Όπου "δεύτερος μεγαλύτερος" κι η μοίρα του

[Zazula]

Ένας αγγλισμός που φαίνεται σταδιακά να κατακυριεύει την εκφραστική ικανότητα πάντων και πασών είναι το "*δεύτερος μεγαλύτερος", το οποίο αντιστοιχεί στο (συχνότατο στην αγγλική) second biggest. Μέχρι και σε κείμενο της Ε.Ε. το συνάντησα: "26. Η ΕΕ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός γάλακτος παγκοσμίως, μετά την Ινδία της οποίας το γάλα προέρχεται κυρίως από βουβαλίδες."

Θεωρώ ότι ένας προσεκτικός χειριστής της γλώσσας θα γράψει και θα πει: "ο δεύτερος σε μέγεθος" (και ούτω καθεξής για τους επόμενους -τρίτο, τέταρτο, κλπ.- σε μέγεθος, έκταση, πληθυσμό, πλούτο ή όποιο άλλο χαρακτηριστικό εκφράζεται με το -est). Αν δεν κάνω λάθος (ειδάλλως μαστιγώστε διορθώστε με), στην ελληνική ή είσαι ο μεγαλύτερος ή δεν είσαι. Δεν υπάρχει λ.χ. "*δεύτερος πολυπληθέστερος" - εκτός κι αν πούμε *συμπολυπληθέστερος, όπως λέμε "συμπρωτεύουσα".

 

[nickel]

Είναι πολύ ισχυρή σ' αυτή την περίπτωση η επίδραση της αγγλικής, ιδιαίτερα όταν μεταφράζεις κείμενο, τόσο που να έχει περάσει κανονικά στις διατυπώσεις της γλώσσας μας (δες τα κάπου 50.000 «δεύτερος πιο», «δεύτερη πιο», «δεύτερο πιο»), παρότι δεν έχει δουλευτεί π.χ. στη λογοτεχνία όσο στον δημοσιογραφικό λόγο, αφού η λογοτεχνία δεν ασχολείται με στατιστικές.

Καλό είναι να το προσέχουμε και να προτιμούμε τη σύνταξη με ουσιαστικό. Όπως λέμε δεύτερο σε πωλήσεις, να λέμε και δεύτερο σε + ουσιαστικό, σε σειρά (π.χ. προτίμησης) και ό,τι άλλο ταιριάζει — αλλά συχνά ο αγγλισμός είναι ευκολότερος (πρώτος σε σειρά ευκολίας :) ). Φοβάμαι ότι θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με την αγγλική σύνταξη. Ιδιαίτερα σε μια κοινωνία που έχει μάθει να ζει με λίστες, κατατάξεις, μετρήσεις και σφυγμομετρήσεις.