Προσθήκη ή πρόσθεση;

[mikenakis]

Είμαι κατά 99% σίγουρος πως το σωστό είναι «προσθήκη», αλλά πριν ρίξω κράξιμο λέω να ρωτήσω τους ειδικούς εδώ.

Στον ιστότοπο του Simply Burgers όπου μόλις έδωσα παραγγελία για το βραδινό μου φαγητό, στο πλήκτρο για προσθήκη ενός πιάτου στην παραγγελία αναγράφει «Πρόσθεση». Και σας ρωτώ, αυτό είναι :

α) εναλλακτικός και εξίσου ορθός τρόπος διατύπωσης;
β) ένα μικρό και αθώο λαθάκι;
γ) ένα «ωχ, το μάτι μου!» λαθάκι;

Υπάρχουν ήδη κάποιες σχετικές αναφορές σκόρπιες στη Λεξιλογία:

Αναφορές:
Λεξιλογία: heart stents
Λεξιλογία: carbonated (μοριακή γαστρονομία)
Λεξιλογία: Your slip is showing (Σελίδα 23)

 

[Themis†]

Παρά την εντονότατη προτίμησή μου στην προσθήκη, είναι αμφίβολο αν μπορεί να γίνει λόγος για λάθος. Άλλωστε και στις δύο περιπτώσεις το αντίστοιχο ρήμα είναι το προσθέτω. Βέβαια, ο χαρακτηρισμός εκείνου που προστίθεται μπορεί να είναι μόνο προσθήκη, όχι πρόσθεση. Αλλά η ενέργεια του ρήματος μπορεί να είναι και τα δύο. Όπως το αντιλαμβάνομαι εγώ, η πρόσθεση είναι πολύ επηρεασμένη από τη μαθηματική σημασία της: πρόκειται για σουμάρισμα, και ευρύτερα για συνένωση του προστιθέμενου και του προϋπάρχοντος σε ένα ενιαίο όλο. Αντίθετα, η προσθήκη δηλώνει απλώς το γεγονός της συμπλήρωσης/ επαύξησης/ σώρευσης, χωρίς καμία ιδιαίτερη έμφαση στη συνένωση. Κι όταν μιλάμε για πιάτα και παραγγελίες, η πρόσθεση μου θυμίζει έντονα τον λογαριασμό που θα πρέπει να πληρώσουμε.

 

[nickel]

Επειδή, όπως φαίνεται κι από τις δύο παραπομπές, είναι κάτι που προσέχω και με ενοχλεί (το να λέμε πρόσθεση εκεί που πρόκειται για κάτι που προστίθεται κάπου), αντιγράφω τη σχετική σημείωση στο ΛΣΑΝΕΓ:

προσθήκη - πρόσθεση
[...] Η γενική σημασία δηλώνεται μόνο από τη λ. προσθήκη, η οποία εκφράζει τόσο την «αύξηση, συμπλήρωση», (π.χ. Με την προσθήκη ενός ακόμη αμυντικού, η ομάδα θα είναι πλήρης -- Προσθήκη διατάξεων στο νομοσχέδιο / ρήτρας στη σύμβαση -- Επιδόρπιο γιαουρτιού χωρίς προσθήκη ζάχαρης) όσο και μετωνυμικά το ίδιο το επιπλέον στοιχείο ή συμπλήρωμα (π.χ. Η έκδοση περιλαμβάνει προσθήκες από τα κατάλοιπα του συγγραφέα -- Το σπίτι είχε δύο αυθαίρετες προσθήκες, ένα υπόστεγο και μια αποθήκη).
Η λ. πρόσθεση έχει περιοριστεί στο λεξιλόγιο των μαθηματικών, όπου δηλώνει τη φερώνυμη αριθμητική πράξη [...] χρησιμοποιείται όμως και στο ευρύτερο λεξιλόγιο (π.χ. Αποφασίστηκε η πρόσθεση μιας ώρας μαθήματος στο ημερήσιο πρόγραμμα). (Το επισημασμένο αφορά την ερώτηση για το μπεργκεράδικο.)

Προσοχή, το Λεξικό (κακώς) δεν αναφέρει ότι στο ευρύτερο λεξιλόγιο θα έπρεπε να αποφεύγεται η χρήση της πρόσθεσης στη θέση της προσθήκης με τη δεύτερη σημασία, του επιπλέον στοιχείου.

Στο ΛΚΝ βρίσκουμε έμμεσα την πληροφορία. Η πρόσθεση, εκτός από πράξη της αριθμητικής, είναι μόνο «ενέργεια, διαδικασία»:
2. η ενέργεια, η διαδικασία με την οποία κτ. επιπλέον συνενώνεται με κτ. που ήδη υπάρχει και το αυξάνει, το συμπληρώνει, το επεκτείνει κτλ., η προσθήκη: H πρόσθεση νέων φόρων προκάλεσε αντιδράσεις. H πρόσθεση ή η αφαίρεση μιας λέξης μπορεί να αλλάξει ριζικά το νόημα των λεγομένων. H πρόσθεση νέων αιτημάτων οδήγησε τις διαπραγματεύσεις σε αποτυχία.
http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/search.html?lq=πρόσθεση&sin=all

Από την άλλη, η προσθήκη είναι και:
2. αυτό που προστίθεται, το συμπλήρωμα, η επέκταση κτλ.: Εντοπίστηκαν και αφαιρέθηκαν οι μεταγενέστερες προσθήκες από το αρχαίο κείμενο.
http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/search.html?lq=προσθήκη&dq=

 

[mikenakis]

Σας ευχαριστώ. Αυτό που καταλαβαίνω από τα παραπάνω είναι ότι το αν η χρήση του όρου «πρόσθεση» είναι λάθος ή όχι στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι κάτι που συζητιέται, ενώ ακόμα κι αν δεχθούμε ότι είναι λάθος, πρόκειται για ένα μικρής σημασίας λάθος για το οποίο δεν αξίζει να γίνεται θέμα.

 

[nickel]

για το οποίο δεν αξίζει να γίνεται θέμα.

Εγώ, όπως διαπίστωσες, συνήθως το κάνω θέμα.

Για παράδειγμα, σήμερα διάβασα, σε σχέση με μια εφαρμογή: «Συνεχώς γίνονται προσθέσεις στο υλικό».
Ε, εγώ θα το άλλαζα χωρίς δεύτερη κουβέντα σε «Συνεχώς γίνονται προσθήκες στο υλικό».

 

[Hellegennes]

Ή μπορείς να το γράψεις με ρήμα και να αποφύγεις τον σκόπελο: "συνεχώς προστίθενται Χ στο υλικό". Το πρόβλημα μετά είναι ότι χρειάζεσαι οπωσδήποτε αντικείμενο στο προστίθενται.

 

[nickel]

χρειάζεσαι οπωσδήποτε αντικείμενο στο προστίθενται.

Εννοείς υποκείμενο του παθητικού προστίθενται;

 

[Hellegennes]

Συγγνώμη, ασαφής διατύπωση. Δεν εννοούσα συντακτικό αντικείμενο.