Ηρώ Κανακάκη: η συνέπεια της ζωγραφικής διαδικασίας (Έκθεση στο ΚΠΙΣΝ, 23/1/2024-22/3/2024)

nickel

Administrator
Staff member
Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος παρουσιάζει την έκθεση ζωγραφικής

Ηρώ Κανακάκη: η συνέπεια της ζωγραφικής διαδικασίας

στην Αίθουσα Πολλαπλών Προβολών, 2ος όροφος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, ΚΠΙΣΝ (Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος)

Εγκαίνια: Τρίτη, 23 Ιανουαρίου, στις 20.00

Διάρκεια έκθεσης: 23/1/2024 – 22/3/2024

Ωράριο λειτουργίας: καθημερινά, 09:30 – 20:00


Η Ηρώ Κανακάκη ήταν μια από τις πιο σημαντικές παρουσίες της δικτατορικής περιόδου και των μεταπολιτευτικών χρόνων στον εικαστικό χώρο. Λόγω των πρώιμων έργων της, μεστών πολιτικών μηνυμάτων, πράγμα που τότε αντανακλούσε τόσο τις πολιτικές της ιδέες όσο και το ζοφερό κλίμα της δικτατορίας (1967-1974), αποτυπώθηκε στην κοινή συνείδηση ως ζωγράφος με έργα κοινωνικοπολιτικών μηνυμάτων. Ήταν η τολμηρή καλλιτέχνιδα που φιλοτέχνησε το πρώτο εξώφυλλο του εμβληματικού περιοδικού «αντί», που κυκλοφόρησε τον Μάιο του 1972 και απαγορεύτηκε αμέσως από το καθεστώς. Όμως, ο ζωγραφικός βίος της Κανακάκη υπήρξε ευρύτατος και με πολλές αλλαγές. Χάραξε τον δικό της δρόμο στη ζωγραφική, στο στυλ και το ύφος, το οποίο στα επόμενα χρόνια υπέστη σταδιακά πολλές μεταβολές: καινοτόμα χαράκτρια στα 1970, ζωγράφος με διεθνή παρουσία στα 1980, δασκάλα με σημαντικό αποτύπωμα στους σπουδαστές της Σχολής Βακαλό τη δεκαετία του 1990. Μολονότι η Κανακάκη διαμορφώθηκε αρχικά από το ζοφερό κλίμα της Χούντας, αργότερα η πορεία της καθορίστηκε από την παραμονή της στην Αγγλία. Αφομοίωσε επιρροές από την pop art, από την αγγλική μεταπολεμική ζωγραφική και τελικά από το κίνημα του νεο-εξπρεσιονισμού, για να αρθρώσει στις αρχές της δεκαετίας του 1990 έναν πρωτότυπο, εικαστικό λόγο που αμφισβήτησε τις επικρατούσες κοινωνικές νοοτροπίες. Αυτά που ήθελε να πει, η Κανακάκη τα έλεγε με τη ζωγραφική της γλώσσα, το δικό της ύφος, τη δική της εσωτερικότητα, τα δικά της βιώματα. Είχε κατακτήσει ένα ιδιαίτερο επίπεδο καλλιτεχνικής ωριμότητας.

Η Κανακάκη γεννήθηκε στον Πειραιά τον Ιούνιο του 1945 από γονείς κρητικής καταγωγής. Σπούδασε χαρακτική στο εργαστήριο του Κωνσταντίνου Γραμματόπουλου, στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ), από το 1965 έως το 1969. Ηγετικό στέλεχος της «Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη», είχε εκλεγεί στο Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Φοιτητών της ΑΣΚΤ καθώς και στο Κεντρικό Συμβούλιο της Εθνικής Φοιτητικής Ένωσης Ελλάδας (ΕΦΕΕ) την περίοδο 1965-1967. Με το ξέσπασμα της Δικτατορίας της 21ης Απριλίου εξορίστηκε στη Γυάρο, όπου παρέμεινε για πολλούς μήνες. Τον Δεκέμβριο του 1972 πραγματοποίησε την πρώτη ατομική της έκθεση στο Καλλιτεχνικό και Πνευματικό Κέντρο «Ώρα» του Ασαντούρ Μπαχαριάν και το 1973 εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο, όπου έκανε μεταπτυχιακές σπουδές χαρακτικής στο Croydon College of Art (1973-1974). Έζησε στην αγγλική πρωτεύουσα έως το 1989, εκθέτοντας όμως έργα της στην Ελλάδα (στην «Ώρα», 1974, 1977, 1979, 1985), στο Παρίσι (γκαλερί «Mouffe» 1977), στη Λευκωσία (γκαλερί «Γκλόρια», 1986), και βέβαια στη Μ. Βρετανία (Αμπερντίν, Λίβερπουλ, Λονδίνο 1989), ενώ εκπροσώπησε την Ελλάδα στην Μπιενάλε Νέων του Παρισιού (1980). Το 1989 επέστρεψε με την οικογένειά της στην Αθήνα. Δίδαξε το μάθημα του Βασικού Σχεδίου στη Σχολή Βακαλό. Η τελευταία της έκθεση στο Λονδίνο και την «K Gallery» (Ιούνιος 1994), και κατόπιν στο «Αγκάθι», στην Αθήνα (Μάρτιος 1995) σηματοδότησε την εμφάνιση του ώριμου, εξπρεσιονιστικού μνημειακού ύφους της.

Η Ηρώ Κανακάκη πέθανε στις 14 Σεπτεμβρίου 1997 στην Αθήνα, από εγκεφαλικό επεισόδιο, σε ηλικία μόλις 52 ετών. Τον Απρίλιο του 1998 η γκαλερί Νέες Μορφές, παρουσίασε την έκθεση «Ηρώ Κανακάκη 1945-1997», όπου εκτέθηκε η ενότητα των σχεδίων της «Κασσάνδρας». Μια μέρα πριν από τα εγκαίνια της έκθεσης, στη Σχολή Βακαλό πραγματοποιήθηκε εκδήλωση στη μνήμη της.

Είκοσι έξι χρόνια μετά από εκείνη την έκθεση, στις φιλόξενες αίθουσες της Εθνικής Βιβλιοθήκης παρουσιάζεται μια επιλογή από το πλούσιο έργο της Ηρώς Κανακάκη. Με τη συνδρομή της οικογένειάς της αλλά και ιδιωτών συλλεκτών, εκτίθενται στην αίθουσα Πολλαπλών Προβολών, στον 2ο όροφο του κτηρίου της ΕΒΕ στο ΚΠΙΣΝ, σαράντα (40) πίνακες ζωγραφισμένοι με ακρυλικά, καθώς και είκοσι (20) σχέδια και χαρακτικά από το σύνολο της εικαστικής διαδρομής της: από τα χρόνια των σπουδών της στην ΑΣΚΤ και από τη δικτατορία, από τη μακρά περίοδο της Αγγλίας και, τέλος, από την ύστατη ελληνική της περίοδο. Στόχος της έκθεσης δεν είναι απλώς να θυμίσει στο κοινό και τους ειδικούς την πρόωρα χαμένη ζωγράφο, αλλά να καταδείξει τον πλούτο των αναζητήσεών της, που εκκινούν από τον κριτικό ρεαλισμό, επεκτείνονται στον μαγικό ρεαλισμό και τον υπερρεαλισμό, για να καταλήξουν σε μια βαθιά ανατρεπτική εξπρεσιονιστική έκφραση. Να φανερώσει μια δημιουργό χαρτογραφώντας και αξιολογώντας όλη τη ζωγραφική της διαδρομή. Και να τεκμηριώσει πως καθ’ όλη τη διάρκεια της δημιουργίας της, η ζωγραφική ως τεχνική και εκφραστική διαδικασία βρισκόταν στο επίκεντρο των αναζητήσεών της.

Επιμέλεια έκθεσης: Σπύρος Μοσχονάς

Την έκθεση συνοδεύει έγχρωμος κατάλογος 176 σελίδων, που αποτελεί έκδοση της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος σε επιμέλεια του Σταύρου Ζουμπουλάκη. Περιλαμβάνει κείμενα των Σταύρου Ζουμπουλάκη, Γιάννη Μπόλη, Σπύρου Μοσχονά ενώ στο παράρτημα αναδημοσιεύονται κείμενα της Ελένης Βακαλό, του Αντώνη Καρκαγιάννη και της Ελένης Βαροπούλου. Ο κατάλογος επιχειρεί τη συνολική αποτίμηση της ζωγράφου και φωτίζει τη σύντομη αλλά σημαντική διαδρομή της καλλιτεχνικής δημιουργίας της, που απλώθηκε στην Ελλάδα και την Αγγλία.



ΗρωΚανακακη.jpg
 
Top