Χρήση εισαγωγικών για δήλωση μεταφορικής σημασίας — χρήση και κατάχρηση

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Δεν υπάρχει ελπίδα...

Κοιτάζω το σημερινό θέμα εξετάσεων Νεοελληνικής γλώσσας στις Πανελλαδικές (εδώ). Τίγκα στα εισαγωγικά, σε σημείο (και σε σημεία) που σε κάνουν να αναρωτιέσαι για το ποια ακριβώς ανάγκη εξυπηρετούν. Σίγουρα όχι κάποιας τυπογραφικής σύμβασης, αφού στο κείμενο υπάρχουν επίσης υπογραμμίσεις και έντονα, ενώ στην εκφώνηση των ασκήσεων υπάρχουν και πλάγια...

Στις ερωτήσεις, μάλιστα, ζητείται να δικαιολογηθεί η χρήση των εισαγωγικών σε δύο περιπτώσεις (και τις συζητάμε, αν θέλετε).
 

nickel

Administrator
Staff member
Θα μπορούσαμε να συζητήσουμε όλα τα εισαγωγικά, αν και δεν ξέρουμε ακριβώς τις τάσεις εκείνου του καιρού. Ας μην ξεχνάμε ότι συχνά έμπαιναν τότε εισαγωγικά εκεί που εμείς, εύκολα πλέον, βάζουμε πλάγια (π.χ. για τίτλους). Τα πλάγια έγιναν πιο εύκολα από τότε που τα απέκτησε ο μέσος γραφιάς στον υπολογιστή του.

Εδώ είναι τα περισσότερα δικαιολογημένα. Αλλά ειδικότερα για τα εισαγωγικά της ερώτησης:
«αυτός είναι μεγάλος ανθρωπιστής»: παράθεμα
«Ερυθρού Σταυρού»: Έμπαιναν (και συχνά μπαίνουν ακόμα) εισαγωγικά σε ονόματα οργανισμών κτλ όταν το όνομα έχει μεταφορική σημασία. Δηλαδή, δεν ήθελε εισαγωγικά ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, αλλά ήθελε ο Ερυθρός Σταυρός (παράδειγμα) ή το Άρμα Θέσπιδος.


Προσθήκη:
Η ανθρωπιά, που έχει εισαγωγικά στην αρχή, θα έπαιρνε σήμερα πλάγια. Πλάγια ή εισαγωγικά είναι η απαραίτητη σύμβαση για να δείξουμε ότι δεν αναφερόμαστε στην ιδέα της ανθρωπιάς αλλά στη λέξη. Κάτι που ξεχνάμε όταν προχειρογράφουμε στα φόρουμ.


Το κείμενο του Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου και οι ερωτήσεις βρίσκονται και εδώ:
http://lexilogia.gr/forum/showthrea...νεοελληνικής-γλώσσας-για-τις-Πανελλήνιες-2014
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Για να γίνω σπαστικός, νομίζω ότι το «αυτός είναι μεγάλος ανθρωπιστής» ως παράθεμα θα έπρεπε να γράφεται με κεφαλαίο (είναι πλήρης πρόταση) ή με αποσιωπητικά. Επίσης, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε (αν δεν το έχουμε κάνει ήδη) πότε θα μπαίνουν εισαγωγικά σε ονόματα οργανισμών και να χρησιμοποιούμε αυτή τη σύμβαση στα επίσημα κείμενα (ιδιαίτερα, μάλιστα, σε ένα κείμενο διασκευασμένο για πανελλαδικές εξετάσεις). Από τη στιγμή που σήμερα ο Ερυθρός Σταυρός γράφεται χωρίς εισαγωγικά, αν δεν γνωρίζω ποιος ήταν ο Ντυνάν, μπορεί τα εισαγωγικά του κειμένου να με μπερδέψουν και να θεωρήσω ότι ήταν κάποιος φιλέλληνας που ίδρυσε το νοσοκομείο (ή, ακόμη χειρότερα, κάποιος πεσών που αγωνίστηκε μαζί με τους Ελληνορώσους).
 

nickel

Administrator
Staff member
Αν αρχίσουμε να ανταγωνιζόμαστε ο ένας τον άλλο σε σπαστικότητα, θα έλεγα ότι δεν θα έβαζα άνω και κάτω τελεία πριν από το συγκεκριμένο παράθεμα. :-)
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Αν αρχίσουμε να ανταγωνιζόμαστε ο ένας τον άλλο σε σπαστικότητα, θα έλεγα ότι δεν θα έβαζα άνω και κάτω τελεία πριν από το συγκεκριμένο παράθεμα. :-)
Ή έτσι, συμφωνώ. :)
 
'Έφυγε' από τη ζωή ο.... (ΕΡΤ)
Ή 'Έφυγε' με εισαγωγικά χωρίς το από τη ζωή, ή, εφόσον λέει από τη ζωή, καθόλου εισαγωγικά...
 

Zazula

Administrator
Staff member
Μπορεί κανείς σας να καταλάβει για ποιον λόγο επιλέχθηκαν εδώ τα εισαγωγικά;
Gwyneth Paltrow: Πουλάει κεριά που μυρίζουν σαν το «αιδοίο» της
Ναι, έχουμε δει εισαγωγικά για να διαχωρίσει υποτίθεται ο γράφων και καλά τη θέση του από τη χρησιμοποιούμενη εντός εισαγωγικών λέξη — επειδή ίσως τηνε βρίσκει πολύ σλανγκική, μπρουτάλ, αργκοτική, αγοραία, χυδαία, ξερωγώ (ίσως και μοναχά στο δικό του μυαλό) αδόκιμη ή ό,τι άλλο. Ενίοτε κι απλώς για να μην παρασυρθεί ντεμέκ κανένας και τηνε πάρει στην κυριολεξία — ακόμη κι αν πρόκειται για απόλυτα καθιερωμένες εκφράσεις, παροιμιώδεις φράσεις, σχήματα λόγου κ.τ.ό. Όμως εδώ η αναφερόμενη λέξη είναι σαφέστατο πως επιλέχθηκε σε επίσημο επίπεδο ύφους ακριβώς για να είναι αποδεκτή και να περνάει και σε τίτλο μέινστριμ κειμένου — οπότε ποιον ακριβώς σκοπό εξυπηρετούν τα εισαγωγικά; Μήπως επειδής η συσκευασία ίσως ν' αναφέρει πως πρόκειται για «τεχνητό άρωμα αιδοίου» κι όχι για τη ρίαλ-μακόη αυθεντικώς ληφθείσα προσεκτικά εκ του επίμαχου ΠΟΠ σημείου αρωματική ουσία; Δεν είναι τώρα να 'χουμε τέτοιες απορίες, κύριοι!

ΥΓ Και ναι, είναι γνωστό πως υπάρχει κι άλλο λεξινήμα περί εισαγωγικών (Μεταφοροφοβία και εισαγωγικομανία) — αλλά η αρχική κι αρχαιότερη σχετική συζήτηση βρίσκεται δωπέρα. :cool1:
 

nickel

Administrator
Staff member
Μπορεί κανείς σας να καταλάβει για ποιον λόγο επιλέχθηκαν εδώ τα εισαγωγικά;

Λόγω μεταφορικής σημασίας. Και η (κυριολεκτικά) μεταφορική σημασία βρίσκεται στη γνωστή έκφραση «Το αιδοίο σέρνει καράβι». :-)
 
Top