Απόψε συμπληρώνονται δέκα χρόνια από έναν από τους χειρότερους εφιάλτες που έχει ζήσει η Ευρώπη, το πολύνεκρο τρομοκρατικό χτύπημα στο Παρίσι της 13ης Νοεμβρίου 2015, που έχει μείνει στην ιστορία ως Το μακελιό στο Μπατακλάν.
Αναρωτήθηκα τι να σημαίνει η λέξη. Bataclan, με πληροφορεί ο (ενισχυμένος με ΤΝ) Γούγλης είναι μια λέξη που σημαίνει τη χαρούμενη φασαρία ή αναταραχή, την εύθυμη αναμπουμπούλα θα λέγαμε πιο χαλαρά. Με το όνομα αυτό υπάρχει μια αίθουσα συναυλιών και παραστάσεων στο Παρίσι, της οποίας το όνομα προέρχεται αρχικά από τον τίτλο μιας οπερέτας του Ζακ Όφφενμπαχ, αρχικά γραμμένον με ενδιάμεσες παύλες (Μπα-τα-κλαν) οι οποίες αργότερα εγκαταλείφθηκαν για να προκύψει ενιαία λέξη.
Πιο συγκεκριμένα η προέλευση της λέξης bataclan ανάγεται στο Παρίσι της δεκαετίας του 1860. Ba-ta-clan είναι το όνομα μιας «όπερας μπούφα» (ελαφριάς όπερας), ενός είδους μουσικής chinoiserie του Όφφενμπαχ, μιας μονόπρακτης φάρσας που εξιστορεί τις δυσκολίες τεσσάρων Γάλλων οι οποίοι περιπλανιούνται μυστηριωδώς (κάποιοι θα έλεγαν γελοία) στην αυλή μιας άγνωστης κινεζικής επαρχίας, όπου το Ba-Ta-Clan είναι ο εθνικός ύμνος. Το έργο ανέβηκε για πρώτη φορά στο Παρίσι το 1855 και ήταν η πρώτη πραγματική επιτυχία του Όφφενμπαχ. Αν και δεν συγκαταλέγεται στα πιο διάσημα έργα του, είχε ωστόσο αρκετή επιτυχία ώστε, όταν το 1864 η Madame Petit έχτισε ένα θέατρο στο στιλ μιας τεράστιας κινεζικής παγόδας, αποφασίστηκε να το ονομάσουν Ba-ta-clan. Το «Grand Café Chinois» ήταν αυτό που οι Γάλλοι αποκαλούσαν «καφέ κονσέρτο (café concert)». Πολυτελές από κάθε άποψη, το εξωτικό στυλ του θεάτρου ήταν ακριβώς στη μόδα της εποχής και το θέατρο γνώρισε επιτυχία από την πρώτη στιγμή. Το πρόγραμμά του περιλάμβανε βαριετέ (μουσική κωμωδία), οπερέτες, παραστάσεις τραγουδοποιών (chansonniers) και πολυάριθμα νούμερα ρεβύ.
Τόσο το κτήριο το ίδιο όσο και η επιχείρηση είχαν τα πάνω και τα κάτω τους στην πολυετή ιστορία τους μέχρι σήμερα (το κτήριο έχει χαρακτηριστεί ιστορικό μνημείο). Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια είναι ότι:
Ωστόσο η ιστορία της λέξης δεν σταματάει στο Παρίσι. Η Αργεντινή των αρχών του 20ού αιώνα κοπιάριζε μανιωδώς τα ευρωπαϊκά και το Μπουένος Άιρες θέλησε να έχει κι αυτό το δικό του (ή μάλλον τα δικά του) Μπατακλάν. Η λέξη επεκτάθηκε σημασιολογικά κι έτσι στα ισπανικά της Αργεντινής bataclanas λέγονται οι τραγουδίστριες και χορεύτριες των θεάτρων ποικιλίας (ρεβύ). Ακόμη περισσότερο bataclana είναι η πετυχημένη βεντέτα, η δύστροπη "ντίβα". Ένα ακόμη βήμα προς τη "δείνωση" και bataclana έγινε η "εύκολη γυναίκα", έτσι που στη Χιλή και στην Κολομβία (όχι όμως στην Αργεντινή) κατάντησε να σημαίνει "πόρνη".
Για την ιστορία του παρισινού Μπατακλάν εδώ, και για τα γλωσσικά εδώ.
Αναρωτήθηκα τι να σημαίνει η λέξη. Bataclan, με πληροφορεί ο (ενισχυμένος με ΤΝ) Γούγλης είναι μια λέξη που σημαίνει τη χαρούμενη φασαρία ή αναταραχή, την εύθυμη αναμπουμπούλα θα λέγαμε πιο χαλαρά. Με το όνομα αυτό υπάρχει μια αίθουσα συναυλιών και παραστάσεων στο Παρίσι, της οποίας το όνομα προέρχεται αρχικά από τον τίτλο μιας οπερέτας του Ζακ Όφφενμπαχ, αρχικά γραμμένον με ενδιάμεσες παύλες (Μπα-τα-κλαν) οι οποίες αργότερα εγκαταλείφθηκαν για να προκύψει ενιαία λέξη.
Πιο συγκεκριμένα η προέλευση της λέξης bataclan ανάγεται στο Παρίσι της δεκαετίας του 1860. Ba-ta-clan είναι το όνομα μιας «όπερας μπούφα» (ελαφριάς όπερας), ενός είδους μουσικής chinoiserie του Όφφενμπαχ, μιας μονόπρακτης φάρσας που εξιστορεί τις δυσκολίες τεσσάρων Γάλλων οι οποίοι περιπλανιούνται μυστηριωδώς (κάποιοι θα έλεγαν γελοία) στην αυλή μιας άγνωστης κινεζικής επαρχίας, όπου το Ba-Ta-Clan είναι ο εθνικός ύμνος. Το έργο ανέβηκε για πρώτη φορά στο Παρίσι το 1855 και ήταν η πρώτη πραγματική επιτυχία του Όφφενμπαχ. Αν και δεν συγκαταλέγεται στα πιο διάσημα έργα του, είχε ωστόσο αρκετή επιτυχία ώστε, όταν το 1864 η Madame Petit έχτισε ένα θέατρο στο στιλ μιας τεράστιας κινεζικής παγόδας, αποφασίστηκε να το ονομάσουν Ba-ta-clan. Το «Grand Café Chinois» ήταν αυτό που οι Γάλλοι αποκαλούσαν «καφέ κονσέρτο (café concert)». Πολυτελές από κάθε άποψη, το εξωτικό στυλ του θεάτρου ήταν ακριβώς στη μόδα της εποχής και το θέατρο γνώρισε επιτυχία από την πρώτη στιγμή. Το πρόγραμμά του περιλάμβανε βαριετέ (μουσική κωμωδία), οπερέτες, παραστάσεις τραγουδοποιών (chansonniers) και πολυάριθμα νούμερα ρεβύ.
Τόσο το κτήριο το ίδιο όσο και η επιχείρηση είχαν τα πάνω και τα κάτω τους στην πολυετή ιστορία τους μέχρι σήμερα (το κτήριο έχει χαρακτηριστεί ιστορικό μνημείο). Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια είναι ότι:
Το Bataclan κατέχει ξεχωριστή θέση στην ιστορία της ροκ μουσικής στο Παρίσι. Έχει φιλοξενήσει μερικές αξέχαστες συναυλίες που συνέβαλαν στο να σφυρηλατηθεί η φήμη της γαλλικής πρωτεύουσας ως προορισμός που πρέπει να επισκεφτούν οι διεθνείς καλλιτέχνες. Θρύλοι της ροκ όπως οι Clash, οι Cure, ο David Bowie το έχουν τιμήσει (βλ. εδώ)
Ωστόσο η ιστορία της λέξης δεν σταματάει στο Παρίσι. Η Αργεντινή των αρχών του 20ού αιώνα κοπιάριζε μανιωδώς τα ευρωπαϊκά και το Μπουένος Άιρες θέλησε να έχει κι αυτό το δικό του (ή μάλλον τα δικά του) Μπατακλάν. Η λέξη επεκτάθηκε σημασιολογικά κι έτσι στα ισπανικά της Αργεντινής bataclanas λέγονται οι τραγουδίστριες και χορεύτριες των θεάτρων ποικιλίας (ρεβύ). Ακόμη περισσότερο bataclana είναι η πετυχημένη βεντέτα, η δύστροπη "ντίβα". Ένα ακόμη βήμα προς τη "δείνωση" και bataclana έγινε η "εύκολη γυναίκα", έτσι που στη Χιλή και στην Κολομβία (όχι όμως στην Αργεντινή) κατάντησε να σημαίνει "πόρνη".
Για την ιστορία του παρισινού Μπατακλάν εδώ, και για τα γλωσσικά εδώ.
Last edited:
