρώτης Ώρας των Χριστουγέννων,
από τον Χορό Ψαλτών "Τρίκκης Μελωδοί" (για τον Κώστα
και μια τζούρα βλάχικα κάλαντα, όπως τ' άκουσα για πρώτη φορά πριν από 15 χρόνια στη Βεντίστα (Αμάραντος). Και τελευταία, δυστυχώς· πέθαναν οι γριές βλάχες του χωριού που τα μάθαιναν στ' αγγόνια, μεγάλωσαν κι αυτά και δεν τα λένε πια.
Κόλιντι μέλιντι
ντέ νι κουλάκλου τέτω
κα βα τσ τάλιου κουκότλου
βα σ λου μπάγκου του τρέι ταψί
βα σ λου μάκου λα Στα-Μαρίε
-----------------------
Κόλιντι μέλιντι
δώσε την κουλούρα θειά
γιατί θα σου σφάξω τον κόκορα
θα τον βάλω σε τρία ταψιά
και θα τον φάω της Παναγιάς.
από τον Χορό Ψαλτών "Τρίκκης Μελωδοί" (για τον Κώστα
και μια τζούρα βλάχικα κάλαντα, όπως τ' άκουσα για πρώτη φορά πριν από 15 χρόνια στη Βεντίστα (Αμάραντος). Και τελευταία, δυστυχώς· πέθαναν οι γριές βλάχες του χωριού που τα μάθαιναν στ' αγγόνια, μεγάλωσαν κι αυτά και δεν τα λένε πια.
Κόλιντι μέλιντι
ντέ νι κουλάκλου τέτω
κα βα τσ τάλιου κουκότλου
βα σ λου μπάγκου του τρέι ταψί
βα σ λου μάκου λα Στα-Μαρίε
-----------------------
Κόλιντι μέλιντι
δώσε την κουλούρα θειά
γιατί θα σου σφάξω τον κόκορα
θα τον βάλω σε τρία ταψιά
και θα τον φάω της Παναγιάς.
Για να κλείσει ο κύκλος, η πιο γνωστή παραλλαγή των κρητικών καλάντων από τον Μιχάλη Τζουγανάκη,
αυτή που κάποτε έλεγα κι εγώ.
Χριστός γεννάται σήμερον εν Βηθλεέμ τη πόλει
οι ουρανοί αγάλλονται, χαίρει η φύσις όλη
εν τω σπηλαίω τίκτεται, εν φάτνη των αλόγων
ο Βασιλεύς των ουρανών και ποιητής των όλων
Κερά καμαροτράχηλη και φεγγαρομαγούλα
και φουσκαλίδα του γιαλού και πάχνη από τα δέντρα
να που τον έχεις τον υγιόν, τον μοσχοκανακάρη
λούεις τον και χτενίζεις τον και στο σχολειό τον πέμπεις
Κι ο δάσκαλος τον έδειρε μ' ένα χρυσό βεργάλι
κι η κυρά δασκάλισσα, με το μαργαριτάρι
είπαμε δα για την κερά, ας πούμε για τη βάγια
άψε βαγίτσα το κερί, άψε και το λυχνάρι
και κάτσε και ντουχιούντηζε ήντα θα μας εβγάλεις
Γιά απάκι, γιά λουκάνικο, γιά χοιρινό κομμάτι
κι από τον πείρο του βουτσού να πιούμε μια γιομάτη
κι από τη μαύρη όρνιθα κανένα αυγουλάκι
κι από το πιθαράκι σου ένα κουρούπι λάδι
κι αν είναι κι ακροπλιάτερο, βαστούμε και τ' ασκάκι
Φέρε πανιέρι κάστανα, πανιέρι λεπτοκάρυα
και φέρε και γλυκό κρασί να πιούν τα παλικάρια
κι αν είναι με το θέλημα, άσπρη μου περιστέρα
ανοίξετε την πόρτα σας, να πούμε καλησπέρα
κι ακόμα δεν τον ηύρηκες τον μάνταλο ν' ανοίξεις
να μας κεράσεις μια ρακή κι ύστερα να σφαλίξεις...
αυτή που κάποτε έλεγα κι εγώ.
Κι από χρόνου!
Χριστός γεννάται σήμερον εν Βηθλεέμ τη πόλει
οι ουρανοί αγάλλονται, χαίρει η φύσις όλη
εν τω σπηλαίω τίκτεται, εν φάτνη των αλόγων
ο Βασιλεύς των ουρανών και ποιητής των όλων
Κερά καμαροτράχηλη και φεγγαρομαγούλα
και φουσκαλίδα του γιαλού και πάχνη από τα δέντρα
να που τον έχεις τον υγιόν, τον μοσχοκανακάρη
λούεις τον και χτενίζεις τον και στο σχολειό τον πέμπεις
Κι ο δάσκαλος τον έδειρε μ' ένα χρυσό βεργάλι
κι η κυρά δασκάλισσα, με το μαργαριτάρι
είπαμε δα για την κερά, ας πούμε για τη βάγια
άψε βαγίτσα το κερί, άψε και το λυχνάρι
και κάτσε και ντουχιούντηζε ήντα θα μας εβγάλεις
Γιά απάκι, γιά λουκάνικο, γιά χοιρινό κομμάτι
κι από τον πείρο του βουτσού να πιούμε μια γιομάτη
κι από τη μαύρη όρνιθα κανένα αυγουλάκι
κι από το πιθαράκι σου ένα κουρούπι λάδι
κι αν είναι κι ακροπλιάτερο, βαστούμε και τ' ασκάκι
Φέρε πανιέρι κάστανα, πανιέρι λεπτοκάρυα
και φέρε και γλυκό κρασί να πιούν τα παλικάρια
κι αν είναι με το θέλημα, άσπρη μου περιστέρα
ανοίξετε την πόρτα σας, να πούμε καλησπέρα
κι ακόμα δεν τον ηύρηκες τον μάνταλο ν' ανοίξεις
να μας κεράσεις μια ρακή κι ύστερα να σφαλίξεις...
Costas
¥
Θα έλεγα μάλλον ότι είναι "ο Χριστός ας ευλογεί (ευλογήτω) το σπίτι" και "ο Κύριος (Kyrios και όχι Kyrie εδώ· έτσι όπως είναι γραμμένο, είναι λάθος) ας ευλογεί (ευλογήτω) το σπίτι". Η προστακτική θα ήταν benedice. Πέρα βέβαια από το θέμα του mansio αντί για domus.
Edit: Ευχαριστώ, daeman! το χρειάζομαι! Πολύ καλοδιαλεγμένο, και σαν σύνθεση (ο Ιάκωβος είναι φοβερός), και σαν εκτέλεση.
Edit 2: Ο Τζουγανάκης λέει "τη μπόλει". :) Ωραία το λέει όμως.
Last edited:
Για το Kyrios/Kyrie, Κώστα, πιστεύω ότι οι γερμανόφωνοι δεν καταλαβαίνουν την κλίση της λέξης και τη γνωρίζουν ως άκλιτη, από το Kyrie Eleison που υπάρχει σε ψαλμούς κλπ. Και νάσαι καλά για τη διόρθωση στα (ανύπαρκτα) λατινικά μου Κώστα --ευτυχώς, πριν περάσει, ο χρόνος της εγγύησης
.Λεξιλογία: Το φόρουμ όπου τίποτε δεν πέφτει κάτω και δεν μένει ασχολίαστο... :)Αυτές τις μέρες, μια από τις πιο συνηθισμένες ευχές στα γερμανικά είναι:
Frohe Weihnachten und einen guten Rutsch ins Neue Jahr
Rutsch στα γερμανικά σημαίνει γλίστρα και έτσι ακριβώς ερμηνεύει την ευχή ο περισσότερος κόσμος. Καλά Χριστούγεννα, να γλιστρήσεις καλά στον καινούργιο χρόνο. Είναι σωστό όμως; Να εδώ η απάντηση που θα σας λύσει αυτή τη φοβερή απορία που δεν γνωρίζατε καν ότι έχετε...
Some linguists claim that this traditional New Year's expression in German has nothing to do with "sliding" (rutschen) into the new year—despite the fact that most German-speakers understand it that way. The expression may come from the Hebrew word "rosh," meaning "head" or "beginning"—thus the beginning of a new year. The expression could have come into German via the Yiddish for "a good beginning"—as in "Rosh Hashanah," the Jewish New Year. That would make it just one of many German (and English) expressions that come from Yiddish.
...
Flute Improvisation / God Rest Ye Merry, Gentlemen / Bourée - Jethro Tull (Bursting Out)
God Rest Ye Merry, Gentlemen (The Christmas Album)
Flute Improvisation / God Rest Ye Merry, Gentlemen / Bourée - Jethro Tull (Bursting Out)
God Rest Ye Merry, Gentlemen (The Christmas Album)
pidyo
New member
Αντέστε ωρέ χριστιανοί!
(Έπρεπε να το φανταστώ ότι θα υπάρχει σχετικό νήμα για τα τραγουδάκια που ήθελα να βάλω).
Μπορεί το Πάσχα να τους τρώμε λάχανο τους κουτόφραγκους, με ύμνους μπάι φαρ γλυκύτερους και συγκινητικότερους, αλλά πρέπει να ομολογήσουμε πως τα Χριστούγεννα μας βάζουν τα γυαλιά, με μεγάλη ποικιλία ωραιότατων τραγουδιών και ύμνων για κάθε γούστο, κάτι που, εξάλλου, είναι απολύτως λογικό, από τη στιγμή που τα Χριστούγεννα είναι πολύ μεγαλύτερη γιορτή στη Δύση από το Πάσχα.
Κάθε χρόνο τέτοιον καιρό, χαζεύω χριστουγεννιάτικα στο γιουτιούμπι. Ας αρχίσω με ένα παλαιό, του ύστερου 15ου αιώνα, μάλλον από το Yorkshire:
(έχει και τους στίχους στην περιγραφή)
Τα παλαιά χριστουγεννιάτικα προσφέρονται και για χορωδίες. Εδώ, η εξαιρετική χορωδία του King's College στο The Holy and the Ivy, που ακουγόταν στις εκκλησίες τουλάχιστον από τον 15ο αιώνα, παρότι το χριστιανικό του περιεχόμενο είναι ολίγον δυσδιάκριτο:
Στα τέλη του 16ου καταγράφεται ένα από τα πιο γνωστά χριστουγεννιάτικα, το Gaudete, το οποίο είναι πιθανότατα αρκετά παλαιότερο. Παρότι δεν είναι από τα χριστουγεννιάτικα τραγούδια που εντάχθηκαν πλήρως στην ποπ κουλτούρα μας, έγινε εμπορική επιτυχία από τους Steeleye Span, ένα βρετανικό φολκ συγκρότημα:
Μια που περάσαμε σε σύγχρονες φολκ εκδοχές, μια γλεντζέδικη ιρλανδική εκδοχή του γνωστού Good king Wenceslas από τους Irish Rovers:
Και τέλος, η λεξιλογική αφορμή του παρόντος μουσικού σεντονιού. Από τα δημοφιλέστερα χριστουγεννιάτικα είναι το Adeste fideles. Δεν μου αρέσουν οι πολύ σοβαρές και ταρατατζούμ εκδοχές με λογιών λογιών Παβαρότηδες, ούτε οι τελείως ποπ εκδοχές της κάθε κουτσής Μαρίας που το τραγουδάει σε χριστουγεννιάτικη συναυλία. Προτιμώ λοιπόν να βάλω μια τίμια παιδική εκδοχή του μεγάλου Nat King Cole, που τραγουδάει και τους αγγλικούς και τους λατινικούς στίχους:
Το adeste δεν θυμόμουν από ποιο ρήμα είναι. Είναι λέει, από το adesse, που έχει και δεύτερη, μεταφορική σημασία «προσέρχομαι». Adeste fideles, λοιπόν, «προσέλθετε οι πιστοί». Και όχι, το κρητικό άντεστε ή αντέστε δεν είναι απομεινάρι της βενετοκρατίας, είναι σχηματισμός ενός ψευδούς β΄ πληθυντικού του μορίου άντε, κατά το άμε - αμέτε. Ή μήπως...:)
Καλά Χριστούγεννα, και να περάσετε γλυκά και ήσυχα με τους δικούς σας.
(Έπρεπε να το φανταστώ ότι θα υπάρχει σχετικό νήμα για τα τραγουδάκια που ήθελα να βάλω).
Μπορεί το Πάσχα να τους τρώμε λάχανο τους κουτόφραγκους, με ύμνους μπάι φαρ γλυκύτερους και συγκινητικότερους, αλλά πρέπει να ομολογήσουμε πως τα Χριστούγεννα μας βάζουν τα γυαλιά, με μεγάλη ποικιλία ωραιότατων τραγουδιών και ύμνων για κάθε γούστο, κάτι που, εξάλλου, είναι απολύτως λογικό, από τη στιγμή που τα Χριστούγεννα είναι πολύ μεγαλύτερη γιορτή στη Δύση από το Πάσχα.
Κάθε χρόνο τέτοιον καιρό, χαζεύω χριστουγεννιάτικα στο γιουτιούμπι. Ας αρχίσω με ένα παλαιό, του ύστερου 15ου αιώνα, μάλλον από το Yorkshire:
Τα παλαιά χριστουγεννιάτικα προσφέρονται και για χορωδίες. Εδώ, η εξαιρετική χορωδία του King's College στο The Holy and the Ivy, που ακουγόταν στις εκκλησίες τουλάχιστον από τον 15ο αιώνα, παρότι το χριστιανικό του περιεχόμενο είναι ολίγον δυσδιάκριτο:
Στα τέλη του 16ου καταγράφεται ένα από τα πιο γνωστά χριστουγεννιάτικα, το Gaudete, το οποίο είναι πιθανότατα αρκετά παλαιότερο. Παρότι δεν είναι από τα χριστουγεννιάτικα τραγούδια που εντάχθηκαν πλήρως στην ποπ κουλτούρα μας, έγινε εμπορική επιτυχία από τους Steeleye Span, ένα βρετανικό φολκ συγκρότημα:
Μια που περάσαμε σε σύγχρονες φολκ εκδοχές, μια γλεντζέδικη ιρλανδική εκδοχή του γνωστού Good king Wenceslas από τους Irish Rovers:
Και τέλος, η λεξιλογική αφορμή του παρόντος μουσικού σεντονιού. Από τα δημοφιλέστερα χριστουγεννιάτικα είναι το Adeste fideles. Δεν μου αρέσουν οι πολύ σοβαρές και ταρατατζούμ εκδοχές με λογιών λογιών Παβαρότηδες, ούτε οι τελείως ποπ εκδοχές της κάθε κουτσής Μαρίας που το τραγουδάει σε χριστουγεννιάτικη συναυλία. Προτιμώ λοιπόν να βάλω μια τίμια παιδική εκδοχή του μεγάλου Nat King Cole, που τραγουδάει και τους αγγλικούς και τους λατινικούς στίχους:
Το adeste δεν θυμόμουν από ποιο ρήμα είναι. Είναι λέει, από το adesse, που έχει και δεύτερη, μεταφορική σημασία «προσέρχομαι». Adeste fideles, λοιπόν, «προσέλθετε οι πιστοί». Και όχι, το κρητικό άντεστε ή αντέστε δεν είναι απομεινάρι της βενετοκρατίας, είναι σχηματισμός ενός ψευδούς β΄ πληθυντικού του μορίου άντε, κατά το άμε - αμέτε. Ή μήπως...:)
Καλά Χριστούγεννα, και να περάσετε γλυκά και ήσυχα με τους δικούς σας.
Τι ωραίες επιλογές που έχετε κάνει. Επιφυλάσσομαι γιατί κι εγώ αυτές τις μέρες κάνω επανάληψη τα χριστουγεννιάτικα, όλες τις εκδοχές που λέει κι ο πιδύο, σοβαρές, ταρατατζούμ, με παιδάκια, χαζοχαρούμενες Εγγλεζούλες, βαρύτονους, τα παιδιά του Glee, Μεξικανούς, Τζέθρο και ξανά Τζέθρο — έχει άπειρα το καλάθι.
Να κάνω κι εγώ ένα γλωσσικό σχόλιο για κάτι που με είχε απασχολήσει παλιά. Η λέξη για τα Χριστούγεννα που ξέρουμε από τα γαλλικά (Noël, εναλλακτικά στα αγγλικά και Nowell) απαντά (πια) στα αγγλικά μόνο στους ύμνους και τα τραγούδια των Χριστουγέννων. Σημαίνει απλώς «γέννα» και, πηγαίνοντας προς τα πίσω, φτάνουμε στο λατινικό natalem, αιτιατική του natalis (dies) «γενέθλιος ημέρα». Δεν έχει σχέση με το Emmanuel / Immanuel, που είναι εβραϊκό και σημαίνει «μαζί μας ο Θεός». Επειδή έχω ξαδελφάκια στην Κρήτη με το (χαϊδευτικό) όνομα Νώλης, ήμουν σίγουρος όταν έμαθα το Noël ότι τα δύο είχαν σχέση.
:)
Να κάνω κι εγώ ένα γλωσσικό σχόλιο για κάτι που με είχε απασχολήσει παλιά. Η λέξη για τα Χριστούγεννα που ξέρουμε από τα γαλλικά (Noël, εναλλακτικά στα αγγλικά και Nowell) απαντά (πια) στα αγγλικά μόνο στους ύμνους και τα τραγούδια των Χριστουγέννων. Σημαίνει απλώς «γέννα» και, πηγαίνοντας προς τα πίσω, φτάνουμε στο λατινικό natalem, αιτιατική του natalis (dies) «γενέθλιος ημέρα». Δεν έχει σχέση με το Emmanuel / Immanuel, που είναι εβραϊκό και σημαίνει «μαζί μας ο Θεός». Επειδή έχω ξαδελφάκια στην Κρήτη με το (χαϊδευτικό) όνομα Νώλης, ήμουν σίγουρος όταν έμαθα το Noël ότι τα δύο είχαν σχέση.
:)
Το 1963 ο Φιλ Σπέκτορ μάζεψε σ’ έναν δίσκο 13 παλιά και καινούργια χριστουγεννιάτικα τραγούδια. Στην πρώτη του κυκλοφορία το άλμπουμ δεν πούλησε πολλά αντίτυπα· ίσως να έφταιγε το ότι κυκλοφόρησε την ημέρα της δολοφονίας του Τζον Κένεντι (22/11/1963). Πάντως, στη συνέχεια, με αλλεπάλληλες κυκλοφορίες από άλλες εταιρείες και με άλλα εξώφυλλα έχει γίνει το δημοφιλέστερο χριστουγεννιάτικο άλμπουμ με μουσική ποπ, σύμφωνα τουλάχιστον με αυτή την αξιολόγηση: http://top40.about.com/od/top10lists/tp/christmasalbums.htm
Το άλμπουμ περιλαμβάνει γνωστούς συνεργάτες του Σπέκτορ να τραγουδάνε και τα χριστουγεννιάτικα τραγούδια στο γνωστό του στιλ. Ξεχώρισε ένα τραγούδι που γράφτηκε ειδικά για το άλμπουμ και τραγούδησε η Νταρλίν Λαβ. Από το 1986 ο Λέτερμαν καλεί την Νταρλίν στο σόου του πριν από τα Χριστούγεννα και τη βάζει να τραγουδήσει το Christmas (Baby Please Come Home). Στο βιντεάκι είναι η περυσινή εκτέλεση από την εκπληκτική γιαγιά των 72 (εδώ) ετών με την αναλλοίωτη φωνή.
Πρώτη εκτέλεση: http://www.youtube.com/watch?v=UV8x7H3DD8Y
Η εκτέλεση των U2: http://www.youtube.com/watch?v=ebiVOt-gqa0
Για το άλμπουμ: http://en.wikipedia.org/wiki/A_Christmas_Gift_for_You_from_Philles_Records
Για το τραγούδι: http://en.wikipedia.org/wiki/Christmas_(Baby_Please_Come_Home)
Το άλμπουμ περιλαμβάνει γνωστούς συνεργάτες του Σπέκτορ να τραγουδάνε και τα χριστουγεννιάτικα τραγούδια στο γνωστό του στιλ. Ξεχώρισε ένα τραγούδι που γράφτηκε ειδικά για το άλμπουμ και τραγούδησε η Νταρλίν Λαβ. Από το 1986 ο Λέτερμαν καλεί την Νταρλίν στο σόου του πριν από τα Χριστούγεννα και τη βάζει να τραγουδήσει το Christmas (Baby Please Come Home). Στο βιντεάκι είναι η περυσινή εκτέλεση από την εκπληκτική γιαγιά των 72 (εδώ) ετών με την αναλλοίωτη φωνή.
Πρώτη εκτέλεση: http://www.youtube.com/watch?v=UV8x7H3DD8Y
Η εκτέλεση των U2: http://www.youtube.com/watch?v=ebiVOt-gqa0
Για το άλμπουμ: http://en.wikipedia.org/wiki/A_Christmas_Gift_for_You_from_Philles_Records
Για το τραγούδι: http://en.wikipedia.org/wiki/Christmas_(Baby_Please_Come_Home)
Εξαιρετικές οι υπομνήσεις του Πιδύου, κι ακόμα περισσότερο η αναδρομή στους Steeleye Span, που δεν ήταν απλώς ένα βρετανικό φολκ συγκρότημα (αυτό θα ήταν ο ορισμός του understatement), αλλά οι πατριάρχες της βρετανικής ηλεκτρικής φολκ, μαζί με τους Fairport Convention. Και βεβαίως όταν μιλάμε για Steeleye Span μιλάμε για το πρώτο τους ατού, την αιθέρια, την κρυστάλλινη φωνή της Μάντυ Πράιορ, που μεσουρανούσε στη δεκαετία του '70 --πολύ προτού εμφανιστούν στο προσκήνιο οι Λίζες Τζέρραρντ και οι Λορρήνες ΜακΚέννιτ (όχι ότι υστερούν κι αυτές, προς Θεού). Τώρα, μετά τα όσα είπα, βάζω στοίχημα ότι φαντάζεστε ότι θα σας βάλω να ακούσετε την άλλη μεγάλη επιτυχία των Steeleye Span, το All Around My Hat, εξίσου όμορφο και ξεσηκωτικό τραγουδάκι
αλλά όχι, δεν έχω τέτοια πρόθεση. Χριστουγεννιάτικη δεν είναι η περίσταση; Ε, λοιπόν νά η Μάντυ Πράιορ σε ένα άλλο χριστουγεννιάτικο τραγούδι
Maddy Prior - On Christmas Night (Sussex Carol) (το όργανο που συνοδεύει είναι βιέλα με μανιβέλα)
Και να φανταστείτε ότι οι Steeleye Span έχουν έρθει μια φορά στην Ελλάδα, κάπου μεταξύ '80-'90, στο Λυκαβηττό, κατακαλόκαιρο, εντελώς αθόρυβα, με ακροατήριο λιγότερα από τριάντα άτομα (μεταξύ των οποίων και ο γράφων, βεβαίως βεβαίως)...
αλλά όχι, δεν έχω τέτοια πρόθεση. Χριστουγεννιάτικη δεν είναι η περίσταση; Ε, λοιπόν νά η Μάντυ Πράιορ σε ένα άλλο χριστουγεννιάτικο τραγούδι
Maddy Prior - On Christmas Night (Sussex Carol) (το όργανο που συνοδεύει είναι βιέλα με μανιβέλα)
Και να φανταστείτε ότι οι Steeleye Span έχουν έρθει μια φορά στην Ελλάδα, κάπου μεταξύ '80-'90, στο Λυκαβηττό, κατακαλόκαιρο, εντελώς αθόρυβα, με ακροατήριο λιγότερα από τριάντα άτομα (μεταξύ των οποίων και ο γράφων, βεβαίως βεβαίως)...