Your slip is showing: Γλωσσικές και μεταφραστικές γκάφες (και μικρολαθάκια)

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Σίγουρα υπάρχουν διαφόρων ειδών Μήτσοι στην Ελλάδα, αλλά ο πιο σπάνιος, τολμώ να πω, είναι αυτός που ξέρει ρώσικους γαστριμαργικούς όρους. Αν θέλεις να είσαι στατιστικά υπαρκτός Μήτσος, καλύτερα να αφήσεις τα ρώσικα στο ράφι -- γιατί ο πραγματικός Έλληνας Μήτσος δεν έχει ακούσει ποτέ του για έδεσμα που ονομάζεται σμετάνα.

Άνευ πλάκας, εγώ ακούω κλασική μουσική στην Ελλάδα περισσότερα χρόνια από σένα, Ζαζ, και δεν είμαι καν σίγουρη ότι εσύ ακούς κλασική μουσική. Σμέτανα και μόνο Σμέτανα προφέρεται στην Ελλάδα.
 

bernardina

Moderator
Σίγουρα υπάρχουν διαφόρων ειδών Μήτσοι στην Ελλάδα, αλλά ο πιο σπάνιος, τολμώ να πω, είναι αυτός που ξέρει ρώσικους γαστριμαργικούς όρους. Αν θέλεις να είσαι στατιστικά υπαρκτός Μήτσος, καλύτερα να αφήσεις τα ρώσικα στο ράφι -- γιατί ο πραγματικός Έλληνας Μήτσος δεν έχει ακούσει ποτέ του για έδεσμα που ονομάζεται σμετάνα.

Βαριά βαριά να έχει ακούσει για καμιά Σβετλάνα.:inno::whistle:
 

Zazula

Administrator
Staff member
Μην κολλάς στη σμετάνα, Αλεξάνδρα, την ανέφερα εν παρόδω. Αν μιλάμε για Μήτσο που δεν γνωρίζει από κλασική μουσική, αν δηλαδή μιλάμε για τη συντριπτική πλειονότητα των Μήτσων, όταν δει τον Σμέτανα για πρώτη φορά θα τον εκφέρει παροξύτονο σε κάθε περίπτωση, όπως είπε κι ο Hellegennes. Μέχρι δε και πριν από λίγες ώρες που διάβασα το σχετικό σχόλιο, Σμετάνα θα τον άκουγες κι από μένα, παρότι το ρωσικό σμετάνα το έμαθα αρκετά αργότερα (εννοώ απ' την πρώτη φορά που είδα το όνομά του γραμμένο σε κάποιο πρόγραμμα). Αλλά όπως είπες εγώ δεν είμαι και κάνας ιδιαίτερα σχετικός με την κλασική μουσική (ούτε σκοπεύω να γίνω τώρα). Ούτε τα γράφω όλα αυτά για να πω ότι είναι σωστή η παροξύτονη εκφορά — αφού το σωστό είναι αναντίρρητα Σμέτανα, Σμέτανα κι ησύχασα πλέον. Αλλά μην μου μιλάτε γα Μήτσους όταν εννοείτε τον γνώστη ενός πεδίου· ο γνήσιος Μήτσος, επαναλαμβάνω, αν δει το Smetana με λατινικά στοιχεία θα το πει αυθόρμητα Σμετάνα μέχρι να τον διορθώσει κάποιος που ξέρει (και που δεν είναι Μήτσος) ότι το σωστό είναι Σμέτανα.

Και το ίδιο ισχύει και για τα ονόματα των αθλητών που αναφέρατε, και για πολλά άλλα. Αυτό δε που απαιτούμε από τους επαγγελματίες του λόγου είναι ακριβώς αυτό, να μην μένουν δηλαδή στην απλή μητσική προσέγγιση και να φροντίζουν, επειδή αυτή είναι η δουλειά τους, να μαθαίνουν και σε κάθε περίπτωση να αναπαράγουν τη σωστή εκφορά. Αλλά και πάλι, ο επαγγελματίας του λόγου δεν είναι ο Μήτσος, δεν πρέπει να είναι ο Μήτσος. Όταν έχω να γράψω για επαγγελματική χρήση ένα όνομα, φυσικά και φροντίζω να βρω πώς λέγεται σωστά (μέτρα πόσες τέτοιες ερωτήσεις έχω κάνει, χώρια τα πόσα τέτοια ερωτήματα έλυσα χωρίς την ανάγκη να ρωτήσω, χάρη σε διαδικτυακές πηγές κι εργαλεία). Αν είχα λοιπόν βρεθεί κάποια στιγμή στην ανάγκη μεταγραφής τού Smetana, θα αναρωτιόμουν όπως αναρωτιέμαι πάντα: «Πώς προφέρεται σωστά ο Σμετάνα; Α, Σμέτανα. Ωραία.» Δεν χρειάζεται να ανατριχιάζετε που η πλειονότητα δεν ξέρει τη σωστή εκφορά τού Σμέτανα και δεν ακούει Τρίτο Πρόγραμμα. Κι εγώ παλιότερα ανατρίχιαζα κάθε φορά που ανακάλυπτα πως ό,τι ήταν πασιφανές ή πασίγνωστο για τα δικά μου στάνταρ δεν ήταν το ίδιο και για τον πολύ κόσμο — αλλά τώρα πια έχω χαλαρώσει. :)
 

bernardina

Moderator
Αυτό που υπονόησα εγώ (μπαίνοντας σφήνα ανάμεσά σας, και συγνώμη γι' αυτό) είναι ότι ο Μήτσος πιθανότατα δεν θα καταλάβει καν ότι πρόκειται για άντρα. Αν του το δώσεις ξεκάρφωτο θα σκεφτεί ποια είναι αυτή η Σμετάνα; Βλέπεις και η ρημάδα η κατάληξη εκεί τον σπρώχνει, γιατί στη δική του γλώσσα η -άνα είναι έντεκα φορές στις δέκα θηλυκή. ;)
Όμως τι ακριβώς αποδείξαμε μ' αυτό; :confused:
 

Zazula

Administrator
Staff member
Κι ένα πιροσκί. (Χωρίς να ξέρω αν είναι ρώσικο αυτό.)
Η πλάκα είναι ότι το «ένα πιροσκί» είναι ελληνικό εύρημα, καθότι το ρωσικό πιροσκί είναι πληθυντικός τού πιραζόκ.
http://lexilogia.gr/forum/showthread.php?6720-Cornish-pasty-(%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B4%CE%BF%CF%83%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE)-%CF%80%CE%AF%CF%84%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%BF%CF%85%CE%AC%CE%BB%CE%B7%CF%82&p=75775&viewfull=1#post75775
http://lexilogia.gr/forum/showthread.php?2591-ένας-παπαράτσι&p=24081&viewfull=1#post24081
Και η πεντανόστιμη σμετάνα: http://en.wikipedia.org/wiki/Smetana_(dairy_product). :)
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Ζαζ, το συναπάντημα του Μήτσου με τον Σμέτανα στην Ελλάδα πιο λογικό είναι να γίνει (αν γίνει ποτέ) μέσω κάποιας εφημερίδας, όπου προφανώς θα είναι γραμμένος με ελληνικούς χαρακτήρες και τονισμένος σωστά -- παρά γραμμένος με λατινικούς χαρακτήρες ώστε να του επιτρέψει να παρατονίσει κατά βούληση. Ή μπορεί να πέσει τυχαία πάνω στο Τρίτο Πρόγραμμα, και να πιάσει το αυτί του το όνομα πριν προλάβει με ταχύτητα φωτός ν' αλλάξει σταθμό. Είναι λίγο δύσκολο να πέσει πάνω στο όνομα του συνθέτη με άλλο τρόπο. Αν συχνάζει σε καταστήματα δίσκων, και πλησιάζει τους πάγκους με την κλασική μουσική όπου είναι γραμμένο το όνομα με λατινικά στοιχεία, είναι δεδομένο ότι δεν είναι Έλληνας Μήτσος.

Αν πάλι εννοείς ότι βάζουμε 100 Έλληνες μπροστά στη λέξη smetana χωρίς να ξέρουν τι είναι και τους ρωτάμε πώς προφέρεται, έχεις απόλυτο δίκιο, προφανώς θα νικήσουν η Σβετλάνα, η μπαντάνα, η αλάνα και η μπανάνα.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Εντωμεταξύ, ξέρεις, την πρώτη φορά που 'ρθα σ' επαφή με τη ρώσικη σμετάνα, αμέσως από μέσα μου σκέφτηκα: «Ααα, σαν εκείνον τον Τσέχο συνθέτη!» Τουλάχιστον πέτυχα την εθνικότητα... :p
 

Zazula

Administrator
Staff member
Ζαζ, το συναπάντημα του Μήτσου με τον Σμέτανα στην Ελλάδα πιο λογικό είναι να γίνει (αν γίνει ποτέ) μέσω κάποιας εφημερίδας, όπου προφανώς θα είναι γραμμένος με ελληνικούς χαρακτήρες και τονισμένος σωστά -- παρά γραμμένος με λατινικούς χαρακτήρες ώστε να του επιτρέψει να παρατονίσει κατά βούληση.
Όπως σου είπα, εγώ τον πρωτοείδα γραμμένο σε πρόγραμμα του Μεγάρου. Τελικά πάντως οι προσπάθειες εκπολιτισμού μου μάλλον απέτυχαν. :eek:

Πάντως μην βάζεις και στοίχημα για το ότι το όνομα του συνθέτη θα είναι πάντα μεταγραμμένο. Τα περισσότερα έντυπα νέας κοπής αφήνουν τα ξενικά ονόματα αμετάγραφτα, ενώ και στο ελληνικό διαδίκτυο βλέπω σχετικοί με τη μουσική να γράφουν για τον ενλόγω διατηρώντας παντού το όνομά του με λατινικά στοιχεία.

ΥΓ Την ίδια ώρα στη Δράμα: Μιαμ μιαμ μιαμ... http://www.neogal.gr/gr/cmetana.html
 

SBE

¥
Αν εννοείς τοπικής παραγωγής, προφανώς τοπικής παραγωγής είναι. Η συσκευασία με τις μπαμπούσκες είναι αριστούργημα αισθητικής.
 

SBE

¥
Α, και να πω κι εγώ ότι ο δικός μου Μήτσος μάλλον κάποιο πρόβλημα έχει, γιατί πρώτη φορά είδα τον συνθέτη με λατινικούς χαρακτήρες και τον τόνισα στην πρώτη συλλαβή.
Επιπλέον βλέπουμε εδώ γιατί είναι απαραίτητο το Μέγαρο Μουσικής να πάρει στα σοβαρά τον εκπαιδευτικό ρόλο του. Το πρόγραμμά του θα μπορούσε να είναι πολύ καλύτερα γραμμένο και κυρίως, με ελληνικούς χαρακτήρες.
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Μπορεί να μη θυμάμαι καλά, αλλά νομίζω ότι την τελευταία φορά που πήγα στο Μέγαρο το πρόγραμμα ήταν γραμμένο όλο στα ελληνικά, ακόμα και οι χαρακτηρισμοί των μερών του μουσικού έργου, π.χ. Αντάτζιο, Μοντεράτο κλπ. κλπ.
 

SBE

¥
Πρόοδος!
Ή μπορεί και τυχαίο. Τελευταία φορά που είδα το προγραμμα εκδηλωσεων οι πρωτες σελίδες ήταν στα ελληνικά και οι επόμενες στα αγγλικά. Προφανώς δύο υπαλληλοι και καμία επιμέλεια.
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Δεν μιλούσα για το πρόγραμμα εκδηλώσεων, αλλά για το πρόγραμμα μιας συγκεκριμένης συναυλίας, με σημειώματα για τους συνθέτες και τα έργα τους.
 
Ζαζ, το συναπάντημα του Μήτσου με τον Σμέτανα στην Ελλάδα πιο λογικό είναι να γίνει (αν γίνει ποτέ) μέσω κάποιας εφημερίδας, όπου προφανώς θα είναι γραμμένος με ελληνικούς χαρακτήρες και τονισμένος σωστά -- παρά γραμμένος με λατινικούς χαρακτήρες ώστε να του επιτρέψει να παρατονίσει κατά βούληση. Ή μπορεί να πέσει τυχαία πάνω στο Τρίτο Πρόγραμμα, και να πιάσει το αυτί του το όνομα πριν προλάβει με ταχύτητα φωτός ν' αλλάξει σταθμό. Είναι λίγο δύσκολο να πέσει πάνω στο όνομα του συνθέτη με άλλο τρόπο. Αν συχνάζει σε καταστήματα δίσκων, και πλησιάζει τους πάγκους με την κλασική μουσική όπου είναι γραμμένο το όνομα με λατινικά στοιχεία, είναι δεδομένο ότι δεν είναι Έλληνας Μήτσος.

Διαφωνώ. Εγώ πρώτη φορά που διάβασα Σμετάνα, ήταν σε σταυρόλεξα. Γνωστό έργο του Σμετάνα και γνωστό έργο του Σμετάνα. Όταν άρχισα να ακούω λόγια μουσική, αρχικά προμηθευόμουν ξένα CD, γιατί τα έπαιρνα από έναν φιλόμουσο ελληνογάλλο, οπότε ήταν πάντα γραμμένος με λατινικούς χαρακτήρες. Αργότερα, με την έλευση του ebay, ψώνιζα από εκεί και όταν πήγα στην Αγγλία, έμαθα ότι τον προφέρουν προπαροξύτονο και θεώρησα ότι είναι μια από τις ουκ ολίγες αλλαγές που κάνουν οι Βρετανοί σε ονόματα. Ούτε για μια στιγμή δεν σκέφτηκα ότι μπορεί να είναι ο αυθεντικός τονισμός και δη να χρησιμοποιείται και στα ελληνικά, δεδομένου ότι η μόνη επαφή μου με μεταγραμμένο Smetana ήταν από σταυρόλεξα.
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Βρε συ, Χέλλε, ο Μήτσος δεν λύνει σταυρόλεξα. Μπορεί να σε λένε Δημήτρη, αλλά δεν είσαι Μήτσος.
 

nickel

Administrator
Staff member
Πω πω, τώρα αντιλήφθηκα τα μηνύματα που προκάλεσε μια ενδεχομένως ανακριβής διατύπωσή μου. Στα γρήγορα, για να αρθούν παρεξηγήσεις:

Όταν μίλησα για Μήτσους και Σμέτανα, εννοούσα ότι όλοι οι άνθρωποι από τους οποίους έχω ακούσει το όνομα τα τελευταία 50 χρόνια, Σμέτανα είπαν. Προσοχή: ο Μήτσος είναι ο μέσος άνθρωπος ανά περίπτωση: όχι ο μέσος Έλληνας (που δεν ακούει κλασική), αλλά εδώ ο μέσος φίλος της κλασικής. Δεν θα κάνουμε στατιστική για την προφορά του Βαζέχα στο λόμπι της αίθουσας Τριάντη.

Ομολογώ πάντως ότι είμαι έτοιμος να θυσιάσω τον Σμέτανα για σμετάνα (με έχει φάει και η περιέργεια).
 
Top