Γαλλικές λέξεις στην ελληνική γλώσσα

[nevergrown]

κουλί (coulis) (όχι μόνο φράουλας ή φραμπουάζ ή γενικότερα φρούτων αλλά και λαχανικών).
Από την αγγλική βίκι :
A coulis (pronounced /kuːˈliː/, "koo-LEE") (French, from Old French couleis, from Vulgar Latin cōlāticus, from Latin cōlātus, past participle of cōlāre, to strain) is a form of thick sauce made from puréed and strained vegetables or fruits.
Στην γαλλική βίκι :
Un coulis est un suc obtenu après avoir écrasé un aliment dans un tamis. Il sert généralement de sauce.
Exemples: (εκτός από λαχανικά γίνεται και με πουρέ από φρούτα)
coulis de tomate, autre nom de la sauce tomate...
coulis de fruits rouges (cassis, groseilles...) en accompagnement d'un dessert tel le flan blanc, la panna cotta.

Βουαλά ένα κουλί αρωματικών φυτών http://magires.blogspot.com/2011/01/blog-post_14.html

Άνηθος
Μαϊντανός
Φρέσκα κρεμμυδάκια
Λίγο πράσο ( μόνο τα πράσινα φίλα)
Σπανάκι

Σοτάρουμε όλα τα υλικά σε λίγο βουτυράκι, σβήνουμε με λίγο λευκό κρασί και τα αφήνουμε να βράσουν... Προσθέτουμε λίγο νερό, και αφού κρίνουμε ότι είναι όλα τα υλικά βρασμένα, τότε τα αλέθουμε στο μπλέντερ. Πρέπει να έχει τη μορφή παχιάς κρέμας, γι αυτό στο νερό πρέπει να είμαστε προσεκτικοί.

η σημασία μάς ήρθε από την αγγλική και της φορέσαμε τη γαλλική φορεσιά του φορμά αντί την παλιότερη ιταλική φόρμα

Πόσο μαγικά όμορφα μπλέκονται οι γλώσσες!

 

[nevergrown]

Η μπρασερί (brasserie) είναι ο γαλλικός όρος για την μπυραρία, αλλά στην πραγματικότητα στον γαλλόφωνο και τον υπόλοιπο κόσμο χρησιμοποιούν τον όρο για να περιγράψει εστιατόρια μεσαίου μεγέθους που μένουν ανοιχτά αργά. Έτσι απαιτούν κρατήσεις και παρέχουν πολλά γεύματα την ημέρα. Το φαγητό είναι συνήθως απλό, και μπορείτε να το απολαύσετε με μπύρα, κρασί ή άλλα ποτά.

Kαι μπρασσερί με δύο 'σ'.


Σημείωση διαχειριστή: Παρακαλώ να μην παραθέτετε ποτέ σελίδες από μηχανική μετάφραση σαν πηγές. —nickel

 

[Aurelia]

Brasserie= μπυραρία .... αλλά μου αρέσει πάρα πολύ και η λέξη ζυθεστιατόριο.

 

[nickel]

Για όσους δεν γνωρίζουν τη γαλλική και επειδή δεν μας ψυλλιάζει καθόλου η ίδια η λέξη, brasserie στα γαλλικά είναι και η ζυθοποιία, από το ρήμα brasser, που γενικότερα σημαίνει «ανακατεύω» και ειδικότερα (brasser la bière) «παρασκευάζω μπίρα». Τα αγγλικά αντίστοιχα είναι brewery και brew.

 

[nevergrown]

Πολύ σωστά, η πρώτη σημασία είναι αυτή. Εμείς την χρησιμοποιούμε μάλλον (για την ώρα τουλάχιστον) μόνο μετωνυμικά, δηλαδή με την έννοια του χώρου εστίασης.

 

[Zazula]

Έχουμε ήδη αναφέρει ότι σε ορισμένα πεδία μπορεί η γαλλική γλώσσα να επηρεάζει την παραγωγή νέων λέξεων (που δεν προέρχονται από τα γαλλικά) ή την εισαγωγή ξενικών (μη γαλλικών) λέξεων: Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η ελλ. λ. σπικάζ (η οποία προήλθε από τη σύνθεση του αγγλ. σπίκερ με το γαλλ. τέρμα -άζ), κι ένα άλλο η ελλ. λ. χακί (που προσάρμοσε το αγγλ. κάκι με το οξύτονο τέρμα -ί άλλων άκλιτων χρωμάτων).

Ένα ακόμη παράδειγμα, για το οποίο όμως δεν είχαμε μιλήσει μέχρι τώρα, είναι η λ. ντριμπλέρ (ή ντριπλέρ ή τριπλέρ), από το αγγλικής προέλευσης ντρίμπλα (ή ντρίπλα ή τρίπλα) και το οξύτονο γαλλ. τέρμα -έρ.

 

[Rogerios]

Έχουμε ήδη αναφέρει ότι σε ορισμένα πεδία μπορεί η γαλλική γλώσσα να επηρεάζει την παραγωγή νέων λέξεων (που δεν προέρχονται από τα γαλλικά) ή την εισαγωγή ξενικών (μη γαλλικών) λέξεων: Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η ελλ. λ. σπικάζ (η οποία προήλθε από τη σύνθεση του αγγλ. σπίκερ με το γαλλ. τέρμα -άζ), κι ένα άλλο η ελλ. λ. χακί (που προσάρμοσε το αγγλ. κάκι με το οξύτονο τέρμα -ί άλλων άκλιτων χρωμάτων).

Ένα ακόμη παράδειγμα, για το οποίο όμως δεν είχαμε μιλήσει μέχρι τώρα, είναι η λ. ντριμπλέρ (ή ντριπλέρ ή τριπλέρ), από το αγγλικής προέλευσης ντρίμπλα (ή ντρίπλα ή τρίπλα) και το οξύτονο γαλλ. τέρμα -έρ.

Βεβαίως η γαλλική και kaki έχει και ντριμπλέρ. Ο δεύτερος δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση γαλλότροπο ελληνικό σχηματισμό, αλλά εισαγωγή από τα γαλλικά.
Από την άλλη, το σπικάζ (και κάποτε σπηκάζ) μοιάζει σαν "στέιτζ" από την ανάποδη.

 

[Zazula]

Ρογήρε, το γνωρίζω ότι η γαλλική έχει ντριμπλέρ, εισαχθέντα από την αγγλική (λένε τα λεξικά). Αλλά το θεωρώ πολύ περισσότερο ολιγοπίθανο το να έχει καθιερωθεί η ντρίμπλα στην ελληνική γλώσσα σε βαθμό που να τη γνωρίζουν ακόμη και τα νήπια (τη λέξη, όχι κατ' ανάγκη τη σωστή εκτέλεσή της), και να θεωρούμε εύλογο το να μην εκμεταλλευτήκαμε τα τόσα εις -έρ (σουτέρ, εξπέρ, μποξέρ, σκιέρ, μπαλαντέρ κλπ) για να σχηματίσουμε από μόνοι μας τον ντριμπλέρ και, αντί γι' αυτό, περιμέναμε να τον εισαγάγουμε από τα γαλλικά.

Για δε το χακί, δεν το λέω εγώ (ότι δηλ. το πήραμε μεν από τα αγγλικά όμως του κοτσάραμε τον γαλλικό τονισμό) αλλά το ΛΚΝ.

 

[Rogerios]

Για το χακί ούτε εγώ υποστηρίζω ότι το πήραμε από τα γαλλικά, άλλωστε τότε θα ήταν και πιο δύσκολη η τροπή του "κ" σε "χ" (για τον ντριμπλέρ, όμως, θα επέμενα).

 

[Zazula]

...για τον ντριμπλέρ, όμως, θα επέμενα...

Να ορίσουμε τότε τόπο και χρόνο αναμέτρησης των επιχειρημάτων μας. :)

 

[Rogerios]

Να ορίσουμε τότε τόπο και χρόνο αναμέτρησης των επιχειρημάτων μας. :)

ΟΚ!;)

 

[Zazula]

Κατανοώ απόλυτα το ότι κάποιος που βρίσκεται σε διαρκή επαφή με τη γαλλική γλώσσα είναι πιθανότερο να βλέπει ωσμωτική επίδραση της γαλλικής στην ελληνική όταν υπάρχει σχηματισμένος ένας παρόμοιος όρος στη γαλλική — αλλά από την άλλη δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το γεγονός ότι στην ποδοσφαιρόγλωσσα έχουμε ήδη τα σουτέρ και πασέρ (που δεν υπάρχουν επί της ουσίας ως τέτοια ούτε στα αγγλικά ούτε στα γαλλικά), οπότε πράγματι υφίσταται ισχυρός αναλογικός μηχανισμός στο συγκεκριμένο πεδίο (πρβλ. επίσης πάσα με ντρίπλα, και σουτάρω, πασάρω με ντριμπλάρω — οι λέξεις έχουν κοινά παραγωγικά τέρματα, ασχέτως του εάν ήρθαν από τα αγγλικά ή τα ιταλικά, κι άσχετα με το αν σχηματίστηκαν υποχωρητικά ή όχι). Έχω δε την αίσθηση πως στο εν λόγω πεδίο, εφόσον μπορεί να σχηματιστεί δισύλλαβος όρος σε /er/, αυτός θα είναι οξύτονος κατά το γαλλικό πρότυπο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι εδώ όπου ο Tony Garrett τού BBC λέει goaler («γκόλερ» η απλούστερη ελληνική μεταγραφή) και στα ελληνικά γράφτηκε γκολέρ (κι ας αγνούμε το —οξύτονο— κεμπεκουάδικο gôleur μέσω του οποίου η λέξη επανεισήχθη ως αντιδάνειο στα αγγλικά).

Τέλος πάντων, εγώ για άλλον λόγο επισκέπτομαι σήμερα το παρόν νήμα, και συγκεκριμένα για να προσθέσω στις ελληνικές λέξεις που προέρχονται από τη γαλλική τη λέξη μουαγιέ / μουαγέ, που είναι ο πιατσικός όρος για την πλήμνη τού τροχού (αγγλ. wheel hub, γαλλ. moyeu).

Και μια σημείωση για την πλήμνη, αφού βρέθηκε στο επίκεντρο (no pun intended ) της συζήτησης. Στη βιαστική προφορική γλώσσα τής πιάτσας —πέρα από μουαγ(ι)έ, φυσικά— συχνότερα θα την ακούσετε πλήμη παρά πλήμνη. Ωστόσο για λόγους τάξεως να διευκρινίσουμε ότι, αν και ανήκουν στην ίδια ετυμολογική οικογένεια (από το πίμπλημι "γεμίζω"), άλλο πλήμνη "κεντρική κεφαλή τροχού" κι άλλο πλήμη "πλημυρίδα". (Τώρα βέβαια η γραφή πλημύρα / πλημυρίδα / πλημυρίζω έναντι της γραφής πλημμύρα / πλημμυρίδα / πλημμυρίζω είναι ένα άλλο μεγάλο θέμα.)

 

[nickel]

Καλημέρα. Έχω μια σοβαρή απορία: το τριολέ είναι γαλλική λέξη; Θέλω να πω, έχει όλα τα γνωρίσματα της γαλλικής λέξης (π.χ. τόνο στη λήγουσα — όχι, ξέρω ότι το «ολέ» τού «καφέ ολέ» είναι διαφορετικό), υπάρχει και γαλλική λέξη triolet (που όμως δεν σημαίνει το ίδιο με την ελληνική), θα μπορούσαμε όμως να εντάξουμε τη λέξη στις γαλλικές; Ή είναι απλώς ένα ελληνικό τρίο (εντάξει, ιταλικό trio) στο οποίο κολλήσαμε μια φιοριτούρα σαν εκείνη του καμπριολέ;

 

[Earion]

Πολύ μου άρεσε η καινούργια διαφήμιση της Cosmote

και περίμενα να μας την παρουσιάσει κάποιος. Πού είστε οι γαλλοτραφείς εδώ μέσα να σχολιάσετε;

 

[rogne]

Καλημέρα. Έχω μια σοβαρή απορία: το τριολέ είναι γαλλική λέξη; Θέλω να πω, έχει όλα τα γνωρίσματα της γαλλικής λέξης (π.χ. τόνο στη λήγουσα — όχι, ξέρω ότι το «ολέ» τού «καφέ ολέ» είναι διαφορετικό), υπάρχει και γαλλική λέξη triolet (που όμως δεν σημαίνει το ίδιο με την ελληνική), θα μπορούσαμε όμως να εντάξουμε τη λέξη στις γαλλικές; Ή είναι απλώς ένα ελληνικό τρίο (εντάξει, ιταλικό trio) στο οποίο κολλήσαμε μια φιοριτούρα σαν εκείνη του καμπριολέ;

Από το Grand Robert:

1. triolet n. m.
ETYM. 1545; mot franco-provençal, du lat. trifolium (→ Trèfle).

Régional. Trèfle rampant. — Lupuline*.

2. triolet n. m.
ETYM. 1488; emploi métaphorique de 1. triolet.

1 Hist. littér. Poème à forme fixe, de huit vers sur deux rimes, dont le premier, le quatrième et le septième sont semblables. | Les triolets de Banville (Odes funambulesques).
* Le triolet (…) remonte au Moyen Age. Les Parnassiens ont essayé de le ressusciter; on cite couramment un triolet d'Alphonse Daudet.
R. Queneau, Bâtons, chiffres et lettres, p. 328.
2 (1839; avec infl. de trio). Mus. Groupe de trois notes d'égale valeur qui se jouent dans le temps de deux, lorsqu'elles sont surmontées du chiffre trois. --> Sextolet. | Un triolet de croches vaut une noire.

triolisme n. m.
ETYM. 1985; de trio.

Didact. Relation sexuelle à trois partenaires. | Etre amateur de triolisme.

 

[Zazula]

Γκρουπάζ, λέξη που κινείται σήμερα πάνω απ' τους 17 χιλιόγκουγκλους, προέρχεται από το groupage (προφανώς μέσω της αγγλικής ή είναι ατόφια η αγγλική λέξη με γαλλική εκφορά) και δηλώνει το ομαδοποιημένο (πολυσυλλεκτικό) φορτίο — το αντίθετο είναι το πλήρες φορτηγό ή κοντέινερ.

ΥΓ Με ρέγουλα τα ευρήματα, μην πάθετε κάνα εγκεφαλικό από εκφράσεις τού τύπου: «Συνεχείς αναχωρήσεις από και προς Τουρκία γκρουπάζ και πλήρες φορτηγών».

 

[SBE]

Eπειδή πρόσφατα έστειλα κάποια πράγματα Ελλάδα γκρουπάζ, και μέχρι να το κανονίσω μίλησα μάλλον με όλους τους εκπροσώπους του κλάδου από Λονδίνο μέχρι Αθήνα (εντάξει υπερβάλλω), έχω ισχυρή υποψία ότι η λέξη γκρουπάζ ανήκει σε αυτές που χρησιμοποιούνται περισότερο απο τους μη-αγγλόφωνους παρά από τους αγγλόφωνους, τουλάχιστον στην Ευρώπη (και την προφέρανε γκρουπάζ, αλλά αυτό δε λέει τίποτα). Οι Άγγλοι μεταφορείς (διάφοροι, όχι ένας) μιλάγανε κυρίως για part-load και consolidation (μια έρευνα στο ιντερνέτιο θα σας πείσει).
Οπότε, επειδή και το γκρουπ το πήρανε οι Άγγλοι από τους Γάλλους, μήπως η λέξη στην πιάτσα δεν έχει αγγλική προέλευση;
Θα βοηθούσε ίσως αν ξέραμε πότε εμφανίζεται στην αγγλική γλώσσα και πότε σε άλλες.

 

[Zazula]

αλεζουάρ
αλεζουάρ [alezuár] το, indecl, engineer. & naut reamer (syn γλύφανο): άνοιξέ το με το ~ | μεγάλωσε την τρύπα με το ~ [fr Fr alésoir 'borer; reamer']

 

[nickel]

Για δάνεια προς και από τα γαλλικά, πολλά και ενδιαφέροντα στον χτεσινό Σαραντάκο, εδώ:
Λίγα λόγια για τις ελληνογαλλικές γλωσσικές ανταλλαγές

 

[mono_aekara]

Κατανοώ απόλυτα το ότι κάποιος που βρίσκεται σε διαρκή επαφή με τη γαλλική γλώσσα είναι πιθανότερο να βλέπει ωσμωτική επίδραση της γαλλικής στην ελληνική όταν υπάρχει σχηματισμένος ένας παρόμοιος όρος στη γαλλική — αλλά από την άλλη δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το γεγονός ότι στην ποδοσφαιρόγλωσσα έχουμε ήδη τα σουτέρ και πασέρ (που δεν υπάρχουν επί της ουσίας ως τέτοια ούτε στα αγγλικά ούτε στα γαλλικά), οπότε πράγματι υφίσταται ισχυρός αναλογικός μηχανισμός στο συγκεκριμένο πεδίο

Αν και περάσανε χρόνια από τότε που γράφτηκε το παραπάνω, τα σουτέρ, πασέρ, ντριμπλέρ υπάρχουν και παραϋπάρχουν στα γαλλικά (shooteur, passeur, dribbleur). Πάντως, ακόμα και αν η κατάληξη -ερ αρχίζει να γίνεται παραγωγική της ελληνικής, έχει να φάει πολλά καρβέλια πριν φτάσει την επιτυχία της -τζη ;)