Το σώζει που είναι σε λίστα. Οι τελείες είναι... στην αρίθμηση.Όμως κεφαλαία χωρίς τελείες είναι κάπως... κάπως
Άνω και κάτω τελεία: ακολουθείται από κεφαλαίο ή όχι;
- Thread starter psifio
- Start date
Ο εξαίρετος φιλόλογος Ν. Σηφάκις (Μέγα Λεξικόν Γραμματικής) αναφέρει: "Η λέξις η γραφομένη μετά την διπλήν τελείαν, γράφεται διά κεφαλαίου γράμματος, διότι αύτη έχει θέσιν τελείας".
Θα φέρω κι εγώ παραδείγματα από πιο πρόσφατες εκδόσεις, αν και δεν σπεύδω να τηρήσω κανόνες που δεν χρειάζεται να εφαρμόζονται με αυστηρότητα ή δεν κραυγάζουν με τη λογική τους ή είναι φανερό ότι μπουρδουκλώνουν και τους γραμματικούς.
Ο Φάνης Καλαϊτζάκης (Το κόμμα και τα άλλα σημεία στίξης στη νεοελληνική γλώσσα, σ. 96) γράφει:
1. Μετά τη διπλή τελεία συνεχίζουμε με μικρό γράμμα, εφόσον πρόκειται για απαρίθμηση ή επεξήγηση ενταγμένη στη συντακτική ροή του δικού μας λόγου. Στην περίπτωση αυτή θα μπορούσαμε εξίσου να βάζαμε κόμμα αντί διπλής τελείας.
Είναι φανερό ότι το παράδειγμα της Palavra δεν είναι μια περίπτωση όπου θα μπορούσαμε να βάλουμε τα στοιχεία στη σειρά, χωρίζοντάς τα απλώς με κόμμα.
Από την άλλη, ο Άρης Γιαβρής (Η στίξη στη γραπτή επικοινωνία, σ. 57-62) γράφει:
Βάζουμε άνω και κάτω τελεία στις ακόλουθες περιπτώσεις:
1. Για να εισαγάγουμε έναν κατάλογο, κατακόρυφο ή οριζόντιο, ή να απαριθμήσουμε.
2. Μετά από λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν ότι ακολουθεί απαρίθμηση ή κατάλογος: τα εξής, ως ακολούθως, οι παρακάτω, τα ακόλουθα...
Όλα ήταν έτοιμα για το δείπνο: το κόκκινο κρασί, τα κρυστάλλινα ποτήρια, η απαλή μουσική, η ασημένια πιατέλα με το σολομό, και το χαβιάρι.
Παρακάτω να κι ένα παράδειγμα από Δημήτρη Μαρωνίτη, με κεφαλαίο και μη πλήρεις περιόδους:
Θα μπορούσε, λόγου χάρη, το μάθημα (η έκθεση ιδεών) να επιμεριστεί:
α) Σε ασκήσεις ορθής γραφής με ύλη από όλα τα διδασκόμενα μαθήματα...
β) Σε ασκήσεις πύκνωσης και αραίωσης του λόγου...
γ) Σε ασκήσεις αναγνώρισης υπάρχοντας ή μη υπάρχοντος λογικού ειρμού...
Δημήτρης Μαρωνίτης, Μέτρια και Μικρά, ΚΕΔΡΟΣ, σ. 143
Στο τέλος:
6. Σ’ έναν αριθμημένο οριζόντιο ή κατακόρυφο κατάλογο, το γράμμα της πρώτης λέξης γράφεται με κεφαλαίο. Το ίδιο ισχύει και όταν χρησιμοποιούμε κουκκίδες.
Ο Φάνης Καλαϊτζάκης (Το κόμμα και τα άλλα σημεία στίξης στη νεοελληνική γλώσσα, σ. 96) γράφει:
1. Μετά τη διπλή τελεία συνεχίζουμε με μικρό γράμμα, εφόσον πρόκειται για απαρίθμηση ή επεξήγηση ενταγμένη στη συντακτική ροή του δικού μας λόγου. Στην περίπτωση αυτή θα μπορούσαμε εξίσου να βάζαμε κόμμα αντί διπλής τελείας.
Είναι φανερό ότι το παράδειγμα της Palavra δεν είναι μια περίπτωση όπου θα μπορούσαμε να βάλουμε τα στοιχεία στη σειρά, χωρίζοντάς τα απλώς με κόμμα.
Από την άλλη, ο Άρης Γιαβρής (Η στίξη στη γραπτή επικοινωνία, σ. 57-62) γράφει:
Βάζουμε άνω και κάτω τελεία στις ακόλουθες περιπτώσεις:
1. Για να εισαγάγουμε έναν κατάλογο, κατακόρυφο ή οριζόντιο, ή να απαριθμήσουμε.
Μπορούν να υποβάλουν αίτηση όσοι έχουν τις παρακάτω ειδικότητες:
- Φυσικοί
- Χημικοί
- Μηχανικοί
- Ειδικοί στον τομέα των Υλικών.
- (Κατάλογος).
2. Μετά από λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν ότι ακολουθεί απαρίθμηση ή κατάλογος: τα εξής, ως ακολούθως, οι παρακάτω, τα ακόλουθα...
Όλα ήταν έτοιμα για το δείπνο: το κόκκινο κρασί, τα κρυστάλλινα ποτήρια, η απαλή μουσική, η ασημένια πιατέλα με το σολομό, και το χαβιάρι.
Παρακάτω να κι ένα παράδειγμα από Δημήτρη Μαρωνίτη, με κεφαλαίο και μη πλήρεις περιόδους:
Θα μπορούσε, λόγου χάρη, το μάθημα (η έκθεση ιδεών) να επιμεριστεί:
α) Σε ασκήσεις ορθής γραφής με ύλη από όλα τα διδασκόμενα μαθήματα...
β) Σε ασκήσεις πύκνωσης και αραίωσης του λόγου...
γ) Σε ασκήσεις αναγνώρισης υπάρχοντας ή μη υπάρχοντος λογικού ειρμού...
Δημήτρης Μαρωνίτης, Μέτρια και Μικρά, ΚΕΔΡΟΣ, σ. 143
Στο τέλος:
6. Σ’ έναν αριθμημένο οριζόντιο ή κατακόρυφο κατάλογο, το γράμμα της πρώτης λέξης γράφεται με κεφαλαίο. Το ίδιο ισχύει και όταν χρησιμοποιούμε κουκκίδες.
Ναι, πρέπει να μπουν τέλειες. Μετά από λίγο ψάξιμο, βρίσκω ότι η ίδια σύμβαση ακολουθείται και στα γαλλικά (κεφάλαιο και τελεία). Πιστεύω πως η χρήση άνω τέλειας είναι απλώς μεταφορά της αγγλικής σύνταξης. Στο παράδειγμά μου, αντί της διπλής τέλειας μπορεί να μπει τελεία, και να ακολουθήσουν οι προτάσεις αυτούσιες με δική της τελεία η κάθε μία.
Άνω τελεία και μετά κεφαλαίο: απαίσιο πράγμα.
Μία σκέτη τελεία αντί της διπλής: απαίσιο πράγμα.