Καινούργιο ή καινούριο;

OlympianEleni

New member
Θα έλεγα καινούργιο (καινό+έργο), αφού ήταν και "καινουργές" κάποτε. Αλλά το βλέπω πολύ συχνά χωρις το "γ".
Ως καινούργιο μέλος, είπα να ρωτήσω αυτό :-)
 

nickel

Administrator
Staff member
Καλωσόρισες! Και οι δύο γραφές έχουν τους οπαδούς τους — τόσο η παραδοσιακή (καινούργιος), που συχνά προτιμώ κι εγώ, όσο και η «νεότερη» απλοποιημένη γραφή καινούριος, ήδη όμως πολύ παλιά, από τον 19ο αιώνα, που δεν θεωρεί απαραίτητο το «γ» για τη σωστή προφορά (η άποψη αυτή δεν νοιάζεται για την ετυμολογία). Λεξικά όπως το Χρηστικό της Ακαδημίας δέχονται και τις δύο γραφές. Εγώ κρατάω το καινούργιος για πιο λόγια χρήση και το καινούριος για πιο απλά κείμενα.
 
Η προτίμησή μου είναι αποκλειστικά στο "καινούργιος".

Εφόσον έχουμε ελληνιστικά καινουργός/καινουργής (καινός +έργον), ο μετέπειτα σχηματισμός ("καινούργιος") δεν δικαιολογείται να μην έχει το -γ- του. Δεδομένου δε ότι το "-γ- ανήκει στο θέμα και όχι στην κατάληξη, η παράλειψή του "κρίνεται αδικαιολόγητη", καθώς λέει κι ο Μπαμπινιώτης (Λεξικό των δυσκολιών και των λαθών)
 

nickel

Administrator
Staff member
Πολλοί γλωσσολόγοι δεν συγκινούνται από την ετυμολογική διαφάνεια και αγκαλιάζουν τον απλοποιημένο τύπο. Ο οποίος μπορεί να προέκυψε και από λάθος και όχι για λόγους απλοποίησης. Άλλωστε, υπάρχουν όμοιες λέξεις που δεν προφέρονται με κάποιο -γ- (π.χ. ούριος, θούριος, κύριος, Φανούριος), άρα ένας ξένος θα μπορούσε να παρασυρθεί και να προφέρει και-νού-ρι-ος και να το ριμάρει με τον άνεμο:
Ήρθε υπουργός καινούριος
μα ο άνεμος δεν ήταν ούριος.

Μπλιαχ!

Ωστόσο, προτιμήθηκε το καινούριος για τη σχολική ορθογραφία και με αναζήτηση στα σχολικά βιβλία βρίσκω μια σαφή προτίμηση υπέρ του καινούριος.

Ίσως αυτό δικαιολογεί το ότι στο ΜΗΛΝΕΓ διαβάζουμε:
καινούριος [cenúrjos], -ια, -ιο (επ. (Εακέριος) ).
(Μερικές φορές γράφεται καινούργιος)


Μάλλον δεν έχουν αξιοποιήσει τα σώματα κειμένων αρκετά. Άκου εκεί «μερικές φορές»!

Ποια θα ήταν η «συμβουλή προς επιμελητές», ωστόσο;
Εμένα θα μου έφτανε να έχουν την ίδια ορθογραφία σε όλο το κείμενο, όποια κι αν διαλέξουν.
 
Κι εγώ γράφω "καινούργιος", παρότι γενικά ακολουθώ το ΛΚΝ στα ορθογραφικά.
 
Top