ethology = ηθολογία

[nickel]

Ίσως φαίνεται προφανές, αλλά...

Η λέξη, από τη λατινική ethologia, από την ελληνική ηθολογία, ήδη από το 1859 με τη γαλλική éthologie και από το 1897 με την αγγλική ethology περιγράφει τον «επιστημονικό κλάδο που μελετά τη συμπεριφορά των ζωικών ειδών μέσα στο φυσικό τους περιβάλλον, καθώς και τους κανόνες που τη ρυθμίζουν» (ΛεξΠαπ). Έτσι και στην εγκυκλοπαίδεια και αλλού. Συνδέθηκε ιδιαίτερα με το έργο του Κόνραντ Λόρεντς.

Βρίσκω λοιπόν στη Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια των Παιδιών που μοίρασε η Καθημερινή να γίνεται εθολογία. Με την εθολογία είναι λίγο μπερδεμένα τα πράγματα. Στο ΠαπΛεξ, «κλάδος τής ψυχολογίας που ασχολείται με τους χρόνιους ψυχικούς εθισμούς». Στο Eionet, μεταφράζουν έτσι το behavioural science (study of the behaviour of organisms) με υπώνυμο το ethology (The study of animal behaviour in a natural context) = ηθολογία.

Τέλος πάντων, ας βρουν πώς θα ορίζουν την εθολογία, αλλά ας αφήσουν την καθιερωμένη ηθολογία ήσυχη.

 

[stathis]

Η λέξη, από τη λατινική ethologia, από την ελληνική ηθολογία, ήδη από το 1859 με τη γαλλική éthologie και από το 1897 με την αγγλική ethology περιγράφει τον «επιστημονικό κλάδο που μελετά τη συμπεριφορά των ζωικών ειδών μέσα στο φυσικό τους περιβάλλον, καθώς και τους κανόνες που τη ρυθμίζουν» (ΛεξΠαπ). Έτσι και στην εγκυκλοπαίδεια και αλλού. Συνδέθηκε ιδιαίτερα με το έργο του Κόνραντ Λόρεντς.

Συγγνώμη, αλλά αυτό λέγεται εθολογία.

 

[nickel]

Συγγνώμη, αλλά αυτό λέγεται εθολογία.

Εννοείς ότι αυτό που τόσα χρόνια λέγεται ηθολογία, τώρα το έχουν κάνει εθολογία;

 

[stathis]

Εννοώ ότι 4 (και βάλε..) χρόνια στο τμήμα Ψυχολογίας το λέγαμε εθολογία. Οι καθηγητές έκαναν μάλιστα το σχόλιο ότι κακώς το λένε μερικοί "ηθολογία", καθώς τα ζώα δεν έχουν ήθος αλλά έθος (= συνήθεια).
(Αυτά εκ πείρας. Τη βιβλιογραφική τεκμηρίωση και την ετυμολογική έρευνα την αφήνω σε σας, που είστε αρμοδιότεροι.)

Όσο για τον "κλάδο της ψυχολογίας που ασχολείται με τους χρόνιους ψυχικούς εθισμούς", δεν τον είχα ξανακούσει.

 

[Zazula]

Όσο για τον "κλάδο τής ψυχολογίας που ασχολείται με τους χρόνιους ψυχικούς εθισμούς", δεν τον είχα ξανακούσει.

Έτσι ορίζουν την εθολογία ο Δημητράκος και το Πρωίας.

 

[nickel]

Εννοώ ότι 4 (και βάλε..) χρόνια στο τμήμα Ψυχολογίας το λέγαμε εθολογία. Οι καθηγητές έκαναν μάλιστα το σχόλιο ότι κακώς το λένε μερικοί "ηθολογία", καθώς τα ζώα δεν έχουν ήθος αλλά έθος (= συνήθεια).

Βάζω κι εγώ κάτι προβοκατόρικα νήματα. Άρα (όπως το ψυλλιάστηκα) αποτελεί «διόρθωση». Οπότε να αρχίσουμε να λέμε «τα έθη και τα έθιμα».

 

[Surprisa]

Κι εγώ εθολογία την ξέρω πάντως. Αντιγράφω από το Λεξικό της Ψυχολογίας (Ν. Γ. Παπαδόπουλος):

Ο όρος εθολογία σχετίζεται με το έθος το οποίο χαρακτηρίζει τη συμπεριφορά όλων γενικά των ζώων, αντίθετο προς το ήθος που χαρακτηρίζει τη συμπεριφορά μόνο του ανθρώπου, εξού και ηθολογία, για την οποία οι ξένοι ειδικοί χρησιμοποιούν και τον όρο "ανθρώπινη εθολογία", αφού στις γλώσσες τους δεν υπάρχει η δυνατότητα της -αριστοτελικής ήδη- διάκρισης ήθους και έθους.

Και φυσικά στο ίδιο λεξικό υπάρχει και το λήμμα ηθολογία ("εμπειρική έρευνα του ανθρώπινου χαρακτήρα"), το οποίο αντιστοιχίζει στα ethics, éthique.

 

[nickel]

Αν την ηθική (ethics) θέλουν να την κάνουν ηθολογία και την ηθολογία των ζώων εθολογία, εγώ δεν έχω καμιά αντίρρηση, αλλά:
1. να κάνουν σαφές ότι κάνουν πρόταση για την αλλαγή ενός όρου που ισχύει εδώ και αρκετές δεκαετίες και σαν ηθολογία υπάρχει στη βιβλιογραφία και τα λεξικά.
2. να προειδοποιούν για να μαθαίνουμε και παραέξω.
3. να συνεννοούνται και με τις άλλες σχολές, που διδάσκουν ηθολογία ζώων.
4. να μην το εξηγούν λάθος: καθώς τα ζώα δεν έχουν ήθος αλλά έθος (=συνήθεια). Τα ήθη σημαίνουν συνήθειο και για ανθρώπους και για ζώα. Ούτε να εκμεταλλεύονται τη δυσκολία των ξένων να παίξουν με το ηθ- με αποτέλεσμα να τα κάνουν όλα eth-. Γιατί η ορολογία απέξω μας έρχεται πια και θα μπουρδουκλωθούμε. Είπα, άλλωστε, ότι το ethology, που τώρα θέλουν να το κάνουν εθολογία, από την ηθολογία προήλθε.

Στη livepedia γράφει για τα ήθη των ζώων, και εδώ (για όποιον μπορεί να το διαβάσει) έχει το ωραίο: Εθολογία είναι η επιστήμη που μελετά την συμπεριφορά (τα ήθη) των ζώων και, μάλιστα, των «κοινωνικών ζώων».

 

[nickel]

Και τι κακό μ' αυτά τα «η» που γίνανε «e». Και ξεχνάμε μετά εμείς να τα ξανακάνουμε «η». Κάπως έτσι μας προέκυψε και η κοσμετολογία για την cosmetology.

Κοσμητολογία στο ΛΝΕΓ. Και στα εξώφυλλα.