Homme de couleur

[nevergrown]

Πώς να το μεταφράσω; Μαύρος ή έγχρωμος;

Διάβασα κι αυτό http://www.lexilogia.gr/forum/showthread.php?t=1830&highlight=έγχρωμος αλλά δε με βοήθησε πολύ. Αυτή η τάση να χρησιμοποιούμε άλλες λέξεις (neutralisation) μόνο και μόνο επειδή δεν θέλουμε να πούμε μαύρος... Και τι το κακό έχει η λέξη μαύρος παρακαλώ;

Nino Ferrer JE VOUDRAIS ETRE NOIR

 

[nickel]

Έγχρωμος. Είτε γιατί αυτός που έγραψε homme de couleur προτιμά αυτό τον όρο και δεν είναι σωστό να του τον αλλάξεις, είτε γιατί δεν αναφέρεται σε μαύρο αλλά σε όλους τους μη λευκούς.

 

[nevergrown]

Eυχαριστώ. Ο δεύτερος λόγος δεν ισχύει βέβαια γιατί ξέχασα να αναφέρω ότι πρόκειται για Νιγηριανό μπασκετμπολίστα. Θα μπορούσε βέβαια να ισχύει σε άλλες περιπτώσεις, πράγμα που δεν πέρασε καθόλου από το νου μου.

 

[Palavra]

Συμφωνώ με τον Νίκελ.

Να προσθέσω ότι η λέξη «έγχρωμος» δε θεωρείται πολιτικώς ορθή, ούτε στα γαλλικά, αλλά ούτε και στα αγγλικά, και στα ελληνικά.

 

[SBE]

Να προσθέσω ότι η λέξη «έγχρωμος» δε θεωρείται πολιτικώς ορθή, ούτε στα γαλλικά, αλλά ούτε και στα αγγλικά, και στα ελληνικά.

Να ρωτήσω πως ορίζεται η πολιτική ορθότητα στα ελληνικά κι αν εχει κυκλοφορήσει κανένα σχετικό γλωσσάρι;

 

[daeman]

Συμφωνώ με τον Νίκελ.

Να προσθέσω ότι η λέξη «έγχρωμος» δε θεωρείται πολιτικώς ορθή, ούτε στα γαλλικά, αλλά ούτε και στα αγγλικά, και στα ελληνικά.

Αρκετές δεκαετίες τώρα θεωρείται τουλάχιστον παρωχημένη η χρήση της, πολύ πριν την εμφάνιση της πολιτικής ορθότητας, όπως φαίνεται και από αυτό το ειρωνικό απόσπασμα από την ταινία Hair του 1979, η οποία όμως βασίστηκε στο ομώνυμο θεατρικό μιούζικαλ του 1968.

I'm a
Colored spade
A nigger
A black nigger
A jungle bunny
Jigaboo coon
Pickaninny mau mau

Uncle Tom
Aunt Jemima
Little Black Sambo

Cotton pickin'
Swamp guinea
Junk man
Shoeshine boy

Elevator operator
Table cleaner at Horn & Hardart
Slave voodoo
Zombie
Ubangi lipped

Flat nose
Tap dancin'
Resident of Harlem

And president of
The United States of Love
I said President of
The United States of Love

(and for dinner at the White House you're going to feed him: )

Watermelon
Hominy grits
An' shortnin' bread
Alligator ribs
Some pig tails
Some black eyed peas
Some chili
Some collard greens

And if you don't watch out
This boogie man will get you
Booooooooo!
So you say.


Extending the precedents set by Show Boat (1927) and Porgy and Bess (1935), Hair opened the Broadway musical to racial integration; fully one-third of the cast was African American. Except for satirically in skits, the roles for the black members of the tribe portrayed them as equals, breaking away from the traditional roles for blacks in entertainment as slaves or servants. An Ebony magazine article declared that the show was the biggest outlet for black actors in the history of the U.S. stage.

"Colored Spade", which introduces the character Hud, a militant black male, is a long list of racial slurs ("jungle bunny... little black sambo") topped off with the declaration that Hud is the "president of the United States of love". At the end of his song, he tells the tribe that the "boogie man" will get them, as the tribe pretends to be frightened.

http://en.wikipedia.org/wiki/Hair_(musical)#Race_and_the_tribe

 

[Alexandra]

Νομίζω ότι η SBE ρώτησε για πολιτική ορθότητα στην Ελλάδα, όπου όντως, και η δική μου εντύπωση είναι ότι η μόνη λέξη που είναι αρνητικά φορτισμένη είναι η λέξη "αράπης". Ούτε το "μαύρος", ούτε το "έγχρωμος" είναι politically incorrect. Σωστά;

 

[Zazula]

Το έγχρωμος έχω ακούσει μέχρι και σχετικά πρόσφατα να χρησιμοποιείται από σπορτκάστερ. Δεν ξέρω, βέβαια, τι εσωτερικές οδηγίες (για λέξεις ή εκφράσεις που πρέπει να αποφεύγονται) υπάρχουν σε δημοσιογραφικούς οργανισμούς (δηλ. σε έντυπα και σταθμούς) ή/και τι διδάσκεται σχετικά στις δημοσιογραφικές σχολές.

 

[Alexandra]

Το έγχρωμος έχω ακούσει μέχρι και σχετικά πρόσφατα να χρησιμοποιείται από σπορτκάστερ. Δεν ξέρω, βέβαια, τι εσωτερικές οδηγίες (για λέξεις ή εκφράσεις που πρέπει να αποφεύγονται) υπάρχουν σε δημοσιογραφικούς οργανισμούς (δηλ. σε έντυπα και σταθμούς) ή/και τι διδάσκεται σχετικά στις δημοσιογραφικές σχολές.

Αυτό εννοώ κι εγώ. Ενώ συνέχεια ακούς να αντικαθιστούν το "ανάπηρος" με τις πιο απίθανες εκφράσεις περί "ειδικών δεξιοτήτων".

 

[SBE]

Όντως, η ερωτησή μου ήταν σχετικά με την ελληνική γλώσσα. Πέρα από το ότι δεν την ακούμε τη λέξη γιατί δεν τη βρίσκουμε για να τη μεταφράσουμε, νομίζω ότι πολλοί μεγαλύτεροι Έλληνες τη χρησιμοποιούν γιατί τη θεωρούν πιο ουδέτερη και ίσως πιο ευγενική.

 

[nevergrown]

...νομίζω ότι πολλοί μεγαλύτεροι Έλληνες τη χρησιμοποιούν γιατί τη θεωρούν πιο ουδέτερη και ίσως πιο ευγενική.

Aπό το πολιτικά περάσαμε πλέον στο κοινωνικά ορθό. Υπάρχει μια τάση να φοβόμαστε να εκφραστούμε ελεύθερα και αυτό με προβληματίζει.

Σε ένα άρθρο του Francoscopie 2007, το "La peur des mots" (δυστυχώς το βρίσκω μόνο στην ακόλουθη μορφή http://issuu.com/laminimedia/docs/clesdelf/9 ) ο δημοσιογράφος - αναλυτής αναφέρει πολλές τέτοιες λέξεις όπως το ότι αντί για sourds λέμε malentendants, αντί για αρρωστους λέμε consultants, αντί για μετανάστες - minorités visibles, αντί για cancer (longue maladie). Aναφέρεται δε ότι όλα ξεκίνησαν από το επαγγελματικά ορθό δηλ. συνεργάτης αντί για υπάλληλος κτλ.

 

[Zazula]

Νομίζω ότι πολλοί μεγαλύτεροι Έλληνες τη χρησιμοποιούν γιατί τη θεωρούν πιο ουδέτερη και ίσως πιο ευγενική.

Αυτήν ακριβώς την αίσθηση έχω κι εγώ.

Aναφέρεται δε ότι όλα ξεκίνησαν από το επαγγελματικά ορθό δηλ. συνεργάτης αντί για υπάλληλος κτλ.

Δεν ξέρω αν αυτό εθεωρείτο επαγγελματικά ορθό στις γαλλόφωνες χώρες, αλλά πάντως στην Ελλάδα η μετατόπιση του υπάλληλος σε συνεργάτης / στέλεχος / υπεύθυνος τομέα κλπ δεν έγινε για λόγους οιασδήποτε ορθότητας, αλλά απλώς σε μια προσπάθεια (που αποδείχθηκε επιτυχής) να παρακαμφθεί η εργατική νομοθεσία: Τα στελέχη και λοιποί βαρύγδουποι τίτλοι δεν πληρώνονται υπερωρίες. Τόσο απλά, τόσο καλά. ;)

 

[Themis†]

Σωστότατη η παρατήρηση του Ζάζουλα περί συνεργατών. Για το έγχρωμος έχω την εντύπωση ότι πολλοί το χρησιμοποιούν όχι για λόγους πολιτικής ορθότητας, αλλά απλούστατα γιατί δεν θέλουν να μπλέξουν με τις διαβαθμίσεις των χρωμάτων (μαύρος, μαυριδερός, κιτρινωπός και τρέχα γύρευε). Το κοντινότερο συνώνυμο που μπορώ να φανταστώ στην περίπτωση αυτή είναι "τριτοκοσμικός", που όμως έχει υποτιμητική χροιά.