Μετάφραση και κριτική: Η πριγκίπισσα και οι πειρατές

[Palavra]

Συμφωνώ με την Αλεξάνδρα. Σίγουρα σε κανέναν δε θα άρεσε να βρεθεί στη θέση του κρινόμενου, πόσο μάλλον αν ο κριτής δεν έχει επιχειρήματα.
Όμως όταν σου υποδεικνύει κάποιος ότι έχεις κάνει λάθη σε ιστορικά τοπωνύμια και ανορθογραφίες και εσύ απαντάς «ποιος είσαι εσύ που θα μου πεις αυτό;» δείχνει τουλάχιστον ότι έχεις λερωμένη τη φωλιά σου. Και μαθητής δημοτικού να σου πει κάτι, αν έχει δίκιο, δε λες τίποτα και φροντίζεις να μην το ξανακάνεις.
Προσωπικά, δε θα θεωρούσα ότι ένας μεταφραστής είναι κακός και άθλιος με ένα δυο λάθη σε ένα, κατά τα άλλα, καλομεταφρασμένο βιβλίο.

Όταν όμως τα λάθη είναι πολλά, αυτό συνήθως σημαίνει ότι ο μεταφραστής δεν ήξερε και το χειρότερο, κατά τη γνώμη μου, δε ρώτησε. Αν μάλιστα αυτό φαίνεται σταθερά σε όλα τα βιβλία του, δε θα ήταν κακό να εξετάσει το ενδεχόμενο της αλλαγής καριέρας.

 

[Alexandra]

Πρέπει να σκεφτόμαστε και τις συνέπειες αυτών που λέμε στις καριέρες και τις ζωές των άλλων. Δεν θέλει και πολύ το μπατσάκι (νουθεσία) να γίνει μπαταριά και να καταστρέψει μια καριέρα.

Μα για ποια καριέρα μιλάμε; Όταν κάποιος επιμένει (διάβασε το μπλογκ, για να καταλάβεις τι εννοώ) ότι η λέξη *απόδΩση γράφεται με ωμέγα, και ότι ο μεταφραστής δεν υποχρεούται να ξέρει Γεωγραφία και Ιστορία, μόνος του δεν έχει χαντακώσει την καριέρα του;

Edit: Δεν μας είπε τι υποχρεούται να ξέρει τελικά ο μεταφραστής. Μάλλον τίποτα.

 

[Count Baltar]

Τόσα πολλά, και τόσο χτυπητά, λάθη, καλώς στηλιτεύονται, από όποιον κι αν στηλιτεύονται, όπως και αν γίνεται αυτό.

Όποιος κάνει τη δουλειά του σωστά, με μεράκι, με κόπο, γνωρίζοντας τις αδυναμίες του και αποφεύγοντάς τις, όποιος ψάχνει διακόσιες φορές ακόμα και την πιο μικρή λέξη, διαβάζει το κείμενό του μεγαλόφωνα στον εαυτό του, δεν αρέσκεται σε τίποτα που δεν του κάθεται καλά, (να συνεχίσω, ή το καταλάβατε; ) δεν πρόκειται ποτέ, μα ποτέ, να δει τέτοια κριτική, από κανέναν.

Όλα τα άλλα, χωρίς καμία απολύτως εξαίρεση, είναι εκ του πονηρού.

ΥΓ. Εγώ θα θεωρούσα προσωπικό Βατερλώ και μόνο να μου έπιανε ο επιμελητής τέτοια λάθη. Δεν θα είχα μούτρα να εμφανιστώ στον εκδοτικό οίκο μετά.

 

[tsioutsiou]

Νομίζω τα ορθογραφικά αφορούν πια τον αυτόματο διορθωτή. Έτσι κι αλλιώς, είναι μιζερούλα η κριτική μετάφρασης, αλλά και κάθε έργου, που (παρα)ασχολείται με ορθογραφικά. Αν είναι μαζεμένα, οκ, δείχνει βιασύνη ή προχειρότητα και ενοχλούν, τελεία. Αλλά δεν είναι να στέκεται κανείς εκεί. Άλλα βγάζουν μάτι, μάλλον χαλάνε τη μαγιονέζα/τη μαγεία της ανάγνωσης.

 

[Alexandra]

Και η τελευταία καταχώρηση για το ίδιο θέμα από την ιδιοκτήτρια του μπλογκ.

 

[Inertia]

Καλημέρα σας,

Αν και λίγο πολύ συμφωνώ σχεδόν με όλες τις απόψεις που "ακούστηκαν" στο παρόν, ας καταθέσω κι εγώ την άποψή μου η οποία είναι αρκετά απλή.

1. Συμφωνώ απόλυτα με την ιδέα της κριτικής μιας λογοτεχνικής μετάφρασης τη στιγμή που υπάρχει και ο θεσμός της επιβράβευσης μίας καλής λογοτεχνικής μετάφρασης.

2. Όταν μεταφράζουμε ένα εγχειρίδιο για λογαριασμό μιας εταιρείας η μετάφρασή μας αξιολογείται "σε κλειστό κύκλο" και έναντι αντικειμενικών και λιγότερο αντικειμενικών (εννοώ τις οδηγίες του πελάτη) κριτηρίων, και η εργασία μας συνήθως είναι ένα μόνο τμήμα μιας ολόκληρης διαδικασίας. Όταν όμως βάζουμε το όνομά μας πρέπει να θεωρούμε τον εαυτό μας 100% υπεύθυνο (είτε υπάρχει επιμελητής είτε όχι γιατί εμείς θα υποστούμε την κριτική ή θα βραβευτούμε (πιστεύω ότι και στις δύο περιπτώσεις βραβεύεσαι, είτε με το "χρυσό λεξικό" ή με το "χρυσό βατόμουρο").

3. Με την άποψη της Άννας θα συμφωνούσα σε άλλες μεταφραστικές συνθήκες, αλλά επουδενί στη λογοτεχνική μετάφραση. Και ο λόγος είναι ότι αφενός δεν σου βάζει κανένας το μαχαίρι στο λαιμό να αναλάβεις μία δουλειά για την οποία δεν νιώθεις σίγουρος ότι θα τα καταφέρεις (όπως συμβαίνει όταν δουλεύεις ως in house μεταφραστής), επομένως και αφετέρου γιατί θεωρώ τους μεταφραστές λογοτεχνίας ερασιτέχνες με την έννοια ότι δουλεύουν με μεράκι και όχι για βιοποριστικούς λόγους ή με γνώμονα την αύξηση της παραγωγικότητας (= περισσότερα έσοδα).

Αυτά τα ολίγα και καλώς σας βρήκα ξανά!