δωμάτçο

[meidei]

Από συζήτηση σε άλλο φόρουμ μου δημιουργήθηκε η απορία για το κατά πόσο η κατάληξη των ουσιαστικών -ιο που προήλθε από την κατάληξη -ιον προφέρεται με συνίζηση. Λογικά δεν περιμένω λόγιες λέξεις όπως το γραμμάτιο να προφέρονται γραμάτço, αλλά κοινές λέξεις όπως το δωμάτιο μήπως έχουν προσαρμοστεί; Προσωπικά δεν έχω ακούσει ποτέ την προφορά δωμάτço.

 

[Leximaniac]

Ίσως σε παιδάκια;

 

[sarant]

Το γραμμάτιο, παρά τη λόγια προέλευσή του, είναι εξαιρετικά διαδεδομένο, οπότε δεν μπορείς να αποκλείσεις ότι στον πληθυντικό μπορεί να προφέρεται με συνίζηση. Ξέρω ανθρώπους που και το πανεπιστήμιο το προφέρουν με συνίζηση.

 

[Alexandra]

Μία λέξη που εγώ προφέρω με συνίζηση ενώ άλλοι όχι είναι η βάρδια. Έτσι συνήθισα να το ακούω στο Π.Ν. τόσα χρόνια, έτσι το λέω.Το αποτέλεσμα είναι ότι εγώ γράφω και λέω "η βάρδια μου", ενώ ακούω πάρα πολλούς να λένε "η βάρδιά μου".
Αν το πανεπιστήμιο προφερόταν με συνίζηση, δεν θα ήταν λογικό να λέμε "το πανεπιστήμιο του", όχι το "πανεπιστήμιό του";

 

[nickel]

Καλημέρα. Υποθέτω ότι εννοείς [j] της συνίζησης και όχι [ç], γιατί πάμε σε διαλέκτους.

Παροξύτονες με συνίζηση λίγες, οι περισσότερες από τα ιταλικά, π.χ. καρνάγιο, κουράγιο, μουράγιο και συχώριο.

Έχουμε κάποιες περιπτώσεις όπως το λόγιο χωρίο που έγινε χωριό [xorjó], π.χ. θηρίο > θεριό, καμπανάριον > καμπαναριό, χειμαδείον > χειμαδιό.

Άλλες λαϊκές λέξεις όπως το νοικοκυριό, πλυσταριό, ρημαδιό, συμπεθεριό, φευγιό.

Έχουμε επίσης το τέρμα –αριό: π.χ. κεραμιδαριό, παπαδαριό, σκουπιδαριό, φοιτηταριό.

Τα γραμμάτια [tja] ανήκουν στην κατηγορία με [ja] και [já], που έχει πολλές συνιζήσεις.

 

[meidei]

Νικέλ, έχω την εντύπωση ότι το /j/ το χρησιμοποιούμε μόνο σε broad μεταγραφές, στα ελληνικά σαν ήχος δεν υπάρχει, είναι είτε ηχηρό [ʝ] είτε άηχο [ç]. Στις μεταγραφές του ΛΚΝ χρησιμοποιούν j και x̃ αντίστοιχα.
Δεν έχω ενστάσεις όσο αφορά τις κατηγορίες που περιγράφεις πάντως· μόνο που το γραμμάτϊο το έχω στην ίδια κατηγορία με το δωμάτϊο. Υποθέτω ακούω λάθος άτομα :)

Αλεξάντρα, κι εγώ προφέρω várδja, και δεν σημειώνω δεύτερο τόνο (αφού δεν αναπτύσσεται). Το "βάρδϊα" πρέπει να εμπίπτει στις νεολόγιες παραλλαγές που παρατηρεί ο Γ. Χάρης.

 

[nickel]

Α, κι εγώ το δωμάτιο το βάζω μαζί με το γραμμάτιο: στα ασυνίζητα και τα δύο / δυο :). Για τον πληθυντικό γραμμάτια έκανα τη μαντεψιά ότι ανήκει (μαζί με την πραμάτεια) στα [ja], που είναι μεγάλη γενιά. (Δεν μπορώ να το γράψω το [x~a])